Bir deniz albayı

94

/

^ T A R İ H

V

IIII=llllillllllllll^lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM IIIIIIIIIII1llllllllllllllllllllllllll=l< II

Bir Deniz Albayı

Y azan :

Halûk Y, Şehsuvaroğlu

1

i

Babası Ç e rk eş , aı

nesi tn g il izd i. F a ­ k a t kendis i T ü r k ­

l ü ğ ü n b ü t ü n has­

l e t l e r i n e sa hip in­ s a n l a r ı m ız d a n biri

idi. H a y atı, b a ş t a n ba şa b i r fazi­

letti. V azifesine on u n k a d a r b a ğ ­

lı, vazi fey i h e r şe y in ü s t ü n d e t u ­ ta n az in sa n t a n ıd ım . M ü n a s e b e t ­ l e r im iz Y a v u z g e m is in d e başl.ş^ mıştı. Ben d o n a n m a h â k im i o ld u ­ ğum y ı ll a r d a , o da İ s p a n y a d a k i v a zifes in d e n Y a v u z K u m a n d a n l ı ­ ğına d ö n m ü ş b u l u n u y o r d u . H e r a k ­ şam, Y a v u z u n K u m a n d a n k a m a r a ­ sın da, on un e tr a f ın d a t o p la n ı r d ık Ö y le cazip ve t a tlı b ir a n la tış ı v a rd ı ki, s a a tl e r i n na sıl geçtiğini h is s e tm e z d ik . D erin bi,T k ü l t ü r ü v ardı. H e r b a h s e k o l a y l ı k la t e m a ' e der, en m ü ş k ü l m e v z u la r ı "basit b i r şe k ild e izah ed erd i.

B a h r iy e M e k te b in i 1910 da m ü ­ h en d is o l a r a k b iti r m iş ti H i k â y e l e ­ rinin b i r kısm ı m e k t e p h â tı r a l a r ı idi. O y ı ll a r ın B a h r iy e M ektebini g ö z le rd e c a n l a n d ı r a n b ir şekild e a n la t ır d ı . B e lle r in d e k u ş a k l a r , y u ­ m u r t a ök çeli p a p u ç i a r l a k a b ad a y ı t a l e b e l e r d e r s h a n e l e r d e k i gizli h ü r r i y e t k o n u ş m a la r ı, h afiv ele r, j u r n a l l a r , b a s k ın la r ... Bu h â t ı r a l a ­

rın içinde t a f s ilâ tiy le y e r a lırd ı

B u n la r ın k a le m e a lı n m a m ı ş olma- ,,aı şü p h e yok ki, b ü y ü k k a y ı p l a r ı ­

m ız dan birid ir.

Ö m r ü n ü n ilk devresi , Bahriy e

M e k teb in d e hoca o l a r a k geçmişti

So n d e v ir b a h r iy e s i n i n h em en

hepsi on u p taleb esi idi. S o n r a , Do­ n a n m a y a çıktı. O nu da ho cal ık ka­ d a r b e n im s e m iş ve va zifesin i aynı

ş e v k le y a p m ıştı. Y av u z K u m a n ­ d a n lığ ın d a a ğ ır b i r l u m b a g o 'y a t u t u l d u O ârız a iJe gece s e y i r l e ­ rin d e k ö p rü ü s t ü n ü na sıl b ı r a k m a ­ dığını ve g o c ey a rıla rın a k a d a r ku ­ m a n d a m ev k i i n d e k a ld ı ğ ı m h a t ı r ­ larım . M esl ek h a y a t ı n ı n p a r l a k b i r d e v ­

rini de I s p a n y a işlerin e «âdem i

m ü d a h a le » k o m ite s in d ek i T ü r k iy e

M ü m essilli ğ i te şkil e tm i ş t ir . A v­

r u p a lI m u p ı h h a ş l a r k e n d i a r l a r ı n da b u ü s t ü p vasıflı T ü r k m ü m e s ­

silini reis o l a r a k s eçm işlerd i, Bu

vazi fey i çok ü s t ü n b ir ba şa rı ile gö rd ü Y a v u z d a k i k a m a r a s ın d a an

lattığ ı h i k â y e l e r a r a s ı n d a İ s p a n ­ yaya a it o l a n l a r da v a r d ı. Şi m di b ir tan esin i h a tı r l ıy o r u m :

A t a t ü r k ’ü n ö ld ü ğ ü gün d e le g e ­ l e r k e n d is in e t â z i y e t te b u l u n m u ş ­ lar. Bu a r a d a A l m a n delegesi: « A t a tü r k de H i t l e r gibi b ü y ü k b ir a d am d ı. B irinci D ü n y a H a r b in in h a k s ı z l ı k la r ın ı d ü z e ltm iş ve m e m ­ le k e tin d e b ü y ü k i n k ı l â p l a r y a p ­

mıştı» demiş. F a k a t Ingili z d ele ­ gesi d e r h a l söz a l a r a k , A l m a n de­

legesini p ro tes to e tm iş ve ona:

«Hayır», demiş, « A t a tü r k ile Hit- l e r ’i m u k a y e s e edem ez siniz. A t a ­

t ü r k . v ü k s e k h a r b o k u l la r ı n d a n m ez u n olmuş, k u r m a y vasf ını ka zanm ış, o r d u n u n en k ü ç ü k k a d e ­ m e l e r i n d e n b ü y ü k k u m a n d a n l ı k m e v k i l e r i n e y ü k s e l m i ş ve T ü r k o r d ııla rın a k u m a n d a e d e r e k z afe r­ l e r k azan m ış, o n d a n s o n ra yeril b ir d e v le t k u r m u ş , i n k ı l â p l a r yap mış m ü s te s n a b i r in s a n d ı. H itle r . bu v a s ı f la r d a n m a h r u m d u r ve böy le b i r g e liş m e tarzı da y o k t u r . O- n u n için lü tfe n sö zlerinizi tas h ih

ediniz.»

Şim di d ü ş ü n ü y o r u m . H a y a t ı m d a on u n s o h b e t le r i n d e n ald ığ ım lez­ zeti hiç b i r s o h b e tte b u l a m a d ım .

Dost insandı. D o s tla rın ın , y a k ı n ­ la r ın ın b ü t ü n d e r tl e r i n e koşa r, can dan a lâ k a g ö s te rir, d e r tl i o l a n l a ­ rı y ü r e k t e n tesel li e d e r d i ve o- mın t e s e l l il e r i n d e h a k ik a t e n b i r şifa tıl sı m ı vard ı. B ü tü n bu ü s t ü p va sıfla rı y a n ın ­ da mizaçrnın b iraz m ü te l e v v i n ol­ d u ğ u da s ö y le n eb ilir . Ç a b u k tes ir a ltın d a k a lır, fi k ir l e ri n i

reğiştirir-AYFER BİNGÖL

jjj

u*

g

D iş TABİBİ

S

AYHAN ÇELİKDAĞ

5

S EVLENDİLER. S Beyoğlu 14/3/1961 § di. F a z la k o n u ­ ş u r, i n s a n la r ı çok in ce z e k â o y u n l a ­ rı ile h i c v e d e r d i . B u h a li o n u n m a ğ ­ d u r i y e t i n e s ebep o l m u ş tu . F a k a t o, b u m a ğ d u r i y e t ­ l e r e de g ü l m ü ş tü . Ç ü n k ü ö y le ol­ gun b i r m e r t e b e d e İdi ki, o m e r ­ te b e y e r ü t b e l e r ve m a k a m l a r iaz la b i r şey e k liy e m e z d i. T a l e b e l e ­ ri onu g e çtile r, h a t t â b i r g ü n biz de on u n r ü t b e s in e g eld ik , f a k a t öy le z a n n e d iy o r u m ki, d e n iz a l b a y ­ lığı o n u n ş a h s ın d a çok y ü k s e k b i t m e v k i h a l i n d e idi. Hiç b ir im iz o- n u n ö lçü s ü n d e, o n u n d e ğ e r i n d e o- l a m a d ık . E m e k l i o l d u k t a n so-.ıra, T ü rk iy e - de d e m o k r a s i h a v a s ın a i n a n ı p si­

yasî h a y a t a a t ı l m a k isted i. Ac e­

misi o ld u ğ u b u h a y a t ı n d a h a ilk

k a d e m e l e r i n d e ş e n d e le d i. K a r a k ­

t e r i o y u n la r a , d o l a p l a r a g e le m ez ­

di. H e r k e s in m e b u s o ld u ğ u b i r

d e v r e d e onu n a m z e d lis te sin e al­ m am ı ş l a r d ı . Siyasi h a y a t a da ça­ b u c a k k ü s tü . E v in d e k e n d is in e b i r ek Vazife ile y e ti n m e ğ e çalıştı. Bu p e k m ü te v a z ı v a zifey i h e r v a k it l i azm i ve şe vki ile y a p ıy o r d u .

D e m o k r a s iy e , h ü r r i y e t l e r e çok b a ğ lı idi. A s k e r l i k te k i k u s u r l a r ı n ­ d a n b iri, b e lk i b u a ş ırı h ü r mizacı o l m u ş tu r . T en k id i çok se v e rd i ve b ü t ü n t e h l i k e l e r i g ö züne alıp d ü ­ ş ü n d ü ğ ü f i k ir l e r i s ö y l e m e k t e n çe­ kinm ezdi. G e n çliğ in d e ç o k s p o r y a p m ıştı. O n u n için s p o r b a h is le r i n e de a y rı b i r y e r v e r i r ve o m e v z u l a r d a u z u n u z u n k o n u ş u r d u . H e r in san ı k o l a y b e ğ en m ez d i ve b u n d a çok h a k lı idi. T a n ı d ı k l a r ı ­ n ın p o r t r e l e r i n i p e k c an lı çiz erdi.

B ir iki c ü m l e iç inde o i n s a n la r ı

k a r s ı n ız d a b u l u d u n u z . R ü t b e l e r i v e r il m e l i v e m e s le k t e k a lm a lı idi, d iy e d ü ş ü n ü r d ü k . Ç ü n k i, bize gö re o, b ü t ü n v a s ıf­ l a r ı ile, d e r in k ü t l ü r ü i l e deniz i o k u l la r ı k u m a n d a n l ığ ı n ı n e n t a b i i

j

b i r n a m z e d i idi. İk in ci M e ş r u t i y e t in k ıl â b ın d a , B a h r iy e m e k t e b in i ı s la h a gele n İngili z m ü te h a s s ı s l a r ı ile b e r a b e r ç alışm ış tı . O n l a r d a n e d in d iğ i d e r s ­ ler i h e r z a m a n a n la t ır d ı . F a k a t ona b u d e r i n t e c r ü b e l e r in d e n , b i l - > g isin d en i s tifa d e e t m e k fırs a tı hiç b i r v a k it v e r ilm e d i. A r tık e b e d iy e te göçüp g itm iştir . Bize y a ln ız aziz h â t ı r a l a r ı k a lm ış

b u l u n u y o r . Yeni y e tişm iş genç,

lerim iz e o n u n fazile tli h a y a tın ı

b i r ö r n e k o l a r a k gö ste rm e liy iz. Çok

t em e n n i e d eriz ki, Deniz K u v v e t ­

leri K u m a n d a n l ı ğ ı Deniz H a r b

O k u l u n u n b i r d e r s h a n e s i n e Safi­ y e ttin O â ğ ad a ad ın ı v ersin ve o k u la

on u n b i r p o r t r e s i asılsın. Bu y a l ­

nız onüri h â tı r a s ı n a b i r k a d i r ş i ­

n a s lık olmaz, yeti şen ge n çlerim iz e b i r ö rn e k , b i r fa zile t tim sali gös­ te r i l m i ş o lu r.

--- -

---M E V L İ T

Ufuliyle müteellim bulundu­

ğum çok kıymetli eşim doktor

İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Ta h a Toros Arşivi