EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
BĠLGĠSAYAR VE ÖĞRETĠM TEKNOLOJĠLERĠ EĞĠTĠMĠ
ANABĠLĠM DALI
FEN VE TEKNOLOJĠ DERSĠNDE ETKĠLEġĠMLĠ TAHTA
KULLANIMININ AKADEMĠK BAġARI VE ÖĞRENCĠ
MOTĠVASYONUNA ETKĠSĠ
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
Hazırlayan Uğur Ferhat ERMĠġ
Ankara Nisan, 2012
EĞĠTĠM BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ
BĠLGĠSAYAR ve ÖĞRETĠM TEKNOLOJĠLERĠ EĞĠTĠMĠ
ANABĠLĠM DALI
FEN VE TEKNOLOJĠ DERSĠNDE ETKĠLEġĠMLĠ TAHTA
KULLANIMININ AKADEMĠK BAġARI VE ÖĞRENCĠ
MOTĠVASYONUNA ETKĠSĠ
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
Hazırlayan Uğur Ferhat ERMĠġ
DanıĢman:Yrd. Doç. Dr. Mehmet Arif ÖZERBAġ
Ankara Nisan, 2012
JÜRĠ ONAY SAYFASI
Uğur Ferhat ErmiĢ‟in, “Fen Ve Teknoloji Dersinde EtkileĢimli Tahta Kullanımının Akademik BaĢarı Ve Öğrenci Motivasyonuna Etkisi” baĢlıklı tezi 07/06/2012 tarihinde, jürimiz tarafından Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Anabilim Dalında Yüksek Lisans Tezi olarak kabul edilmiĢtir.
Adı Soyadı Ġmza
BaĢkan: Prof. Dr. Ahmet MAHĠROĞLU ………..
Üye: Doç. Dr. Selçuk ÖZDEMĠR ………..
ÖNSÖZ
AraĢtırma sürecimde konunun belirlenmesinden, araĢtırmanın sonuçlandırılması sürecine kadar her alanda desteğini yanımda hissettiğim ve bu süreçte bana çok Ģeyler katan danıĢmanım Yrd. Doç. Dr. Mehmet Arif ÖZERBAġ‟a,
Uygulama ve araĢtırma sürecinde bana yardımcı olan Eraslan ġehit Fatih Mehmet KeleĢ Ġlköğretim Okulu Fen ve Teknoloji Öğretmeni Tuğba ġĠRĠN‟e, değerli dostlarım Mustafa SARITEPECĠ ve Yusuf Ziya BOLAT‟a,
Öğrenme hayatım boyunca maddi ve manevi desteğini benden esirgemeyen annem ve babam Nahide ve Adnan ERMĠġ‟e, araĢtırma sürecinde sevgisini ve desteğini her zaman yanımda hissettiğim değerli hayat arkadaĢım Hüsna YILMAZ ERMĠġ‟e
Sonsuz sevgi ve teĢekkürlerimi sunarım
ÖZET
FEN VE TEKNOLOJĠ DERSĠNDE ETKĠLEġĠMLĠ TAHTA KULLANIMININ AKADEMĠK BAġARIYA VE ÖĞRENCĠ MOTĠVASYONUNA ETKĠSĠ
ERMĠġ, Uğur Ferhat
Yüksek Lisans, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı Tez DanıĢmanı: Yrd. Doç. Dr. Mehmet Arif ÖZERBAġ
Nisan - 2012, 69 Sayfa
Bu araĢtırmada etkileĢimli tahta kullanımının, ilköğretim seviyesinde Fen ve Teknoloji dersinde baĢarıya ve motivasyona etkisi incelenmiĢtir. Akademik baĢarı değiĢkeninin ölçülmesi amacı ile 6. Sınıf Fen ve Teknoloji dersi müfredatında yer alan “Destek ve Hareket Sistemi” konusu seçilmiĢtir. AraĢtırmada öntest – sontest kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıĢtır.
AraĢtırma 2010 – 2011 eğitim – öğretim yılında Amasya ili Suluova ilçesi ġehit Fatih Mehmet KeleĢ Ġlköğretim Okulunda öğrenim gören 6. Sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleĢtirilmiĢtir ( N = 34). 17 öğrencinin yer aldığı deney grubunda etkileĢimli tahta kullanılarak, yine 17 öğrencinin yer aldığı kontrol grubunda ise teknoloji destekli geleneksel yöntemler kullanılarak “Destek ve Hareket Sistemi” konusu anlatılmıĢtır. Uygulama süreci 4 hafta sürmüĢtür. AraĢtırmada veri toplama aracı olarak Yrd. Doç. Dr. Mehmet Arif ÖZERBAġ tarafından geliĢtirilen, olumlu ve olumsuz maddelerden oluĢan likert tipi motivasyon testi, Fen ve Teknoloji Öğretmeni Tuğba ġĠRĠN tarafından geliĢtirilen baĢarı testi ve öğrenci bilgi formu kullanılmıĢtır. BaĢarı ve Motivasyon tesleri ile toplanan veriler ĠliĢkili ve ĠliĢkisiz Örneklem t – test tekniği kullanılarak analiz edilmiĢtir. Ayrıca öğrenci bilgi formuyla toplanan veriler ile baĢarı ve motivasyon testleriyle toplanan veriler arasındaki iliĢkilerin tespiti için korelasyon uygulanmıĢtır.
AraĢtırmanın sonuçları;
Ġlköğretim düzeyinde fen ve teknoloji dersinde etkileĢimli tahta kullanımının, teknoloji destekli geleneksel yöntemlere göre akademik baĢarı açısından olumlu yönde anlamlı bir farklılık oluĢturmadığını,
Öğrencilerin fen ve teknoloji dersine karĢı motivasyonlarını ise artırdığını ortaya çıkarmıĢtır.
ABSTRACT
THE EFFECT OF USING SMART BOARD UPON ACADEMIC SUCCESS AND STUDENT MOTIVATION IN SCIENCE AND TECHNOLOGY LESSON.
ERMĠġ, Uğur Ferhat
Master, Department of Computer Education and Instructional Technology Advisor: Assist. Prof. Dr. Mehmet Arif ÖZERBAġ
April-2012, 69 pages
In this research, the effect of using smart board upon success and motivation is examined in secondary schools. In order to survey academic success factor, „support and movement system‟ subject , which is available in 6th
grade science and technology lesson curriculum, is chosen. In this research, pretest-posttest control group design is used.
The research has been realized upon ġehit Fatih Mehmet KeleĢ Secondary School 6th grades students in the town of Amasya province , Suluova in 2010-2011 educational year (N=34). In the experiment group, which is consist of 17 students, smart board has been used and in the control group, traditional methods of technology-supported have been used in order to tell „Support and Movement System‟. The process of application has lasted for 4 weeks. In the research, Likert-type motivation test which has negative and positive items has been used as a data collection tool which is developed by Asst. Prof. Dr. Mehmet Arif ÖZERBAġ. Besides, The student information form and Achievement test, which is developed by science and technology teacher Tuğba ġĠRĠN, are also used. The data collected by tests of achievement and motivation is analyzed by using sample t-test technique of bound and unbound. Besides, in order to determine the relationship between the data collected from student information form and the data collected from motivation tests, correlation is applied.
The results of this study;
When we compare the usage of smart board in the secondary level and the usage of traditional methods of technology-supported, the usage of smart board doesn‟t constitue a significant difference,
But it revealed that student‟s motivation towards science and technology courses increases.
ĠÇĠNDEKĠLER
Ġçindekiler
ÖNSÖZ ... ii ÖZET ... iii ABSTRACT... iv İÇİNDEKİLER ... vTABLOLAR LİSTESİ ... vii
ŞEKİLLER LİSTESİ ... viii
GRAFİKLER LİSTESİ ... ix GİRİŞ ... 1 1.1. Problem Durumu ... 1 1.2. Araştırmanın Amacı ... 8 1.3. Araştırmanın Önemi ... 9 1.4. Varsayımlar ... 10 1.5. Sınırlılıklar ... 10 1.6. Tanımlar ... 10 KAVRAMSAL ÇERÇEVE ... 11 2.1. Teknoloji ... 11 2.2. Eğitim Teknolojisi... 12 2.3. Öğretim Teknolojisi ... 12 2.4. Etkileşimli Tahta ... 13
2.4.1 Etkileşimli Tahta Nedir? ... 13
2.4.2 Etkileşimli Tahtanın Tarihçesi ... 14
2.4.3 Etkileşimli Tahta Çeşitleri... 15
2.5. İlgili Araştırmalar ... 17
2.5.1. Etkileşimli Tahta ... 17
2.5.2. Fen ve Teknoloji – Motivasyon ... 22
YÖNTEM ... 26
3.1. Araştırmanın Modeli ... 26
3.2. Örneklem ... 28
3.3. Veri Toplama Araçları ... 32
3.3.1. Başarı Testleri ... 32
3.3.2. Motivasyon Ölçeği ... 33
3.3.3. Öğrenci Bilgi Formu ... 34
3.4. Uygulama ... 34
3.5. Verilerin Analizi ... 39
BULGULAR VE YORUM... 41
4.1. Akademik Başarı Puanlarına İlişkin Bulgular Ve Yorumlar ... 41
4.1.1. Deney grubu ile kontrol grubu deneklerinin ön test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? ... 41
4.1.2. Deney ve kontrol grubu deneklerinin son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? ... 42
4.2. Motivasyon Düzeylerine İlişkin Bulgular Ve Yorumlar ... 44
4.2.1. Deney grubu ile kontrol grubu deneklerinin motivasyon ön test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? ... 44
4.2.2. Deney ve kontrol grubu deneklerinin motivasyon son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır? ... 45
4.3. Kontrol Ve Deney Grubu Öğrencilerinin Başarı Sontest Puanları, Motivasyon Sontest Puanları, Cinsiyet, I. Dönem Başarı Ortalaması Ve Evlerinde Bilgisayara Sahip Olma Durumları Arasındaki İlişkiye Yönelik Bulgular Ve Yorumlar . 47 SONUÇLAR VE ÖNERİLER ... 51
5.1. Sonuçlar ... 51
5.2. Öneriler ... 52
KAYNAKÇA ... 53
TABLOLAR LĠSTESĠ
Tablo 1 - AraĢtırma Deseni 1………. 27 Tablo 2 - AraĢtırma Deseni 2………. 27 Tablo 3 - Kontrol ve Deney grubundaki öğrencilerin cinsiyetlerine göre dağılımı…… 28 Tablo 4 - Deney ve Kontrol grubu öğrencilerinin 2010 – 2011 Eğitim –Öğretim yılı I. Döneminde Fen ve Teknoloji dersinden aldıkları notların ortalamaları………. 29 Tablo 5 - Deney ve Kontrol Grubu Öğrencilerinin Anne – Baba Öğrenim Bilgileri… 30 Tablo 6 - Deney ve Kontrol grubu Öğrencilerinin Evlerindeki Bilgisayar ve Ġnternet Bilgileri……….31 Tablo 7 - Deney ve Kontrol Grupları Öntest BaĢarı Puanlarına ĠliĢkin “ĠliĢkisiz
Örneklemler T-Test” Sonucu……….. 41 Tablo 8 - Deney ve Kontrol Grupları Sontest BaĢarı Puanlarına ĠliĢkin “ĠliĢkisiz
Örneklemler T-Test” Sonucu………. 42 Tablo 9 - Deney ve Kontrol Grupları Öntest Motivasyon Puanlarına ĠliĢkin “ĠliĢkisiz Örneklemler T-Test” Sonucu ……… 44 Tablo 10 - Deney ve Kontrol Grupları Motivasuon Sontest BaĢarı Puanlarına ĠliĢkin “ĠliĢkisiz Örneklemler T-Test” Sonucu………. 45
Tablo 11 - Deney Grubu Korelâsyon Tablosu ……… 48
ġEKĠLLER LĠSTESĠ
ġekil 1 - Mebvitamin uygulamaları – Destek ve Hareket Ünitesi ……….. 36 ġekil 2 – Mebvitamin uygulamaları - Eklem Bulma Etkinliği (Ġnteraktif Etkinlik)….. 37 ġekil 3 - Pinokyo‟nun kolunu oluĢturma Etkinliği ( Ġnteraktif Etkinlik) ………...…… 38 ġekil 4 - Kemiğin Yapısı Etkinliği (Ġnteraktif Etkinlik) ……… 39
GRAFĠKLER LĠSTESĠ
Grafik 1 - Deney ve Kontrol Grupları BaĢarı Öntest – Sontest Puanları KarĢılaĢtırması 43
Grafik 2 - Deney ve Kontrol Grupları Motivasyon Öntest – Sontest Puanları KarĢılaĢtırması ……… 46
GĠRĠġ
Bu bölümde araĢtırmada yer alan problem durumları, araĢtırmanın amacı ve sınırlılıkları, varsayımlar ve tanımlar yer almaktadır.
1.1. Problem Durumu
Ġnsanlık tarihinin baĢlangıcından bu yana, toplumlar arasında yeni teknolojiler üretme ve ürettiklerini kullanma yarıĢı vardır. Yeni teknolojiler üreten ve teknolojiyi yakından takip eden ülkelerin daha hızlı geliĢip ilerledikleri, teknolojiye ve bilime ayak uyduramayan toplumların ise birçok alanda geride kaldıkları görülmektedir. Birçok ülke, toplumun geleceğinin inĢa edildiği eğitim alanında diğer ülkelerin gerisinde kalmamak ve eğitim kalitelerini artırmak amacı ile yeni üretilen teknolojileri eğitim sistemleri ile bütünleĢtirmeye çalıĢmaktadır. Bu bütünleĢtirme sürecinde bazı teknolojiler eğitime baĢarılı bir Ģekilde uyum sağlarken, bazı teknolojilerin eğitim alanında yeteri kadar faydalı olmadığı gözlemlenmiĢtir (Wood ve Ashfield,2008).
Ülkemizde 2004 - 2005 yıllarından itibaren ilköğretim ve ortaöğretim kademelerinde eğitim politikaları ve eğitim programları revize edilmeye baĢlanmıĢtır. 2005 yılında uygulanmaya baĢlanan Yeni Ġlköğretim Programının tanıtım metnindeki “Bilim ve teknoloji, eğitimin içeriğini ve öğrenme süreçlerini etkilemekte ve eğitim düşüncesi ve uygulamalarında değişimleri zorunlu kılmaktadır.” cümlesi, ülkemizin de bilim ve teknolojideki geliĢmelere ayak uydurma ve bu geliĢmeleri eğitimle bütünleĢtirme çabası içerisinde olduğunu ortaya koymaktadır.
2004 - 2005 yılında uygulamaya konulan yeni Ġlköğretim Programı ile fen eğitimi programı da yenilenmiĢ ve dersin ismi Fen ve Teknoloji olarak değiĢtirilmiĢtir. Ġlköğretim okullarında haftada üç saat olan ders sayısı dörde çıkarılmıĢtır. GeliĢtirilen yeni Fen ve Teknoloji dersi programının vizyonu “Bireysel farklılıkları ne olursa olsun bütün öğrencilerin fen ve teknoloji okuryazarı olması” olarak belirlenmiĢtir. Bireysel farklılıklara ve öğrenci merkezli öğrenmeye vurgu yapan yeni Fen ve Teknoloji Öğretim Programı ile birlikte Fen ve Teknoloji eğitiminde yeni yöntem arayıĢlarına girilmiĢtir. Fen eğitimi alanında çalıĢan eğitim bilimciler, bilgi ve iletiĢim teknolojilerindeki geliĢmelerin bu arayıĢa çare olabileceğini düĢündüler. Yapılan araĢtırmalar sonucunda doğayı ve doğa olaylarını açıklarken; olgu, kavram, ilke, yasa
ve kuram gibi soyut kavramların çok sık kullanıldığı Fen ve Teknoloji dersinde, eğitsel yazılımlar kullanılarak, bu soyut kavramların görseller ile aktarılmasının öğretimi zenginleĢtirdiği fikri ortaya çıktı ( Yiğit, 2005).
Fen ve Teknoloji dersinde akademik baĢarıyı artırmanın etkili yollarından biri derslerde deney ve projelere ağırlık vermektir (Karaduman 2008). Ġlköğretim seviyesinde deneylerin birçoğu laboratuvar ortamlarında gerçekleĢtirilebilecekken, öğrencilerin laboratuvar araç gereçlerini yeteri kadar tanımamaları ve öğretmenlerin bu araç gereçlerin kullanımına izin vermemesi, öğrencilerin kavramlar arasındaki iliĢkileri tam yapılandıramamalarına ve akademik baĢarılarının düĢük olmasına neden olmaktadır(BaĢdaĢ vd. , 2006). Ayrıca canlıların yapısının incelenmesi ve bazı kimyasal deneylerin laboratuvar ortamında gerçekleĢtirilememesi de öğrencilerin akademik baĢarısını olumsuz yönde etkilemektedir. Öğrencilerin anlamakta güçlük çektikleri konuları ve kavramlar arasındaki iliĢkileri anlamaları için, bilgisayar destekli eğitimin etkili ve destekleyici bir yöntem olduğu öngörülmektedir (Çömek, 2003).
Bilgisayar destekli eğitimin; geliĢtirilen yazılımlar, uygulamalar ile birlikte yoğun bir Ģekilde kullanılmaya baĢlandığı bu zamanlarda eğitim dünyasına yeni bir teknoloji entegre edilmeye çalıĢılıyor. Bu teknoloji, yabancı literatürde interactive whiteboard, smartboard veya electronic board olarak geçen ülkemizde ise etkileĢimli tahta, akıllı tahta veya elektronik tahta olarak adlandırılan teknolojidir. EtkileĢimli tahta, bilgisayar ve projeksiyon bağlantısı ile çalıĢan, dokunmaya duyarlı bir ekrandır (Shenton ve Pagett, 2007). EtkileĢimli tahtaları, daha önce kullanılan bilgisayar ve projeksiyon sistemlerinden ayıran, etkileĢimli tahtanın dokunmaya duyarlı yüzeyinin fare ve klavye görevi görmesidir.
Ġlk etkileĢimli tahta, “SmartTechnologies” isimli Ģirket tarafından “Smart Board” adı altında 1991 yılında ABD‟de üretilmiĢtir ve “ Smart Board”, windows tabanlı, dokunmatik etkileĢimli tahtaların öncüsü olmuĢtur. Bilgisayar programları ile çalıĢan ve LCD ekrana entegre edilmiĢ ilk etkileĢimli tahta olan “Smart Board”, büyük bir ekran iĢlevi görmesi amacı ile tasarlanmıĢtır. Ġntel ise etkileĢimli tahta fikri ile 1992‟de tanıĢtı ve etkileĢimli tahta ile ilgili küçük de olsa birtakım yatırımlar yaptı.
SMART Ģirketi 1992 yılında arkadan projeksiyonlu ilk etkileĢimli tahtayı piyasaya sürdü. 1997 yılında da ilk defa duvara yansıtılan etkileĢimli tahtayı kullanıcılarına aktardı. Daha sonra yine SMART Ģirketi 1998 yılında kendi bilgi yönetim yazılımlarını ve SMART Notebook 2.0‟ı yayımladı. Plazma ekranlar için geliĢtirilen etkileĢimli tahtalar ise 1999 yılında kullanıcılara ulaĢtı. 2001 yılında
yayımlanan etkileĢimli tahta yazılımları ile birlikte “Smart Recorder” adı altında, etkileĢimli tahta sistemi üzerinde gerçekleĢtirilen iĢlemleri kaydeden bir yazılım piyasaya sürüldü. Aynı sene etkileĢimli tahta yazılımının içerisinde yer alan diğer bir yenilik ise toplantı verimlilik yazılımıdır. 2003 yılı ile birlikte flat paneller için geliĢtirilen “Smart Board” piyasaya sürülmüĢtür. SMART Ģirketi 2005 yılında, ekran üzerinden idare edilebilen, kullanıcıların ekran üzerinde iĢlem yapabilecekleri, nesneleri seçebilecekleri, yeni notlar oluĢturabilecekleri ve kaydedebilecekleri, uygulamaları çalıĢtırabilecekleri bir tablet PC‟yi kullanıcılara sundu. SMART Ģirketi; öğretmenlerin, öğrenci performanslarını izleyip değerlendirebilmesini ve sonuçları organize edebilmesini sağlayan “Santeo” etkileĢimli yanıt sistemini ise 2007 yılında piyasaya sürdü. 2008 yılında yeni ürünler olarak, SMART doküman kamerası, iĢbirlikli öğrenme yazılımı ve yeni nesil SMART Board 600i etkileĢimli beyaz tahta sistemi kullanıcılara sunuldu.
Ülkemizdeki etkileĢimli tahta uygulamaları 2000‟li yılların baĢlarında Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve BahçeĢehir Üniversitesi öncülüğünde baĢlamıĢtır. BahçeĢehir Üniversitesinde, 2000 yılı içerisinde, ders anlatımı sırasında tahtada yapılan iĢlemlerin anında bilgisayarda, bir web sayfasına aktarıldığı bir etkileĢimli tahta sistemi oluĢturulmuĢtur. BahçeĢehir Üniversitesinde tüm bilgisayar dersleri ve bilgisayar destekli Ġngilizce dersleri çoklu ortam ve etkileĢimli tahta destekli etkileĢimli sınıflarda gerçekleĢtirilmektedir. Orta Doğu Teknik Üniversitesinde ise, 2003 yılından beri etkileĢimli tahta ve etkileĢimli sınıf sistemi kullanılmaktadır.
Yurt dıĢında ve ülkemizde yapılan çalıĢmalar doğrultusunda etkileĢimli tahtaların yararlarının ortaya konması, öğrenci ve öğretmenlerin etkileĢimli tahtaya ilgi göstermesi ve gerek devlet bünyesindeki kurumların gerekse özel yönetimlerdeki kurumların dünyadaki eğitim sistemlerine ayak uydurma isteği, ülkemizde etkileĢimli tahtaların günden güne yaygınlaĢmasını sağlamaktadır. Eğitim standartlarını dünyanın geliĢmiĢ ülkelerinin standartlarının üzerine çıkarmaya çalıĢan Milli Eğitim Bakanlığımız tarafından 14 Milyar TL bütçe ile 2010 yılında baĢlatılan FATĠH ( Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi ĠyileĢtirme Hareketi) projesi ile 4 yıl içerisinde ilköğretim ve ortaöğretim seviyesindeki bütün sınıflara etkileĢimli tahta kurulumu yapılacaktır (Bozkurt ve Altınok, 2011).
Yeni üretilen her teknolojide olduğu gibi etkileĢimli tahtanın eğitimle bütünleĢtirilmesi aĢamasında da, çoğunluğu yurt dıĢında olmak üzere etkileĢimli tahtanın etkililiğini ve sınırlılıklarını sorgulayan araĢtırmalar yapılmıĢtır. Literatür
taraması yapıldığında bu araĢtırmaların Ġngiltere, Kanada ve Amerika‟da yoğunlaĢtığını ülkemizde ise birkaç çalıĢma yapıldığını görmekteyiz.
EtkileĢimli tahtanın etkililiği ve sınırlılıkları üzerine yurt dıĢında yapılan araĢtırmalarda;
Wall, Higgins ve Smith (2005); “The visual helps me understand the complicated things‟: pupil views of teaching and learning with interactive whiteboards” isimli araĢtırmalarında, etkileĢimli tahtayı en az 1 yıl kullanan öğrencilerin “EtkileĢimli tahtanın öğrenme ve öğretme sürecine katkıları” hakkındaki görüĢlerini ele almıĢlardır. Öğrencilerin çoğu etkileĢimli tahtanın öğrenmeyi olumlu açıdan etkilediği yönünde cevaplar vermiĢtir.
Beauchamp ve Perkinson (2005), “Beyond the „wow‟ factor: developing interactivity with the interactive whiteboard” isimli araĢtırmalarında etkileĢimli tahtaların motivasyona önemli etkileri olduğunu belirtmiĢ fakat zamanla öğrencilerin etkileĢimli tahtalara alıĢtıklarında bu motivasyon düzeyinin düĢebileceğine iĢaret etmiĢtir. Ayrıca bu araĢtırmada öğrencilerin motivasyon düzeylerini etkileĢimli tahtalar ile yüksek seviyede tutmak için neler yapılabileceği konusunda araĢtırmaların sürdürülmesi gerektiğine vurgu yapılmıĢtır.
Kennevel (2006), Ġngiltere‟de etkileĢimli tahtaların etkililiğine yönelik araĢtırmalar üzerinde tarama araĢtırması yapmıĢtır. Kennevel yaptığı bu araĢtırmada etkileĢimli tahtaların karakteristik özelliklerini, kullanıĢlılığını, etkililiğini ve motivasyona etkisini incelemiĢtir. Bu araĢtırmanın sonunda Kennevel:
EtkileĢimli uygulamaların öğrencilerin yeni bilgilere ulaĢmasını sağladığı,
Ders sürecinde gerçekleĢtirilen uygulamaların kaydedilip daha sonra tekrar izlenebileceği,
YaĢ gruplarına göre uygulamalar geliĢtirilebileceği
Öğrencilerin motivasyonlarını oldukça yüksek düzeyde tuttuğu
sonuçlarına ulaĢmıĢtır.
Hwang, Chen ve Hsu (2006), ise akılı tahtanın etkiliğini tespit etmek amacı ile yaptıkları araĢtırma için çoklu ortam geliĢtirmiĢ ve öğrencilerin birbirleri ile ve içerikle etkileĢim kurmalarını sağlamıĢlardır. Yaptıkları araĢtırmada öğrencilere uyguladıkları anketler sonucunda etkileĢimli tahta kullanmanın öğrencileri daha çok motive ettiğini tespit etmiĢlerdir.
Schut (2007) yaptığı tez çalıĢmasında, bir biyoloji sınıfında öğrencilerin etkileĢimli tahta kullanımına yönelik algılarını araĢtırmıĢtır. Kırsal bir bölgede, otuz altı lise öğrencisi ile yarı yapılandırılmıĢ görüĢme tekniği ile gerçekleĢtirdiği araĢtırmanın sonuçlarını analiz ettiğinde ise etkileĢimli tahtanın pek çok sınıf ortamında kullanılabilinecek değerli bir eğitsel araç olduğu kanısına varmıĢtır. Ayrıca etkileĢimli tahtanın; öğrencileri konuya odaklama, öğrenci ilgisini arttırma, etkileĢimi arttırma, görselleri geliĢtirme gibi çok sayıda yararı olduğunu tespit etmiĢtir.
Geer ve Barnes (2007) ” Cognitive concomitants of interactive board use and their relevance to developing effective research methodologies.” isimli araĢtırmalarında etkileĢimli tahtanın biliĢsel sonuçlara etkisini incelemiĢlerdir. AraĢtırma sonucunda çıkan verilere göre etkileĢimli tahta kullanımının öğrenen merkezli öğrenmeye olanak sağladığı, etkileĢime izin verdiği, öğretmenlerin etkileĢimli tahta ile daha etkili sunum yapabileceği sonuçları çıkarılmıĢtır. Bu araĢtırmada etkileĢimli tahta kullanımı konusunda ortaya çıkan en önemli sonuç, etkileĢimli tahtayı öğrenciler kullandıkları takdirde, etkileĢimli tahtanın daha faydalı olduğudur.
Slay, Siebörger ve Hodgkinson, 2007 yılında Güney Afrika‟daki üç devlet okulunda etkileĢimli tahtanın maliyeti, öğrenci ve öğretmenlerin bilgi ve iletiĢim teknolojilerine bakıĢı üzerine bir araĢtırma yapmıĢlardır. Öğrenci ve öğretmenler genel olarak etkileĢimli tahtanın yararlarından söz etmiĢ fakat bu araçların daha verimli kullanılabilmeleri için teknik alt yapının artırılması ve hizmet içi eğitimlerin yaygınlaĢtırılması gerektiğine vurgu yapmıĢlardır.
Torrf ve Tirotta (2009), matematik dersinde etkileĢimli tahta kullanımının motivasyona etkisi üzerine deneysel araĢtırma deseni kullanarak yaptıkları araĢtırmada etkileĢimli tahta kullanılan deney grubu öğrencilerinin motivasyon seviyelerinin belirgin bir Ģekilde arttığını tespit etmiĢlerdir.
Lopez 2009 yılında Ġngilizce öğrencilerinin, matematik ve okuma derslerindeki baĢarılarını etkileĢimli tahta ile geliĢtirmek amacıyla bir araĢtırma yapmıĢtır. Yarı deneysel araĢtırmasının sonucunda etkileĢimli tahta ile öğrenim gören öğrencilerin baĢarılarının fark edilir bir Ģekilde arttığını gözlemlemiĢtir. Bunun yanında Lopez teknik problemlerin ortadan kaldırılmasının süreci daha etkili kılacağını belirtmiĢtir.
“The Impact Of Interactıve Whıteboards On Students‟ Attıtudes Toward Applıed Mathematıcs” konulu tezinde Cole (2010) uygulamalı matematik dersinde etkileĢimli tahtanın, öğrencilerin tutumuna etkisini araĢtırmıĢtır. Cole bu araĢtırmasını Ontario Bölgesindeki dokuz okulda Uygulamalı Matematik dersi alan 513, dokuzuncu ve
onuncu sınıf öğrencisi üzerinde yapmıĢtır. EtkileĢimli tahta ile eğitim alan öğrenciler ile etkileĢimli tahta olmadan eğitim alan öğrencilerin tutumlarını karĢılaĢtırdığında, öğrencilerin matematik dersine olan tutumlarında etkileĢimli tahtanın tek baĢına anlamlı bir fark sağlayamayacağı sonucuna ulaĢmıĢtır.
Blue ve Tirotta (2011), yaptıkları araĢtırmada 21. yüzyıl araçları olarak tanımladıkları araçların (bloglar, wikiler, googledocs ve etkileĢimli tahta) üniversite düzeyinde etkililiğini ve sınırlılıklarını incelemiĢlerdir. AraĢtırma sonucunda ise araĢtırmaya katılanların tümünün motivasyon düzeylerinin yükseldiğini fakat 21. yüzyıl teknolojilerini kullanamayan öğrencilerde pek olumlu tutum geliĢtiremediklerini belirtmiĢlerdir.
EtkileĢimli tahtanın etkililiği üzerine ülkemizde yapılan araĢtırmalarda ise; Ekici‟nin (2009), “EtkileĢimli tahta kullanımı ilköğretim öğrencilerinin matematik baĢarılarına etkisi” konusu üzerine Ġstanbul ili Ümraniye Ġlçesi TaĢdelen Beldesi Ġlköğretim okulu 6. sınıf öğrencileri üzerinde yüksek lisans tezi hazırlamıĢtır. HazırlamıĢ olduğu bu tezde, belirlemiĢ olduğu deney grubuna etkileĢimli tahta kullanarak, kontrol grubuna da geleneksel yöntemler kullanarak ders anlatmıĢtır. AraĢtırma sonucunda etkileĢimli tahta kullanımının ilköğretim öğrencilerinde matematik baĢarısını artırdığı yönünde sonuçlara ulaĢılmıĢtır.
Somyürek, Atasoy ve Özdemir (2009) “Board‟s IQ: What makes a board smart?” baĢlıklı araĢtırmalarında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde etkileĢimli tahta kullanımını zorlaĢtıran nedenleri araĢtırmıĢlar ve ilkokul ve ortaokullarda etkileĢimli tahta kullanımını analiz etmiĢlerdir. AraĢtırmalarının sonunda ise hizmet içi eğitimlerin artırılmadığı, teknik altyapının sağlanmadığı ve teknik desteğin verilmediği bir yönetimle bilgi ve iletiĢim teknolojilerinin eğitimde beklenen sonuçları vermesinin maalesef olası olmayacağı sonucuna ulaĢmıĢlardır.
Akdemir (2009), araĢtırmasında coğrafya dersinde etkileĢimli tahta kullanımının öğrencinin baĢarısına etkisini araĢtırmıĢtır. Zonguldak Karaelmas Üniversitesinde Eğitim Fakültesi‟nde okuyan 26 deney ve 26 kontrol grubu olmak üzere 52 kiĢilik çalıĢma grubu ile gerçekleĢtirdiği araĢtırmasında, coğrafya dersinde etkileĢimli tahta kullanımının öğrencilerin baĢarılarını artırdığını gözlemlemiĢtir.
“Matematik öğretiminde etkileĢimli tahta kullanımının 10. sınıf öğrencilerinin akademik baĢarıları, matematik dersine karĢı tutumları ve öz-yeterlik düzeylerine etkileri” konusunda araĢtırma yapan Tataroğlu (2009), araĢtırmalarının sonucunda, Matematik dersinde etkileĢimli tahta kullanımının deney ve kontrol grupları arasında;
Akademik baĢarı açısından anlamlı bir farklılık oluĢturmadığı,
EtkileĢimli tahta kullanılan grubun matematik dersine yönelik motivasyonunda olumlu yönde değiĢiklikler oluĢturduğu,
Öz-yeterlilik düzeyleri açısından anlamlı bir farklılık oluĢturmadığı sonuçlarına ulaĢmıĢtır.
Akçayır (2011), araĢtırmasında geleneksel anlatım ve etkileĢimli tahta kullanarak yapılan anlatımın öğrencilerin akademik baĢarıları, tutumları ve motivasyonları üzerindeki etkisini incelemiĢtir. 2010 – 2011 eğitim – öğretim yılı içerisinde Kırıkkale Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören 90 öğrenci üzerinde yaptığı araĢtırmasının sonuçlarını;
AraĢtırma sonucunda deney grubu ve kontrol grubu arasında akademik baĢarı açısından anlamlı bir farklılık bulunmuĢtur. Bu farklılık deney grubu öğrencileri lehine gerçekleĢmiĢtir.
Deney grubu öğrencileri etkileĢimli tahtaya karĢı olumlu bir tutum sergilemiĢlerdir. Öğretmen olduklarında etkileĢimli tahtayı kullanmak istemektedirler.
Deney grubunun motivasyon seviyesi kontrol gurubundan yüksek
çıkmıĢtır.
Ģeklinde özetlemiĢtir.
Türkiye‟de ve dünyada kullanımı hızla artan etkileĢimli tahtalar maliyeti yüksek eğitim araçlarıdır. Milli Eğitim Bakanlığımız, bütün sınıflara etkileĢimli tahta kurulumunu da kapsayan FATĠH projesine 14 Milyar TL bütçe belirlemiĢtir. Maliyeti çok yüksek olan bu eğitim aracının eğitimle bütünleĢtirilmesi, etkili ve verimli bir Ģekilde kullanılması, Beauchamp ve Perkinson‟un (2005) da belirttiği gibi öğrencilerin etkileĢimli tahtalara alıĢtıktan sonra motivasyon düzeylerinde gerileme yaĢanmaması için etkileĢimli tahtaların kullanımına yönelik araĢtırmaların devam etmesi gerekmektedir.
EtkileĢimli tahta ile ilgili araĢtırmalar incelendiğinde; daha çok etkileĢimli tahtanın tutuma ve motivasyona etkisi üzerine araĢtırmalar yapıldığı, akademik baĢarıya yönelik araĢtırmaların çok az olduğu ortaya çıkmaktadır (Wall, Higgins ve Smith 2005; Hwang vd. 2006; Schut 2007; Cole 2010; Torrf ve Tirotta 2009; Beauchamp ve Parkinson 2005; Blue ve Tirotta 2011). Ayrıca etkileĢimli tahtaların akademik baĢarıya olan etkileri konusunda gerçekleĢtirilen araĢtırmalarda da çeliĢkiler yer almaktadır. Bazı araĢtırmaların sonucunda etkileĢimli tahtaların akademik baĢarıyı olumlu yönde
etkilediği görülürken (Lopez 2009; Akdemir 2009; Ekinci 2009; Akçayır 2011), bazılarında olumlu bir etkisinin olmadığı ortaya çıkmıĢtır (Tataroğlu 2009). Akademik baĢarıya yönelik az sayıdaki araĢtırmada yer alan belirsizlikten yola çıkarak etkileĢimli tahtanın akademik baĢarıya etkisi konusunda araĢtırmaların devam etmesi gerektiği ortaya çıkmıĢtır.
Ülkemizde etkileĢimli tahta ile ilgili yapılan araĢtırmalara bakıldığında daha çok lise ve üniversite düzeyinde araĢtırmalar yapıldığı görülmektedir ( Akdemir 2009; Tataroğlu 2009; Akçayır 2011). FATĠH projesi ile Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilköğretim ve ortaöğretim okullarının bütün sınıflarına etkileĢimli tahtaların monte edileceği düĢünüldüğünde, ilköğretim düzeyinde etkileĢimli tahtanın etkisinin araĢtırılmasının, yüksek maliyetli bir eğitim aracı olan etkileĢimli tahtanın etkililiğini artırmak adına önemli olduğu ortaya çıkmaktadır.
Yukarıdaki tartıĢmalar ve araĢtırma sonuçları dikkate alındığında; bu araĢtırmanın problemini, ilköğretim düzeyi Fen ve Teknoloji dersinde etkileĢimli tahta kullanımının etkilerinin neler olduğu sorusu oluĢturmaktadır.
1.2. AraĢtırmanın Amacı
Bu araĢtırmanın amacı, Fen ve Teknoloji dersinde kullanılan etkileĢimli tahtanın öğrenci akademik baĢarı ve motivasyonuna etkisini ortaya koymaktır.
Bu araĢtırma kapsamındaki genel amaç, aĢağıda yer alan alt amaçların araĢtırılmasını gerektirmektedir:
Akademik baĢarı ile ilgili alt amaçlar;
1. Deney grubu ile kontrol grubu deneklerinin ön test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
2. Deney ve kontrol grubu deneklerinin son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
Motivasyon düzeyleri ile ilgili alt amaçlar;
3. Deney grubu ile kontrol grubu deneklerinin motivasyon ön test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
4. Deney ve kontrol grubu deneklerinin motivasyon son test puanları arasında anlamlı bir fark var mıdır?
Cinsiyet, I. dönem baĢarı ortalaması ve sosyo-ekonomik düzeyleri ile ilgili alt amaçlar;
5. Deney grubundaki öğrencilerin son test puanları, I. dönem baĢarı puanı, cinsiyeti ve evlerinde bilgisayar bulunup bulunmaması arasında anlamlı bir iliĢki var mıdır?
6. Kontrol grubunda yer alan öğrencilerin son test puanları, I. dönem baĢarı puanı, cinsiyeti ve evlerinde bilgisayar bulunup bulunmaması arasında anlamlı bir iliĢki var mıdır?
1.3. AraĢtırmanın Önemi
EtkileĢimli tahtalar ülkemizde yeni yeni yaygınlaĢmaya baĢlamıĢtır. Eğitim kurumları birer birer etkileĢimli tahta uygulamasına geçmektedirler. Eğitimdeki bu yenilik eğitim öğretime fayda getirebileceği gibi zaman ve emek kaybına da neden olabilir. AraĢtırma yapılan ülkelere göre ülkemizin sosyo-ekonomik yapısı, öğretim programları, öğretmen profilleri, öğrenme ortamları farklı olduğu için etkileĢimli tahta kullanımında farklı etkiler gösterebilir. Bu sebepten ülkemizde bu konu ile ilgili araĢtırmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Uluslararası düzeyde birçok araĢtırma yapılmasına rağmen ülkemizde, etkileĢimli tahta ile ilgili çok fazla araĢtırma yapılmaması, yapılan araĢtırmalarda da etkileĢimli tahta kullanımının akademik baĢarı üzerindeki etkisinin belirsizliğini koruması araĢtırmayı önemli kılmaktadır.
EtkileĢimli tahtaların eğitim sürecine etkileri üzerine yapılan araĢtırmaların genelinde düz anlatım yöntemi ile etkileĢimli tahta karĢılaĢtırılmıĢtır. Bu araĢtırmada ise etkileĢimli tahta ile teknoloji destekli geleneksel yöntemler karĢılaĢtırılmıĢtır. EtkileĢimli tahtanın, projeksiyon ve bilgisayar birleĢiminden farkını ortaya koyması araĢtırmayı önemli kılmaktadır.
Yapılan bu araĢtırma sonucunda toplanan veriler Fen ve Teknoloji dersinde etkileĢimli tahta kullanımının akademik baĢarıya ve öğrenci motivasyonuna etkisini ortaya koyacaktır. Ortaya çıkan sonuç da maliyeti yüksek sayılabilecek bu teknolojiye yatırım yapmadan önce bize önemli veriler sunacaktır.
Ayrıca yapılacak olan araĢtırma sonucunda elde edilecek verilerin ve sunulacak önerilerin, bundan sonra yapılacak araĢtırmalara ıĢık tutacağı düĢünülmektedir.
1.4. Varsayımlar
1. Her iki grubun öğrenmeye etki eden diğer faktörlere eĢit derecede maruz kaldığı
2. AraĢtırmaya katılan kontrol grubu ve deney grubu öğrencilerinin uygulanan veri toplama araçlarına içtenlikle yanıt verdikleri
3. Gruplarda bulunan öğrencilerin hazır bulunuĢluk düzeylerinin eĢit olduğu varsayılmıĢtır.
1.5. Sınırlılıklar
EtkileĢimli tahtanın fen ve teknoloji dersinde akademik baĢarıya ve motivasyona etkisini belirlemeyi amaçlayan bu araĢtırmanın sınırlılıkları Ģöyle belirlenmiĢtir:
1. AraĢtırma Amasya ili, Suluova ilçesi, Eraslan ġehit Fatih Mehmet KeleĢ Ġlköğretim Okulu, 6. Sınıf öğrencileri ile,
2. AraĢtırma, 6. Sınıf Fen ve Teknoloji dersi “Destek ve Hareket Sistemi” konusu ile sınırlıdır.
1.6. Tanımlar
EtkileĢimli tahta (interactive whiteboard, smartboard veya electronic board): Bilgisayar ve projeksiyon bağlantısı ile çalıĢan dokunmaya duyarlı bir ekrandır (Shenton ve Pagett, 2007).
EtkileĢimli tahta kullanılarak iĢlenen ders: Süreci içerisinde projeksiyon, bilgisayar ve animasyon gibi teknolojilerin yanında etkileĢimli tahta teknolojisinden yararlanılan ders.
Teknoloji destekli geleneksel yöntemlerle iĢlenen ders: Süreci içerisinde projeksiyon, bilgisayar ve animasyon gibi teknolojilerden yararlanılan ders.
KAVRAMSAL ÇERÇEVE
2.1. Teknoloji
Alkan (1998), teknoloji kavramının “ makineler, iĢlemler, yöntemler, süreçler, sistemler, yönetim ve kontrol mekanizmalarını” kapsadığını söylemiĢ ve teknolojiyi “bu ögelerin belirli bir düzende bir araya getirilmesiyle oluĢan ve bilim ile uygulama arasında köprü görevi yapan bir disiplin” olarak tanımlamıĢtır. Bu tanım ve açıklamalardan yola çıkan Yalın (2008) teknolojinin “araĢtırmalar ve kuramsal açıklamalar ile uygulayıcılar tarafından karĢılaĢılan sorunlar arasında köprü görevi gördüğünü” belirtmiĢtir.
KoĢar (2002) ise, teknolojiyi “ bilimin üretim, hizmet, ulaşım vb. alanlardaki sorunlara uygulanması olup, bu kavram makineler, işlemler, yöntemler, süreçler, sistemler, yönetim ve kontrol mekanizmaları gibi çeşitli öğelerin belirli düzende bir araya getirilmesiyle oluşan ve bilim ile uygulama arasında köprü görevi gören bir disiplindir.” Ģeklinde tanımlamıĢtır.
Türk Dil Kurumu Sözlüklerinde teknoloji kavramı dört farklı Ģekilde tanımlanmıĢtır;
Bir sanayi dalı ile ilgili yapım yöntemlerini, kullanılan araç, gereç ve aletleri, bunların kullanım biçimlerini kapsayan uygulama bilgisi, uygulayım bilimi (Güncel Türkçe Sözlük ).
Ġnsanın maddi çevresini denetlemek ve değiĢtirmek amacıyla geliĢtirdiği araç gereçlerle bunlara iliĢkin bilgilerin tümü (Güncel Türkçe Sözlük ).
Bir endüstri dalıyla ilgili yapım yöntemlerinin, yollarının ve araçlarının incelenmesinden oluĢan bilgi dalı (BSTS / Eğitim Terimleri Sözlüğü, 1974).
Mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılan araç ve yöntemlere iliĢkin bilgi bütünüdür (BSTS / İktisat Terimleri Sözlüğü, 2004).
2.2. Eğitim Teknolojisi
Alkan (1995), “eğitim teknolojileri” ve “öğretim teknolojileri” kavramlarının alan içerisinde birbirinin yerinde kullanılmakta olduğunu fakat bu iki kavramın birbirlerinden farklı olduğunu savunmaktadır. “Öğretim” in , eğitimin bir alt kavramı olduğuna değinen Alkan (1995), eğitim teknolojisini “insanın öğrenmesi” olgusunun tüm yönlerini içeren problemleri sistematik olarak analiz etmek, bunlara çözümler geliĢtirmek üzere ilgili unsurları iĢe koĢarak uygun tasarımlar geliĢtiren, uygulayan, değerlendiren ve yöneten karmaĢık bir süreç” olarak tanımlamıĢtır.
Eğitim teknolojisinin eğitim alanındaki teorik bilgiler ile eğitim uygulamaları arasındaki boĢluğu doldurduğunu belirten KoĢar (2002), eğitim teknolojisini “ ilgili kuramların en etken ve olumlu uygulamalara dönüĢtürülmesi için personel, tasarım, araç-gereç, süreç ve yöntemlerden oluĢturulmuĢ bir sistemler bütünüdür.” Ģeklinde tanımlamıĢtır.
Eğitim Teknolojileri, Türk Dil Kurumu Eğitim Terimleri sözlüğünde ise;
Eğitim kuramlarının ve öğretim programlarının en etkili ve olumlu bir biçimde uygulama olanağı bulabilmesi için derslik, deney odası ve iĢliklerin donatımı, düzenlenmesi; öğrenme çevresinin iletiĢim bakımından etkili duruma getirilmesi; ders araç ve gereçlerinin yapımı, kullanılması ve geliĢtirilmesi gibi konular ve bu konulara değgin sorunlar ile uğraĢan eğitim alanı. (BSTS / Eğitim Terimleri Sözlüğü 1974)
Ģeklinde tanımlanmıĢtır.
2.3. Öğretim Teknolojisi
Alkan (1995), öğretim teknolojisini - “öğretimi”, eğitimin bir alt kavramı olarak kabul edersek - belirli öğretim disiplinlerinin kendine özgü yönlerini dikkate alarak düzenlenmiĢ teknolojiyle ilgili bir terim olarak açıklamıĢ ve bu terimi, ilgili disiplin alanlarına özgü öğrenme ortamları oluĢturmak üzere amaçlı ve kontrollü durumlarda insan gücü ve insan gücü dıĢında kalan diğer kaynakların birlikte iĢe koĢulduğu, belirli özel hedefler çerçevesinde öğrenme-öğretme süreçleri tasarlama, uygulama,
değerlendirme ve geliĢtirme eylemlerinin bütününü içeren sistematik bir yapı olarak tanımlamıĢtır.
Halis (2002) ve Yalın (2004) eğer teknolojiyi, “bilimsel araĢtırmalarda elde edilen sistematik bilgilerin pratik alanlarda uygulanması” olarak tanımlayacak olursak, öğretim teknolojisinin, öğretim sürecinde kullanılan materyaller, araçlar veya makineler olarak tanımlanmasının doğru bir yaklaĢım olamayacağı konusuna vurgu yapmıĢlardır.
Yalın (2004) ise öğretim teknolojilerinin iki Ģekilde tanımlanabileceğinden, bunlardan yaygın olarak bilineninin “ ĠletiĢim devriminin yarattığı öğretmen, kitap ve yazı tahtası yanında öğretimsel amaçlar için kullanılabilecek kitle iletiĢim araçlarıdır.” Ģeklinde yapılan tanım olduğundan bahsetmiĢtir. Yalın‟a (2004) göre öğrenme-öğretme sürecine sistem yaklaĢımı olarak adlandırılan ikinci tanım da ise öğretim teknolojileri, … daha etkili bir öğretim sağlamak amacı ile, öğrenme ve iletişim ile ilgili araştırmalara dayalı, insan ve maddi kaynakları birlikte kullanarak, öğretme ve öğrenme süreci bütününün belirli özel hedefler açısından sistematik olarak tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesidir.
Halis(2002) de, Reiser‟in tanımından yola çıkarak, öğretim teknolojilerini, tespit edilen hedefler doğrultusunda daha etkili bir öğretim süreci oluĢturmak için, öğrenme ve iletiĢim konusundaki araĢtırmalar ile süreç içerisinde yer alan kaynakların (insan ve diğer kaynaklar) birlikte kullanılmasıyla bütün öğrenme - öğretme sürecinin sistematik bir Ģekilde tasarlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi Ģeklinde tanımlamıĢtır.
2.4. EtkileĢimli Tahta
2.4.1 EtkileĢimli Tahta Nedir?
EtkileĢimli tahta, bilgisayar ve projeksiyon bağlantısı ile çalıĢan dokunmaya duyarlı bir ekrandır (Shenton ve Pagett, 2007). EtkileĢimli tahtalar, okullarda, konferans salonlarında, toplantı salonlarında sık sık kullanılmaktadır.
EtkileĢimli tahtalar, bilgisayar görüntüsünün projeksiyon yardımı ile dokunmatik olan etkileĢimli tahta zemine yansıtılması ve dokunmatik zemin kullanılarak bilgisayarın yönetilmesi Ģeklinde kullanılırlar. EtkileĢimli tahtanın kullanımı için
öncelikle etkileĢimli tahta, bilgisayar ve projeksiyon sisteminin kurulu olması gerekmektedir. EtkileĢimli tahtanın bilgisayara tanıtılması, projeksiyon yardımı ile bilgisayar görüntüsünün etkileĢimli tahtaya yansıtılıp projeksiyon görüntüsü ile etkileĢimli tahtanın kalibrasyonunun sağlanması gerekmektedir. Tüm bu iĢlemler gerçekleĢtikten sonra etkileĢimli tahta üzerinde yer alan bilgisayar görüntüsü üzerinde yaptığımız iĢlemler otomatik olarak bilgisayara aktarılacaktır. Gerekli programlar kullanılarak etkileĢimli tahta ile gerçekleĢtirilen iĢlemler bilgisayara kaydedilebilir veya internet üzerinden baĢka bir bilgisayara aktarılabilir.
EtkileĢimli tahtayı, projeksiyon ve bilgisayar bileĢiminden ayıran Ģey, bilgisayar üzerinde fare ve klavye ile gerçekleĢtirilebilecek olan iĢlemlerin, etkileĢimli tahtaların dokunmaya duyarlı yüzeyleri üzerinden yapılabilmesidir.
2.4.2 EtkileĢimli Tahtanın Tarihçesi
Ġlk olarak ABD‟de üretilen bu araç geliĢmiĢ ülkelerin birçoğunda yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca geliĢmekte olan birçok ülke de etkileĢimli tahta aracını eğitim sistemlerine dâhil etme uğraĢı içerisindedir. Ülkemizde ise FATĠH Projesi ile etkileĢimli tahta aracının kullanımı yaygınlaĢtırılmaktadır.
Ġlk etkileĢimli tahta, “SmartTechnologies” isimli Ģirket tarafından “Smart Board” adı altında 1991 yılında ABD‟de üretilmiĢtir ve “ Smart Board” windows tabanlı, dokunmatik etkileĢimli tahtaların öncüsü olmuĢtur. Bilgisayar programları ile çalıĢan ve LCD ekrana entegre edilmiĢ ilk etkileĢimli tahta olan “Smart Board”, büyük bir ekran iĢlevi görmesi amacı ile tasarlanmıĢtır. Ġntel 1992‟de etkileĢimli tahta fikrini ilgi ile karĢıladı ve etkileĢimli tahta ile ilgili küçük de olsa yatırımlar yaptı.
SMART Ģirketi 1992 yılında arkadan projeksiyonlu ilk etkileĢimli tahtayı piyasaya sürdü. 1997 yılında da ilk defa duvara yansıtılan etkileĢimli tahtayı kullanıcılarına aktardı. Daha sonra yine SMART Ģirketi 1998 yılında kendi bilgi yönetim yazılımlarını ve SMART Notebook 2.0‟ı yayınladı. Plazma ekranlar için geliĢtirilen etkileĢimli tahtalar ise 1999 yılında kullanıcılara ulaĢtı. 2001 yılında yayımlanan etkileĢimli tahta yazılımları ile birlikte “Smart Recorder” adı altında, etkileĢimli tahta sistemi üzerinde gerçekleĢtirilen iĢlemleri kaydeden bir yazılım piyasaya sürüldü. Aynı sene etkileĢimli tahta yazılımının içerisinde karĢımıza çıkan diğer bir yenilik ise toplantı verimlilik yazılımıdır. 2003 yılı ile birlikte flat paneller için
geliĢtirilen “Smart Board” piyasaya sürülmüĢtür. SMART Ģirketi 2005 yılında, ekran üzerinden idare edilebilen, kullanıcıların ekran üzerinde iĢlem yapabilecekleri, nesneleri seçebilecekleri, yeni notlar oluĢturabilecekleri ve kaydedebilecekleri, uygulamaları çalıĢtırabilecekleri bir tablet PC‟yi kullanıcılara sundu. SMART Ģirketi, öğretmenlerin, öğrenci performanslarını izleyip, değerlendirebilmesini ve sonuçları organize edebilmesini sağlayan “Santeo” etkileĢimli yanıt sistemini ise 2007 yılında piyasaya sürdü. 2008 yılında ise yeni ürünler olarak, SMART doküman kamerası, iĢbirlikli öğrenme yazılımı ve yeni nesil SMART Board 600i etkileĢimli beyaz tahta sistemi kullanıcılara sunuldu.
Ülkemizdeki, etkileĢimli tahta uygulamaları 2000‟li yılların baĢlarında Orta Doğu Teknik Üniversitesi, BahçeĢehir Üniversitesi öncülüğünde baĢlamıĢtır. BahçeĢehir Üniversitesinde, 2000 yılı içerisinde, ders anlatımı sırasında tahtada yapılan iĢlemlerin anında bilgisayarda, bir web sayfasına aktarıldığı bir etkileĢimli tahta sistemi oluĢturulmuĢtur. BahçeĢehir Üniversitesinde tüm bilgisayar dersleri ve bilgisayar destekli Ġngilizce dersleri çoklu ortam ve etkileĢimli tahta destekli etkileĢimli sınıflarda gerçekleĢtirilmektedir. Orta Doğu Teknik Üniversitesinde ise, 2003 yılından beri etkileĢimli tahta ve etkileĢimli sınıf sistemi kullanılmaktadır.
Yurt dıĢında ve ülkemizde yapılan çalıĢmalar doğrultusunda etkileĢimli tahtaların yararlarının ortaya konması, öğrenci ve öğretmenlerin etkileĢimli tahtaya ilgi göstermesi ve gerek devlet bünyesindeki kurumların gerekse özel yönetimlerdeki kurumların dünyadaki eğitim sistemlerine ayak uydurma isteği ülkemizde, etkileĢimli tahtaların günden güne yaygınlaĢmasını sağlamaktadır. Eğitim standartlarını dünyanın geliĢmiĢ ülkelerinin standartlarına ulaĢtırmaya çalıĢan Milli Eğitim Bakanlığımız tarafından 2010 yılında baĢlatılan FATĠH ( Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi ĠyileĢtirme Hareketi) projesi ile dört yıl içerisinde ilköğretim ve ortaöğretim seviyesinde etkileĢimli tahta sistemi bulunmayan derslik kalmayacaktır.
2.4.3 EtkileĢimli Tahta ÇeĢitleri
Kızılötesi – Sesötesi Üniteler
Herhangi bir beyaz tahta üzerine monte edilebilen bu sistemle; standart, dokunmatik olmayan bir tahta interaktif tahta haline getiriliyor. Bu kızılötesi veya
sesötesi sistem, kızılötesi/sesötesi sinyalleri tespit edebilen bir algılayıcı ve kızılötesi veya sesötesi sinyal gönderen bir kalemden oluĢur. Algılayıcı, sinyal gönderen kalemin hareketlerine göre kalemin bulunduğu koordinatı belirler ve bu koordinatı çeĢitli veri aktarım yolları ile bilgisayara aktarır. Bu sistemin en faydalı yönü taĢınabilir olması ve beyaz olan zeminlerin hepsine uygulanabilmesidir.
Mekanik EtkileĢimli Tahtalar
Mekanik etkileĢimli tahtalar, çift katmanlı bir sistemden oluĢur. Dokunmaya duyarlı olan bu sistem, herhangi bir kalem veya cisimle dokunularak kullanılmaya imkân sağlamaktadır. Bu tahtaların tek dezavantajı zamanla çift katmanlı tahta yüzeyinin deforme olmasıdır. Yakın zamanda üreticiler bu dezavantajı fark ederek daha kaliteli ve dayanıklı malzemeler kullanarak bu dezavantajı ortadan kaldırmaya çalıĢmaktadır.
Elektromanyetik EtkileĢimli Tahtalar
Elektromanyetik Ġndüksiyon modeli etkileĢimli tahta olarak bilinen bu etkileĢimli tahtalar, manyetik akım teknolojisi ile çalıĢmaktadır. Elektronik bir kalem kullanılarak tahtada yapılan her iĢlem anında bilgisayara aktarılır. Genellikle pille çalıĢan elektronik kalem tıpkı bir fare gibi kullanılabilir ve farenin bütün iĢlevlerini yerine getirebilir.
Elektromanyetik etkileĢimli tahta sistemi, tahta yüzeyinde elektromanyetik bir alan oluĢturulması ve tahta yüzeyinde elektronik kalem ile yapılan her iĢlemin, çeĢitli veri aktarım yolları ( USB, LPT1 vb.) ile bilgisayara anında aktarılması Ģeklinde çalıĢır.
Yeni Nesil Dokunmatik EtkileĢimli Tahtalar
En ilkel etkileĢimli tahtaların üretiminin ardından, etkileĢimli tahtaların yapıları, teknolojik geliĢmelerle birlikte değiĢmiĢtir. Her yeni nesil etkileĢimli tahta üretilirken, geliĢtirme süreçleri, bir önceki nesil etkileĢimli tahtalarda karĢılaĢılan zorluklar göz önünde bulundurularak gerçekleĢtirilmiĢtir. Yeni nesil etkileĢimli tahtaların yüzeyi, elektronik alıcılarla kaplıdır. Bu yeni teknoloji sayesinde yeni nesil dokunmatik etkileĢimli tahtalar, dokunmaya daha duyarlı, aynı anda birden daha fazla dokunma iĢlemine izin veren ve daha hızlı veri iletimi sağlayan bir yapıya bürünmüĢtür.
2.5. Ġlgili AraĢtırmalar
Bu bölümde “EtkileĢimli Tahta”, “Fen ve Teknolojide Motivasyon” ve “Fen ve Teknolojide BaĢarı” konuları üzerine yapılmıĢ olan araĢtırmaların incelemesi yer almaktadır.
2.5.1. EtkileĢimli Tahta
Literatürde özellikle yabancı kaynaklarda etkileĢimli tahta ile ilgili yapılmıĢ çalıĢmalara ulaĢmak mümkündür, özellikle etkileĢimli tahtaların yoğun bir Ģekilde kullanıldığı Ġngiltere ve Amerika‟daki kaynaklarda. Ülkemiz literatüründe çok sık rastladığımız bir kavram olmasa da ülkemizde de etkileĢimli tahtalar ile ilgili çalıĢmalar mevcuttur.
Wall, Higgins ve Smith (2005) yaptıkları araĢtırmalarında, etkileĢimli tahtanın kullanımının artmasını göz önünde bulundurarak öğretmenlere ve üreticilere tavsiyelerde bulunmak adına, etkileĢimli tahtayı en az 1 yıl kullanan öğrencilerin “EtkileĢimli tahtanın öğrenme ve öğretme sürecine katkıları” hakkındaki görüĢlerini ele almıĢlardır. Newcastle Üniversitesi Öğrenme ve Öğretme Merkezi tarafından hazırlanan farklı bağlamlarda öğrenme ile ilgili bir anket kullanılarak gerçekleĢtirilen çalıĢmanın sonucunda; öğrencilerin çoğunun etkileĢimli tahtanın öğrenmeyi olumlu açıdan etkilediği yönünde cevaplar verdiği görülmüĢtür.
Beauchamp ve Perkinson (2005), “Beyond the „wow‟ factor: developing interactivity with the interactive whiteboard” isimli araĢtırmalarında etkileĢimli tahtaların motivasyona önemli etkileri olduğunu fakat zamanla öğrencilerin etkileĢimli tahtalara alıĢtıklarında bu motivasyon düzeyinin düĢebileceğine iĢaret etmiĢlerdir. AraĢtırma sürecinde gerçekleĢtirilen anketlerde etkileĢimli tahta kullanımının öğrencilerin motivasyonunu olumlu yönde etkilediği sonucuna ulaĢılmıĢtır. Ayrıca bu araĢtırmada, öğrencilerin motivasyon düzeylerini etkileĢimli tahtalar ile yüksek seviyede tutmak için neler yapılabileceği konusunda araĢtırmaların sürdürülmesi gerektiğine vurgu yapılmıĢtır.
Kennevel (2006), Ġngiltere‟de etkileĢimli tahtaların etkililiğine yönelik araĢtırmalar üzerinde tarama araĢtırması yapmıĢtır. Kennevel yaptığı bu araĢtırmada
etkileĢimli tahtaların karakteristik özelliklerini, kullanıĢlılığını, etkililiğini ve motivasyona etkisi incelemiĢtir. Bu araĢtırmanın sonunda Kennevel:
EtkileĢimli uygulamaların öğrencilerin yeni bilgilere ulaĢmasını sağladığı,
Ders sürecinde gerçekleĢtirilen uygulamaların kaydedilip, daha sonra tekrar izlenebileceği,
YaĢ gruplarına göre uygulamalar geliĢtirilebileceği,
Öğrencilerin motivasyonlarını oldukça yüksek düzeyde tuttuğu
sonuçlarına ulaĢmıĢtır.
Hwang, Chen ve Hsu (2006), ise akılı tahtanın etkiliğini tespit etmek amacı ile yaptıkları araĢtırma için çoklu ortam geliĢtirmiĢ ve öğrencilerin birbirleri ile ve içerikle etkileĢim kurmalarını sağlamıĢlardır. 6. Sınıf öğrencileri üzerinde yaptıkları bu araĢtırmanın sonunda öğrencilere uyguladıkları anketlerle etkileĢimli tahta kullanmanın öğrencileri daha çok motive ettiği sonucuna ulaĢmıĢlardır.
Schut (2007) “Student Perceptıons Of Interactıve Whıteboards In A Bıology Classroom” konulu tez çalıĢmasında, bir biyoloji sınıfında öğrencilerin etkileĢimli tahta kullanımına yönelik algılarını araĢtırmıĢtır. Kırsal bir bölgede otuz altı lise öğrencisi ile, yarı yapılandırılmıĢ görüĢme tekniği kullanarak yaptığı araĢtırmanın sonuçlarını analiz ettiğinde ise etkileĢimli tahtanın pek çok sınıf ortamında kullanılabilinecek değerli bir eğitsel araç olduğu kanısına varmıĢtır. Ayrıca etkileĢimli tahtanın; öğrencileri konuya odaklama, öğrenci ilgisini arttırma, etkileĢimi arttırma, görselleri geliĢtirme gibi çok sayıda yararı olduğunu tespit etmiĢtir.
Geer ve Barnes (2007) ” Cognitive concomitants of interactive board use and their relevance to developing effective research methodologies.” isimli araĢtırmalarında etkileĢimli tahtanın biliĢsel sonuçlara etkisini incelemiĢlerdir. AraĢtırma sonucunda çıkan verilere göre etkileĢimli tahta kullanımının öğrenen merkezli öğrenmeye olanak sağladığı, etkileĢime izin verdiği, öğretmenlerin etkileĢimli tahta ile daha etkili sunum yapabileceği sonuçları çıkarılmıĢtır. Bu araĢtırma sonucunda etkileĢimli tahta ile ilgili ortaya çıkan en önemli sonuç, etkileĢimli tahtayı öğrenciler aktif olarak kullandıkları takdirde, etkileĢimli tahtanın daha faydalı olduğudur.
Slay ve Siebörger, 2007 yılında “Interactive whiteboards: Real beauty or just „„lipstick”? ” konulu bir araĢtırma yapmıĢtır. Slay ve Siebörger bu araĢtırma ile etkileĢimli tahtanın gerçekten yararları var mı yoksa sadece bir göz boyamasından mı
ibaret olduğu tartıĢmasını sonuçlandırmaya çalıĢmıĢlardır. GeliĢmiĢ ülkelerin çoğunun etkileĢimli tahtayı yaygın bir Ģekilde kullandığı ve geliĢmekte olan ülkelerin de öğrencilerine bu teknolojiyi sağlamaya çalıĢtığı bir gerçektir. Güney Afrika da etkileĢimli tahtayı eğitim öğretim sürecinde yaygınlaĢtırmaya çalıĢan ülkelerden birisidir, buna yönelik olarak dokuz ilden birinde pilot bölge uygulaması gerçekleĢtirilmektedir. Slay ve Siebörger Güney Afrika‟daki üç devlet okulunda etkileĢimli tahtanın maliyeti, öğrenci ve öğretmenlerin bilgi ve iletiĢim teknolojilerine bakıĢı üzerine bir araĢtırma yapmıĢlardır. Öğrenci ve öğretmenler genel olarak etkileĢimli tahtanın yararlarından söz etmiĢ fakat bu araçların daha verimli kullanılabilmeleri için teknik alt yapının artırılması ve hizmet içi eğitimlerin yaygınlaĢtırılması gerektiğine vurgu yapmıĢlardır.
Ekici‟nin (2009), “EtkileĢimli tahta kullanımı ilköğretim öğrencilerinin matematik baĢarılarına etkisi” konusu üzerine Ġstanbul ili Ümraniye Ġlçesi TaĢdelen Beldesi Ġlköğretim okulu 6. Sınıf öğrencileri üzerinde yüksek lisans tezi hazırlamıĢtır. Ekici, araĢtırmasını Öntest – Sontest kontrol gruplu model kullanarak, “ Geometrik Kavramlar ve Açılar” konusu üzerinden gerçekleĢtirmiĢtir. HazırlamıĢ olduğu bu tezde, belirlemiĢ olduğu deney grubuna etkileĢimli tahta kullanarak ders anlatmıĢ, kontrol grubuna da geleneksel yöntemler kullanarak ders anlatmıĢtır. AraĢtırma sonucunda etkileĢimli tahta kullanımının ilköğretim öğrencilerinde matematik baĢarısını artırdığı yönünde sonuçlara ulaĢılmıĢtır. Ekici, tezinin öneriler bölümünde araĢtırmacılara etkileĢimli tahta kullanımının farklı konularda baĢarıya ve diğer değiĢkenlere etkisi üzerine araĢtırmalar yapılması gerektiğine vurgu yapmaktadır.
Torrf ve Tirotta (2009), matematik dersinde etkileĢimli tahta kullanımının motivasyona etkisi üzerine kontrol gruplu deneysel araĢtırma deseni kullanarak yaptıkları araĢtırmanın sonunda etkileĢimli tahta kullanılan 458 kiĢilik deney grubu öğrencilerinin motivasyon seviyelerinin belirgin bir Ģekilde arttığını tespit etmiĢlerdir.
Lopez 2009 yılında Ġngilizce öğrencilerinin, matematik ve okuma derslerindeki baĢarılarını etkileĢimli tahta ile geliĢtirmek amaçlı bir araĢtırma yapmıĢtır. Yarı deneysel araĢtırmasının sonucunda etkileĢimli tahta ile öğrenim gören öğrencilerin baĢarılarının belirgin bir Ģekilde arttığını gözlemlemiĢtir. Bunun yanında Lopez teknik problemlerin ortadan kaldırılmasının süreci daha etkili kılacağı tavsiyesinde bulunmuĢtur.
Somyürek, Atasoy ve Özdemir (2009) “Board‟s IQ: What makes a board smart?” baĢlıklı araĢtırmalarında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde etkileĢimli tahta
kullanımına zorlaĢtıran nedenleri araĢtırmakla birlikte, ilkokul ve ortaokullarda etkileĢimli tahta kullanımını analiz etmiĢlerdir. Birkaç yıldır ülkemizde etkileĢimli tahtaya yapılan yatırımlara dikkat çeken araĢtırmacılar, bu yatırımların Bilgi ve ĠletiĢim Teknolojilerinin (BĠT) , Türk Eğitim Sistemine entegre edilmesi amacının bir parçası olduğuna vurgu yapmaktadırlar. AraĢtırmacılar, çalıĢmalarının amacını; Milli Eğitim Bakanlığının daha önceki Bilgi ve ĠletiĢim Teknolojilerini(BĠT) entegre etme çabaları ile etkileĢimli tahtanın sınıflarda etkin kullanımında karĢılaĢılan problemler arasında kıyaslama yapmak ve Türkiye‟deki Ġlköğretim okullarında etkileĢimli tahtaya yapılan yatırımları analiz etmek olarak belirtmiĢlerdir. Farklı okullarda, farklı öğretmen ve öğrencilere uygulanan çevrimiçi anketler ve görüĢmeler yolu ile elde edilen bilgiler, etkileĢimli tahta kullanımı sırasında karĢılaĢılan sorunların, Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde BĠT entegrasyonu çerçevesinde gerçekleĢtirilen projelerde karĢılaĢılan sorunlarla paralellik gösterdiği tespit edilmiĢtir. AraĢtırma sonuçlarından yola çıkarak hizmet içi eğitimlerin artırılmadığı, teknik altyapının sağlanmadığı ve teknik desteğin verilmediği bir yönetimle, bilgi ve iletiĢim teknolojilerinin eğitimde beklenen sonuçları vermesinin maalesef mümkün olmayacağı sonucuna ulaĢmıĢlardır.
Akdemir (2009), etkileĢimli tahta ve karatahta kullanımının öğrenci baĢarısı üzerindeki etkisini incelemek amacı ile yarı deneysel araĢtırma desenlerinden denk olmayan gruplar için ön-test son-test kontrol gruplu araĢtırma desenini (Balcı, 2005) kullanmıĢtır. Akdemir, çalıĢmasını Zonguldak Karaelmas Üniversitesinde Eğitim Fakültesi‟nde öğrenim gören, “Genel Fiziki Coğrafya” dersine kayıtlı, 26 deney ve 26 kontrol grubu olmak üzere 52 kiĢilik çalıĢma grubu ile gerçekleĢtirmiĢtir. ÇalıĢma sonuçları Genel Fiziki Coğrafya dersinin etkileĢimli tahta destekli düz anlatım yöntemi eĢliğinde anlatılmasının, öğrenci baĢarısını karatahta destekli düz anlatım yöntemi eĢliğinde aktarılan Genel Fiziki Coğrafya derslerine göre daha fazla arttırdığını göstermiĢtir.
Tataroğlu (2009), “Matematik öğretiminde etkileĢimli tahta kullanımının 10. sınıf öğrencilerinin akademik baĢarıları, matematik dersine karĢı tutumları ve öz-yeterlik düzeylerine etkileri” konulu araĢtırmasında örneklem olarak Ġzmir‟de bir devlet okulunda 10. sınıfta okuyan 124 öğrenciyi kullanmıĢtır. Deney grubundaki 64 öğrenciye etkileĢimli tahta ( bilgisayar, projeksiyon ve tahta bağlantısı) kullanarak, kontrol grubundaki 60 öğrenciye de sadece bilgisayar ve projeksiyon kullanarak “ Ġkinci Dereceden Fonksiyonlar” konusunu anlatmıĢtır. Tataroğlu araĢtırmasında hem nicel hem de nitel veriler toplamıĢtır. Nicel veriler SPSS 15.0 istatistik paket programını
kullanılarak; nitel verileri ise araĢtırmacının kendisi tarafından okunarak ve belirli temalar altında toplanarak çözümlenmiĢtir. AraĢtırmacının gerçekleĢtirdiği bu çözümlemeler sonucunda, Ġzmir‟deki 10. sınıf öğrencilerinin Matematik dersinde ve “Ġkinci Dereceden Fonksiyonlar” konusunda etkileĢimli tahta kullanımının deney ve kontrol grupları arasında;
Akademik baĢarı açısından anlamlı bir farklılık oluĢturmadığı,
EtkileĢimli tahta kullanılan grubun matematik dersine yönelik motivasyonunda olumlu yönde değiĢiklikler oluĢturduğu,
Öz-yeterlilik düzeyleri açısından anlamlı bir farklılık oluĢturmadığı, Sonuçlarına ulaĢılmıĢtır.
“The Impact Of Interactıve Whıteboards On Students‟ Attıtudes Toward Applıed Mathematıcs” konulu tezinde Cole (2010) etkileĢimli tahtanın, uygulamalı matematik dersinde öğrencilerin tutumuna etkisini araĢtırmıĢtır. Cole, geçmiĢteki araĢtırmalara bakmıĢ; 9. ve 10. sınıf öğrencilerinin, Uygulamalı Matematik dersine karĢı tutumlarının pek olumlu olmadığı ve etkileĢimli tahta kullanımının öğrencilerin matematik konusundaki tutumlarını artırdığı sonuçlarından yola çıkarak bu araĢtırmayı gerçekleĢtirmiĢtir. Cole etkileĢimli tahta teknolojisinin Uygulamalı Matematik dersindeki kullanımı ve öğrencilerin Uygulamalı Matematik dersine karĢı olan tutumları konusundaki bileĢenleri incelediği bu araĢtırmasını Ontario Bölgesindeki dokuz okulda Uygulamalı Matematik dersi alan dokuzuncu ve onuncu sınıfa kayıtlı 513 öğrenci üzerinde yapmıĢtır. EtkileĢimli tahta ile eğitim alan öğrenciler ile etkileĢimli tahta olmadan eğitim alan öğrencilerin tutumlarını karĢılaĢtırdığında, öğrencilerin matematik dersine olan tutumlarında etkileĢimli tahtanın tek baĢına önemli bir etki edemeyebileceği sonucuna ulaĢmıĢ ve bazı önerilerde bulunmuĢtur;
Gelecek araĢtırmalarda öğretmenler profesyonel olarak hizmet içi eğitime tabi tutulabilirler,
Öğrencilerin tutumlarının ölçümüyle ilgili olarak öğrencilerin teknoloji kullanımındaki öz yeterliliğinin yanı sıra, matematik dersi içinde öğrencilerin öz yeterliği değerlendirmeye alınmalıdır.
Öğretmenlerin, matematiği iyi öğretmesinin yanı sıra teknolojiyi araĢtırma ve öğrenme sırasındaki kullanımlarında da aynı özgüvene ve yeterliliğe sahip olması gerekir.
Sınıf derslerinde etkileĢimli tahta kullanımının tipi ve frekansıyla ilgili, nitelikli ve gözlemsel veriler toplanmalıdır.
Akçayır (2011), araĢtırmasında geleneksel anlatım ve etkileĢimli tahta kullanılarak yapılan anlatımın öğrencilerin akademik baĢarıları, tutumları ve motivasyonları üzerindeki etkisini incelemiĢtir. 2010 – 2011 eğitim – öğretim yılı içerisinde Kırıkkale Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünde öğrenim gören 90 öğrenci üzerinde yaptığı araĢtırmasının sonuçlarını;
AraĢtırma sonucunda deney grubu ve kontrol grubu arasında akademik baĢarı açısından anlamlı bir farklılık bulunmuĢtur. Bu farklılık deney grubu öğrencileri lehine gerçekleĢmiĢtir.
Deney grubu öğrencileri etkileĢimli tahtaya karĢı olumlu bir tutum sergilemiĢlerdir. Öğretmen olduklarında etkileĢimli tahtayı kullanmak istemektedirler.
Deney grubunun motivasyon seviyesi kontrol gurubundan yüksek çıkmıĢtır.
Ģeklinde özetlemiĢtir.
Blue ve Tirotta (2011), yaptıkları araĢtırmada 21. yüzyıl araçları olarak tanımladıkları araçların (bloglar, wikiler, googledocs ve etkileĢimli tahta) üniversite düzeyinde etkililiğini ve sınırlılıklarını incelemiĢlerdir. AraĢtırma sonucunda ise araĢtırmaya katılanların tümünün motivasyon düzeylerinin yükseldiğini fakat 21. yüzyıl teknolojilerini kullanamayan öğrencilerde pek olumlu tutum geliĢtiremediklerini belirtmiĢlerdir.
2.5.2. Fen ve Teknoloji – Motivasyon
Bu bölümde Fen ve Teknoloji dersinde, öğrenci motivasyonunu etkileyen faktörler ile ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora çalıĢmaları yer almaktadır.
BaĢdaĢ (2007); “Ġlköğretim Fen Eğitiminde Basit Malzemelerle Yapılan Fen Aktivitelerinin Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik BaĢarıya ve Motivasyona Etkisi” isimli yüksek lisans tezinde basit malzemeler ile yapılan fen aktivitelerinin motivasyona etkisini araĢtırmıĢtır. BaĢdaĢ araĢtırmasını Manisa ili Demirci ilçesinde 6. sınıfta okuyan 63 öğrenci üzerinde gerçekleĢtirmiĢtir. AraĢtırmacı, araĢtırma sürecinde bir deney grubu ve iki kontrol grubu oluĢturmuĢ, deney grubunda basit malzemelerle deneyler yaparak
ders iĢlemiĢ, iki kontrol grubunda ise geleneksel yöntemler kullanarak ders iĢlemiĢtir. AraĢtırma sonucunda deney ve kontrol gruplarının motivasyon puanları arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiĢtir. Basit malzemelerle yapılan deneyler yönteminin kullanıldığı deney grubunun motivasyon puanları, kontrol grubunun puanlarından daha yüksek bulunmuĢtur ve basit malzemelerle yapılan deneyler yönteminin öğrenci motivasyonunu olumlu yönde etkilediği sonucuna varılmıĢtır. Ayrıca araĢtırmada basit malzemelerle yapılan deneylerin akademik baĢarıyı da olumlu yönde etkilediği tespit edilmiĢtir.
Candar (2009) ; yaptığı araĢtırmada yaratıcı düĢünme teknikleriyle desteklenmiĢ Fen ve Teknoloji dersinin, öğrencilerin akademik baĢarıları, fen dersine karĢı olan tutumları, fen öğrenimlerine yönelik motivasyonları ve yaratıcılıklarına olan etkisini araĢtırmıĢtır. Candar bu araĢtırmasını Kocaeli ilinin bir ilçesinde akademik baĢarı ve velilerinin sosyo-ekonomik düzeyi eĢit olan iki okulda toplam 48 öğrenci üzerinde yürütmüĢtür. AraĢtırmacının, öntest – sontest kontrol gruplu deneysel desen kullandığı araĢtırmasında, deney grubuna kendi hazırlamıĢ olduğu yaratıcı öğretim teknikleriyle desteklenmiĢ öğretim planı uygulanırken, kontrol grubuna ise sadece öğretmen klavuz kitabı rehberliğinde, yapılandırmacı yaklaĢıma dayalı öğretim yapılmıĢtır. Bu araĢtırmada deney ve kontrol gruplarının ön test ve son test sonuçlarına bakıldığında deney grubu lehine anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. Kontrol grubunun ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmazken, deney grubunun ön test ve son test puanları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuĢtur. Yani araĢtırma sonunda elde edilen bulgular; yaratıcı düĢünme teknikleri ile desteklenmiĢ bir fen öğretiminin, öğrencilerin akademik baĢarısına, tutumlarına, motivasyonlarına ve özellikle de yaratıcılıklarına olumlu etkileri olduğu yönündedir.
CoĢkun (2009); ise “ Fen Bilgisi Öğretiminde Karikatür Kullanımının BaĢarı, Tutumlar ve Motivasyon üzerine etkisi” isimli araĢtırmasında Fen ve Teknoloji dersinde karikatür kullanımının öğrenci motivasyonuna etkisini araĢtırmıĢtır. AraĢtırmacı, araĢtırmasını Isparta ili Keçiborlu ilçesinde 7. sınıfta öğrenim gören 15‟i deney grubu, 17‟si kontrol grubu olmak üzere toplam 32 öğrenci üzerinde gerçekleĢtirmiĢtir. Uygulamaya baĢlamadan önce deney ve kontrol grubuna yaptığı ön testler sonucunda grupların puanları arasında anlamlı bir fark bulunmazken, uygulama sonunda yapılan son testler sonucunda grupların motivasyon puanları, baĢarı puanları ve derse karĢı tutumları arasında anlamlı bir fark bulunmuĢtur. Bulunan verilere göre fen öğretiminde
