Yeni İstanbul:Memleketimizin tanınmış siyaset ve ilim adamlarının gazetemiz hakkındaki fikirleri

Düşünen : Habib Kdib - T Ö R K IIA N

Memleketimizin

siyaset

ve ilim adamlarının

gazetemiz h a k k ın d ak i fikirleri

Konuşan : Şevket E V L İY A G tL

... ... ...^

Yeni İstanbul ik i yaşına basarken

Bir memleketin fikir ve hayat sahasında yükselme­ sini kolaylaştıran ehemmiyetli sebeplerden biri de basın­ dır. Cumhuriyetin kurulması ile artık zamanımızın mede­ niyet âlemine tamamen girmiş olan memleketimizde bir çok gazetelerin bulund ğunu ve bunların kendi sahaların­ da faydalı olduklarını bilmekteyiz.

Her gazetenin kendi yolunda giderek okuyucularına faydalı olmaya çalışması bir medeniyet zarureti olduğun­ dan, biz de kendi düşüncemize göre bir gazete kurmayı tasarladık. Y E N İ İST A N B U L , bu düşüncenin mahsu­ lüdür.

Y E N İ İS T A N B U L çıkmadan önce yurdumuzun muh­ telif muhitlerinde bir hayli ilgi uyandırmış bir gazetedir. Memleketimizde bu gibi teşebbüslere karşı gösterilen duy­ gudan memnun kaldığımızı söyliyebiliriz. Biz bu maksat­ la gazetemizin neşrine girişmeden önce iki takdim nüs­ hası çıkararak Y E N İ ÎS T A N B U L ’un gaye ve emellerini

bildirdik.

Y E N İ İS T A N B U L çıktığı günden beri gayesine ve emellerine sadık kalmış ve bugün de ikinci yaşına girmiş bulunuyor.

' Y E N İ İS T A N B U L , bu arkasında kalan bir yıllık neş­ riyat hayatında memleketin her köşesinden ve her sınıf halkından büyük bir kabul ve rağbet görmüştür.

Demokrat bir memlekette partilerin lüzumuna ve parti mensubu gazetelere çok ihtiyaç olduğuna inanan Y E N Î İS T A N B U L , partilerin üstünde, tarafsız kalmayı kendisi­ ne prensip edinmiştir. Bir yıllık faaliyetimiz bizim bu yol­ dan şaşmadığımızı apaçık göstermektedir.

Y E N Î İS T A N B U L , tarafsızlığın renksizlik, suya sa­ buna dokunmamak demek olmadığına yürekten inanmış­ tır. Onun için kendi düşüncesine göre iktidar ve muhale­ fetin yaptığı şeylerden iyi bulmadıklarını, yapıcı bir ten- kid ile incelemeye ve okuyucularına bildirmeye çalışmak­ tadır.

Y E N İ İS T A N B U L bir yıllık çalışması sırasında, ikti­ dar ve muhalefetin teşkilât örgüsünü yaratan zümrelerde muhabbet uyandırmaya muvaffak olan, sevilen ve sayılan bir gazete haline gelmiştir. Bunun en güzel misalini, iki yaşma girmeden evvel, yazı arkadaşlarımızdan birinin eski ve yeni hükümet adamlariyle, iktidar ve muhalefetin en mühim şahsiyetleriyle, Üniversite ve fakültelerimizin sayın rektör ve dekanlariyle görüşerek, Y E N İ İS T A N B U L hakkındaki düşüncelerini sorması olmuştur. Y E N İ İS­ T A N B U L bugün bu suallerin cevaplarını bildirmekle ifti­ har ve sevinç duymakta ve gittiği yolda hiç şaşmıyarak

devam edeceğini ve her sınıfa mensup vatandaşlara fa y ­ dalı olmaya çalışacağını bir defa daha tekrarı faydalı bul­ maktadır. Ayrıca gazetemiz, bu vesileyle, bütün okuyucu­ larına, kendisine yardım eden mesaî arkadaşlarına, ilgili makamlara teşekkür etmeyi bir vazife bilmektedir.

Habib Edib - Törehan

r

j

Ömer Celâl Sarç

Adnan Menderes BeHk Koral tan Semseddln Günaltay

Adnan Menderes

Refik Koraltan

Şemseddin Giinaltay

D. P. Genel Başkanı ve Başbakan

YENt İSTANBUL,'un gazeteci­ liğimize yeni bir tarz getirmek İstediğini ilk ntishasından itibaren dikkatli kariler müşahede etmiş olacaklardır.

Hâdiseleri mümkün olduğu ka­ dar objektif görmek ve göstermeK ve ciddi tetkiklere, bilgiye İstinat eden yazılara kabil olduğu kadar geniş yer vermek, YENt ÎSTAN­ BUL’un şiarı olmuştur. Hattâ faz­ la objektif olma gayreti YENİ İSTANBUL’U günlük hâdiselerin yarattığı heyecanlan İstismar et­ mek faydasından da mahrum bı­ rakmıştır denebilir.

Bu tarz gazeteciliğin, memleke­ timizde gitgide daha geniş bir kâri kütlesinin thUyaçlannı doyurmak yolunda olacağına kaniim. Bu iti­ barla memleket hizmetinde YENt ÎSTANBUL’a başarılar temenni etmeği birinci yıldönümü münase­ betiyle en münasip fırsat bilmek­ teyim.

B. Millet Meclisi Başkan*

D. P. asil mücadele ve inanış yolunda yUvürken, büyük Türk Milletinin asil duygularına ve esas ihtiyaçlarına içten tercüman o- lan Türk matbuatının bu mukad­ des dâvadaki hizmetlerini her ve­ sile ile gururla andık. Matbuatı­ mızın hâlâ devam etlen bu kıy­ metli mesaisini, bir defa daha ba­ na yâdettirmek imkânını verdiği­ niz için, şükranla kaydederim.

İşte bu cephede vazife alanlar arasında bir yaşını tamamlıyan YENt İSTANBUL gazetesi de vardır. YENt ISTANBUL’ım matbuat ailesi içindeki verimli mesaisini bu görüş ve anlayışla daima hürmetle takip ettim.

YENt ÎSTANBUL’a taşıdığı güzel İstanbullunuzun şerefli ve büyük adına yakışan bir ihtişam içinde neşir hayatında büyük ba­ şarılar dilerim.

llulki Ereni

Hikmet Birant

Halim Alyot

Ömer Celâl Sarç

Ord. Prof. Dr. İstanbul Üniversitesi Rektörü

Gazeteniz, maksadını temin ede­ bilmiştir. Tam mânasiyle objektif bir gazete olduğu intibaını atmış bulunuyorum.

YENÎ İSTANBUL’da. dünyada olup bitenlere dair oldukça etraflı malûmat bulduğum gibi, muhtelif mevzular hakkında ihtiva ettiği kıymetli makalelerden, bilhassa ik­ tisadi sütunlarından da geniş ölçü­ de istifade etmekteyim.

Hulki Erem

* Ord. Prof. Teknik Üniversite

Rektörü

YENt İSTANBUL gazetesinin birinci neşir senesini başarı iie ik­ mal etmiş olmasından dolayı bütün mensuplarım tebrik ederim. YENİ ÎSTANBUL’un bitaraf ve memle­ ketin hakiki ihtiyaçlarım derin bir vukuf üe tahlil ve ortaya koymak hususundaki gayretlerini takdir ederim. Ayrıca tertip ve basla bakımından mükemmelliğini de ilâ­ ve etmeden geçemem.

Hikmet Birant

Prof. Dr. Ankara Üniversitesi Rektörü

YENt İSTANBUL gazetesinin bir yıllık neşriyatı, bana çıkış gaye­ sine muvaffakiyetle sadık kaldığı intihamı vermektedir. Yeni uydu­ ğumuz demokrasi rejimine tarafsız gazetelerin yapacağı hizmet pek büyüktür. Gazetenizin, tuttuğu yolda muvaffak olmasını temenni ederim. _ _ _ _ _ _

Dr. Halim Alyot

Basın Yayın ve Turizm Genel Müdürü

YENİ İSTANBUL gazetesini tarafsız ve ciddi bir gazete olarak tanımaktayım. Çıktığı ilk günden- beri alâka ile takip ediyorum. Bil­ hassa temiz bir baskı ve olgun münderecatı ile memleket mesele­ leriyle yakından alâkadar oluşu ve bu meseleleri olgun bir zaviyeden tahlil etmesi, gazetenizin kısa bir zamanda Türk matbuatının içinde yüksek bir mevki kazanmasına vesile olmuştur. YENt İSTAN­ BUL’U!» bu sahada daha uzun ve başarıl» seneler idrak etmesini ve tahrir heyetinde çalışan arkadaşla­ rımın memleketimize aynı yolda yararlı olmaların» candan dilerim.

Ahmet Şükrü Esmer

Prof. Basın Yayın ve Turizm eski Genel Müdürü

YENt İSTANBUL gazetesini bir sene evvel çıktığı gün, temiz gazeteciliğin müjdecisi olarak kar­ şılamıştım. Çıktığı gündenberi muntazaman takip etmekteyim. Bu bir senelik neşriyatiyle hakkın­ da beslenen ümitleri gerçekleştir­ miştir. Bilhassa memleketimiz, çok partili siyasi hayata girdikten sonra böyle tarafsız neşriyat yapan ga­ zeteye ihtiyaç büsbütün belirmiştir. YENt İSTANBUL gazetesini birin­ ci yaşım idrak etmiş olduğundan dolay» tebrik eder, başarılar dilerim.

Samet Ağaoglu

Başbakan Yardımcısı ve Devlet Başkam

YENÎ İSTANBUL gazetesi memleketimize en büyük hizmeti, ileri ve teknik gazeteciliğin nu­ munelerinden birisini teşkil ederek yapmıştır. Umumî efkâr da, çıktığı günden itibaren muntazam bir rağ­ bet artışı göstermek suretiyle onun bu hizmetine lâyık olduğu cevabı vermiştir.

İleri ve teknik gazetecilikten maksadım, yalnız tabı itibariyle olmayıp, münderecat ve takip edi­ len hattı hareketi de ifade etmek­ tedir.

Kasım Gülek

C. B. P. Genel Sekreteri

Yurtta demokrasiyi yerleştirmek ve Türkiyeyi gerçek mânada mo­ dern ve medenî bir memleket ha­ line getirmede basının büyük rolü vardır.

YENÎ tSTANBUL’un bir sene zarfında bu yoldaki hizmetlerini takdirle karşılarım.

TUrkiyede, dünya çapında modern bir politika, kültür ve iktisat ga­ zetesi olarak çıkan

neşriyatiyle tanınan TANBUL’dan istikbal miz çoktur. ve objektif YENt ÎS- için

Umldi-K. İsmail Gürkan

Prof. Dr. İst. Tıp Fakültesi Dekanı

Bizde gündelik gazetelerin sürüm için mutlaka bir partiyi tutmak lâ- zun olduğuna kani bulundukları görülmektedir. Buna hiç şüphesiz lüzum da vardır. Ancak parti zih­ niyetini her şeyin önüne alan bazı yayınların mütemadi iddialar, mu­ kabil tekzipler, hâsılı insanları yo­ ran bazı neşriyat şeklinin aleyhin­ de olanlardan biri de benim. Buna binaen particilik hislerinden tama­ men tecerrüt etmek isteyen, çok kullanılmış olmakla beraber yerine başka bir kelime bulamadığımız “ objektif,, olarak memleket mese­ lelerini ele alan ciddî, bitaraf bazı gazetelerin yaşaması da zaruridir. Bunun en iyi misallerini Fransa ve İngiiterede bir asırdan beri dün­ ya observe etmektedir. Fransanın iç ve dış en kritik zamanlarında bile çehresini hiç değiştirmeyen bir kaç gazetesinin memleket işlerini ve dünya meselelerini bu zaviyeden görmek isteyen insanların elinde kapışıldığım müşahede ettik. Kala­ balık bir istatistiğe tâbi tutulursa hangi cins gazetenin daha çok tu­ tacağı neticesinin çıkacağını tah­ min edemem. Fakat bu zamanla değişebilen neticeler verecek bir istatistik mevzuudur. Hulâsa ola­ rak diyebilirim ki, tarafsız gazete bizde her halde bugün de yarın da müşterisiz meta değildir. YENt İSTANBUL işte bu boşluğu dol­ durmak emeliyle çalışan bir mües­ sese olduğuna göre bizden ona son­ suz muvaffakiyet temennisi.

Hüsnü Yaman

Sadi Irmak

Esat Arsebiik

Ord. Prof. Dr. Ank. İldhiyat Fakültesi Dekan*

YENİ İSTANBUL gazetesi ge­ rek ciddiyeti ve gerek bitaraflığiyle çok hoşuma giden ve beni tatmin eden bir gazetedir. Bilhassa ilmi makaleleri bakımından günlük ga­ zetenin içinde kaybolmasına gön­ lümün razı olmadığı makalelerini* vardır. Gazetenizi tutunmuş bir ga­ zete olarak görmek, memleketimiz için iftihara şayan bir hâdisedir.

Eski Başbakan

YENt İSTANBUL gazetesi, memleketimizde garp kültür ve anlayış» İçinde neşriyat yapan ve bu bakımdan memleketin garp zih­ niyeti içinde içtimai, iktisadi ve siyasi gelişmesini temine çalışan önemli bir gazete olarak şimdiye kadar vazifesini görmüştür. Bu­ güne kadar olan neşriyatı, istikbal için çok verimli ümitler uyandır­ maktadır.

Memleketimizde demokrasinin âti için en feyizli bir idare şekli ol­ masın» temin hususunda basının rolü çok büyüktür. Partilerin ka­ naatlerini, icraatların» müdafaa eden gazeteler arasında müstakil ve tarafsız gazeteler umumi efkâ­ rı muhtelif temayüllerin labirent­ lerinden kurtarmak hususunda nurlu bir meş’ale vazifesini ifa eder­ ler. Muhalif veya muvafık gaze­ telerin kendi görüş ufukları içinde hâdiseleri, muhakemeleri umumi efkâra arzettikleri haber ve fi­ kirleri çok defa, hakikati büyült­ mek veya küçültmek suretiyle ak­ settirmeleri, umumi efkârı muay­ yen bir maksada doğru hazırlamak ve çevirmek gibi gayeler gütmele­

r i olabilir. Birbirlerine zst olan bu neşriyat arasında hakikati olduğu gibi belirtecek vasıta, müstakil ve tarafsız gazetelerdir. Bunlar, dai­ ma nâzındık, partiler için bir ikaz meşheri, hakikati belirten bir kriteryum rolünü görürler. Par­ tisiz vatandaşlar için de zihinlerin­ de şüphe uyandırmıyan bilgi kay­ nağı olurlar. Yurtta normal ha­ yat içinde ilerlemek için olaylar» normal gözle gören ve tarafsız bir zihniyet içinde incellyen müstakil gazetelerdir ki, fikirlere huzur ve­ recek yollan açarlar. Herkese olay­ ları hakiki çehresiyle tanıtırlar. Memlekette hâdiseleri bu çerçeve içinde gören vatandaşlann çoğal­ ması, iktidarda veya muhalefetteki koyu particileri ikaz ve irşat et­ mek suretiyle huzurlu bir hayat yolu bulmak hususunda müessir bir âmil olacaktır.

Bu bakımdan, YENÎ ÎSTAN­ BUL’un müstakbel mesaisine çok ehemmiyet vermekteyim. Bu yol­ da daha büyük başarılar göster­ mesini dilerim.

Hüsnü Yaman

D. P. Müfettişi

YENt İSTANBUL gazetesinin, basın hayatımızda münderecatı, şekli ve iyi maksatiariyle cidden üstün bir mevki almakta bulundu­ ğunu müşahede etmekteyim.

Hiç şüphe yok ki, gazete mües- sesesi her türlü hâdisenin ve ce­ reyanın üstünde ve objektif kal­ dığı müddetçe verimli olur. Son zamanlarda YENÎ İSTANBUL’U bu yolda gördüğümü ifade edebi­ lirim.

Prof. Dr. Sadi Irmak

C. H. P. Eski Müfettişi Gazeteyi sadece bir ticaret mü- essesesi sayanlar için okuyucunun nabzına göre şerbet vermek, tat­ biki kolay bir metoddur. Fakat ben bunun dışında Türk gazetele­ rinin vatanperverlik borçlan oldu­ ğuna kaniim. Gün olur bir gaze­ tenin halk temayülüne rağmen, fakat halk için yazı yazması icap eder. Habib Edib, matbuat âlemi­ mizde bu vazife duygusunu iyi idrak etmiştir. YENt İSTAN­ BUL'U«, benim en çok sevdiğim tarafı budur. Mütemadiyen kamu efkârını okşamakla hiçbir içtimai terakki gerçekleştirilemez. Bilhas­ sa son yıllarda bu concession me­ rakı bizi objektiften uzaklaştırmış ve terakki yolunda çok kıymetli zamanlar kaybına sebep olmuştur. YENt İSTANBUL, bir «k ir or­ ganı olmak haysiyetini muhafaza etmiştir. Bu alanda daha ileri adımlar da beklemekteyim. Eko­ nomi sayfasını kıymetli, orijinal ve hayırlı bir buluş sayarım. Ta­ rafsız kalma cehdi de vatanperver­ lerin dikkatini çekmektedir.

Ahmet Şükrü Esmer Esat Arsebük Kâzım İsmail Gürkan

Anketim izin verdiği neticeler

Gazetemiz, bugün ikinci yaşma basmış bulunuyor. İki sene devam eden hummalı bir hazırlanış devresinden sonra neşir hayatına atılan Y E N İ İS T A N B U L için bu hazırlanış safhasını uzun görenler, hattâ tenkid edenler olmuştu. Gazete adına yapmış olduğumuz büyük anke­ tin verdiği parlak netice, bu suali soranlara, gerekli ce­ vabı vermiştir. Büyük ve m odem bir bina, geniş bir mü­ rettiphane, baskı dairesi, klişehane, tevziat imkânları, zengin yazı ailesi ile Y E N İ İS T A N B U L , bir sene gibi ga­ zetecilik âleminde hiç de uzun sayılmayacak bir müddet zarfında, memleketimizin sayılan bir gazetesi olmak maz­

hariyetine vâsıl olmuştur.

Türk efkârı umumiyesinden almış olduğumuz şu par­ lak not, sîzlere her gün mütekâmil bir gazete vermek için

çalışan arkadaşlarınızın en büyük mükâfatıdır.

Y E N İ İS T A N B U L gazetesi çıktığı günden beri Türk milletinden ve münevverlerinden teşvik ve alâka görmüş­

tür. 366 ncı sayımızı ellerinize verdiğimiz bu mutlu yıldö­ nümünde, kumcumuzun ifadesiyle bir senelik çalış­ malarımızın şahadetnamesini de anketimizle arzetmeyi faydalı bulduk.

Siyaset ve ilim sahasında ehemmiyetli mevkiler işgal eden muhterem şahsiyetlerden Y E N İ İS T A N B U L hakkm- daki fikir ve intihalarını sorduk. Aldığımız cevaplan bitişik sütunlarda dercetmiş bulunuyoruz. Bu geniş anketi yapan bir kimse sıfatiyle, konuşmalarımızın hususî tarafının ve aldığımız cevapların, her türlü nezaket ve kompliman sa­ nırlarının üstünde olduğunu, okuyucularımız önünde be­ lirtmeyi bir vicdan ve meslek borcu sayarım.

Belli bir program çerçevesi içerisinde, fikirlerine müracaat ettiğimiz adı geçen kıymetli şahsiyetlerin hepsi istisnasız bizi kabul etmişler ve gazetemiz hak- kmdaki düşüncelerini açık bir şekilde bildirmişlerdir. Bu yakın alâkadan ve hüsnükabulden dolayı teşekkürlerimizi

arzetmek, başlıca vazifemizdir.

Anketimize cevap vermek nezaketini gösteren m em ­ leketimizin tanınmış fikir ve siyaset adamlariyle vâki ko­ nuşmalarımızın ve gazetemizde dercedilen beyanatlarının neticesini şöylece toplamak kabildir:

1 — Y E N İ İS T A N B U L tarafsız ve partiler üstünde bir gazetedir.

2 — Y E N Î İS T A N B U L inkılâp prensiplerini benim­ seyen ve bu uğurda güreşen bir gazetedir.

3 — Y E N İ İS T A N B U L şahsiyat yapmıyan ve şahıs­ larla uğraşmayan bir gazetedir.

4 — Y E N İ İS T A N B U L memleket meselelerini her yönden ele alan ve bunlarla objektif bir surette uğraşan bir gazetedir.

5 — Y E N Î İS T A N B U L sevilen, beğenilen, aranan ve okunan bir gazetedir.

6 —- Netice itibariyle Y E N t İS T A N B U L , ilk iki tak­ dim nüshasında öne sürdüğü prensipler yolunda yürüyen bir gazetedir...

Şevket B V llY A G tL

ı

________ _ _______

J

Hikmet Bayur

M. P. Genel Başkanı

Memleketimizde gazetelerin ço­ ğalmasını memnuniyetle karşılıyo­ rum.

YENİ İSTANBUL gazetesinin ileri bir teknik imkânla ve ciddî mevzularda çeşitli yazılarla çıkma­ sı faydalı olmuştur. Fakat mem­ leketin iç politikasına ait haber­ leri tarafsız olarak vermek, bugün yurdumuzun en mühim basın dâ­ vası olduğunu hatırlıyarak, taraf­ sızlık konusunda YENt İST AN - BUL’un tam bir yenilik getirme­ sini bekliyoruz. Bu noktayı parti zaviyesinden bahis konusu etmiyo­ rum. Çünkü YENt İSTANBUL Partimize ait haberlere de yer vermektedir.

Şükrü Saraçoğlu

B. M. Meclisi Eski Başkan*

YENt İSTANBUL, herkesçe beğenilen bir gazetedir.

Dr. F. Kerim Gökay

İstanbul Vali ve Belediye Başkanı

Siz bilirsiniz ki, İstanbul Valisi olarak durumum, partiler dışı mem­ leket ve kanun adamı vaziyetinde- dir. Binaenaleyh, şehir ve vilâye­ timiz dahilinde cereyan eden bütün hâdiseleri bu adeseden tetkik ede­ rini.

YENt İSTANBUL*« Hk çıktığı günden beri muntazaman okuyo­ rum. Politik bakımdan hâdiseleri objektif ve realist bir gözle mem­ leket zaviyesinden ele aldığım gö­ rüyorum. Bilhassa muhteviyatın­ da ağırbaşlı olması, «kir, sanat vâdisinde yeril ve yabancı değer­ lerin yazılarına yer ayırması, bu­ günkü dünyam n ana dâvası olan ekonomik meselelere bir sayfa tah­ sis etmesi ve sonra şehrin günlük distraksiyon ve sosyete hayatını vapur, tren ve uçak gibi vatanda­ şın ihtiyacı olan mevzuları çerçe- veliyerek hemgerilerin gözü önüne koyması, (bir gün ihmal ettiniz, size telefon edecektim) sonra, şe­ hir haberlerine geniş bir yer tah­ sis ederek, bunları hiçbir surette ihmal etmeyişiniz takdire lâyık­ tır. Beıı, basma bütün hayatım müddetince çok değer veren bir adam olduğum için gazetenizin bi­ rinci yaşım ciddi bir mesai ile doldurmasını zevkte karşılıyor, tebrik ve iyi dileklerimi de bildir­ meyi ayrıca bir vazife telâkki edi­ yorum.

Dr. Lûtfi Kırdar

Eski Vali ve Belediye Başkam

YENt İSTANBUL’U çıktığı gün­ den beri ehemmiyetle takip ediyo­ rum. Hakikaten bütün mânasiyle hür, tam müstakil ve tarafsız bir gazete olarak müşahede ettiğim gazetenize sevgim günden güne artmaktadır. Bu suretle memleke­ te istihdaf ettiği hizmeti yapmak yolundadır. Bu mesaisine dalma başarı ile devam etmesini dilerin».

Hikmet Bayur

Ş&krii Saraçoğlu

Fahreddin Kerim Gökay

1 Aralık 1950 _{T K N 1 I}

s t a n b u l Sayfa 3

G

Bir dünya vatandaşının hâtıra defterinden^

Anti-militarist Almanya

tk ln c l D finya S avaşın ın en u m u lm a d ık n eticelerin d en biri de, B irleşik A m erik a ile S o v ­ yet Rusyanın, biiyiik dev letle­ rin ön sa fın d a ve b irb irlerin e rakip ola ra k y er a lm a la rın d a n ziyade, A lm a n la rı a sk e rliğ e a- leyh tar b ir m ille t h aline g e ­ tirm ek olm uştu r.

Y üz yıld an b eri “ A lm an,, is­ mi, den ileb ilir k i “ asker,, k e li­ m esinin “ m ü tera d ifi,, o la ra k ku llanılırdı.

H oh en zollern H a n ed a n ı o rd u ­ yu en b ü y ü k b ir siya si k oz o- larak k u lla n dığı gib i, İ llile r de vatan daşların ın , cü m le ce “ m ü ­ sellem ,, a s k e ri h asletlerin den ve k a b iliy etlerin d en ne büyük fa y d a la r s a ğ lıy a b ileceğ in i an­ lam ıştı.

H alb u k i, şim d i, A lm a n la rın b ü y ü k b ir çoğ u n lu ğ u , a sk eri ü- n ifo rm a y a k a rşı d u y d u k la rı es­ ki m eelû b iyeti k a yb etm iş bulu ­ nuyor.

B atı A vru pa n ın sa vu n m a sın ı teşk ilâ tla n d ırm a k la v a zifelen ­ d irilm iş ola n la r için h alledil­ m esi gerek en a sıl ve h ak ik i dâva, F ran sızla rın A lıııa n ya n ın silâ h la n m a sın a itira z etm eleri k e y fiy e ti değ il, fa k a t bizzat A lm a n ya n ın , sila h la n m a yı fii­ len red d etm iş olm asıd ır.

B ir F r a n k fu r t gazetesi geçen gün k ü çü k ça p ta b ir plebisit tertip ed erek b ir A v ru p a o r d u ­ sunun k oru tm a sı h alin de Al- m a n y a n ın b u n a iş tira k etm esi g e re k ip g e r e k m iy e c e ğ i h a k ­ k ın d a ok u y u cu la rın ın fik rin i ö ğ re n m e k istem iştir.

B u soru y a m u h a ta p ola n la ­ rın yüzde 67 si, b ö y le b ir m e­ selenin ba h sin i d a h i d u ym a k istem edik lerin i b ild irm iştir.

V erilen ce v a p la rd a n b a zıla rı­ nı b irlikte göz d en g e ç ir e lim :

S ta lin grad da d ö ğ iiş e n eski b ir m u h arip şöy le d iy o r :

“ K om ü n ist b ir r e jim istem i­ yoruz. F a k a t m ilita riz m d e n ve A vru p a ord u su n da n da tev a k k i ederiz. S a çm a sapan m a sa lla r u ğru n a ca n ım ızı fe d a etm ek n iy etin d e değiliz,,.

B ir fen ada m ı da şu ceva b ı v e r iy o r :

"B iz e iftir a ettiler, şid d et ku lla n d ıla r, fa b rik a la r ım ız ı s ö k ­ tüler. V a ta n d a şla rım ızı n a zilik - ten tem izled iler, h er birim ize aym ayrı v e bü tü n m illetim ize k a rşı top ta n v e to p y ek û n kin beslediler. Ş im d i d e A v ru p a

or-Selinı Sabit

du şu n a k a tılıp ça rp ışm a m ız ı İs­ tiyorla r. B una aslâ ra zı ola m a ­ yız.,,

B ir m atbaa m a k in isti ise k ı­ s a c a :

“ K ışla yerin e ev in şa ediniz,, diyor.

M em uru n biri d e :

“ A s k e r olm ak ta n sa h ap se g ir­ m eyi tercih,, ed e ce ğ in i söylü ­ y o r...

... V e ceva p la r bu m in v a l ii- zere d ev a m edip gid iyor.

D iy ecek sin iz ki, A lın a n la ra , m illî b ir ord u ya sah ip olm ak istey ip istem edik leri soru lm u ş olsa y d ı, a lın acak ce v a p büsbü ­ tün fa rk lı olurdu.

G azete bunu da dü şü n m ü ş ve y a p tırd ığ ı plebisit m a h iyetin d e­ ki a n k ete böyle b ir sual de ilâ­ v e etm iş. A ldığı ce v a p la rın âri­ ca k yüzde 8 i, A vru pa ordusu için d e k a y b oln ııy a ca k m ü stakil b ir A lm a n ord usun un leh inde te c e lli etm iş.

B u n a da itiraz e d eb ilir v e ö- ııü nd e sonunda b ir tek gazete ta ra fın d a n tertip edilen böyle b ir plebisitin ön em li b ir değ er ve şüm ulü olm a d ığ ın ı ileri sü­ rebilirsin iz.

F a k a t h a fta için d e B a tı A l- m a n ya da y a p ılm ış olan s e çim ­ ler bu İtira zı da cev a p la n d ıra ­ ca k m a h iyetted ir. En ç o k oy alan parti, silâ h la n m a n ın en fa zla aleyh inde olan S osya l D em ok ra t P a rtisidir.

V aziyet işte bu m erk ezd ed ir v e böyle oldu ğu için d ir k i de­ m o k r a t âlem in h a sın da k ileri en d işelen d irm ek ten h ali k a l­ m a m a k ta dır.

A lm a lıla ra tam istik lâllerin i verm ek le, D em ok ra tla r, bu m em lek et h alk ın ı fik rin d e n ca y d ıra b ilecek m i? B eyn elm ilel m ü şahitlerin en k ıym etlileri bun u ü m it edem iyorla r. İk in ci C ihan H arbin in h em en a k a b in ­ de galipler, uzun zam an H it- lerin idaresi a ltın d a k a la n bu m illete yen i bir terb iy e v erm ek v e "h a k ik a ten ., d e m o k ra t ve b a rış s e v e r hale g etirm e k az­ m in d e oldu k la rın ı k a ti b ir li­ sa n la b ildirm işlerd i. B u gü n bu n iy etlerin in ta m m ân asiyle g e r­ çe k le ş m iş o ld u ğ u söy len eb ilir... N e o lu rsa olsun dünya sa h i­ den d e ğ işm iştir. E v v elce, m ili­ tarist A lm a n ya daim î bir teh li­ ke teşkil ed iy o rd u . Şim di ise dünya a n tiıııilita rist A lnıanya- dan k o rk u y o r.

Avukatlık staj müddeti

hakkında kanun teklifi

Meclis Başkanlığına verilmiş olan teklifte, avukatlık

stajını tamamlamış olanların, sözlü ve yazılı

imtihana tâbi

tutulmaları

isteniyor

Ankara, 30 (Hususi muhabiri­ miz bildiriyor) — Konya Milletve­ kili Ümran Nazif Yiğiter, Avukat­ lık Kanununun 14, 16, 17, 18, 19, 20, 21 inci maddelerinin değiştiril­ mesine dair bir kanun teklifi ha­ zırlamıştır.

Teklif sahibi gerekçesinde 5178 sayılı kanunla avukat stajiyerleri- nin eski imtihan mecburiyetinin kaldırıldığından ve staj müddetinin bir seneye indirildiğinden şikâyet etmekte, bu suretle imtihan süzge- çinden geçemiyen pek çok hukuk mezununun otomatikman avukat sıfatını kazandığını, böylelikle ka­ litenin düştüğünü iddia etmekte­ dir.

Mecüs Başkanlığına verilen ka­ nun teklifinin esasları şöyledir:

Mahkemeler nezdindeki staj müd­ deti 1 senedir. Bu staj esnasında seciye ve ahlâkça avukat nezdinde staja başlamasına mâni bir hali görülmemiş olanlar avukat nez­ dinde de en az bir yıl staj göre­ ceklerdir. Bu gibileri, yanında ça­ lıştıran avukatlar her üç ayda bir staj vazifelerinin sureti ilası ve staj müddetinin hitamında da sta­ jın muvaffakiyetle ikmal edilip e- dilmediği hakkında Baro Başkan­ lığına müdellel bir rapor verecek­ lerdir. Buna mukabil avukat nez­ dinde 6 ay staj gören stajiyerler, avukatın yazılı muvafakatiyle ve

Cumhurbaşkanının

dünkü kabulleri

Ankara, 30 (A.A.) — Cumhurbaş­ kanı Celâl Bayar, bugün Çankaya- da İçel Milletvekili Hüseyin Fırat, Malatya Valisi Turgut Babaoğluyu kabul etmişlerdir.

Eskişehirde yakalanan

komünist

Eskişehir, 30 (T.H.A.) — Aslen Vakfıkebirli olup. Eskişehirde bu­ lunan Mustafa Çalık isimli bir şa­ hıs. elektrik şirketi binasının duva­ rına Arap harfleriyle ve tebeşirle “Yaşasın Stalin,, diye yazılar yazar­ ken yakalanmıştır.

Mustafa Çalık bugün komünist propagandası yapmak suçu ile tev­ kif edilmiştir.

Vali ve kaymakam evlerinin

durumu Sağlık

Komisyonunda

Ankara 30 (Hususî muhabirimiz bildiriyor) — Bugün toplanan Sağ­ lık Komisyonu Burdur Milletvekili Mehmet Özbeyin vali, kaymakam ve nahiye müdürlerine ait evlerin Verem Savaş Derneği emrine terke- dilmesi hakkmdaki kanun teklifini görüşmüştür. Komisyon bu evlerin bu dernek emrine verildiği takdirde bir işe yaramıyacaklarını, çünkü bu maksat için inşa edilmediklerini ileri süren milletvekillerinin müta­ lâalarını gözönüne alarak bir ke­ re de İçişleri ve Sağlık Bakanlık­ ları temsilcilerinin mütalâasını al­ maya karar vermiştir.

nezareti altında sulh mahkemele­ rinde görülen dâvalarla İcradaki 1000 liraya kadar olan işlerin ta­ kibinde vekâlet alabileceklerdir. Staj belgesi alanlar Adalet Bakan­ lığınca avukatlık imtihanına kabul olunacaklardır. İmtihanlar yazılı ve sözlü olmak üzere ikidir. İm­ tihanda muvaffak olanlara avukat­ lık ruhsatnamesi verilecektir.

Ahşap hükümet daireleri

ve okullar, yanmaz boya

ile boyanacak

Ankara. 30 (T.H.A.) — İçişleri Bakanlığı, valiliklere gönderdiği bir tamimle yangına karşı koruyucu bir madde olan yanmaz boyanın ah­ şap hükümet ve okul binalarında kullanılmasını bildirmiştir.

Bakanlığın vilâyetlere yaptığı bu tâmimde vanmaz boyanın mucidi A- li Sallıkalp' tan sitayişle bahsedil­ mekte, icadı olan bu boya ile yangın gibi büyük bir İktisadî felâketin ön­ leneceği kaydedilmektedir.

İstanbulda Vilâyetle

Belediye birbirinden

ayrılıyor

Ankara, 30 (T.H.A.) — Belediye­ lerin iştigal mevzularma göre seçi­ len komisyonlarda incelenmesi biten yeni belediyeler kanun tasarısı tüm halinde gözden geçirilmek üzere muhtelit bir komisyona havale edil­ miştir. Son tetkik safhasına girmiş bulunan yeni belediyeler kanunu ta­ sarısında şehir ve kasabaların ma­ halli şartlara göre bugünkü ihtiyaç­ larının modern şehircilik ve beledi­ yecilik esasları dahilinde süratle karşılanması ve bilhassa belediyele­ rin mali kudretleriyle salâhiyetleri­ nin genişletilmesi hakkında bir çok yeni hükümler bulunmaktadır. Ta­ sarıda Istanbula dair hususî bir ka­ yıt bulunmadığına göre îstanbui Vilâyet ve Belediyesinin tek elden idaresinin bu kanunla nihayet bula­ cağı anlaşılmaktadır.

Bazı genel müdürlüklerin

durumu

Ankara, 30 (T.H.A.) — Tarım Bakanlığı teşkilât tasarısının son şeklini alarak memleketimizde ta­ rım işlerinin 8 reislik kadrosiyle tedvir edileceğini evvelce bildirmiş­ tik.

Bu tasarıda şimdiye kadar Tarım Bakanlığına bağlı olarak çalışan ba­ zı genel müdürlüklerin durumları tasrih edilmemiştir. Bu hususta muhtelif bakanlıklara mensup sala­ hiyetli şahısların belirttiklerine gö­ re, Toprak İşleri Genel Müdürlüğü Başkanlığa, Ziraat İşletmeleri, 2 i rai Donatım ve Ziraî Kombinalar Genel Müdürlükleri de iştigal mevzuları i- tibariyle Ekonomi ve Ticaret ve İş­ letmeler bakanlıklarına bağlı olarak çalışacaklardır. Bu takdirde çok ge­ niş tutulmuş kadrolarda mühim miktarda tasarruf sağlanacağı ileri sürülmektedir.

Atom bombası

sulh silâh ı

Harbin önlenmesine yarayacak en büyük sulh âmili

olarak atom bombası ileri sürülmektedir

Birleşmiş Milletler kuvvetleri

plânlı surette çekiliyorlar

Ve daha birbirinden zarif ve kıymetli bn saatlerden birine sahip olmak isterseniz, 1 Aralık 1950 Cuma gününden itibaren Y E N İ ÎSTANBIJL’da çıkacak olan (1000 Saat)

kuponlarını saklamayı ihmal etmeyiniz.

DUN G E C E K Î

BOKS MAÇLARI

1945 te Hiroşimaya atılan atom

bombası İkinci Dünya Harbine son vermiştir. Bu itibarla atom bom­ basına pekâlâ sulh silâhı ismini vermek mümkündür.

Atom bombasının 1950 de de bir sulh silâhı olmasını temenni ede­ lim.

1945 te, yüz bin Japonyalı bir atom bombasiyle öldü. Fakat bu isimsiz fedailer diğer yüz binlerce insanın hayatını kurtardılar.

1950 de de, yine atom bombası sayesinde milyonlarca insan haya­ tının vikaye edileceğini ümit ve temenni edelim. Bu ümidimiz iki şekilde tahakkuk edebilir:

Komünist Çinliler, atom bomba­ sının kendilerine karşı kullanılaca­ ğından çekinerek Birleşmiş Millet­ ler kuvvetleri aleyhine girişecekle­ ri korkunç taarruzu durdururlar.

Veya aym komünist Çinliler, Trumanın tüyler ürpertici ihtarına kulak asmazlar ve hücumlarına de­ vam ederler. O zaman da ihtarın gerçekleşmesiyle öylesine " zayiat verirler ki, şeytanî teşebbüslerini durdurmak zorunda kalırlar.

★

Bu yazının kaleme alındığı şu sı­ rada, atom bombasının, Birleşik Amerika Cumhurbaşkanının dediği gibi, “ Kore harbine bağlı olarak,, kullanılmış olup olmadığını henüz bilmiyoruz.

Fakat şunu biliyoruz ki, bu kor­ kunç silâhın kullanılması keyfiye­ ti bir anda ihtimaller sahasından katiyetler sahasına intikal etmiş­ tir. Aynı zamanda atom bombası sanayiinin, Hiroşimadan beri bü­ yük terakkiler kaydetmiş olduğunu da öğrenmiş bulunuyoruz. Öyle ki, bugün artık atom bombası, tâbiye- vî bir silâh olarak muvaffakiyetle kullanılabilmektedir. Bu şu demek­ tir ki, atom bombaları bundan böy­ le Çin topraklarını bombardıman etmeye lüzum kalmaksızın, Kuzey Koredekı sözde gönüllü Çinlilere karşı kullanılabilecektir.

Bu suretle, ihtilâf mahallî mahi­ yetini muhafaza edebilecek, Mao Çe.Tung, itibarı fazlaca zedelenme­ den mücadeleden çekilebilecek, bu işde hiç bir dahli olmadığını iddia eden Sovyet Rusya da, en mâsum bitaraflık gösterilerine devam et­ mek imkânını bulacaktır.

Bu neticeler atom bombasının bir sulh silâhı olduğunu bir kere daha meydana koymaktadır.

★

Demokrat milletler, kendilerini saydırmak ve gayelerini tahakkuk ettirmek için gerekli kuvvete haki­ katen sahip olduklarını nihayet anlamış olacaklarından, atom bonv bası bu bakımdan ve daha fayi'

Muammer, Çaldarisi nakavtla yendi

Profesyonel boks organizatörleri tarafından şehrimize davet edilen profesyonel Yunan boksörleri, dün gece Spor ve Sergi Sarayında ikin­ ci ve son karşılaşmalarım az bir se­ yirci kütlesi önünde profesyonel

boksörlerimize karşı yaptı. Alınan teknik neticeler şunlardır:

51 kiloda Mesropun yerine döğü- şen Hayri, Panayotidis ile berabere kaldı. 62 kiloda Alp-îstavridis ma­ çını Alp sayı ile kazandı. 54 kiloda Halit Ergönül Psaros’a sayı ile ga­ lip geldi. 67 kiloda Garbis döğüşme- diği için Papadopulosla Aleko dö- ğüştü, Papadopulos maçı sayı ile kazandı.

Gecenin en son maçlm 80 kiloda Yunanlı Çaldaris ile Muammer yap­ tılar. Muammer ikinci ravundun ba­ şında vurduğu güzel ve kuvvetli direkt vuruşiyle rakibi Çaldarisi na­ kavtla yenmeğe muvaffak oldu.

İsrail Millî Takımı

geldi

Pazar günü İnönü Stadyomunda Millî Futbol Takımımızla karşılaşa­ cak olan İsrail Millî Takımı dün sa­ at 13.30 da İsrail "El-Al,, tayyare­ siyle şehrimize gelmiştir. Misafirler Yeşilköy Hava Meydanında İsrail Elçiliği erkânı, Bölge Müdürü ve basın mensupları tarafından karşı­ lanmıştır.

İskoç liki, İngiliz likini

1 - 0 mağlûp etti

Londra, 30 (AP) — Uzun paslar ve sıkı şiltlerle temayüz etmiş o- lan bir oyun sonunda, dün, Glascow’- un Ibrox Stadyumunda yapılmış o- lan maçı, Iskoç liki, Ingiliz likine karşı 1-0 kazanmıştır.

İsrail maçı biletleri de

karaborsaya düştü

İsrail futbol takımiyle yapılacak milli ve temsilî iki maça ait bilet­ ler, dün İnönü Stadı gişelerinde sa­ tışa çıkarılmış, fazla tahacümden saatlerce gişeler önünde bekleyen halk arasında bayılanlar olmuştur. Bütün biletler satılmış ve akşam üzeri Karaborsa fiyatı 30 liraya ka­ dar yükselmiştir. .

dalı bir şekilde, sulh silâhı olarak meydana çıkmaktadır.

Truman’ın Çine verdiği ültima­ tom — çünkü Amerikan Cumhur­ başkanının sözleri bir ültimatom mahiyetini haizdir — Birleşmiş Mil­ letlerin otoritesini büyük nispette arttıracaktır.

Cumhurbaşkanının sözleri, aym zamanda batılı müttefiklere de bir ihtardır. Ve bunu anlamış olmala­ rı lâzım gelen demokrat milletlerin, müşterek müdafaalarını teşkilât­ landırmak mevzuunda yaptıkları gülünç münakaşaları kısa kesme­ leri, buna bir an evvel son verme­ leri ve Atlantik Paktından da ge­ niş bir birlik vücudâ getirmeleri icap edecektir.

S. S.

2 nci Amerikan Tümeni muhasara edilmiş vaziyette — Komünistlerin

ilerleyişi devam ediyor — Kunuri Şehri Kızıllara geçti —

Batı kesiminde ise Komünist tazyiki birdenbire kesildi

K a d ın ok u y u cu la rım ız a h ed iy e e d e c e ğ im iz sa a tlerd en b a zıla rı

Amerika Savunma

Bakanının demeci,

Marshall : “ Amerika, kısmf seferberlik ilânı zorundadır” diyor

New-York, 30 A.A. (Reuter) — Amerika Savunma Bakanı George Marshall, dün gece İsrail Cumhur­ başkanı Hayim Weizmann’in 76 n- cı yıldönümü şerefine verilen bir ziyafette söz alarak şöyle demiş­ tir:

“ Birleşik Amerika uzun bir ger­ ginlik devresi içinde bulunmakta­ dır ve kısmî seferberlik ilân etmek zorunda kalacaktır.

Kore hâdiselerini tefsirden çeki­ neceğim, zira Birleşmiş Milletler bu hâdiseleri derhal dikkate almış bu­ lunmaktadırlar. Durum naziktir, buhranlıdır. Buna hâkim olmak için de elimizden gelen her şeyi yapmalıyız. Her şeyin yapılacağı­ na da eminim. Birleşmiş Milletlerin- mütalâa ve kararlarım büyük alâ­ ka ile beklemekteyiz.

Uzun bir gerginlik devresine gir­ miş bulunuyoruz diyebilirim. Bu, Amerikan efkârının şimdiye kadar asla maruz bırakılmadığı bir şey­ dir. Bugün kanaatimce eskiden hiç düşmediğimiz çok başka bir vazi­ yet karşısındayız. Bu duruma kar­ şı da hazırlıklı değiliz. *

Kısmî seferberlikten bahsettim. Kısmi seferberlik o şekilde tat­ bik edilmelidir ki gerektiği zaman tam bir seferberlik haline kendi kendine inkılâp etsin. Benim fik­ rimce şimdilik tam seferberlik doğa­ nı değildir.,.

Tokyo, 30 (YlRS) — Kuzeybatı cephesinde 330 bin kişi ile hücum eden Komünist Çinliler bugün müt­ tefik hatlarını Pyongyangın 25 mil kuzeyine kadar geriletmişlerdir. Kı­ zıllar Songşon Şehri civarında top­ lanmış olan Uç tümenlik Kuzey Ko­ re kuvvetleriyle birleşerek ilerleme­ lerine devam etmektedirler. Diğer taraftan son raporlar, komünistle­ rin külliyetli miktarda takviye al­ makta olduklarını bildirmektedir.

8 nci Ordu sözcüsü, Çongçong Nehri hattının terkedildiğini söyle­ mişse de müttefik müdafaa hattının Pyongyang’ın kuzeyinde kurulup kurulmıyacağı hakkında konuşmak­ tan çekinmiştir. Bugün Çongçong Nehrinin kuzeydoğu kesiminde çar­ pışmakta olan Türk, Amerikan, In­ giliz ve Güney Kore kuvvetleri ge­ rilere çekilmiş olan Müttefik birlik­ leriyle birleşmek üzere çekilmekte­ dirler. Aynı cephede çarpışan 2 nci Amerikan Tümeni bugün çember i- çine düşmüştür.

Tümenle olan irtibat gayet bo­ zuk olup, gayet ağır zayiat verdiği bildirilmektedir. Bir sözcü, 2 nci Amerikan Tümeninin istikbali­ nin meçhûl olduğunu belirtmiştir.

Batı kesiminde düşman hücumları hafiflemişse de bunun toplanarak yeniden taarruza geçmek maksadiy- le yapıldığı ileri sürülmektedir.

Kuzeydoğu cephesinde Çosin elek­ trik tesisleri civarında sarılmış olan 1 inci Amerikan Deniz Piyade Tü­ meni bugün 80 bin kişilik düşman kuvvetlerine karşı muvaffakiyetle çarpışarak düşmana ağır zayiat verdirmişlerdir.

Kuzeydoğu sahili boyunca ilerle­ mekte olan Güney Kore kuvvetleri Çongzin’in 12 mil kuzeyine kadar gelmişlerdir.

H a v a fa a liy e ti

Tokyo. 30 A.A. (Reuter) — Dün gece neşredilen Mac Arthur Genel Karargâhı hava kuvvetleri tebliğin­ de 5 inci Hava Kuvvetlerine mensup tepkili av uçaklariyle pervaneli u- çakların bütün gün düşman askerle, rini, süvari birliklerini, taşıtları ve diğer hedefleri durmadan bombardı­ man ettikleri, üzerlerine roket bom­ baları attıkları bildirilmektedir.

Hava kuvvetleri, dün, gece 100 ve gündüz 600 çıkış ile rekora yakın uçuşlar yapmışlardır.

K ıınııri .Şehri düştü

Kore Cephesi, 39 A.A. CAFP)

Kunuri Şehri dün gece düşmüştür. Bütün Birleşmiş Milletler unsurları şimdi Çongçong’un güney sahilinde olup, daha güneyde bir- savunma hattına doğru çekilmektedirler. Komünist uçakların attıkları broşürler

Birinci Ordu Karargâhı, 30 A.A. (Reuter) — Komünist uçakları Bir­ leşmiş Milletler hatlarının arkasına broşürler atmışlardır. Bu broşürler­ de Amerikan askerlerinin teslim ol­ maları istenmektedir.

Bu İngilizce broşürler, komünist­ lerin mukabil taarruza geçişinden kısa bir zaman sonra atılmıştır.

Korece yazılı broşürlerde de sivil halk çetecilere iltihaka davet olun maktadır.

Korede Amerikan za.Yiatı

Washington, 30 (YİRS) — Ame­ rikan Savunma Bakanlığından bil­ dirildiğine göre geçen cuma gününe kadar Amerikanın Koredeki zayiat

miktarı 31.028 kişi idi. Son olaylar sırasında ise 5300 kişinin öldüğü bildirilmektedir.

Amerikan, Türk, İngiliz ve Güney Kore kuvvetleri geri çekiliyor

Pyongyang, 30 A. A. (United Press) — Kuzey Kore çetecileri Pyongyang’ın 15 mil kadar kuzey­ doğusunda bulunmaktadırlar. Ge­ çen 24 saat zarfında cephe 10 ilâ 15 mil gerilemiştir. Yeni Birleşmiş Milletler hatları kurulabildiği tak­ dirde, Pyongyang, Birleşmiş Millet­ ler kuvvetlerinin Kuzey Kore ham­ lelerine bir aydan fazla dayanmış oldukları ikinci bir Taegu haline ge­ lecektir.

Sarı Denizden doğuya doğru Ge­ neral Edward Almond’un onuncu kolordusu ile temasın çeteciler ta­ rafından kesildiği yere kadar olan bütün cephe boyunca Amerika, Gü­ ney Kore, Türk ve Ingiliz kuvvetleri geri çekilmektedirler.

Şanslı okuyucularımızdan birinin kazanacağı 18 ayar altın üzerine zümrüt ve gökyakut taşlarla süslü

pantatil kıymetli bir saat

Bu saat, bütün

hayatınız müd-

detince kurmak

zahmetinde bu­

lunmadan

size

vaktinizi bildire­

cek kıymetli bir

saattir. Avrupa-

nın en tanınmış

rasathanelerin -

den garanti ve­

sikasını haiz bu­

lunan bu saatler

havanın rütubet,

sıcaklık, yağmur,

kar vesair de­

ğişikliklerinden

müteessir olarak

kendiliğinden

kurulmaktadır.

İ s v e ç g ü r e ş ç i l e r i

d ü n g e c e g e l d i l e r

Dünya Güreş Müsabakaları re-

vanş maçlarına iştirak edecek olan 4 İsveç güreşçisi ile, 1 FinlandiyalI güreşçi, dün gece saat 21.30 da bir

SAS uçağı ile şehrimize gelmişler­ dir.

Yeşilköy Hava Meydanında Güreş Federasyonu Başkanı ve basın men­ supları tarafından karşılanan güreş­ çiler, burada yapacakları bütün maçlardan iimitvar gözüküyorlardı.

İsveç takımı Dr. Stronberg’in baş­ kanlığında şu güreşçilerden müte­ şekkildir:

67 kilo Freij, 79 kilo Gronberg, 87 kilo Palm, ağır Antonson.

FinlandiyalI güreşçi 73 kiloda Simonen de dün gece İsveç takı- miyle beraber gelmiştir.

Şanslı okuyucularımıza hediye edeceğimiz muh­ telif saatler arasında yukarıda resmini gör- ' düğünüz altın ve kıy­

metli saatlerden de vardır.

Memleketimizin tanınmış siyaset ve ilim adamlarının gazetemiz hakkındaki

fikirleri

Şevket M. Bilgisin

iX

Zeki Faik İster

Nihat Sayer

Nihat Sayar

Prof. Dr. Yüksek Ekonomi ve Ticaret Okulu Müdürü ‘ * TENİ İSTANBUL gazetesi

memleket matbuatında yüksek va-

“ f "-'Siflariyle temayüz eden tarafsız ve

ciddi bir neşir organıdır. Daha zi­ yade münevver tabakaya hitap et- rrjgjttedi.-. Siyasî, iktisadi, içtimai ve"edebi mevzulara tahsis eylediği sayfalarla1 , ,uyueulann her gün faydalar,«*' seekieri dfcgerli yazıla­ ra rastlannıaktadır.

Daima memleketin hayrına hiz­ met eden, objektif mahiyetteki ten­ kit ve mütalâaların neşrine vasıta olan “YENİ İSTANBUL,, muhte­ viyatında olduğu kadar prezantas- yon şeklinde de alâyiş ve mübalâ­ ğaya yer vermeyen, fikirde ve şe­ kilde ağır başlılık ölçüsünü muha­ faza eden bir gazetedir.

İkinci yılım tebrik eder, muvaf­ fakiyetinin devamım dilerim,

Faruk Ereni

Sait Kuran

Salâhaddin Bata

Ş. M. Bilgişin

Ord. Prof. İst. Hukuk Fakültesi Dekan»

Ben gazeteleri efkân umumiyti­ nin mümessili olmaktan ziyade ef­ kârı umumiye üzerine müessir olan bir organ telâkki etmekteyim. Bu sebepten gazeteciliğin bir memle­ ketin siyasi ve içtima! hayatında hakikaten tesirli bir amil olduğunu kabul etmişimdir.

YENÎ İSTANBUL gazetesini ilk gününden beri yakinen takip ettim. Mesleğinize mukadder olan bu rol­ leri gazetenizin çok iyi ifa ettiğine kaniim. Bilhassa, sadece günlük politika hâdiseleriyle değil, mem­ leketimizin ve bütün dünyanın ge­ çirmekte olduğu içtimai ve iktisa­ di hâdiselerle de yakinen alâkadar olduğunu müşahede ediyorum. Böy- lece Türk efkân umumiyesi üze­ rinde irşat edici bir rol ifa etmek­ tedir. Ayrıca gazetecilik görevleri­ ni yerine getirirken kendisini gün­ lük politika cereyanlarına kaptır­ mamış olması da takdire değer bir tarzı Harekettir.

Bu bakımdan gazetenizi seve se­ ve okuduğumu itiraf ederim.

İlhamı Sanear

tlhami Sancar

O. B. P. İstanbul Başkam

YENÎ İSTANBUL gazetesini umduğumuzu bulduğumuz bir gaze­ te olarak elimize aldık. Takdir et­ mekteyiz. Fikir ve politika haya­ tımızda müdafaa ve tenkid ettiği hususlar üzerinde bilgili ye geniş görüşlü yazıcı arkadaşların daima tesiri altındayız. Bilhassa, inkılâbı müdafaada gösterdiği titizlik şa­ yanı takdirdir. Daha başanlı, te­ sirinin daha şümullü olmasını di­ lerim.

Salâhaddin Batu

Prof. Dr. Ank. Veteriner Fakültesi Dekan»

YENİ İSTANBUL gazetesinin benim üzerimde bıraktığı en mühim tesiri ciddiliğidir. Ayrıca modem ve tam Avrupai bir zihniyeti ak­ settirmesi beni çok tatmin ediyor. Senelerden beri memlekette böyle bir gazetenin çıkmasını ve tutun­ masını bekliyor gibiydik.

Bir günlük gazete olmasına rağ­ men günlükte kalmaması memle­ ketin mühim ve aktüalite dışı dâ­ vaları karşısında da vaziyet alışı heyecanlara ve atraction'lara ka­ pılmak istemeyişi, maalesef mem­ leketimizde zaafa uğramasını bü­ yük bir teessürle gördüğümüz fi­ kir hayatımızı canlandırmak iste­ yen tutum ve neşriyatı, ilk çıktığı günden beri dikkatimizi çekmiş ve memnun etmiştir.

Türkiyenin bugün bir intikal dev­ ri geçirdiğini bilmeyen yoktur. Bu gibi devirlerin en mühim karakte­ ristiği de politika atmosferinin buhranlı oluşudur. Böyle devirlerde hâdiseler karşısında objektif kala­ bilmek, kazancını ve tutunabilmesi­ ni yaptığı satışa bağlayan gazete­ ler için hiç de kolay değildir. Hal­ buki' Türk efkân umumiyesi bu ka­ rakterde bir gazetenin hasretini çekiyordu. Öyle sanıyorum ki, YENİ İSTANBUL’un bu ihtiyacı karşılamak için çırpındığı ve taraf­ sız kalmak için büyük gayretler sarfettiği gün geçtikçe daha iyi anlaşılacaktır.

Sait Kuran

Prof. Dr. Mimarhk Fakültesi Dekanı

YENİ İSTANBUL gazetesini tarafsız, ciddi ve olgun bir gazete olarak buluyor ve zevkle okuyorum. Bilhassa ilmi mevzulara ve teknik problemlere yer vermesini alâkayla karşılayanlardanım. Ayrıca haber­ leri erken vermesi de faik vasıfla- rındandır. Bir vesileyle idarehane­ nizi ziyaret etmiştim. Binanızda esen intizam, nizam ve disiplin ha­ vasına hayran kaldığımı söyleme­ liyim.

Melih Koçer

Prof. Dr. Makine Fakültesi Dekan*

YENİ İSTANBUL gazetesi De- kanlımıza gelmesini arzu ettiğimiz çok mahdut sayıdaki gazetelerden bir tanesidir. Şahsan ben de satm almak durumunda olduğum belli sayıdaki gazeteler arasında YENİ ISTANBUL’un bulunmasını, çıktı­ ğı ilk günden beri çok arzu ettim. Nitekim evimde bir seneden beri muntazaman YENİ İSTANBUL gazetesi okunmaktadır.

Gazeteniz yalnız tarafsızlığı ile değil ağır başlılığı ve doğru hava­ disi vaktinde verme vasıfla tiyle de sevgimizi kazanmıştır ve bu vasıf­ larım hiç bir zaman kaybetmemiş­ tir. Temennim daha çok uzun sene­ ler YENİ İSTANBUL gazetesini okuyabilmektir. Bugünkü duru­ muyla gazetenizin bu temennimi gerçekteştireceğine kani

bulıınuyo-Enrer S aider

Enver Safder

D. P. İstanbul Başkam

YENİ İSTANBUL gazetesini ne­ şir hayatına başladığı andan şu dakikaya kadar yakın bir alâka ile okumakta ve takip etmekteyim. Bu itibarla gazetenin memleketin muhtaç bulunduğu fikir hayatına geniş ölçüde htemet ettiği kanaa­ tindeyim. Hakivftten yepyeni hüvi­ yetiyle ortaya çıkan bu gazete bil­ hassa şahsi teşebbüs bakımından birçok fikir müteşebbislerine örnek teşkil edecek mahiyettedir. Gaze­ tenizin aktüel hüviyetinden başka bilhassa memleketin fikir ve ikti­ sadi bünyesini alâkadar eden hâdi­ selerdeki vukuf ve temas, okuyu­ cuya ve memlekete nafi olabilecek v derecede bulunmaktadır. Bu itibar­ la YENİ ISTANBUL’un diğer ga­ zetelerden ayrılış noktası bence budur.

Gazetenin tarafsız bir neşriyat yaptığını görmekle memlekete fay­ dalı hizmetlerinde muvaffak olaca­

ğı kanaatindeyiz.

Gazeteciliğin bir memlekette sa­ mimi olması o memleketin kalkın­ masında ne kadar müessir bir kuv­ vetse, bir gazetenin de bu camia içinde tarafsız kaldığı müddetçe tesir derecesi o derecede geniş ve umumi efkân tatmin bakımından da müstesna bir mevki teşkil ede­ bilir. Diyebiliriz ki, gazetecilikte esas, umumi efkâra tesirdir. YENİ İSTANBUL bu bakımdan neşrettiği fikir ve kanaat samimiyeti, İçinde bu yolda muvaffak olmaktadır.

Zeki Faik tzer

Prof. Güzel Sanatlar Akademisi Müdürü

Vakıa gazetelerin siyasi bir ta­ rafı tutması doğru ve lâzımdır. Fa­ kat, bunlann arasında regülâtör dediğimiz tarafsız şahsiyete sahip gazetelerin de bulunması zaruridir. Ben, YENİ İSTANBUL’da Ame­ rikan gazeteciliği «-istemi» dışında, dinlendirici bir mahiyette ve kalite de, bir gazete hüviyetini memnun­ lukla görüyorum. Aynca, gazete­ nizin tertibini, muhtelif ihtisaslara sayfa ayınşmı ve bilhassa güzel sa­ natlara lâzim olan ehemmiyeti ve­ rişini minnetle karşılıyorum.

Nâzım Terzioglu

Prof. Dr. İst. Fen Fakültesi Dekanı

YENİ İSTANBUL gazetesini tercihan okurum. Fikrimce mem­ leket dışı haberlere daha fazla ehemmiyet veriyorsunuz. Dahili ha­ berlere de geniş yer vermenizi ar­ zu ediyoruz. Gazeteniz bence ta­ rafsızdır. Hattâ fazla tarafsızdır... İyi organize edilmiş, Avrupai bir

f

azete manzarasını arzeden YENİ STANBUL’un iktisadi meselelere olduğu kadar sosyal meseleler üze­ rinde de durmasını beklemek hak­ kımızdır.

i ’íá J É

Zeki Faik Ural

General Prof. Dr. Ank. Tıp Fakültesi Dekan»

Gazeteniz hakkında sarih bir ka­ naat izhar etmeye imkân verecek surette neşriyatımın çok yakından ve devamlı olarak takip etmiş de­

ğilim. Fakat okumak fırsatım bul­

duğum nüshalarında gazetenin ev­ velce vaadettiği tarafsızlığım de­ ğiştiren bir temayül görmedim.

Nâzım Terzioglu

Ali Tanoğlu

Prof. Dr. İst. Edebiyat Fakültesi Dekam

YENİ İSTANBUL’U çıktığı ilk günden beri her gün zevk ve is­ tifade ile okuyorum. Muhakkak k İ YENİ İSTANBUL, kâğıt ve tab’ımn nefaseti, bilhassa açtığı ekonomik sayfa ile memleketimiz gazeteciliğine bir yenilik getirmiş­ tir. YENİ t STANBUL’un iyice tu­ tunmasını, gelişmesini ve bu tip gazetelerin memleketimizde çoğal­ masını temenni ederiz. YENİ İS­ TANBUL, dünya ile aramızda mü­ kemmel bir köprü olmuştur, istifa­ demizi sağlamıştır.

Lfttfi Bornovalı

Lûtfi Bornovalı

M. P. İstanbul Başkan*

Bir senelik müşahedemize göre YENİ İSTANBUL gazetesi, ilk çık­ tığı andan itibaren ticarî muvaffa­ kiyet düşünmemiş, memleketin çok muhtaç olduğu ciddî ve ağırbaşlı hüviyeti ile fedâkârlık ruhunu tem­ sil etmiştir. Bilhassa müstakilliğin mânasını lâyıkiyle tatbik edemiyen bir muhit içerisinde, YENİ İSTAN­ BUL gazetesi bu mefhuma da en canlı bir tatbik ntimunesi olmuştur. Bu hüviyetle daha uzun seneler neşriyatına devam ettiği takdirde memlekette müesses kıymetler ya­ ratmak bakımından Türk matbua­ tının muhtaç olduğu istikbale ait en ehemmiyetli tarihi vazifesini başarmış olacaktır.

Faruk Erem

Prof. Dr. Ank. Hukuk Fakültesi Dekan»

YENÎ İSTANBUL gazetesini ya­ kından takip ettim. Gazeteniz hem “taraflı,, hem “tarafsız,, .dır. Ga­ zeteniz memleket meselelerinde il­ min tarafım tutmuştur. Gazeteniz­ de İlmî kıymeti âşikâr tetkik ya­ zılarına çok rastladım. Gazeteniz partiler arası mücadelede tarafsız­ dır. Umumi efkârın doğru yolu bulabilmesi tarafsız gazetelere ih­ tiyaç gösterir. Bu çeşit gazeteler ne kadar çok olursa demokrasi de o nispette yolunu şaşırmaz. Gaze­ tenizin demokrasiye, herhangi ta­ raflı bir gazeteden daha çok fazla hizmet ettiğine kani olabilirsiniz.

Bekir Sıtkı Baykal

Prof. Dr. Ank. Dil Tarih Fakültesi Dekan*

Gazetenizi çıktığı günden beri okumaktayım. Dikkatimi çeken ta­ rafı diğer gazetelerden ayn bulu­ nan tertip tarzıdır ki, bu bana ya­ bancı değildir. Ayrıca, muhteva­ sının zenginliği ve bilhassa başma­ kalelerde aktüel mevzuların taraf­ sız olarak ele alınması ve en kısa bir şekilde işlenmesi dikkatimizi çekmektedir.

Faik Tavşanoğlu

Prof. Dr. İst. Orman Fakültesi Dekan*

YENİ İSTANBUL gazetesi hak- kındaki intihalarımız gayet müsait­ tir. Çünkü bu gazete gerek neşri­ yatında güttüğü tarafsız yol ve ge­ rekse neşriyatının muhteviyatı iti* bariyle hepimizin sevgisini kazan­ mıştır. Bilhassa ekonomik ve tek­ nik neşriyata geniş ölçüde yer ver­ mesi bu arada ormancılık mevzu­ larının da memleket iktisadiyatı içindeki önemli yeri nazara alına­ rak neşriyatta bulunulması mesle­ ğimiz için çok faydalı olmaktadır. Ayrıca neşriyatınızdaki teknik mü­ kemmelliğe de işaret etmeden geç­ mek kabil değildir.

» » r .

Hânılt Sadi Selen

Hâmit Sadi Selen

Prof. Dr. Ank. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekan Vekili

YENİ İSTANBUL gazetesi Tür- kiyede gazeteciliğin oldukça dur­ gun bir devrinde yayınlanmaya baş­ lamış ve yeni demokratik hayatı­ mızda siyasi cereyanların üzerinde bir mevki alarak inkılâbın prensip­ lerine sâdık, tarafsız bir gazete ör­ neği olmuştur, iktisadi meselelere ayrıca önemli bir yer vermesi beni yakından ilgilendirmekle beraber, edebi ve fikri meselelerdeki neşri­ yatı da çok canlıdır. Aynca gaze­ teniz sahibinin eski bir mülkiye mezunu olması da bizler için ha­ kikaten iftihar vericidir.

Ömer Lûtfi Barkan

Bekir Sıtkı Baykal

Ömer Lûtfi Barkan

Prof. Dr. İst. İktisat Fakültesi Dekan*

YENÎ ISTANBUL’un Türk ba­ sın hayatına yeni Örnek ve tecrübe­ ler getirerek, zenginleştirmekte ol­ masını memnunlukla müşahede edi­ yorum. Günlük politika gürültüle­ rini objektiflik ölçülerinden geçire­ rek tahlil etmek gayretini de kay­ da değer bir hususiyet telâkki ede­ biliriz.

Ali Tanoğlu

Hamdi Peynircioğlu

Prof. Dr. İnşaat Fakültesi Dekan*

YENİ İSTANBUL gazetesinin, bitaraf olarak çıkması ve hâdise­ leri olduğu gibi aksettirmek husu­ sunda tuttuğu yol beni memnun bırakmaktadır. Gazetenizin bu yol­ da muvaffak olduğuna da kaniim. YENİ İSTANBUL’un beğendiğim bir tarafı da memleketimizin İkti­ sadî işleriyle efkârı umumiyeyi il­ gilendirmeye verdiği ehemmiyettir. Günün Ekonomik Hareketleri say­ fasında, tabii kaynaklarımız, su kuvvetlerimiz, sulama işlerimiz ği- bi mevzuların da umumi olarak ele alınarak halkı bu mevzulara da çekmek hususundaki gayretinin artmasını aynca temenni ediyorum.

Faik Tavşanoğlu

m .

Nâmi Serdaroğlu

Prof. Dr. Elektrik Fakültesi Dekan*

Bir seneden beri çıkmakta olan YENİ İSTANBUL gazetesinin ken­ di amacına uygun şekilde vazife görmekte olduğuna eminim. Yazı- lannda bitaraf olduğu kadar, meftıleket menfaatlerini de gözö- nünde tuttuğuna kaniim. Tertip ve baskı tekniği bakımından da za­ manla daha iyiye gittiğini görmek­ teyiz.

Hamdi Peynircioğlu

Okyay Kabakçıoğlu

Prof. Dr. Ank. Fen Fakültesi Dekan*

YENİ İSTANBUL ciddi ve bita­ raf bir gazetedir. Bu gazetenin esas unsuru bence budur. Aynca mü­ kemmel baskısı ve münderecatımn zenginliği Yle de dikkatimizi çek­ mektedir. Gazetenizi daima alâka ile ve beğenerek okuyoruz.

Nâmi Serdaroğlu

Ekrem Rüştü İzmen

Ekrem Rüştü izmen

Prof. Dr. Ank. Ziraat Fakültesi Dekan*

Gazetenizi ciddî, memleket dâva- ianm objektif bir görüşle tahlil et­ meye çalışan ve bu vesile ile mem­ lekete yararlı olan bir yayın vası­ tası olarak tanıyorum. YENİ İS­ TANBUL’da bilhassa İktisadî mev­ zuların ve bu meyanda ziraî prob­ lemlerin yer alışı bizim için aynca

memnuniyeti mucip bir hâdisedir. Okyay Kabakçıoğlu

D

EMOKRASİ rejimi, kontrol üze­ rine istinat eder. Bunu kimsenin red ve inkâr etmiyeceği muhakkak gibidir. Montesquieu, bu kontrolün, kuvvetler ayrılığı prensipinin kabu­ lü ile sağlanabileceğine kanidir. O, üç kuvvet tanıyordu: Teşri kuvve­ ti, icra kuvveti, kaza kuvveti. Bu­ gün bir dördüncü kuvvet görüyoruz, basın!

Evet, asla tereddüt etmeden ve itiraza uğramıyacağımıza inanarak söyliyebiliriz ki, gazeteler, bugünün demokratik hayatında çok mühim rolü olan İçtimaî bir kudrettir.

Gazeteler, gerek siyasi hürriyeti temin ve muhafaza mevzuunda ifa ettiği “ kontrol” vazifesi, gerekse “ ef­ kârı umumlyentn teşekkülünde âmil olması,, bakımından iki cepheli bir ehemmiyet taşırlar. Halkın siyasi mevzular dışındaki haber alma ih­ tiyacına cevap vermesi de, gazete leîine, ayrıca kayda değer bir key­ fiyettir.

Fénelon “ Atinada her şey halka, halk ise söze tâbi idi.,, der. Gerçek­ ten demokraside, siyasî otorite, va­ tandaş ekseriyetinin vücude getir­

diği bir müşterek irade tarafından kullanılmaktadır. Fakat milli irade dediğimiz bu müşterek iradenin te­ şekkül edebilmesi ve devlet idare­ sinde müessir olabilmesi için halkın hâdiselerden, olan bitenden haberi bulunmalıdır. Milli iradenin *— Ste­ phen Valot’nn dediği gibi — halk kütlesinde zekâların yalnız başları­ na çalışmalariyle ve şuurların doğ­ rudan doğruya his ve idrak ettikleri hâdiselerle tema* neticesinde ferdî aksülâmelier ile kendiliğinden vü­ cuda gelmesi ümit edilemez.

Halk, vakaları, hakikatleri öğ­ renmeli ve bunlar karşısında ittihaz edebileceği muhtelif tedbirlerin ne netiee vereceğini bilmelidir. İşte de­ mokrasilerde büyük değer taşıyan “ efkârı umumiye,, böylece teşekkül eder.

Efkârı umumiyettin teşekkülü, es­ ki Yunanistanda “Agora” , bilâhare Cumhuriyet Romasında ise “ Fo­ rum,, meydanlarında halkın toplan­ ması ve itimat ettiği kimseleri din­ lemesi ile olurdu. Şehirlerden İbaret olan bu demokrasiler umumi mey­ dan büyüklüğünde idi.

O devrin “ cité” hükümetlerinin yerine zamanla büyük devletler,

Itn-Gazete ve Itn-Gazetecilik

Enstitüsüne d air

pnratoriufelar kaim olmuştur. Bil­ hassa 19 uncu asırdan itibaren hu­ dutları geniş cumhuriyetler vücut buldu. Bununla beraber hiçbir şey değişmiş sayılamaz. Zira modern demokraside “umumi meydan,, bîr gazete satın alınabilen her yerde mevcuttur. Böylece sözün tesiri, bu­ gün insan sesinin hudutlarım aş­ mıştır.

Gazete, efkân uımımlyenin tercü­ manı olduğu gibi onun vücut bulma­ sına da âmil olur. Tabisi«, ancak o- *na itaat suretiyle hükmedilebileceği şeklindeki söz, tabiat için oldnğu kadar efkârı umumiye hakkında da doğrudur. Efkârı unmmiyeye karşı da ançak itaat suretiyle hükmetmek kabildir. Efkân umumiyeye karşı durmaya çalışan gazetelerin, “ oku­ yucu bulamamak,, gibi hatm sayılır

bir müeyyide ile karşılaştıklarım hep biliriz.

Cemiyet içindeki rolüne ve tesir­ lerine kısaca temas ettiğimiz mat­ buatın ehemmiyeti esasen bugün cümlece malûm ve müsellemdir. Btı nokta üzerinde uzun ' boylu durma­ ya lüzum yoktur. Eğer behemehal mlışahhas bir misal vermek lâzım­ sa, süyliyelim kİ, 14 mayıstaki İkti­ dar değişikliğinin sebepleri çok muhtelif olmakla beraber, memleket ve dünya çapında ehemmiyet taşı­ yan bu neticenin husulünde halk ef­ kârını tenvir ve teçhiz eden matbu­ atın büyük rolü olmuştur (t).

n

Bir memleket için bu derece e- hemmiyet taşıyan gazeteciliği bir­ deki “ alaydan yetişme« sisteminden

Yazan : Burhan GÜNGÖR

kurtarıp hususi bir tahsil ve yetiş­ me İmkânına kavuşturacak olan İs­ tanbul Üniversitesi Gazetecilik EnstitUsüııUn memleket için hayırlı olacağına İnanıyoruz.

İktisat Fakültesine bağlı ve hük­ mî şahsiyeti haiz olarak üniversi­ teler kanununun 2 nel maddesi ge­ reğince kurulan gazetecilik enstitü­ sünün gayeleri şunlardır:

”a) Gazetecilik konııiariyic ilgili meseleleri araştırmak,

b) Gazeteciliği ilgilendiren ko­ nular hakkında ilmi ve meslek! öğ­ retim yapmak,

c) Yabancı üniversitelerin gazete­ cilik enstitüleriyle ilmi işbirliği yap.

malt, milletlerarası gazetecilik kon­ gre ve konferanslarına katılmak.«

Normal öğretim süresi dört sö­ mestr olan enstitüye yazılabilmek i- çin liseden mezun ve olgunluk diplo­ masını almış olmak şarttır. Ancak yönetmeliğe eklenen bir muvakkat madde ile “ yönetmeliğin yayımı ta­ rihinde basın hayatında en az iki yıl bilfiil çalıştıkları, meslek teşekkül­ leri tarafından tevsik ve enstitüye kabulleri tavsiye edilen gazetecilerin iki yıl İçinde müracaat ettikleri tak­ dirde lise bitirme ve olgunluk dip­ loması aranmaksızın enstitüye ka­ bul edilecekleri,, ifade edilmiştir.

Enstitü öğretim konuları iki grupta toplanabilir:

1 — Umumî ve nazari öğretim, 2 —- Meslekî ve teknik öğretim. Umumî ve nazari öğretime giren dersler şunlardır: İktisat, Esas Teş­ kilât Hukuku, Maliye, Medeni Hu­ kuk, İdare Hukuku, Ceza ve Usûl Hukuku, Coğrafya, Sosyoloji, Şehir­ cilik, İstatistik, Devletler Hukuku, Sanat ve Edebiyat meseleleri. Dün­ ya ve Memleket meseleleri (aktüa­ lite), Yaban« dil.

Mesleki ve teknik öğretim grupu- na İthal edilen dersler de şunlardır;

Gazetecilik tarihi, meslek terbiyesi ve gazetecilik ahlâkı, matbuat hu­ kuku, gazetecilikte yazı nevileri ve kompozisyon, haber alma, toplama ve bildirme sanatı, arşiv ve dosya tanzimi, harf ve makine nevileri, tertip sanatı, daktilografi ve stenog­ rafi, gazete fotoğrafçılığı, gazeteci­ lik tatbikatı.

Bu yirmi beş dersin öğrenimi dört sömestre, yani iki yıla sığacak şe­ kilde tertiplenmiştir.

Enstitüyü bitirenlere bir “bitirme belgesi,, verilecektir, fakat bu belge bir üniversite sertifikası mahiyetini (aşımıj acııktır. Bundan başka ens­ titüye devam eden öğrenciler, üni­ versite öğrencilerine mahsus hiçbir haktan da faydalanamıyacaklardır.

Bu şartlar altında enstitüye bu yıl 580 kişinin kaydoluııduğtıım öğ­ renmek cidden hayret ve o nispette memnuniyet verici bir haldir.

İlk çalışma yılına başlayan ensti­ tümüzün memleket İçin hayırlı olma­ sını can-ü gönülden dileriz,

(1) Gazeteler ve Demokrasi — Burhan Güngör. Milliyet, 31 tem­ muz 1950.