-T T -
^
5
^ °]
A ttila îlh an ’m 70. yaş kitabı
ki va rla r...
açık tuttu. Bizlere eğilimlerimizi de gözönü- ne alarak okuma ufkumuzu, edebiyat görgü müzü arttırmamız için yol gösterdi, vakit ve sabır konusunda asla cimrilik etmeden adeta bir okul oldu. Şimdi artık rahatlıkla görebil diğim, o çok gen olmamızın getirdiği toyluk ve çiğliklerimize katlandı, özel sorunlarımıza bile göğüs gerdi, bir kez bile surat asıp, kap ris yapmadı.
Attila İlhan bir melek değildir. O, ‘rakı be yazı’ gecelerin ‘bela çiçeği’, ‘bıçağın ağzında’ yürüyen dik kafalı ‘sokaktaki adam’ı, ‘yasak sevişmek’in asi ‘yağmur kaçağı’ ve hem siya si, hem de edebi tartışmaların güçlü, yer yer hırçın kalemidir ki, asla yumuşak başlı, sakin tabiatlı biri olduğu söylenemez.
Geleceğin edebiyatçıları
Attila İlhan edebiyatı, Türkçeyi, bu ülkeyi, kültürü ve bu dünyayı çok sever. Sanıyorum bizlere gösterdiği o peygamber sabrı, ağabey sevgisi ve saygılı yetişkin ciddiyetinin altında bu nedenler yatıyordu. Geleceğin edebiyat çılarına, o el yordamıyla tutunacak yer ara yan çocuklara bu nedenle yardımcı olduğu na inanıyorum. Yine aynı nedenle bizlere hep ışık tutmuş, birçoğumuzun hâlâ işine ya rayan çok önemli öğretiler aktarmıştır.
Attila Ilhan, genç edebiyatçının disiplinli ve kültürlü olması gerektiğini sık sık kulağı mıza küpe ederdi. Bohemlikle sanatın ilgisi olmadığını, sanatçının toplumda gözleri üze rinde toplayacak kişi olarak öncelikle kendi ne saygılı olma zorunluluğunu anlatırdı, içki ve sigaraya erken orta yaşlarında bizzat veda ederek zaten sağlıklı bir örnek oluşturur(du) bizler için, fakat asla tutucu, asla ahlakçı ol madı. Daima yeniye, serüvene ve akıllı olma ya tahrik etti bizleri. (Ne zor bir üçlü!)
Bugün hâlâ aynı beyefendi tavrıyla yineler; “Size kıskançlık ya da yetersizlikleri nede niyle çamur atanlara vereceğiniz en iyi ders daha iyi kitaplar yazmak ve halkla ilişkinizi geniş tabana yaymaktır.”
Müthiş zerafeti, şık jestleri ve engin kültü rüne gelince; Attila Ilhan hem kendi kuşağı na hem bizimkine, hem de şimdiki gençlere parmak ısırttıracak zenginlikte bir yaşamın hâzinelerinden yararlanacak donanımda kentli bir aydındır. Yaşadıklarını hazmetmiş, dünya görmüş büyük aşklar yaşa mış, (hâlâ yaşamakta olduğunun keyifli dedikodularıyla mutlanıyo- ruz), bu nedenle yazarlığı yalnızca kitaplardan, yaşamı düşlerden ku rulmamıştır. Yaşayamaaan yetmiş lerine gelenlerden bu yüzden çok farklıdır. Ha, şu büyük aşklar ko nusu ise çok basittir. Çünkü bir aş kı ancak onu yaşayanlar büyük ya da küçücük kılarlar...
Ve tabii en önemlisi Attila İlhan, -bence dünya çapında meydan oku yabilecek- büyük bir şairdir. Büyük şairler zor yetişir ve onların hikme tinden pek sual olunmaz.
Bana ve aynı yıllarda Attila Ilhan okuluna yolu düşmek şansına sahip olan on on-oniki çocuğa gelince... iyi ya da kötü hepimiz şimdi Türk Edebiyatı’nın değişik dallarında ak tif olarak varız ve yazıyoruz. Peki, Attila Ilhan’a rastlamasaydık yazar olamaz mıydık? Olurduk tabii, ama bir şeyler eksik kalır, çok yazık olur ve belki de yazdıklarımız öksüzle- nirdi derinden derine...
Türk Edebiyatı’ndaki kocaman yeri kadar bizim yazarlık serüveni miz ve yüreklerimizdeki yeri de asla başka biriyle değiş tokuş edileme yecek büyük şair, iyi ki varsınız!
im kânsız sevgilim, ustam, ho cam, yakın dostum ve birazcık da ağabeyim...
Sevgili Attila İlhan! ■
Yalnız Şövalye Attila Ilhan/Ha zı r la ya n: Z e y n e p Ankara/Bilgi Yayınevi/296 s.
Me şairler
Attila İlhan,bu yıl 70. yaşını
kutluyor. Bilgi Yayınevi Attila
İlhan için bir 70. yaş kitabı
hazırladı. Kendisi de dahil 39
yazarımızın Attila Ilhan’a ilişkin
yazılarını biraraya getiriyor
kitap. Kitabı hazırlayan ise
Zeynep Ankara. Attila Ilhan’ın
çok uzun yıllar yaşaması ve yeni
yeni yapıtlar üretmesi en büyük
dileğimiz
İ
mkânsız sevgilim, ustam, hocam ve azı cık da ağabeyim... Bundan tam yirmiiki yıl önce, o soğuk Ankara öğle sonrasın da Tunalı Hilmi Caddesi’ndeki Bilgi Yayıne vi editör odasında onunla tanıştığımdan beri bu müthiş formüllü ilişki benden yana bo zulmadan sürüyor. Ve üstüne üstlük şimdi Attila Ilhan gururla yüreğimde taşıdığım, bazan telefon, bazan sabah kahvesi sohbet lerini paylaştığım çok değerli bir dostum be nim.Sigmund Freud’ün o vakitler hazine bul muş gibi üzerine atlayacağı bu karmaşık ve şahane formülün içinde hiç de mucizevi sır lar gizli değil. Çünkü Attila Ilhan’ı benzer duygularla seven her yaştan pek çok başka (nej kadınlar olduğunu da biliyorum. (Tanı yanlar da iyi bilirler.)
Attila Hlıan'ın şiirleri
Yazarların, şairlerin sevilmesi, beğenilme si, onlara derin hayranlık duyulması dünya nın her yerinde doğaldır; onlar içimizdeki gizleri bizim yerimize açar, ortaya çıkarır, bi zim yerimize de bunalır, yorulur, terler, ağ lar, hatta ölürler... Onlar kendimizle yüzleş memizde, kendimizi affetmemizde ve kendi mizi yeniden kafamızdan yoğurmamızda bi ze anne ve babalarımızdan daha çok yardım ederler. Okuyarak büyüyen her insan dili, ulusu ve/ya cinsiyeti ne olursa olsun, kendi ne yakın bulduğu yazar/şairlerin eğitiminden mutlaka geçmiştir.
iyi de, neden bazı yazar/şairler öbürlerinden daha iyi yapar bunu ve bazıları neden çok daha derin iz ler bırakır yaşantımızda? Bu yalnız ca yetenek ve kişilikle açıklanacak bir sihir midir de adı pek kona maz?
Örneğin neden şiirin çok satma dığından yakınılır (her) dönemde Attila Ilhan’ın şiirleri üst üste bas kılar yapar ve hatta güzel yetmiş ya şında yazdığı aşk şiirleri (Ayrılık Sevdaya Dahil) gençlerin elinden düşmez de, ‘şiir okunmuyor!’ diye kendi dizelerine küsen bazı şairler başka alanlarda öfkeli, mutsuz in sanlar olarak yaşlanırlar?
Bu konuda uzun ve kuramsal bir yazı yerine Attila Ilhan’ın bir şair ve yazar olarak gençlerle ilişkisine, on lara yaklaşımına dair bundan yirmi iki yıl öncesinin o gençlerinden biri olarak yaşadığım örneklerden bir kaçını aktarmanın daha uygun ola cağını düşünüyorum. Çünkü Attila Ilhan yalnızca yazdıklarıyla değil, karizmatik kişiliği ve çok renkli ya şanmış (hâlâ da yaşanmaktadır) ha yatının izleriyle de kendinin ve okurlarının canlı kahramanı olmayı başaran ülkemizin ender edebiyat sanatçılarmdandır.
Kim ciddiye alınmak istemez ki? Kimin hayatı roman değildir? Kim beğenilmek, takdir edilmek gerek sinimi olmadan doğduğunu iddia edebilir? Az ya da çok herkes, he pimiz, ama en çok gençler!
Yaşa-sevdim, ivi
mın önünde, yolun ba şında dikildiklerinde ki mileri yalnız, kararsız, bunalm ış, kim ileri de fazla kararlı ve aşırı gü venli ilkgençlik dönem lerinde bütün gençler karşılarına çıkacak iyi bir model karaktere karşı zayıftırlar. Hangi miz değildik? Modelin- ‘iyiliği konusunda yapı lan yorumun doğruluğuysa en az on yıl son ra anlaşılacaktır.
Bunları anlatmanın nedeni bilmediğinizi düşünmem falan değil, şimdi bilgisayar ba şında bu yazıyı yazarken kendimi yıllar ön cesinin o onsekiz yaşında üniversite öğrenci si, aşırı kararlı ve abartılmış özgüvenli genç kızı olarak görüyor olmam. Elimde bir öykü dosyası -daktilo bile edilmemiş, el yazısı say falar- Attila Ilhan’ın odasından içeri girip, “Ben yazar olacağım, bu öyküleri okuyup, fikrinizi söyler misiniz diye sormaya gel dim!” diyorum.
Karşımda tüvit ceketli, kravatlı, gözlüklü, saçlarına usul usul kırlar düşmüş, yakışıklı bir adam var. Masanın üzeri çok düzenli, bir iki kitap, bir bardak çay ve basıma hazırla nan, o sırada okuduğu yazılar... Parlak, can lı, çok genç, şakacı ama hınzır ve zeki bakış lar... Bu bakışlar, hiç değişmedi, Attila İlhan hâlâ.böyle bakar dünaya.
“Ümit!” diyor tanıdık birine gülümser gi bi bana.
Bu Ümit’in ‘Kurtlar Sofrası’ adlı romanın daki gazeteci kız olduğunu beni oturtup, ha limi hatırımı sorduktan sonra anlatıyor. Ümit’e benzeyen kızlardan biriyim ben de... Romanı okumadığımı söylemeye utanıyo rum, o da daha sonra hepimize hep yapacağı jestlerden biri olarak hiç yüzlemiyor, o zarif anlayışlılığıyla konuyu geçiştiriveriyor. O ak- ^am romanı alıp, bir solukta bitiriyorum
ta-Attila Ilhan o günden sonra bana ve Tür kiye’nin her yanından yazarak veya bizzat gelerek yazmak istediğini söyleyen pek çok gence hep sabırla, anlayış ve umutla kapısını
BUKET UZUNER
