İSTANBUL SUR KAPILARI
7
Sanat Tarihçisi: İNCİ GÜLSEVİLKÜÇÜK
YALDIZLI
KAPI
KÜÇÜK YALDIZLI KAPI :
Esas sur duvarının önünde ikinci bir sur daha vardır. Bu birinciye nazaran daha alçaktır. Küçük Yal dızlı Kapının üstünde bulunduğu sur da budur.
Bu kapı, sağ ve solunda birer de vasa kulesi bulunan Büyük Yaldız lı Kapının yanında sönük kalır. Kapı Osmanlı imparatorluğu dev rinde tamir görmüştür. Pylonları- nın bugün sadece mermer kalıntı ları görülmektedir.
Millingen'e göre: Eski kaynaklarda kapının araziye bakan cephesinin sağ ve sol yanında mitolojiden alınma kabartma sahneler vardı. Burayı gören Gyllius mitolojik olan bu sahnelerden söz eder. Bugün, bu sahnelerin içinde yer aldığı dik dörtgen bölmeler boş olarak dur maktadır.
ilk örneklerini Doğu'da gördüğü müz, dışarı çıkık iki kuleli kapı ti pinin, Anadolu'nun değişik yerle
rinde Hitit sonrası devirlerinde de devam ettiğini, Geç Antik devir sonlarında bir kere daha kendini İstanbul kara surlarında gösterdiği ni, en mükemmel örneğinin aynı sur üzerindeki diğer küçük kapıla rı da etkileyen «Yaldızlı Kapı» ol duğunu söyliyebilirim.
YEDİKULE KAPISI — YENİKAPI :
Yaldızlı Kapı ile Silivrikapı arasın dadır. Schneider kapının Fetih’den sonra açıldığını söylerse de, Bi zans devrinde aynı yerde bir kapı olması da mümkündür. Şu var ki bugünkü kapı mimarisi bakımından tam bir Türk eseridir. Kapının Os manlI İmparatorluğu devrine ait ol duğu üzerindeki III. Ahmet (1703 - 1730) zamanına ait bir kitabeden anlaşılmaktadır. Zaten biçimi de mimarisi de Türk.
Yedikule Kapısı'nın Bizans devrin deki adı bilinmemekle beraber onun. Yaldızlı Kapı'ya yakın
oldu-Yedikule kapı (Yenikapı)mn plânı.
ğu için aynı adı taşımış olması çok muhtemeldir. İmparatorların girip çıktığı merasimlerin yapıldığı bir kapının yanında çevre halkının kul lanması için diğer bir kapının bu lunmasını tabiî karşılamak lâzım dır, sanırım.
Mimarî süslemesinde şehir dışı cephesinde kalker taşı payelerin
arasında bir kapı çerçevesi, onun üzerinde tuğladan sivribir kemer ve Türkçe tamir kitabesi vardır. Şehre bakan cephesinde ise, ka bartma bir Bizans kartalı ve duvar içine gömülmüş dört sütun göv desinin dışarı taşan uçları görü lür.
YAT AV KESİTİ Ölçek 1/50
Küçük altın (yaldızlı) kapının araziye Lakan yüzü.. . Küçük altın (yaldızlı) kapının plânı...
8
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
