f
AHMED M U H TA R MOUEA BEY (1.81)7-188«) _ Abdillâziz ve TT. AbcMilhnmid devirlerinde birer irere Mesihati ihraz etmiş olup Şeyhülislâmların 111 inci sidir. (Molla) ve (B ey) şeklinde zikredilmesi, ule manın zadegân sımfıha mensupiuğunrtim ileri gelir. Babası Mekke pâyeli Mahmud Bey, onun bab°şı ise Sadrıesbak Koca Yusuf Paşadır. Annesi Heybetul ah Hanım ise I. Abdülhamid’în Şehzadeliğinde dünyaya gelip gizlice büyütülmüş ve (Sultan) unvanına maz. har edilmeyip (Ahiretlik Hamm) diye anılmış bu lunan Diirrüsehvar'uı k-zıdır. Ahmed Muhtar Molla da bu suretle I. Abdülhnmid’in torununun çocuğu olmaktadır. Şeyhülislâm’ ığı ihraz' edişinde kendisini bu makama getirin!ş Padişahların yakın hısımlığı müessir olmuş bulunsa gerektir. Kendisi îstanbulda
doğmuş, baba konağında hususî hocalardan ders
alıp yetişmiş, Divanı Hümayun Kaletnine girdikten bir müddet sonra ilmiye mesleğine intisapla beraber uzun seneler Takvimi Vakayi musahh;hliğı gibi mâ nâsız ve ilmiye mes'e&'vie alâkasız bir iste bulun muş, rütbece usulü dahilinde terflle ’ 888 de Ana dolu Knzaskerl'gine erism's. 1871 de Meclisi TetM- katı Şer’iye âzası İken Mahmud Nedim Paşanın
% r ' '
Sadareti ihrazından bir kaç g&n sonra ve Hasuıı Fehmi Efendi yerine Şeyhülislâm tayin edilerek bir seneyi mütecaviz bir müddet bu makamda bulun
duktan sonra azledilme, yerine Turşucuzade Ah-
med Muhtar Efendi gelmiştir. 1878 de, II. Abdül- hamid devri başlarında, Kara Halil Efendi yerine ikinci defa olarak Meşihati ihrazla yedi ay sonra azil suretiyle makamım Urvanîzade Ahmed Esat Efendiye terketti ve ömrünün bakiyesini mazuliyetle geçirip Üsküdardaki konağında öldü.
Abdurrahman Şeref Efendinin bir yazısında (ilim ve şiire intisab etmiş, hoşsohbet ve mükrim) diye tarif ettiği Ahmed Muhtar Beyin İlmî ve siyasî
bir ehemmiyete sahip bulunduğu söylenemez. II.
Abdülhamid’in son zamanlarında Maarif Nazırlığı eden Hâşim Paşa, bu zatın oğludur.
' t
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi