• Sonuç bulunamadı

Yahya Kemal, Nazım ve Menderes aynı romanda buluştu

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Yahya Kemal, Nazım ve Menderes aynı romanda buluştu"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

4

-Kitap

CUMARTESİ CM rñJ.

ñ

\ : V,

£

ty

W

w

UTV?

C v

İ

t ı L ¿af

i

'' t

j

-CUMARTESİ, 4 Eylül 2004 O

Yahya Kemal, Nâzım ve

-rr-S cK ^b

Menderes aynı romanda buluştu

YILMAZ KARAKOYUNLU'nun yeni anı-romaru Yorgun Mayıs Kıs­ raklarında Türk edebiyatının iki doruk adı Yahya Kemal, Nâzım Hikmet ve Türk siyasetinin büyük ismi Adnan Menderes buluştu. Tra­ jedilerdeki, önlenemez tesadüflerin kesişmesi gibi. Onlar Türkiye'nin konuşulan üç adıydı, onlar Türki­ ye'nin edebiyatmda, siyasetinde, doğrudan ve dolaylı etkili oldular.

Hayatları hem hüzünlüydü, hem de muhteşem. İnsanlar onlara hay­ ran oldu, ilginin, sevginin zevkini de çıkardılar acısını da çektiler. Hat­ ta Menderes bunu hayatıyla ödedi, Nâzım Hikmet sürgünde ölerek.

Karakoyunlu, bu üç roman kahramanı çerçevesinde 1908'den 1960'a kadar, Türk siyasetinin haritasını çiziyor. Özgürlük, demokrasi kavramlarının izini sürerek. Başlangıçların sevinci ile sonların hüsranının altını çiziyor.

Yazar daha önceki romanlarında da, siyasi tarihimizin çalkantılı, tar­ tışmalı dönemlerini, akılda kalacak güçteki kahramanlarıyla yazmıştı.

Salkım Hanım'ın Taneleri'nde Varlık Vergisi'ni, Güz Sancısı'nda 6-7 Eylül olaylarım, Üç Aliler Divanı'nda istiklâl Mahkemelerini ve ardmdaki siyasi gerekçeyi, belgelerin romanla buluştuğu, ortaklık kurduğu bir anlayışla kaleme almıştı.

Yorgun Mayıs Kısrakları, üç önemli adm ekseninde, onları besle­ yen insan örgüsünü de unutmaya­ rak, bildiğimiz, tanıdığımız kahra­ manlan anlatan bir roman.

Yazmanm güçlüğü buradan kaynaklanıyor, çünkü okurların çoğunun birden ben bunu biliyorum gerekçesiyle romanı elinden bırakması mümkündür. Karakoyunlu, iyi romancılığıyla bu tehlikeyi aşıyor.

Karakoyunlu'nun sürükleyici üslubu, düşmeyen temposu, gerçekleri, belgeleri, malzemeyi, roman türünün incelikleriyle

etlendirme anlayışı, yazarın verdiği mesajm da edebÖ anlayış, tad içinde verilmesini sağlıyor.

Kişi ve yer tasvirleri, kahramanların yerli yerine oturtulması için gerekliydi, yazar bu kuralı da yerine getirmiş.

Çakırbeyli çiftliğinin mirasçısı Adnan Menderes'in uçsuz bucaksız topraklardaki yalnızlığını, buna karşılık bir toprak sahibi olarak da siyasetteki dalgalanmalarım, kırılganlığını, güvensizliğini ve buna karşılık bilinç altında

egemenliği hep yaşattığım okurken, yazarın iyi bir portre yazan olduğu kanısına vardım.

Menderes'le ilgili ruh tahlilleri, değişik kitaplardan okuduğum Menderes kişiliğine yeni eklemeler getirebilecek zenginlikler içeriyor.

1908 ile 1960 arasındaki yılların siyasal panoramasında; resmÖ tarih dediğimiz, eleştirilen bir anlayışa karşı, gayn resmÖ bir tarih yazma isteğinin de sayfalarda yer yer belirginleştiğim gördüm.

Kahramanlar her zaman yazarın fikrini söyleyen, onların sözcüsü durumunda değillerdir, ama herhalde böyle bir romanda; yazarın dünya görüşünü zedeleyecek bir görüş de ileri sürmezler.

Karakoyunlu'nun kahramanlan, siyasi idamlara, darbelere, devlet destekli, güdümlü partilere karşıdır.

Zaten siyasal tarihimizin istikrarsızlığı da bu anlayışın örnekleriyle doludur.

Serbest Fırka macerası, yeterli bir örnektir.

Demokrasinin çoğulculuk anlayışının göstermelik girişimleri yaşamamıştır, çünkü partiyi kendisi kurdurmuş kendisi yıkmıştır.

Kitaba adım veren üç kahraman kadar önemli kahramanlardan da söz etmek gerekir.

K İ T A P

d h i z l a n @ h u r r i y e t . c o m . t r

Nâzım Hikmet'in annesi Celile Hanım, Adnan Menderes'in eşi Berrin Hanım, ve toplumculuk girişimlerim simgeleyen Müyesser Hanım.

Peki neden bu üçü bir arada? Yazara göre, Yahya Kemal, 1908 hürriyet hareketini iyi tahlil etti, Cumhuriyet parlamentosuna da tecrübelerim yansıttı, Celile Hanım'a duyduğu aşkla Nâzım Hikmet'in hayatına girdi.

Adnan Menderes, genç ama siyaset için üstün nitelikleri olan biriydi, 30-31 yaşında ahldığı siyaseti sürdürdü.

Siyasetçiler yeni teşebbüslerinde, yeni parti kurduklarmda, onun adım hatırlıyorlardı.

İmam tipini de sadece dinÖ değerler ve çerçeve içine hapsetmemiş, onu bilgili, siyaset konusunda dinlenilir fikirleri olan biri olarak çizmiştir yazar.

Yılmaz Karakoyunlu'nun okurları yeni romanım da beğeneceklerdir.

Ayrıca yakın tarihimizin siyaseti, önemli karakterlerini gerçekten canlı biçimde işlemiştir.

Bu karakterlerin işlendiği, siyaset içindeki ve yaşamdaki kaderlerinin anlatıldığı romanın son sayfasmda yazar düşüncelerim şöyle özetliyor: "Menderes, bereket demektir... Geçtiği toprakların üzerinde, yüzlerce küçüklü büyüklü

kıvrımlar çizerek alüvyon toplayan ve onları, çiftçinin emrine veren ırmak anlamına gelir.

Adnan Bey'in üç oğlu vardı: Yüksel, Mutlu, Aydm... Üçü de milletvekili seçilip Parlamento'ya girdiler. Yüksel ve Mutlu talihsiz ölümlerle babalarının yanındalar. Fatin Rüştü ve Haşan Polatkan idam edildiler. Otuz yıl sonra naaşları özel olarak inşa edilen bir anıtmezara nakledildi.

Yirmi yıl sonra bir ihtilâl daha oldu. Demokrasinin kırık kanadı koptu.

Ayhan Hanım, yıllar sonra evlendi; aşkının hatırasına olan saygısıyla takdir topladı. Hoyrat bir mahkemenin sert savcısı karşısında dimdik durdu.

Yahya Kemal Bey 1958 kışında hayata veda etti. Şiirleri, şarkılarda her gün bir sıcak hatıra hissiyle söylenir, canlanır...

Celile Hanım 1956'da öldü. Hayatın yalnızlığında öyle terbiye almıştı ki, gözlerini oğlunu bir daha görmek ümidiyle hep açık tutmuştu. Gözleri açık gitti...

Nâzım 1963 yılında öldü. Dediği doğru çıktı. Doğduğu şehir, memleketinin sınırlan dışındaydı. Öldüğü şehir de memleketinin dışmda oldu. Doğumunun yüzüncü yılı Nâzım Hikmet yılı ilan edildi. O yılın hükümeti, TBMM'de Nâzım'm yılını kutlamaya yüreklenemedi...

Berin Hanım 1974'te öldü. Türk ulusu bu âbideyi, gönül kaidesine yerleştirdi; toprak vefalı dostunu bağnna bastı..."

YORGUN

i

MAYIS

KISRAKLARI

Y U M A Z K A R A K O Y U N L U

Yorgun

Mavis

Kısrakları

Yılmaz Karakoyunlu

Doğan Kitap

K İ T A P T A N

Adnan Bey ve Ayhan Hanım'ın kavgası

Adnan Bey, Ayhan Hanım'ın içeri

girişiyle birlikte gürledi: -Neredeydin?

Nerede olduğunu Adnan Bey'in bilmemesine imkan yoktu. Etrafı hafiyelerle doluydu. (...) En ince ayrıntısına kadar her şeyi bilmesine rağmen böyle gürleyen sesle hesap sorması hem ayıp, hem haksızlıktı. (...) Direnmeye karar verdi:

-Bana hesap mı soruyorsunuz? Adnan Bey ummadığı bir cevap karşısındaydı. O mûnis güzellik, şimdi bir kaplan hırçınlığına dönmüştü. (...)

-Evet! Hesap soruyorum. (...) -Hangi mesuliyetimde, hangi ihmâlimi gördünüz ki hesap sormaya heveslendiniz?..

Adnan Bey son kelimeyi kendi hırsı içinde, kendi gücünü sıygaya

çekerken bir aşağılama gibi

yorumladı. 'Heveslendiniz' kelimesini sanki 'yeltendiniz' gibi algüamış ve sinirlerini bırakmıştı. (...) Ayhan Hanım'ın dantellerle süslenmiş elbisesini yakasından tuttuğu gibi hızla kendine çekti:

-Eğer mesuliyetiniz farklı bir idrâke ihtiyaç duyuyorsa serbestsiniz; ama...

DOĞAN HIZLAN'IN SEÇTİKLERİ

ilhan Berk

Requiem

Y K Y Andrew D alby

Bizans'ın Dam ak Tadı

Kitap Cemil Kavukçu

Suda Bulanık Oyunlar

C a n Danielle Steel

Sevgi Adına

Altın Sermet Sam i Uysal

Eşlerine Göre Ediplerimiz

&M

*

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

[r]

一、頭部外傷(traumatic brain injury, TBI),過去曾是造成國人每年巨大生命財產損失的公衛問題,衛生署邱文達署

633 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 28 Aralık 2011 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan Genel Sağlık Sigortası (GSS) Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve

İpotek teminatlı menkul kıymetler, ihraççıların genel yükümlülüğü niteliğinde olan ve oluşturulan teminat havuzundaki varlıklar karşılık gösterilerek ihraç edilen

Through whole exome sequencing, we identified de novo heterozygous mutations (p.Pro27Arg, p.Asp100Tyr, p.Asp349Asn, p.Asp371Gly) in ATP6V1A, encoding the A subunit of v- ATPase, in

M illi şair Behçet Kem al Çağlar dün geçirdiği en­ farktüs sonunda, Cerrahpa­ şa T ip Fakültesi Haseki Kliniğine kaldırılm ış fakat bütün ihtimam ve

Derin acılarla akan göz yaşları arasında halkevi müze şu­ besi Başkanı Vehbi Okay Atatürk’ün doğduğu günden başlıyarak bütün ha­ yatını ve hizmetlerini

4 — Tevfik Fikretin fikirlerini, dü şünce ve ahlâkını genç kuşaklara a- şılamak, yaşlı kuşaklara da hatır­ latmak için yılda bir defa olsun «Tevfik