KÜLTÜR-SANAT
BEDRİ BAYKAM'LA SÖYLEŞİ
Baykam (sağda), San Fransisco’dakl sergisinde, ünlü resim otoritesi Peter Selz ile (solda).
“Evrensel sanata Batı tekeli”
Erdal ÇETİN
EDRİ Baykam, İstanbul’da süren 42. kişi
sel sergisinde, Türkiye’de şimdiye dek hiç gö rülmeyen “dev resimler” sunuyor... Stripe-
paint (şerit resim) denilen bu resimler arasında
1.80 x 7.20 boyutlarında olanlar var. Soruyoruz Bay
kan’a:
—“Neden dev resim?”
—“ Ben, dokularla çok ilgileniyorum. İstiyorum
ki, tuvalin her bölgesi değişik tatlar versin. Şerit re
simlerle hem uyguladığım doku farklılıklarını, hem
görsel kontraslan doruğa çıkarabiliyorum. Çeşitli tek
nikleri yan yana getirebiliyorum. Film şeridi gibi, bilinçaltı imgeler, aynı tuvalin üzerinde birbirini ta mamlayıcı şekilde kullanılabiliyor. Örneğin, Teslim adb resmimde, çocukluğumun kovboyları, Türk ka ligrafisinden esinlenen figürler ve erotizmi çağrıştı ran kadın figürleri aynı tuvalde diziliyor... Çocuk luğundan beri izlenen Bedri Baykam’m, o günden bu yana teknik ve düşünsel sentezini yansıtabiliyor bu resimler. ”
—“4 Ekim’de ABD’nin San Francisco kentin de, bu ülkenin en önemli galerilerinden Stephen Wirtz Gaierie’de açtığınız sergi yeni kapandı... Bu serginin katalogunda önsözü, dünyaca tanınmış re sim otoritelerinden Peter Selz’in yazdığını biliyo ruz... Batı, nasıl bakıyor sizin resminize?”
—“ Dışarıda bir yerlere gelmiş bir sanatçı oldu ğum doğru. Burada bunun uzun uzadıya tanıtımı na girmek istemiyorum. Ama izin verirseniz, üzeri ne basa basa, Batı - Doğu kültür ilişkileri için, res mi baz alarak bir şeyler söylemek isterim. Modern sanat tarihi beş Batılı ülkenin oldu-bittisine getirilip onların tekeli altına girmiş. Amerika, Fransa, İn
giltere, İtalya ve Almanya bu ülkeler. Baü’mn tüm
kültürünün Doğu kültürlerinden ithal edilmiş olma sına karşın, Batıklar, evrensel dünya sanat tarihini ürettiklerini öne sürüyorlar. Parasal imkânları az olan ülkeler ise, ne yazık ki, bu oldu-bittiyi sessizce izliyorlar. Cevap verecek gücü kendilerinde bulamı yorlar. ”
—“ Sizce, ne yapılmalı?”
—“ Biz, Batılı kurumlan çok saygın kurumlar gibi görüyoruz. Oysa, onlar için sanat olayı bir bu
siness... Yani ticari bir iş... Kültür olarak Batı komp
leksinden kurtulmamız gerek... Batı’nın düşün/sa-
nat şovenizmi, bizde bir aşağılık kompleksi yarat
mamalı... Mağlup veya galip olabilmenin tek koşu lu yanşmaktır. Biz de yanşmalıyız. Batı komplek sinden kurtulup, önce kendimize saygı duymayı öğ renmeliyiz. Bu konuda Türkiye’nin Üçüncü Dünya ülkelerine öncülük edebileceği inancındayım... On lara, siz bizi taramıyorsanız, biz sizi hiç tanımıyo ruz, diyebilmeliyiz...”
—“ Batı’daki sanat akımlarını daima yadsıma- iıyız, anlamında söylemiyorsunuz bunları, sanı rım...”
—“ İşte, konunun püf noktası... Kesinlikle — bakın, altını çizerek söylüyorum— kesinlikle onu de mek istemiyorum. Batılı sanatçının eserine sanatsal hayranlık duyabiliriz. Bu hayranlığımızı coşkuyla dı- Şavurabiliriz... Bu ayrı bir şey... Ama, milyonlarca dolara fırlamış tablo fiyatları karşısında eziklik duy mamıza ve bunun kompleksli bir hayranlığa dönüş mesine hiç gerek yok... Ben bunu söylemek istiyo rum .”
Bedri Baykam’m California Sergisi’nden "No More Tears” adlı tablo.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
