[Takvim yaprağında yer alan Ebüzziya Mehmed Tevfik Bey'e ait bilgiler]

T A K V İ M İ E B Ü Z Z İ Y A

Rumi

Sene

1361

Nisan

24

MAYIS

(31 Gün)

1945

(5 cl Ay)

Hiort

Sene

1364

Cem. evvel

24

Senenin 127 çi günü Ruzı H ızır 2

W

Ayın Bu Geceki Görünüşü Günün uzaması: 2 dakika

d

(11

Günün t devamı 14 Saat 19 Dakika |

PAZARTESİ

Gecenin devamlı 9 Saat 41 dakika Saatler Güneşin

D<*H&SS

Sabah Öğle

İkindi

Yatsı imsak Vasati Ezani 4 50 9 41 19 12 12 3 12 8 00 12 11 5 5 16 4 8 54 20 58 1 45 2 5$ 7 45 E B Ü Z Z İY A M ERHUM 1266 - 1329

1 — Takvimimizi ismine izafetle ndru- nu şad etmek istediğimiz Ebüzziya mer

hum Türk milletinin irfanına ve Türk matbaacılığına en çok hizmet etmiş himmet sahiplerindendir. Babası Kon- yanm Koçhisar kasabası eşrafından Kâmil Efendidir Kâmil Efendi îstanbula gelmiş, E vkaf mümeyyizi ol­ muştur. Türk irfanına sahipti. Ebüzziya merhum kü­ çük yaşında babasından türkçe ve riyaziye okumuştur.

M E Ş R U TİY E T T A R İH Î - İK İN C İ D EVİR 1914-1020 Muhtar ve Kâmil Paşalardan evvel İbrahim Hakkı

Paşadan hesap sorulmalı idi?

127 -- Ancak o zamanki Meclisi Mebusan tam

haklı ve bitarafane hareket etmiş ol­ mak için. Gazi Muhtar ve K;imil Pa­ şalardan evvel, Sadri sabık İbrahim Hakkı Paşanın Divanı âlîye sevkile şiddetle tecziyesini istemli idi. Çün­ kü İbrahim Hakkı Paşa Trabiusgarp harbini gaflet ve ataletle adetâ zorla davet etmiş, o harp için en ufak bir tedbir almağa bile lüzum görmemiş­ ti. Balkanlar harbi ise, Bulgaristan ve , ıKuı iııitı Trabiusgarp harbindeki uğradığımız müşkülâttan istifade etmek istemelerinden doğmuştu. E ğer bir Trablus olmasaydı, belki bir Balkanlar harbi zuhur edemezdi.

(K Ü Ç Ü K F E N N İ B İLG İLE R A N S İK L O P E D İS İ) 127 — Gamma şuaları nedir?

Radyum gibi radyo aktif cisimlerin neşrettiği şu­ aların en nafiz kısmından ibaret olup mahiyet itibarile çok (sert.* yani nüfuz kabiliyeti fazla olan Röntgen şualarına benzer. Çok kalın kâğıt, mukavva ve tahta lâvhalardan geçerler. Ancak kurşun, bismut gibi ağır madenlerden yapılmış levhalar tarafından tevkif edi­ l i r l e . Zıya sür'atile intişar eden ve mıknatıstan müte­

essir olmayan dalga mahiyetinde şualardır. GENÇ K A L M A K ÎÇ lN N E Y A P M A L ID IR ?

127 — Filizlenmiş patates yenir mi? Patates rutubetli ve loş yerde uzun müddet kalır­ sa filiz salmağa başlar. Filizlenme esnasında pı. ateşte zararlı ve zehirli bazı cisimler husule geldiğinden filizli patatesleri yememelidir

T A K V İ M İ E B Ü Z Z İ Y A Rami Sene

1361

Nisan

25

Senenin 128 ci günü Ruzı Hızır 3 Güniin uzaması: 3 Dakika Günün devamı '• 14 Saat 21 dakika

MAYIS

(31 Gün)

1945

(S el A y)

SALI

Hicri Sana

1364

Cem.ev vel

25

Ayın Bu geceki görünüşü Gecenin devamı: 9 Saat 39 dakika Saatler Vasati Ezanı Güneşin 4 49 9 39 19 13 12 Sabah 3 10 7 57 Ogle 12 11 4 59 ikindi 16 5 8 53 Yatsı 20 53 1 47 Türk ve İslâm Meşahiri : 128 E B Ü Z Z İY A MERHUM 1266 - 1329 2 — Ebüzziya merhumun en şaşı­ lacak meziyeti, babasının eski irfan ve terbiye ile yetişmiş oLmasma rağmen kendisinin küçük yaşta muharrirliğe ve matbaacılığa merak göstermiş olması­ dır. Gençliğinde Şinasi ve Namık Kemal Bey merhum­ larla beraber yetişmiş, türkçesini kuvvetlendirirken, j biraz arabi ve farist öğrenmiştir. Fransızcayı ker.di gayretile bilirdi. Sultan A ziz ibrette muharlrliğtnden doiayı Rados’a sürmüştür.

M EŞKİ; T l Y E T T A R İH İ - İK İN C İ D E V İR 1914-1920 Meclisi Mebusaıun temdidi içtimai

129 — Birkaç mebusun Ahmet Muhtar ve Kâmil Paşaların Divanı âliye verilmesi bak- kındaki talepleri doğrudan doğruya değilse bile dolayısile kabul edilerek meclisin müzakere müddetinin şöy­ le bir tebliğ ile temdidine karar ve­ rildi:

«B azı kavanini mühimmenin tet­

kiki ve Balkan harbinden dolayı es- ba,k vükelâya teveccüh olunan istic-

vabatm neticelenmesi için Meclisi

M illinin 10 Temmuz S30 da hitam bulacak olan müd­ deti içtimaiyesi 25 Temmuz 330 tarihine kadar temdit olunmuştury

Sadrâzam

Sait Halim Paşa Mehmet Reşat

(H tîÇ Ü K F E N N İ B İLG İLE R A N SİK LO PE D İSİ! 129 — Gaz nedir?

Maddenin sulb, mayi ve gazden İbaret olan üç esas halinden biridir. Bir madde bulunduğu kabın şek­ lini alıyorsa ve bundan başka hacmini de üzerindeki tazyikin azlığına ve çokluğuna göre değiştiriyorsa bu madde gaz halindedir denir. Her madde tazyik ve sü­ hunet şartlarına göre yukarıda zikredilen her üç hali ie alabilir.

GENÇ K A L M A K İÇ İN N E Y A P M A L ID IR ? 129 __ Sebzelerin teğaddldekl ehemmiyeti Sebzeler fazla besleyici olmamakla beraber ihtiva ettikleri vitaminlerle bizi birçok kastalıklardan korur­ lar. Ayrıca karsaklarımızı faaliyete geçirirler. .Onu» için bol bol sebze yemelidir.

T A K V İ M İ E B Ü Z Z İ Y A

■ysv

Rumî Sene

1361

Nisan

26

Senenin 130cu günü Ruzı Hızır 4 Günün uzaması 3 dakika Günün Devamı: 13 Saat 23 Dakika

MAYIS

(31 Gün)

1945

( 5 ci Ajr)

ÇARŞAMBA

Hicrî S e ne

1364

Cem .evvel

26

Ayın Bu geceki Görünüşü Gecenin devamı: 9 Saat 37 Dakika Saatler Gün Doğuşu eşin Batışı

AkşamSabah Öğle ikindi Yatsı imsak Vasat! Ezanı 4 48 9 37 19 14 12 3 8 7 54 12 104 58 16 58 53 21 1 1 47 2 52 7 4 Türk ve İslâm M eş ahiri ; 129 E B Ü Z Z İY A MERHUM 1266 - 1329

3 — Sultan Azizin hal’inde İstanbul« dönmüş, ilk Kamum Esasi’nin ihzarında

Mithat Paşaya hizmeti olmuş, sonra muharrirlikte devam eylemiş, 1881 de hâlâ mevcut Matbaa! Ebüzziya'yı kur­ muş, pek iptidaî olan Türk matbaacılığını bir hamle de Avrupa matbaacılığı derecesine çıkarmıştır. 1900 ct Sultan Hamit tarafından Konyaya sürülünceye kadar 19 senede 250 ye yakın eser yazmış, veya bastırmıştır

MEŞRUTİYET TARİHİ - İKİNCİ DEVİR mt-1920

İttihat ve Terakki İdaresinin-' tarafgirane hareketi 128 — İttihat ve Terakki idaresi İbrahim Hakki

Paşadan hesap sormak şöyle dursun, siyasî beceriksizliklerini kat kat is­ pat etmiş olan bu adamı Balkanlar harbinden sonra Londraya gönderip Balkanlılarla anlaşmağa memur et­ mişti. Ortada böyle bîr tarafgirlik varken diğer iki Sadrâzamdan he­ sap sormağa kalkışmak memlekette lüzumsuz yere yeniden büyük ölçü­ de siyasî ihtilâflara yol açmaktı. Dar zilmiyetli, kısa görüşlü fırkacıların hepsinde bu sakîm âdet vardır. Ittihad ve Terakki de, erkânı içinde çok hamiyetli ve namuslu adamlar bulunmasına rağ­ men bu s akametten bir türlü kendini kurtaramıyordut

(K Ü Ç Ü K F E N N Î B İLG İLE R A N S İK L O P E D İS İ) 128 — Geyser nedir?

SicHya gibi volkanik (indifa!) araziye malik yer­ lerde toprak altından şiddetle fışkıran sıcak tabiî ma­ den sularına geyzer denir. Bu sular ekseriya asitborik ihtiva ederler. Bunlardan asitborik istihsalinde ve sa­ ir hususlarda istifade edilir.

GENÇ K A L M A K İÇ İN N E Y A P M A L ID IR ? 128 — Taze sebzeler nelerdir?

Taze fasulya, bezelya, enginar, ıspanak, bamya, lâhana, pırasa ve kereviz başlıca yeşil sebzeleri teşkil eder.

T A K V l M t E B Ü Z Z İ Y A Rıırat Sene

1361

Nisan

27

Senenin t30cü jftlnö Ruzı H ız ır 5 Günün uzaması: 2 dakika Günün devamı : 14 Saat 25 Dakika

MAYIS

31 Gün)

1945

(5 cl Ay)

PERŞEMBE

Hicrî S «ıs

1364

Cem.evvel

27

Ayın Bu geceki GSrünüf 3 Gecenin devamı ı 9 Saat 35 Dakika Saatler Gün Doğuşu eşin batışı

Akşam Sabah Öğle tklndi Yatsı imsak Vaaatî Ezani 4 47 9 35 19 15 12 3 6 7 51 12 Î0 4 57 16 05 8 32 21 02 1 48 2 50 7 37

Ü

eşsizdir. Nam tır (Mecmua nei Ebtizzlya baacılıkia irf Tiirfe ve İslâm Meşahlrl : 1 3 0 E B Ü Z Z ÎY A MERHUM 1266 - 132» 4 — Ebüzziya merhum en ziyade tak­ vim ve nevsal neşrini gaye edinmiştir. Rebii Marifet ve Nevsali Marlfet’leri bir daha bakılamayacak kadar nefistir, (Nümıınei Edebiyatı Osmaniye) si hâlâ tık Kemali Şinasiyi memlekete 0 tanıtım ş- i Ebüzziya) en iyi mecmuadır. KütUphar sında 109 parça kitap neşretmiştir. Mat- ana ettiği hizmetin eşi yoktur.

M E Ş R U TİY E T T A R İH Î - İK İN C İ R E V İR 19M-1920 Avusturya Sırbistana Ultimatum veriyor

130 — Biz dahilde lüzumsuz ve bilhasa mevsimsiz olarak Balkanlar harbinin hesabım sormak gayretkeşliğile meşgul iken Birinci Cihan harbi çıkmak üzere idi. Filhakika 10 Temmuz 1330 ve 23 Temmuz 1914 günü Belgrat- taki Avusturya sefiri, Sırp hüküme­ tine Avusturya-Macaristanın ultima. tomunu tevdi eylemekte idi. Avus­ turya hükümeti bu ültimatoma ce­ vap vermek için Sırbistana 48 saat mühlet vermekte idi. Aleksandr bu ültimatom üzerine Rusyaya müracaatla yardım istemiş, Çarlık hükümeti ide 13 Kolordunun hazırlanmasını emretmişti.

(K Ü Ç Ü K F E N N İ B İL G İL E R A N S İK L O P E D İS İ) ISO — Gay - Lussae kimdir î

Gazlerin hassalarım tetkik ve gaz kanunlarını keşt fetmiş olan bir Fransız fizik ve kimya alimidir. Kim ­ yada da bir çok kşifleri vardır. 1778 de teveltüd ve 1850 de vefat etmiştir. Tabiî coğrafyanın oânlsl Alman alimi Alexander von Humboldt (1769-1859) ile birlik­ te atmosferi mütalaa etmek gayesile balonla havaya

yükselmiştir.

GENÇ K A L M A K İÇ İN N E Y A P M A L ID IR T ISO — Setozeslz sıhlüıat mümkün müdür? Uzun müddet taze sebze yemeyen insanlar behe- tnehal müzmin İnkıbaza tutulur; böylece vücudu yavaş yavaş zehirlenir. A yn ca iskorpit hastalığına musab o- Ijırlar; dişleri çürür.