Ünlü ozanımız Yahya Kemal
yıllar önce elçilik yaptığı
Ispanya’ya bu kez bir inceleme
konusu olarak döndü. Bir
Doğubilim dergisi “Boletín de
la Asociación Española de
Orientalistas ”ın XXVIII n.lu
son sayısında yayımlanan
V isión de España de Y ahya
Kemal (Yahya Kemal’in
İspanyaya Bakışı) adlı
incelemesinde Rafael
Carpintero Ortega ilkin ozanın
özyaşamöyküsü ile şiir
anlayışını özetliyor. Yalnızca
ozanı etkileyen artalana,
geleneğe değinmekle kalmıyor,
Yahya Kemal’in Türk yazınında
yeni bir şiir dili kurma çabasını
da belirtiyor.
da inceleme yapmak isteyenlerin ne ya zık ki erişmekte güçlük çektiği, henüz gün ışığına çıkmamış daha birçok mektubun bulunduğunu da gözönüne almak gerektiğini vurguluyor. İncele meci Yahya Kemal’in, örneğin İspan yol tiyatrosu, özellikle de Calderón ko nusundaki derin bilgisinden yola çıkı- yorveyayımlanmış olan az sayıda mek tubun ozanın İspanya konusundaki duyarlığını ve uzmanlığını yeterince yansıtamadığını öne sürüyor.
Çalışmanın son bölümü olan Yahya Kemal’in Kendi Gök Kubbemiz de İs- panya’nın esinlediği iki şiirine ayrıl mış: “Endülüs’te Raks” ile “Madrid’de Kahvehane”. Her iki şiirin de özenli çevirileri yanı sıra, ilkinin yayımlanmış taslakları da çevrilmiş. Böylece İspan yol okur, ozanın yaratıcı edimi sırasın da yapıtın geçirdiği evreleri de izleye bilecek . Ayrıca her iki -şiir de Türk şiir - geleneğindeki yeri ve İspanyol okurun da bırakabileceği izlenimler açısından karşılaştırmak olarak inceleniyor.
Córdoba Üniversitesi İspanyol Filo lojisi, Madrid Özerk Üniversitesi Arap Filolojisi, İslam ve Doğu İncelemeleri bölümleri ile İstanbul Üniversitesi
Ya-TT- f â o L F
Y ıllar önce elçilik yaptığı yere çimdi bir araştırma konusu olarak döndü
Yahya Kemal yeniden Ispanya'da
AYŞE NİHAL AKBULUT
* * nlü ozanımız Yahya Kemal yıl-
I
1ar önce elçilik yaptığı İspatı- :î t yaya bu kez bir inceleme konu- su olarak dönmüş. Bir Doğubi lim dergisi “Boletin de la Asociación Española de Orientalistas”ın XXVIII n.lu son sayısında yayımlanan Visión de España de Yahya Kemal (Yahya Kemal’in İspanya’ya Bakışı) adlı ince lemesinde Rafael Carpintero Ortega ilkin ozanın özyaşamöyküsü ile şiir an layışını özetliyor. Yalnızca ozanı etki leyen artalana, geleneğe değinmekle kalmıyor, Yahya Kemal’in Türk yazı nında yeni bir şiir dili kurma çabasını da belirtiyor.İncelemeci ozanın yapıtlarını Yahya Kemal Enstitüsü’nün yayımladığı üç kitabı temel alarak tanıtıyor. Yahya Kemal’in işlediği ana izleklerin Şükran^ Kurdakul’un Çağdaş Türk Edebiyatı Meşrutiyet Dönemi yapıtındaki öbek- lemesiyle sunulduğu çalışmada ozanın Türk şiirindeki önemi yepyeni bir şiir dili kurma çabasına bağlanarak 5 ana noktada özetleniyor.
Carpintero Ortega bu özelliği Sela- hattin Batu’nun 1950’de bu konuda yayımlanan bir eleştirisinden bir alın
tıyla vurguluyor: “Yahya Kemal, bugün Türk devri mi denince anladı ğımız sosyal inkı lapların şairi değil dir. Ama Türk şii rinin inkılapçısı dır.”
İkinci bölümde ise Yahya Ke mal’in İspanya anıları ele alınıyor.
Bir yandan çeşitli kentler ya da yöreler le ilgili izlenimleri aktarılıyor, öte yan dan boğa güreşleri ya da flamenko gibi
geleneklere değ gin düşüncelerine yer veriliyor. İnce lemeci, eldeki ve rilere bakacak olursak Yahya Ke mal’in İspan- ya’nın sorunlarına bakışının bir dip lomat için yeterin ce derinlikli olma dığı sonucunu çı karılabileceğimizi belirtiyor ancak bu değerlendirmenin ozana bir haksızlık sayılacağını, çünkü Yahya Kemal Enstitüsü’nde, bu
konu-bancı Diller Bölü- mü’nde eğitim gören incelemeci, Rafael Carpintero Ortega’nın Türkiye konusunda daha önce, Katalanca yayımlanan bir süreli yayının (L’Avenç) “L’Islam al segle XX” (XX. yüzyılda İslam) başlıklı sayısında çıkan “Turqia y els partits İs- lamics” (Türkiye ve İs lamcı Partileri) adlı bir çalışma da var. Bu ya zıda Türkiye’de Cumhuriyet sonrası ve özellikle 50’!i yıllardan başlayarak İslamcı hareketin gelişimini inceliyor. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakül tesi İspanyol Dili ve Edebiyatı bölü münde okutmanlık görevini sürdüren yazarın ayrıca yayıma hazırlanmakta olan mevlevi müziği ve Nasrettin Ho ca konulu çalışmaları, “El pensamien to democrático en Turqia: el caso de Muammer Aksoy” (Türkiye’de De mokratik Düşünce: Muammer Aksoy Örneği) adlı bir incelemesi ile Metis Çeviri 1989 Bahar sayısında yayımlan mış bir öykü çevirisi (Benlem, Tahsin Yücel) de bulunmaktadır. ■
