r 3
v\
i are
b.
rs,
:
- T T - Ğ S
F i k i r
hay
Ahm ed Mithat E f.
I
Ahmet Mithat Efendi gazeteci, Ah met Mithat Efendi mecmuacı, Ahmet Mithat Efendi romancı, Ahmet Mithat Efendi tiyatro müellifi, Ahme1' Mithat ı Efendi tarihçi, Ahmet Mithat Efendi felsefeci, Ahmet Mithat Efendi fenni ve ilmi yazılar muharriri, Ahmet Mit- ı hat Efendi mütercim... Kafa ve zekâ, faaliyetinin bir sahası yok ki, Ahmet Mithat Efendi ismi ona karışmamış ol sun!
Ahmet Mithat Efendi memur, Ah met Mithat Efendi matbaacı, Ahmet Mithat Efendi mürettip ve makinist, Ahmet Mithat Efendi mektepçt. Ahmet Mithat efendi “hocai evvel,, Ahmet Mit hat Efendi Matbaai Âmire müdürü, Ah met Mithat Efendi heyeti sıhhiye reisi
(yani doktor), Ahmet Mithat Efendi müderris, Ahmet Mithat Efendi profe sör, Ahmet Mithat Efendi çiftçi Ahmet Mithat Eiendi iş adamı, Ahmet Mithat Efendi ders nazırı!..
Tam mânasile yorulmak bilmez, ya ratıcı, irade ve enerji kaynağı bir "h san,, karşısındayız! Onun hakk-nda çc şeyler söylendi. Siyasî işler yüzünde
Y a z a n :
Sedat QKSAL
yürütülen hükümleri bir kanara bıra kırsak, zamanında ona cahil, "heykeli cehalet,, diyenler olduğu gibi “ kırk bey gir kuvvetinde bir makine,, diyenler de oldu. Zaman her şeyi düzelttikten, bü tün anlaşamamazlıklar, düşmanlıklar, veya dostluklar yılların uzlaştırıcı, ve uyutucu elile silinip süpürüldükten son ra, artık Ahmet Mithat'ı daha müsbet, daha realist bir görüşle muhakeme et mek imkânı hâsıl olmuştur.Edebiyat tarihlerimizin Ahmet Mit hat hakkındakl hükümleri, aşağı yuka rı, birbirinin aynıdır: "Halka hitap e- den; halk tabakalarını okutmak, yetiş tirmek istiyen, amiyane bilgilerin ve düşüncelerin üstüne çıkamıyan; sar’et endişesi yerine kütleyi okutmak kay- gusu ile yazı yazan bir "hocai evvel,,!
örnek olarak bir edebiyat tarihi mizden onun hakkında bazı fikirleri a-
lalım:
"Böyle her şeyi bilenler, tabiî h'ç bir şeyi tam bilmezler. Ahmet Mithat da hiç bir sahada tam bir kudret ve sa lâhiyet sahibi olmadı,,.
"Bütün mânasile çalakalem bir mu harrirdir... İfadesine dikkat etmeğe, Us- lûbune çekidüzen vermeğe, kendini be
ğendirmeğe hiç ehemmiyet vermedi.
Çünkü o, münevver fakat mahdut bir zümreye değil, basit fakat kalabalık kütleye hitap ediyordu.,,
Bana öyle geliyor ki, artık bu hü kümlerin de zamanı ve modası geçmiş tir. Ahmet Mithat’ı bu tekrarlanadu- ran hükümlerden kurtularak yeni baş tan okumanın, incelemenin Tanzimat- tanberi gelişmekte olan fikir ve san’at hayatımızın köklerini araştırma bakı mından çok hayırlı neticeler vereceğine bizi inandıracak sebepler vardır. Yüz
(Devamı Sa: 7 SU: 3 de)
... — ... I . ... ■■■* Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği
Taha Toros Arşivi
