& ¡& k i
i l
T7^
^ o b ^ (e>
rens Sabahattin v e tec
■rübî so syo lo ji
REŞAT FEYZİ YÜZÜNCÜ
İ
kinci M eşrutiyetin m eşh u r si m ası Pı ens S abahattin İsviçre- de sefalet içinde h ay a ta gözlerini yum d u . S abahattin B eyin, şu veya b u a i leye m ensup olduğunu, siyasî faa li,y et ve m ücadelelerini kurcalayacak
değilim . İttih a d ç ıla n n — çok cahil ol m aları dolayısile — P re n s S ab ah atti- n i an lam adıkları ve onu yam an b ir hasım bildikleri artık m eydana çıkan hakikatlerdendir.
F akat, P re n s S abalıattinin bilhassa b ir ta ra fı v ard ır ki, bu zaviyeden b a kınca, S abahattin Bey, yalnız T iirk si yasî tarih in d e rol oynam ış b ir insan olarak kalm az, dünya çapında b ir s i m a haysiyetaıe erişir. S abahattin bey, b u m em lekette yetişm iş, A vrupai m â nad a ilk fik ir adam ı, m übeşşir ve
m ürşitti. Sosyoloji sahasında, Ziya
G ökalpı k a t kat aşan, ondan dah a sis tem li ve orijinal olan S abahattin Bey, T ürkiycye tecrübî sosyolojiyi sokan, b u vadide ilk eserleri v ere n büyük fi
k ir ad a m ıd ır. Z iya G ökalpuı, k ö ıi| körüne ve çok d a r b ir görüşle D u rk - b a y m ’e bağlanan düşünce tarzı, Saba h a ttin Beyin sosyolojik bakışı y a n ın da g a y ri İlm îdir, denebilir. Ne yazık ki, S ab ah a ttin B eyin ilim cephesi, m em leketim izde şim diye kad ar lâ y ık ı veçhile te tk ik v e ta k d ir edilm em iştir.' T ecrübî sosyolojinin en ileri h am leler yaptığı A m erikada, S abahattin Beyi ta nıyorlar. A m erik an tecrübî sosyolo- jisile m eşgul âlim ler S abahattin B e - yin adını zikrediyorlar. F akat, biz, ne S abahattin Beyi, ne de A m erikayı ta nıyoruz. Bizce S abahattin Bey, y u rt
dışında yaşam ağa m ahkûm b ir bed
bah t, A m erika ise, H olivuddan ib a re t tü . A m erikayı, H olivudsuz görm eğe alıştığım ız gün, tecrü b î sosyoloji v a d i sinde A m erikada neler yapıldığını da öğreneceğiz. F ak at, ne yazık ki — şim dilik — H olivud zâniyelerindeıı Ca- role L an d is’im in tih arı, S ab ah attin ¿.Devamı 3
üncü
Sayfada)."T
îkrâ
Pre ıs Sabahattin ve
Tecrübî sosyoloji
( B a s tarafı I inci d a)
Beyin ölüm ünden dah a çok bizi alâ- • k alan d ırıy o r. G azete ve m ecm ualan- 1 mız, b ü y ü k sosyoloji âlim i v e T ü rk m ü te fek k iri S abahattin B eyden ziya-■ de, H olivudlu genç kad ın m ü n teh tre ye»
veriyorlar.
P ren s S abahattinin sosyoloji a - dam lığı ceplıesile d ah a yakından ve derinden m eşgul olm alı ve S abahattin ■ B eyin sosyolojik görüşleri h ak k ın d a o rtaya b ir es-T koym alıyız. B u vazife de M illî Eğitim Bakanlığım ıza, ü n i - v ersıt iterim ize düşer. S abahattin Bey okunm adan, bilinm eden, anlaşılm adan, T ü rk fik ir ta rih in in inkişaf seyri t a kip edilem ez.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
