Ahmet Ağaoğlu'nun iki hikayesi

M i l l i l i T T - s ■2-'LU21 14 ŞUBAT 1 9 » H I , l l l l , H I I I I I I I I I I I I H » I H » l » I I M I I . M I I I M I I I M I I I . I i m i l l l l l i n i l M I » l » l l l l l l l l l l l l l » l l l l l » H I I I H I M » » » I I I M I » » l » M H » l . m i l l l l » M l t M I I I I I I I H i m M I I I I M I » M M M I M * t ...n...l.'ll.ll«ll'4¿

Ahmet Ağaoğlu'nun

iki hikâyesi

S

dim. gelmedi. Bir dostumun elinde gör­ düm. Galiba eserde başka ciltlerle tamamlan­ ması gereken eksikler var.

Alımed Ağaoğlu'nun aile mesafesinde yakın dostlarından biri de bendim. Onun bize tekrarla­ maktan zevk aldığı hâtıralarından bazılarını şu anda hatırlıyorum. Şu hikâyenin her devir için taze bir meseleyi düşündürmek gibi canlı bir değeri var:

Birinci Dünya Harbinde Enver paşanın Sarı­ kamış felâketini hazırlayan ters hareketleri, o r­ dudaki suiistimaller ve mâneviyat bozucu dedi­ kodular üzerine, Alımed bey Sadrıâzam Talât paşaya Enver aleyhinde bir mektup yazmış. Ta­ lât paşa ona demiş ki:

— Haklısın Ahnıcd bey. Enver'in sakarlıkla­ rını ben de biliyorum. Fakat onun yerine koya­ bileceğimiz kimse yok. Ona bile hile tahammül

ediyoruz. I

Cumhuriyet devrinde Ahmed Ağaoğlu Ata­ türk'e de İsmet İnönü’yü şiddetle tenkid eden hır mektup yazmış. A tatürk de ona demiş ki:

— Ahmed bey, bunları bilmiyorum mu sanı­ yorsun? Fakat İnönü’nün yerine bir adam bul bakalım da koyalım. Yok, yok!

O zaman Ahmed bey, kendisiyle Talât paşa arasında geçen konuşmayı A tatürk’e anlattıktan

O B J E K T İ F

sonra şu cevabı vermiş:

— Paşam, o tarihte Talât orduda bir Muşta- | fa Kemal bulunduğunu düşünmüyordu. Düşüıı- | şeydi Enver'i muhafaza etmezdi!

■ k

Ahmed beye ait başka bir hikâye:

Bir gün rahmetli Suphi Nuri İleri Ticaret : odasında konferans vermektedir. Dinleyiciler ara- |

sıııda Ahmed Ağaoğlu da vardır. Konferansçı, j

bize Avrupa'dan gelen bütün ideolojileri, dcınok- § ratiyi, sosyalizmi, komünizmi, faşizmi. Nazizmi | şiddetle tenkid etmiş, ve bu rejimlerden hiç biri- I ııiıı bize yalamayacağını ileri sürmüş.

Demokrasinin ezeli hayranı Ahmed Ağaoğlu. | kendi kendine «Bize yarayan rejim acaba han- i gisi?» derken, konferansçı haşlamış koopera- I tifeiliği medhetmeğe. Anlaşılmış ki, hatibe göre, i Türkiye’yi şu veya bu rejim değil kooperatifçilik i kurtaracaktır.

Ağaoğlu sabredememiş ve oturduğu yerden \

konfcraııscıya bağırmış:

— Suphi! Suphi! kooperatif babaudaıı mı kal- § dı?