T a rih i T ü n e l'd e ö lü m le s o n u ç la n a n te k kaza 41 y ıl ö n c e o ld u . 6 T e m m u z 1943 g ü n ü B e y o ğ lu y ö n ü n d e n h a re k e t e d e n T ü n e l’in k a y ış ı k o p tu ve b ü y ü k b ir h ız la K a ra k ö y 'd e c a d d e y e fırla d ı. K azada M e h m e t A li a d ın d a b ir İE T T m e m u ru y a ş a m ın ı y itir ir k e n , 2 0 k iş i d e y a ra la n d ı. İs ta n b u l'u n ik i s e m ti a ra s ın d a "vızır vızır" ç a lış a n ve e n az kaza y a p a n ta ş ıt o la n T ü n e l b u g ü n s e s s iz s e d a s ız 1 0 9 ’u n c u y a ş ın ı k u tla y a c a k . T ü n e l iç in b u g ü n ü n d iğ e r g ü n le rd e n h iç b ir fa rk ı o lm a y a c a k . S a b a h ta n a k ş a m a d e k y o lc u la rı ta ş ıy a c a k . G ü n ü n s o n s e fe r in i y a p tık ta n s o n ra ya ş g ü n ü d e o ls a te k b a ş ın a , b ira z m a h z u n , b ira z b u ru k a rte s i s a b a h ı b e k le y e c e k .
Dünyanın en kısa metrosu
250 bin altına malolmuştu
r
E R G U N A R P A Ç A Y
T
ÜNEL 109 yaşında...İstanbul’un iki semti arasın da “ vızır vızır” çalışan tari hî Tünel bugün 109’uncu yaşını kut layacak .
Sözün gelişi “ kutlayacak” diyo ruz.
Çok kimsenin haberi bile olma yacak kendilerini bir dakikada Ka- rak ö y ’den Beyoğîu’na çıkaran Tünel’in tam 108 yılı geride barak- tığından...
Ne pastaların üstünde mumlar yanacak, ne buket buket çiçekler gi rişteki loş duvarları renklendirecek, ne de “ nice yıllara” denilip viski ve şampanya kadehleri 109 yılın onuru na kaldırılacak.
Tünel için bugünün diğer günler den hiçbir farkı bulunmayacak.
Yine yolcular dolacak vagoııla-Yine kapılar kapanacak... Yine ziller çalacak.
Sonra 108 yıllık geçmişe doğru uzanacak anıları kucaklarcasına...
Belki biraz mahzun, belki biraz buruk...
Unutulmuş olmanın acısını duya- raktaıı karanlığın içinde kaybolup gi decek...
İstanbul’un en uzun ömürlü ta şıtı olan Tünel’in yapımına 30 Tem muz 1871’de başlandı. Çalışmalar dört yıla yakın sürdü. 250 bin altın liraya mal olan Tünel,ilk seferini 17 Ocak 1875 günü yaptı. Demir tekeı - Iekli, ikişer tahta vagondan oluşan Tünel buharla çalışıyordu. Bilet üc reti 10 para olarak belirlenmişti. 573 metre uzunluğundaki iki hat üzerin de, Beyoğlu ile Karaköy arasında ulaşımı sağlayan Tünel’in tek soru nu vardı: Kayış bulunmuyordu. Bu yüzden Tünel 1946 yılında altı ay ka palı kaldı.
Tünel zaman zaman yapılan ona ranlara karşın 1969 yılında “ Benden bu kadar" dercesine yolun başında kaldı. Teknik yönden yapılan ince- meler Tünel’in tekrar çalışmasının olanaksız olduğunu ortaya koydu. Böylece yıllardır çalışan dünyanın en kısa metrosu İstanbul Tünel’i, yeni lenmek üzere kapılarını kapattı.
Tünel’in İstanbullulardan ayrı kalışı hayli uzun sürdü. 26 Kasım 1971 günü Tünel bir anlamda tekrar doğuyordu. Dönemin belediye baş kanı Dr. Fahri Atabey, aynı gün, “ hayırlı olsun” diyerek “ pırıl pırı!” Tünel’in açılışını yaptı. Eski vagon lar İETT’nin Kuşdili’ndeki Taşıtlar Müzesi’ne götürülmüş, yerini Paris Metrosu’nda çalışanların benzeri olan lastik tekerlekli, 150 kişilik va gonlar almıştı.
Bütün bunların gerçekleşmesi için 33 milyon lira harcandı ve 109 yıl önce hizmete giren Tünel günü müze kadar geldi.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
