n
Ş U B A T 1 9 7 2
SANATTA BATIYA AÇILIŞ
VE
B ïOSMAN
K E M A L E R H A N
B
Ü Y Ü K bir m illî banka b ir sanat ki tabı yayınladı. Büyük boy, 640 say fa, kuşe kâğıt, 80 renkli, 42 siyah - beyaz röprodüksiyon, temiz b ir baskı, şık bir cilt ve gömlekle piyasaya sunuldu.Yazar, mesleği olan sanat tarihinde, bu konu için öncelikle yer alan ve eserle riyle kişiliğini ortaya koyan Osman Ham- di’yi seçmek mecburiyetinde kalmıştır.
Yazar, inandığı bu konuyu, evvelâ sağ lam temeller üzerine oturtmuş, sonra da pek az kimseye nasip olan dikkat ve titiz lik içinde, m erak ve sabırla en ufak deta yına kadar işlemiştir.
Tam bir tarihçi kişilğine sahip yazar, hft- diselerde mümkün olduğu kadar sübjektif davran, mış, görüşlerinde ise, her türlü hislerdeı arl sa mimi bir ifade (ob jek tif) kullanmıştır.
Evvelâ şunu hatırlatalım ki, eser bir sipa riş değildir. Yazar, baş koyduğu bu önemli konu için yedi yılını harcamıştır. Sonra da baskı için kendisinin de önsözünde bahsettiği gibi, başvurduğu resmi ve özel kuramlardan olumlu br sonuç alamamasının çaresizliği içinde kıvran- mıştır.
Büyük İmparatorluk düşme devrini yaşar ken, kültür kaynak ve imkânları pek fazla olan daha güçlü B atı’ya yönelmek zaruretindeydi. Ancak, bu yönelme pek yavaş olmuştur.
Bu yönelmede başlangıç tarihi 3’üncü Se- lim ’le başlar, Mahmut, Abdiilmecit, Abdülaziz’- le devam eder. Abdülmecit Efendi ile son bulur.
Yine bu devrede Batılılaşma hareketlerinin biraz daha hızlı tarafı sanatta olmuştur.
Yazar, eserinde, 19'uncu yüzyılın 2'nci ya- rısında sanat hareketinin öncülüğünü yapan Osman Hamdi’yi 3 kısımda incelemiştir
1 — Abdülmecit zamanında damadı Fethi Ahmed Paşa tarafından kurulan (1847) Arke. o lo ji Müzesinin iptidaî, tasnifsiz ve dağınık halinin ıslahı, arkeolojik kazılar. veni Âsâr-i
Atika Nizamnamesi'nin hazırlanması (1884) çalışmaları.
2 — Sanayi-i Nefise Mektebinin kurulması (Güzel Sanatlar Akademisi) (1882) ve müdürlüğü
* * * »
3
1
*13. yüzyılın ikinci yarısında sanat hareketinin J öncülüğünü yapan Osman Hamdı.
zamanında okulun büyümesi, sergiler. * 3 — Eesşam Osman Hamdi’nin sanat *
kişiliği. J
O günkü şartların ağırlığına rağmen, mem *- leketi için yorulmadan ve yılmadan çalışan J Osman Hamdi, yalnız rart çapında dağil, J dünya çapında hizmet görmüş bir kişidir.
Osman Hamdi ölmezliğe erişmiştir. ♦ B ir çimento fabrikasının mülkiyetinde ba- J lunan Eskihisar’daki bakımsız yalısının perişan +
bahçesindeki mezarında Allah ona kabir ra- *
hatlığı versin. J
H er satırında bir inceleme değeri görülen J böylesine bir dev eserin yazarı Mustafa Cezar’ * ne kadar tebrik etsek azdır. *■
Taha Toros Arşivi
7 8 3 0 0 6
