Diz protezinde başarı objektif mi? subjektif mi?

Diz Protezinde Baflar› Objektif mi?

Subjektif mi?

Cem Çopuro¤lu, Mert Özcan, Bilal Aykaç, Bar›fl Y›lmaz, Erol Yaln›z Trakya Üniversitesi T›p Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dal›, Edirne

ÖZET

Diz protezinde baflar› objektif mi? subjektif mi?

Amaç: Diz protezi uygulanan hastalar›n radyolojik ve fonksiyonel sonuçlar› ile hasta memnuniyet oranlar› aras›ndaki iliflkiyi de¤erlendir-mek.

Gereç ve Yöntem: Diz protezi uygulanan 43 hastan›n 76 dizi geriye dönük olarak de¤erlendirildi. Radyolojik olarak anatomik dizilim, fonk-siyonel olarak hareket aç›kl›klar› ölçüldü. Vizüel analog skalas› (VAS) de¤erleri ile a¤r› ölçümü yap›ld›. VAS skorlar› ameliyat olan her diz için ayr› ayr› sorguland›. Bu a¤r› de¤erinin, fonksiyonel ve radyolojik ölçümlerle iliflkisi araflt›r›ld›. Hastalar Oxford diz skoru ile de¤erlendirildi. Bulgular: Çal›flma grubu 37 kad›n, 6 erkek; ortalama yafl 63 (26-76) olan hastalar›n 33 iki tarafl›, 10 tek tarafl› toplam 76 dizi de¤erlendiri-lerek oluflturuldu. Ortalama takip süresi 16.25 ay (2-29 ay) idi. Son de¤erlendirmede, ameliyat öncesi de¤erlendirmeye göre 23 dizde rad-yolojik varus deformitesi düzelmifl, belirgin fonksiyonel düzelme olmam›fl, VAS skoru azalm›flt›r. Yirmi bir dizde radrad-yolojik ve fonksiyonel düzelme olmadan VAS azalm›flt›. Onüç dizde radyolojik görüntü de¤iflmemifl, fonksiyonlar kötüleflmifl fakat VAS azalm›flt›. Alt› dizde rad-yolojik iyileflme görülürken, fonksiyonlar kötüleflmifl, VAS azalm›flt›. Üç dizde radrad-yolojik de¤iflme olmam›fl, fonksiyonlar iyileflmifl, VAS m›flt›. Üç dizde radyolojik kötüleflme olmufl, fonksiyonlar de¤iflmemifl, VAS azalm›flt›. ‹ki dizde radyoloji ve fonksiyon iyileflmifl, VAS azal-m›flt›. ‹ki dizde ameliyat sonras› dönemde enfeksiyon görüldü¤ü halde VAS azalazal-m›flt›. Sadece radyolojik ve fonksiyonel olarak kötüleflme olan 3 dizde VAS de¤erleri de¤iflmemiflti. Ortalama Oxford diz skoru 9.7 bulunmufltur.

Sonuçlar: Radyolojik ve fonksiyonel olarak istenen düzeyde sonuç al›nmasa da, uygulanan diz protezi hastan›n a¤r›s›n› azaltmakta, hasta memnuniyetini artt›rmaktad›r.

Anahtar kelimeler: Diz protezi, baflar›, objektif, subjektif

ABSTRACT

Is success objective or subjective in knee prosthesis?

Objective: To analyze the relation between the radiological and functional results and satisfaction of the knee prosthesis.

Material and Methods: In this study, knee prosthesis applied to 43 patients’ 76 knees were retrospectively evaluated. As a radiologic parameter; anatomical alignment, and as a functional measurement; range of motion was evaluated. Visual analogue scale (VAS) was measured as a pain score. The relation of functional and radiological measurements with VAS scores was analyzed. All the patients were re-evaluated with Oxford knee score.

Results: Study group included 37 women and 6 men with a mean age of 63 (26-76). A total number of 76 knees (33 bilateral, 10 unilateral) were evaluated. Mean follow up time was 16.25 months (2-29 months). In the last evaluation; according to the preoperative evaluation, varus deformity improved, functional improvement could not be gained and VAS decreased, in 23 knees. In 21 knees, no radiological and functional improvement could be gained, VAS decreased. In 13 knees, no radiological difference was obtained, functions got worse, VAS decreased. In 3 knees, no radiological difference was obtained, functions were better, VAS decreased. Three knees were radiologically worse, without any change in functions, VAS decreased. In 2 knees, radiological and functional results improved, VAS decreased. In 2 knees, although there was postoperative infection, VAS decreased. In only 3 knees, radiological and functional results were worse and VAS score did not change. Mean Oxford knee score was 9.7.

Conclusions: Although radiological and functional results are not so good, application of the knee prosthesis decreases the patients’ pain and increases the patients’ satisfaction.

Key words: Knee prosthesis, success, objective, subjective Bak›rköy T›p Dergisi 2009;5:132-137

G‹R‹fi

A

do-kular›n fonksiyonlar› ile beraber tekrar düzenleme

ameliyat›d›r. Tarihçesine bak›ld›¤›nda; ankiloze eklemle-rin rezeksiyonu ile eklem d›fl› psödoartroz oluflturma is-te¤i sonucunda ortaya ç›kt›¤› görülür. Rezeksiyon artrop-lastisi sonucu çok baflar›l› sonuçlar elde edilememesi, cerrahlar› interpozisyon artroplastisine yöneltmifltir. Re-zeke edilen eklem yüzeyleri aras›na ankiloz geliflmesini önlemek için eklem kapsülü, kas, ya¤, deri veya fasya la-ta gibi dokular yerlefltirilerek yeni bir eklem elde edilme-ye çal›fl›lm›flt›r. Ankiloze eklemlerde baflar›l› olunsa da artritik eklemlerde çok baflar›l› sonuçlar elde

edileme-Yaz›flma adresi / Address reprint requests to: Cem Çopuro¤lu

Trakya Üniversitesi T›p Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD, Edirne-Türkiye Telefon / Phone: +90-532-336-1923

Elektronik posta adresi / E-mail address: cemcopur@hotmail.com Gelifl tarihi / Date of receipt: 21 May›s 2009 / May 21, 2009 Kabul tarihi / Date of acceptance: 23 A¤ustos 2009 / August 23, 2009

mifltir. Artritik eklemlerde interpozisyon materyali olarak bakalit, cam gibi farkl› yap›lar›n kullan›lmas› endoprotez teknolojisinin ilerlemesini sa¤lam›flt›r (1).

Eklem artroplastisinde amaç; a¤r›y› azaltmak, stabili-teyi koruyarak hareket sa¤lamak ve deformistabili-teyi düzelt-mektir. Yap›lan ameliyat›n baflar›s› uygun hasta seçimi, uygun cerrahi teknik, uygun protez, ameliyat sonras› re-habilitasyon gibi bir çok faktöre ba¤l›d›r. Ameliyat karar› verirken radyolojik kriterlerle birlikte konservatif tedavi yöntemlerine al›nan cevap, hastan›n beklentisi, deformi-te miktar›, hastan›n semptomlar› de¤erlendirilmelidir. Hareket k›s›tl›l›¤›, radyolojik deformite, ekstremite eflit-sizli¤i hastan›n klinik flikayeti olmadan tek bafl›na ameli-yat endikasyonu olmamal›d›r. Ameliameli-yat karar›nda hasta-n›n günlük yaflant›s›n› k›s›tlayan semptomlar en önemli kriter olarak de¤erlendirilmelidir.

Klinik deformite miktar›, hareket aç›kl›¤› ve radyolo-jik düzelmenin, ameliyat sonras› hasta memnuniyetine etkisi göreceli bir kavramd›r. Baz› hastalar fonksiyonel ve radyolojik olarak istenen oranda düzelmese de ameliyat sonras› memnun olabilirler. Baz› hastalar ise fonksiyonel ve radyolojik olarak çok iyi durumda olsa da ameliyattan memnun olmayabilmektedir. Bu çal›flmada, diz protezi uygulanan hastalar›m›zdaki fonksiyonel ve radyolojik so-nuçlar›m›zla hasta memnuniyet oranlar› aras›ndaki iliflki-yi karfl›laflt›rmay› amaçlad›k.

GEREÇ VE YÖNTEM

Aral›k 2005 ile fiubat 2008 tarihleri aras›nda diz prote-zi uygulanan 43 hastan›n 76 diprote-zi geriye dönük olarak de-¤erlendirildi.

Radyolojik olarak ameliyat öncesi ve ameliyat sonra-s› anatomik dizilim, hasta ayakta iken çekilen ön-arka boy grafileri ile ölçüldü. Fonksiyonel muayene, ameliyat öncesi ve ameliyat sonras› fleksiyon, ekstansiyon hare-ket aç›kl›klar› gonyometre yard›m› ile ölçülerek yap›ld›. Ameliyat öncesi vizüel analog skalas› (VAS) de¤erleri kaydedildi.

Ameliyatlar, befl farkl› cerrah taraf›ndan, standart ameliyat masas›nda, s›rt üstü yatar pozisyonda, turnike kullan›larak yap›ld›. Orta hat cilt insizyonu ve medial pa-rapatellar insizyon ile arka çapraz ba¤› koruyan diz pro-tezi uyguland›. Ameliyat sonras› erken dönemde (dren ç›kar›ld›ktan sonra, ortalama ameliyat sonras› 2. gün) diz pasif hareketleri baflland›. ‹kinci günden sonra hastalara, a¤r›y› tolere edebildikleri düzeyde yük vermelerine izin

verildi. Kuadriseps kaslar›n› güçlendirici ve diz hareket aç›kl›¤›n› artt›r›c› hareketler ö¤retilerek hastalar taburcu edildi. Ortalama takip süresi 16.25 ay (2-29 ay) idi.

Ameliyat sonras› VAS de¤erleri, hastalara cerrahi giri-flim yapmam›fl olan bir asistan taraf›ndan poliklinik kontrolü s›ras›nda ölçüldü. VAS skorlar› ameliyat olan her diz için ayr› ayr› sorguland›. Bu a¤r› de¤erinin, fonksi-yonel ve radyolojik ölçümlerle iliflkisi araflt›r›ld›.

Haziran 2008 tarihinde kontrole ça¤r›lan hastalara Ox-ford diz skoru uyguland›. OxOx-ford diz skoru toplam 12 so-rudan oluflan, hastan›n a¤r› ve fonksiyon kapasitesini sorgulayan bir testtir. Puanlama s›f›r ile dört aral›¤›nda, s›f›r en iyi sonuç iken dört en kötü sonucu ifade eder. En kötü sonuç toplam 48 puan üzerinden de¤erlendirilir.

‹statistiksel de¤erlendirme, STATISTICA AXA 7.1 ista-tistik program› kullan›larak yap›ld›. Ölçülebilen verilerin normal da¤›l›ma uygunluklar› tek örnek Kolmogorov Smirnov testi ve Shapiro Wilks ile bak›ld›ktan sonra nor-mal da¤›l›ma uymad›¤› için grup içi k›yaslanor-malarda Wil-coxon efllefltirilmifl iki örnek testi kullan›ld›. Tan›mlay›c› istatistikler olarak Median (Min-Max) de¤erleri ve aritme-tik ortalama±standart sapma verildi. Tüm istatisaritme-tikler içim anlaml›l›k s›n›r p<0.01 olarak seçildi.

BULGULAR

Çal›flma grubunu 37 kad›n, 6 erkek; ortalama yafl 63 (26-76) olan hastalar›n 33 iki tarafl›, 10 tek tarafl› toplam 76 dizi oluflturdu. Radyolojik olarak ön-arka planda çeki-len boy grafileri ve fonksiyonel hareket aç›kl›¤› bak›m›n-dan incelendi¤inde; 23 dizde radyolojik olarak mevcut olan varus deformitesi aç›sal olarak daha düzgün hale gelmifl, belirgin fonksiyonel düzelme olmam›fl, VAS sko-ru azalm›flt›r.

Yirmibir dizde radyolojik ve fonksiyonel bak›mdan belirgin düzelme olmadan VAS skoru azalm›flt›r.

Onüç dizde radyolojik iyileflme olmadan, fonksiyonlar daha kötü hale gelmifl fakat VAS skoru ameliyat öncesi de¤erlere göre azalm›flt›r.

Alt› dizde radyolojik iyileflme görülürken, fonksiyon-lar kötüleflmifl, VAS skoru azalm›flt›r.

Üç dizde radyolojik de¤iflme olmam›fl, fonksiyonlar iyileflmifl, VAS azalm›flt›r.

Üç dizde radyolojik kötüleflme olmufl, fonksiyonlar de¤iflmemifl buna ra¤men VAS azalm›flt›r.

‹ki dizde radyoloji ve fonksiyon iyileflmifl, VAS azal-m›flt›r.

‹ki dizde ameliyat sonras› dönemde enfeksiyon gö-rüldü¤ü halde VAS azalm›flt›r.

Yetmifl alt› diz içinde sadece radyolojik ve fonksiyo-nel olarak kötüleflme olan 3 dizde VAS de¤erleri de¤ifl-memifltir (Tablo 1, fiekil 1).

Radyolojik aç›dan tüm hastalar de¤erlendirildi¤inde 76 dizin 33’ünde ameliyat öncesine göre mevcut olan varusta belirgin düzelme olurken, 37’sinde de¤iflme ol-mad›, 6’s›nda daha kötü sonuç elde edildi. Bunun yan›n-da VAS skorlar› aç›s›nyan›n-dan tüm hastalar de¤erlendirildi-¤inde 76 dizin 73’ünde düzelme görülürken sadece

3’ün-de 3’ün-de¤iflme olmad›. Komplikasyon olarak sa3’ün-dece 2 diz3’ün-de yüzeyel enfeksiyon görülüp, yara bak›m› ve medikal te-davi ile enfeksiyon geriledi.

Haziran 2008 tarihinde kontrole ça¤r›lan hastalara uygu-lanan Oxford diz skoru ortalama 9.7 (0-28) olarak bulundu.

TARTIfiMA

Diz artroplastisinde amaç hastan›n a¤r›s›n› azaltmak, hareket aç›kl›¤›n› sa¤lamak ve mevcut deformiteyi dü-zeltmektir. Hastalar›n artroplastiden beklentileri ve ön-celikleri farkl›l›k göstermektedir. Hasta memnuniyeti

de-fiekil 1: Radyolojik, fonksiyonel ve VAS de¤erlerinin ameliyat öncesi ve ameliyat sonras› de¤erlerinin grafiksel karfl›laflt›r›lmas›. Tablo 1: Radyolojik, fonksiyonel ve VAS de¤erlerinin ameliyat öncesi ve ameliyat sonras› de¤erlerinin istatistiksel analizi

Medyan (Min-Max) (n=76) Aritmetik ortalama± standart sapma P*

Preop Varus 6 (0-17) 6.5±4.2 0.00**

Postop Varus 5 (0-10) 4.4±2.6 0.00**

Preop flexion 100 (30-130) 104.8±19.1 0.00**

Postop flexion 95 (40-130) 95±13.3 0.00**

Preop extansiyon kayb› 0 (0-20) 3.95±5.72 0.00**

Postop extansiyon kayb› 0 (0-5) 0.12±0.76 0.00**

Preop VAS 8 (7-10) 8.45±0.74 0.00**

Postop VAS 2 (0-6) 2.28±1.62 0.00**

*Wilcoxon efllefltirilmifl iki örnek testi **p<0.01

mek; hastan›n ameliyat öncesi mevcut olan flikayetlerin-den ameliyat sonras› rahats›z olmamas›, rahats›zl›¤›n› unutarak günlük yaflant›s›na devam etmesidir. Hastan›n ameliyat öncesi ve sonras›nda, hastanedeki duygusal durumu, hastanedeki bak›m gibi faktörler hastan›n ame-liyattan memnuniyetini etkiler. Hastalar›n ameliyat ön-cesi yeterince bilgilendirilmesi, olabilecek a¤r›, kanama, flifllik ve benzeri rahats›zl›klar hakk›nda önceden haz›rl›k-l› olmalar› ameliyattan memnuniyet oranlar›n› artt›rmak-tad›r. Ameliyat› yapacak doktor, hastan›n beklentilerini iyi bilmeli ve hastas›na gerçek beklentisinin ne olmas› gerekti¤ini gerçekçi hedefler göstererek aç›klamal›d›r (2).

Ameliyat sonras› a¤r›n›n azalmas› ve memnuniyet oran›n›n›n yükselmesini sa¤layan bir faktör, hastaya ameliyat öncesi yeterli ve do¤ru bilgi verilmesidir (3,4). Karfl›laflt›rmal› iki grup üzerinde yap›lan bir çal›flmada, olaca¤› ameliyat hakk›nda bilgisi olan hastalar›n ameli-yat sonras›nda a¤r›lar› daha h›zl› geçip, ameliameli-yattan daha memnun olduklar› bildirilmifltir (3). Biz hastalar›m›z›, ameliyat öncesi dönemde, dizlerindeki rahats›zl›¤›n ne oldu¤u konusunda bilgilendirip, önce konservatif tedavi yöntemleri uyguluyoruz. Konservatif tedavi yöntemleri-ne ra¤men flikayetleri geçmeyen hastalar›m›za, uygula-nacak olan ameliyat›n faydalar› ve karfl›laflabilece¤imiz olas› sorunlar› anlat›p, onaylar›n› ald›ktan sonra ameliyat karar› veriyoruz.

Ameliyat sonras› erken dönemde a¤r›n›n azalmas› ve fonksiyonlar›n iyi olmas› hasta memnuniyet oran›n›n›n yüksek olmas›n› sa¤lamaktad›r. Uzun süre ile sosyal des-tek gören hastalar›n memnuniyeti daha uzun süreli de-vam edebilmektedir (5). Baker ve arkadafllar› en az bir y›l-l›k takibi olan 10.000 hastay› geriye dönük olarak de¤er-lendirmifllerdi. Hastalar›na posta yolu ile Oxford diz skoru uygulamas› yapm›fllar ve hastalar›n memnuniyetlerini sor-gulam›fllard›r (6). Hastalar›n %81.8’i olduklar› ameliyattan memnun oldu¤unu bildirmifl, memnun olmayan hastalar-da en önemli etken devam eden a¤r›n›n olmas› olarak gösterilmifltir. Bizim hasta grubumuzda da, ameliyat son-ras› erken dönemde a¤r›lar› geçen hasta say›s› ço¤unlukta idi, bu nedenle hastalar›n memnuniyet oranlar› yüksekti.

Uzun süreli takibi olan (2-17 y›l) bir çal›flmada 27 372 diz protezi uygulanan hasta sorgulanm›flt›r. Hastalar›n ameliyat olmadan önce yaflad›klar› a¤r›l› dönem uzun ise, ameliyat sonras› memnuniyet oranlar›n›n daha yük-sek oldu¤u bildirilmifltir (7). Bizim ameliyat etti¤imiz tüm hastalarda, ameliyat öncesi konservatif tedavi süreci uy-gulan›p flikayetleri geçmeyen hastalar ameliyat edildi¤i

için, hastalar›m›z›n ameliyattan memnuniyet oranlar› yüksek olabilir.

Ameliyat sonras› dizdeki deformite miktar›n›n (dizi-lim), hasta memnuniyetine etkisini araflt›rmak amac› ile Gandhi ve arkadafllar› 87 hastay› de¤erlendirmifllerdir (8). Hastalar dizilimlerini ve dizilimden memnuniyetlerini, a¤-r› flikayetlerini kendileri puanlam›fllard›r. Ameliyat sonra-s› dizilimden, a¤r› ve hareket k›sonra-s›tl›l›¤›ndan, %23 mem-nun olmad›¤›n› bildirmifltir. Fakat tüm hastalar Oxford diz skoru ve Diz cemiyeti skorlamas› ile de¤erlendirildi¤inde, dizilimden memnun olan hastalar ile memnun olmayan hastalar aras›nda skorlama aç›s›ndan belirgin fark olma-d›¤› gösterilmifltir.

Ameliyat sonras› dizin hareket aç›kl›¤›n›n hasta memnuniyetine etkisini araflt›rmak amac› ile Padua ve arkadafllar› 48 hasta ile yapt›klar› prospektif çal›flmada, hareket aç›kl›¤› ile hasta memnuniyet oranlar› aras›nda pozitif korelasyon oldu¤unu göstermifllerdir (9). Bizim ça-l›flma grubumuzda, hastalar›m›z›n çok az bir bölümünde (n=5) hareket k›s›tl›l›¤› düzelmesine ra¤men, hasta mem-nuniyet oran› yüksektir (n=73).

Ameliyat sonras› erken dönemde fizik tedavinin hare-ket aç›kl›¤›n› artt›rmada etkili oldu¤u bildirilmifl fakat gün-de 1 fizik tedavi protokolü uygulanmas› ile güngün-de 2 seans fizik tedavi protokolü uygulanmas› aras›nda belirgin fark olmad›¤› gösterilmifltir (10). Hasta taburcu olmadan hasta-nede yatt›¤› süre içerisinde yap›lan erken rehabilitasyo-nun hasta memrehabilitasyo-nuniyet oran›n› artt›rd›¤› bildirilmifltir (11). Biz hastalar›m›za, ameliyat sonras› 2. gün hareket aç›kl›¤›-n› koruyucu pasif egzersizler bafllat›yoruz, yürüteç yard›-m› ile a¤r› s›n›r›nda yük verdirerek yürütüyoruz.

Miner ve arkadafllar› 684 hastan›n ameliyat öncesi ve ameliyat sonras› 12 ay takip sonuçlar›n› de¤erlendirdik-lerinde, a¤r›n›n azalmas› ve hareket aç›kl›¤›n›n artmas›-n›n hasta memnuniyet oraartmas›-n›n› artt›rd›¤›n›, fakat diz flek-siyon miktar›n›n hasta memnuniyetini etkilemedi¤ini bil-dirmifllerdir (12). Mont ve arkadafllar› diz protezi uygula-nan hastalar›n aktivite düzeyinin ameliyat sonras› mem-nuniyet oran›na etkisini incelediklerinde, klinik ve radyo-lojik olarak belirgin fark olmad›¤›n› bildirmifllerdir (13).

Diz artroplastisi uygulanan 228 hastada yap›lan bir çal›flmada, hastan›n ameliyat öncesi yaflam kalitesi ve klinik baflvuru fleklinin ameliyat memnuniyetine etkisi araflt›r›lm›flt›r (14). Sadece ameliyat öncesi a¤r› düzeyi ve sosyal fonksiyon yetersizli¤inin memnuniyet üzerine et-kili oldu¤u sonucuna var›lm›flt›r (14). Bizim hasta grubu-muzun ço¤unlu¤u, k›rsal kesimde yaflayan ortalama 60

yafl civar› ev han›mlar›ndan oluflmaktad›r. Ev içi aktivite düzeyleri yüksektir.

Hastalar ameliyattan memnun olduklar›n› bildirdikle-ri halde, Bremander ve arkadafllar› 181 hastan›n 74’ünde, flikayetleri olmadan normal poliklinik takipleri s›ras›nda aseptik gevfleme tespit etmifller ve 2 hastalar›na ameli-yat sonras› iki y›l içinde revizyon cerrahisi uygulam›fllar-d›r (15). Biz, memnun olan hiçbir hastam›za revizyon cer-rahisi uygulamad›k. Uygulad›¤›m›z revizyonlar enfeksi-yon sonucu gevfleme nedeni ile idi.

Ameliyat›n baflar›s› hasta aç›s›ndan de¤erlendirildi¤i gibi ortopedik cerrah›n ameliyat hakk›ndaki memnuni-yeti Brokelman ve arkadafllar› taraf›ndan araflt›r›lm›flt›r (16). Biri ameliyatlar› yapan cerrah olmak üzere diz pro-tezi uygulanan 53 diz iki ortopedist taraf›ndan radyolojik ve fonksiyonel olarak de¤erlendirilmifltir. VAS kullan›la-rak yap›lan de¤erlendirmede, ameliyat› yapan cerrah›n hastalar›n memnuniyetini de¤erlendirmesi belirgin ola-rak düflük bulunmufltur. Baflka bir çal›flmada 36 hastan›n 39 dizi üç ortopedik cerrah taraf›ndan VAS ve Diz Cemi-yeti Skorlamas› uygulanarak de¤erlendirildi¤inde, cerrah-lar›n ameliyattan memnuniyetleri aras›nda belirgin fark görülmezken, diz skorlar›n› de¤erlendirmeleri aras›nda fark oldu¤u görülmüfltür (17). Biz ameliyat uygulayan cer-rahlar aras›nda memnuniyet araflt›rmas› yapmad›k.

Noble ve arkadafllar› 253 hastay› ameliyat sonras› sorgulayarak memnuniyete etki eden faktörleri bulma-ya çal›flm›fllard›r (18). Atm›fl bulma-yafl›ndan küçük hastalar›n memnuniyet oranlar›n›n daha yüksek oldu¤unu, hasta-n›n ameliyattan beklenti düzeyinin fonksiyonel seviye-sinden daha ön planda oldu¤unu ve ameliyat sonras›

a¤-r›n›n devam etmiyor olmas›n›n memnuniyeti artt›rd›¤›n› bildirmifllerdir.

Hasta memnuniyetini etkileyen faktörleri araflt›rmak amac› ile Heck ve arkadafllar› 291 hastan›n 330 dizini in-celediklerinde, y›lda 50’den fazla diz protezi uygulanan merkezlerde ameliyat edilen hastalar›n, Pazartesi, Cuma veya Cumartesi günü ameliyat edilen hastalar›n, yafll› ve ameliyat öncesi fonksiyonlar› kötü olan hastalar›n ame-liyattan daha fazla memnun kald›klar›n› tespit etmifller-dir (19).

‹leri yafl ve obezitenin hasta memnuniyetine a¤r› ve fonksiyonel aç›dan negatif etkisi olmad›¤› bildirilmifltir (20). Ameliyat sonras› memnuniyet oran›n› etkileyen bir baflka faktör, hastalar›n istedi¤i hastanede ameliyat ola-bilmesidir. Ameliyat için istedi¤i hastaneyi tercih edebi-len hastalar›n ameliyat sonras› memnuniyet oranlar› da-ha yüksek bulunmufltur (21).

Hastalar›n diz protezi ameliyat› sonras›nda a¤r›lar› azalmakta, fonksiyonel aç›dan belirgin bir kazan›mlar› ol-masa da, hasta memnuniyet oran› yüksek seyretmekte-dir (22). Hastalar›n diz protezi ameliyat›ndan en büyük beklentileri a¤r›lar›n›n geçmesi olarak ön plana ç›kmak-tad›r (23).

Bizim çal›flmam›zda da ameliyat sonras› erken dö-nemde hastalar›n a¤r›lar› geçti¤i için hasta memnuniyet oranlar› yüksek seyretmektedir. Objektif kriterlere göre radyolojik ve fonksiyonel aç›dan sonuçlar çok baflar›l› ol-masa da, olduklar› ameliyat hastalar›n beklentilerini kar-fl›lam›fl gibi görünmekte ve hasta memnuniyeti subjektif olarak yüksek seyretmektedir. Daha uzun takibi ve daha yüksek say›da hasta say›s› olan çal›flmalara ihtiyaç vard›r.

KAYNAKLAR

1. Crockarell JR, Guyton JL. Arthroplasty of the knee. In: Canale ST, Beaty JH (Eds). Campbell’s operative orthopaedics, 11th edition. Philadelphia, Pennsylvania: Mosby; 2008.p.241-311.

2. Dorr LD, Chao L. The emotional state of the patient after total hip and knee arthroplasty. Clin Orthop Relat Res 2007; 463: 7-12. 3. Sjöling M, Nordahl G, Olofsson N, Asplund K. The impact of

preoperative information on state anxiety, postoperative pain and satisfaction with pain management. Patient Educ Couns 2003; 51: 169-176.

4. Mahomed NN, Liang MH, Cook EF, et al. The importance of patient expectations in predicting functional outcomes after total joint arthroplasty. J Rheumatol 2002; 29: 1273-1279.

5. Fitzgerald JD, Orav EJ, Lee TH, et al. Patient quality of life during the 12 months following joint replacement surgery. Arthritis Rheum 2004; 51: 100-109.

6. Baker PN, van der Meulen JH, Lewsey J, Gregg PJ, National Joint Registry for England and Wales. The role of pain and function in determining patient satisfaction after total knee replacement. Data from the National Joint Registry for England and Wales. J Bone joint Surg Br 2007; 89: 893-900.

7. Robertsson O, Dunbar M, Pehrsson T, Knutson K, Lidgren L. Patient satisfaction after knee arthroplasty: a report on 27372 knees operated on between 1981 and 1995 in Sweden. Acta Orthop Scand 2000; 71: 262-267.

8. Gandhi R, de beer J, Petruccelli D, Winemaker M. Does patient perception of alignment affect total knee arthroplasty outcome? Can J Surg 2007; 50: 181-186.

9. Padua R, Ceccarelli E, Bondi R, Campi A, Padua L. Range of motion correlates with patient perception of TKA outcome. Clin Orthop Relat Res 2007; 460: 174-177.

10. Lenssen AF, Crijns YH, Waltje EM, et al. Efficiency of immediate postoperative inpatient physical therapy following total knee arthroplasty: an RCT. BMC Musculoskeletal Disord 2006; 7: 71. 11. Grissom SP, Dunagan L. Improved satisfaction during inpatient

rehabilitation after hip and knee arthroplasty: a retrospective analysis. Am J Phys Med Rehabil 2001; 80: 798-803.

12. Miner AL, Lingard EA, Wright EA, Sledge CB, Katz JN. Knee range of motion after total knee arthroplasty: how important is this as an outcome measure? J Arthroplasty 2003; 18: 286-294.

13. Mont MA, Marker DR, Seyler TM, Gordon N, Hungerford DS, Jones LC. Knee arthroplasties have similar results in high- and low-activity patients. Clin Orthop relat Res 2007; 460: 165-173.

14. Baumann C, Rat AC, Osnowycz G, Mainard D, Delagoutte JP, Cuny C, Guillemin F. Do clinical presentation and pre-operative quality of life predict satisfaction with care after total hip or knee replacement? J Bone Joint Surg Br 2006; 88: 366-373.

15. Bremander AB, Dunbar M, Knutson K, Petersson IF, Robertsson O. Revision in previously satisfied knee arthroplasty patients is the result of their call on the physician, not on pre-planned follow-up: a retrospective study of 181 patients who underwent revision within 2 years. Acta Orthop 2005; 76: 785-790.

16. Brokelman RB, van Loon CJ, Boog GJ. Surgeon satisfaction agreement after total knee arthroplasty using a visual analogue scale: a single surgeon series. Arch Orthop Trauma Surg 2008; 128: 255-259.

17. Brokelman RB, Meijerink HJ, de Boer CL, van Loon CJ, de Waal Malefijt MC, van Kampen A. Are surgeons equally satisfied after total knee arthroplasty? Arch Orthop Trauma Surg 2004; 124: 331-333.

18. Noble PC, Conditt MA, Cook KF, Mathis KB. The John Insall Award: Patient expectations affect satisfaction with total knee arthroplasty. Clin Orthop Relat Res 2006; 452: 35-43.

19. Heck DA, Robinson RL, Partridge CM, Lubitz RM, Freund DA. Patient outcomes after knee replacement. Clin Orthop Relat Res 1998; 356: 93-110.

20. Hawker G, Wright J, Coyte P, et al. Health-related quality of life after knee replacement. J Bone Joint Surg Am 1998; 80: 163-173. 21. Losina E, Plerhoples T, Fossel AH, et al. Offering patients the

opportunity to choose their hospital for total knee replacement: impact on satisfaction with the surgery. Arthritis Rheum 2005; 53: 646-652.

22. Rowe PJ, Myles CM, Nutton R. The effect of total knee arthroplasty on joint movement during functional activities and joint range of motion with particular regard to higher flexion users. J Orthop Surg 2005; 13: 131-138.

23. Mancuso CA, Sculco TP, Wickiewicz TL, Jones EC, Robbins L, Warren RF, Williams-Russo P. Patients’ expectations of knee surgery. J Bone Joint Surg Am 2001; 8: 1005-1012.