27 EKİM 1984
Yeryüzünde başka
hiçbir ulus, Türk ulusu
kadar köklü ve sürekli
bir düşmanlığa hedef
\
olmamıştır
8
fi
I
A
A
Erm eni terörizm inin kökleriyle
ilg ili dev b ir araştırm a:
IS O
Onlara,
bileğimizi
büktünneyip,
elimizi
r»
»: # •opturene kadar
düşmanlıklan sürecek
» t 909 Adana olayla-I rı, Amerika’da Ermeni propagandasını yeni- 1 den alevlendirdi. Öteden be-• ri silahlanan ve ayaklanmaya • hazırlanan Adana ve çevresi ı Ermenllerl, İstanbul’da, 31 ' Mart olayı dediğimiz gerici 1 ayaklanmasının patlak verme- ı si üzerine hemen silaha sarıl- I dılar. Dörtyol'dan Cebelibe-, reket sancağı merkezi Erzin’e
yürüdüler. Bunun üzerine yer- I li Türk halkıyla Ermeniler ara- ! sında kanlı çarpışmalar başla- , dı. On bir gün sonra Adana içinde Tûrkler vfe Ermeniler birbirlerine girdiler. Üç gün üç ' gece karşılıklı sokak çarpış- ı maları yaptılar. Pek çok Erme ni ve iki bine yakın (1850) Müslüman öldü. Yerel ma- , kamlar zamanında önlem alıp iki halk kitlesinin kanlı bıçaklı birbirlerine girmelerini önle- ı yememişlerdi.
1 Ortada tek yanlı bir katli- , am olayı yoktu. Halk birbirine ( girmişti. Yerel makamlar da bunu önleyemedikleri için ku- I surlu sayılabilirlerdi. Ama ka- ) sıtlı, planlı bir Ermeni katliamı . söz konusu değildi.
ı Buna rağmen Adana olay- ! ları Avrupa'ya ve Amerika'ya büyük bir Ermeni katliamı ola- I rak gösterildi. Avrupa ve | Amerika basını Türklere kar- l şı yoğun bir düşmanlık kam panyasına giriştiler. Basının 1 bu düşmanca ve tek yanlı ya- I yınlarından başka, Washing- , ton’daki Amerikan makamla
rı da Ermeni propagandacıla rının telgraf ve mektup yağ muruna tutuldular. ABD yöne timini Türkiye'ye silahlı mü dahaleye İtmek amacıyla Washington'a yağdırılan bu propaganda belgelerinden ör nekler verelim.
27 Nisan 1909 günü, Bos- , ton’un üç Protestan Ermeni Kilisesi adına, M. Bagdarari-
an ve S. S. Yenovkian adlı iki
papaz, ABD Cumhurbaşkanı
William Taft’a bir telgraf çe-
c kiyorlar. “ Türkiye’deki çaresiz
Ermenilerin kılıçtan geçiril melerine son vermesi için, in sanlık, H ıris tiy a n lık ve , Amerikan uygarlığı adına”
çağrıda bulunuyorlar.
• BAŞKANA
MEKTUP
K‘ W T ENDİLERİNE, Başkan 1 ^ adına Dışişleri Bakan-
* • vekili Huntington Wil-
v son, 29 Nisan günü cevap ve riyor. ABD elçiliğinden aldığı telgraflara dayanarak başkent s İstanbul'da asayişin sağlandı ğını, karışıklık çıkan bölgeye V, asker yollandığını, yeniden kurulan anayasal (Meşrutiyet) hükümetin yakında Adana ve İskenderun olaylarına da son vereceğine inandığını bildiri- 0 yor. Başkana 24 Nisan günü mektup göndermiş olan Şika- go Üniversitesi’nden Aran S.
ı Yaretzian ile Fresno Ermeni
Komitesi’ne de aynı yolda ce
vap veriliyor.
■ O
30 Nisan 1909 günü Art
hur E. Smith adındaki bir
Amerikan çiftçisi, Başkan
Taft’a bir mektup gönderiyor.
Günlük gazetelerde amansız -t Türk katliamını nefretle oku muş. Türkiye'de Amerikalıla rın da öldürüldüklerini, bin lerce dolarlık mal ve mülkün
1909-1913 yılları arasında ABD Devlet Başkanı olan William H. Tait, Amerika’daki Ermeni derneklerinin ve Ermeni yanlısı politikacıların, Türki ye aleyhine yaptıkları başvurular karşısında zor durumda kalmıştı.
O 1909 da bazı Am erikalılar Türkiye'nin
Hıristiyan devletler arasında
paylaşılmasını istiyordu
# 1909 Adana olayları üzerine Amerika
savaş gem ilerini b ir kez daha
Türkiye’ye gönderdi
0 Ermeni İşi, gerçekte büyük Türk
düşmanlığının* ufak b ir versiyonudur
# Ermeni işi, A tla n tik ötesindeki Türk düş
manlığının, büyük oyunun ufak ve kanlı
b ir piyonudur
A Amerikan yönetim i üzerinde oluşturulan
baskılar, etkisini gösteriyor, Amerikan
savaş gem ileri Mersin Umanı na yollanı
yordu
H Ermeni düşmanlığına, Amerikan gazete
leri ve kiliseler öncülük ediyordu
yok edildiğini öğrenmiş. “ Al-
lahaşkına Sayın Taft, gerçek Amerikanizmin ne olduğunu gösteriniz” diyor. Amerika,
Türkiye’ye gücünü gösterme- .ye girişirse, çiftliğini ve bütün malını mülkünü hatta canını vereceğini söylüyor. Türk su larına Amerikan savaş gemi leri gönderilmesini, Beyrut ve civarının kömür ikmal üssü olarak kullanılmak üzere işgal edilmesini öneriyor. Ve daha da coşuyor. “ Türkiye’nin Hı
ristiyan devletler arasında paylaşılmasını” istiyor ve ıs
rar ediyor: “ Böyle bir hareke
tin zamanı artık gelmiştir”
diyor.
1 Mayıs’ta, B. M. Goomrl- gian (Gümrükçiyan) adlı bir
Ermeni, Boston’dan Başkan
Taft’a üç sayfalık bir protes
to mektubu gönderiyor. Türk- lerin Ermeni ırkını toptan yok etmek için 1896’da başlattık ları işi bitirmeye kararlı olduk larını ileri sürüyor ve Hıris tiyan devletlerin buna seyirci
kalmalarını “ nefretle protes
to” ediyor. Bu devletlerin
Türkiye ile suç ortaklığı yapa rak Türkiye’nin kurtuluşu için Ermeni soyunu kurban ettik lerini ileri sürüyor.
5 Mayıs’ta Fred R. Borton adlı bir Amerikalı yine Bos ton'dan Beyaz Saray’a bir mektup yazıyor. Mektubuna Ermeni sorunuyla ilgili bir Amerikan gazetesinin haber kesitini ekliyor.
“ Anası, karısı, çocukları olan bir adam, bu korkunç ci nayetleri okurken ürperme den edemez” diye yazıyor.
Sonra “ Bu cinayetleri durdur
mak ve sorumluları cezalan dırmak için bu ülkenin gücü kullanılsın. Tanrı ve insanlık aşkına rica ederim” diyor.
4 ve 5 Mayıs günleri Pen- sylvania Piskoposluğu, Pro testan Kilisesi’nde ve Pisko posluk binasında iki gün Türkiye olaylarını görüşüp oy birliğiyle bir karar almış. Ka rarda Cumhurbaşkam’ndan
ve Dışişleri Bakanı’ndan Tür kiye’de Hıristiyanların kesilip doğranmalarını durdurmak ve zarar görenlere yardım için gerekeni yapmaları isteniyor.
On iki milyon Hıristiyanı temsil ettiği söylenen Metho
dist Episcopal Kilisesi pisko
posları Batı Vlrglnia’da bir toplantı yapmışlar. Uzunca bir karar alıp bunu 6 Mayıs günü ABD Başkam’na gönderi yorlar:
“ Asya’da yeni fanatik pat lamayı ve binlerce Hıristiyan’ ın utanmazca katledilmeleri ni dehşetle ve pek derin bir üzüntüyle öğrendik” diyorlar.
Ermeni Kilisesi’ne ve Ameri kan misyoner örgütüne sem patilerini ve başsağlığı dilek lerini sunuyorlar. ABD Başka- m’na çağrıda bulunuyorlar.
“ Günahsız insanların ıstırabı nın durdurulmasını, ölenler için tazminat istenmesini, Amerikan m isyonerlerini korumasını” Başkan dan bek
liyorlar. Ayrıca insanlık ve Hı ristiyan uygarlığı adına Avrupa ve Asya ülkelerine de çağrıda bulunuyorlar. Ermeni- leri “ Katil zalimlerden koru
ması için Türk İmparatorlu ğuma baskı yapılmasını" isti
yorlar.
• HER YERDE DE
MİTİNGLER
YAPIYORLAR
7
Mayıs günü Kaliforni ya eyaletinin Fresno kentinde bir protesto mitingi yapılmış ve bir karar alınmıştır. Karar metni Belediye Başkanı Chester Howell
imzasıyla Beyaz Saray'a gön deriliyor. “ Yirminci yüzyıl uy
garlığının yüzkarası bu vahşet ve barbarlık" protesto edildik
ten sonra, ABD Başkam’na çağrıda bulunuluyor. Avru pa devletleriyle birlikte kat liamlara son verilmesi ve kargaşa bölgesinin, yani Ada na ve Çukurova yöresinin
“ uluslararası kontrol altına alınması” isteniyor.
11 Mayıs’ta Los Angeles kentinde de benzer bir protes to toplantısı düzenlenmiş, iki kişi kürsüye çıkıp konuşma yapmış ve bir karar metni ka leme alınmıştır. Beyaz Sa ray’a iletilen bu kararda “ Asya
Türkiye’sinde Ermenilere kar şı girişilen vahşet” protesto
ediliyor, zulüm gören Ermeni lerin korunması ve zarara uğ rayanlara yardım edilmesi isteniyor.
Illinois eyaletinde 1905 yı lında kurulmuş “ Ermenistan’
ın Amerikan Dostlan” (Ame
rican Friends of Armenia) adlı bir dernek vardı. Bu dernek veya komite, Adana olayları üzerine eylemlerini artırdı. 10 Mayıs 1909 günü bir miting düzenledi, kararlar aldı. Ame rika Cumhurbaşkam’na veDış- işleri Bakanı’na mektuplar gönderdi. Türk sularına Ame rikan savaş gemileri gönderil m esini alkışlarken, öte yandan, Berlin Antlaşması'nı imzalayan Avrupa devletleri ne Ermeniler konusunda so rumluluklarının hatırlatılma- sını istedi.
New York ve çevresinde yaşayan Ermeniler 8 Mayıs 1909 günü bir miting düzen lemişler ve bir karar almışlar dı. Karar m etni, M iting Başkanı A. Agrazian imzasıy la 15 Mayıs’ta ABD Başkanı
William Taft’a da sunulmuş.
Kararda, Adana ve Halep vilâ yetlerinde binlerce Ermeni’ nin vahşice katledilmeleri en sert biçimde kınanıyor. Suç luların cezalandırılması, sağ
kalan Ermenilere yardım edil mesi isteniyor. Ermeni dava sını kitlelere mal eden Ame rikan basınına teşekkür ediliyor.
• " B A Ş SORUMLU
AVRUPA" DENİYOR
N
EW Jersey eyaletinde, Am erikan K ilisele r Topluğu Ulusal Kon- seyi’ne (National Council of Congregational Churches)bağlı çeşitli dinî kuruluşlar, 14 Mayıs günü toplanarak, Er meni sorunuyla ilgili düşünce ve dileklerini ABD Başkanı’na iletmek üzere dört kişilik bir komite seçmişler, insanlık dı şı katliamların bundan böyle tekrarlanmaması İçin her tür lü önlemlerin alınmasını Baş kan Taft’tan rica ediyorlar.
Kaliforniya eyaletinin Sac
ramento kenti halkı, “ Türk zu lümlerini protesto” için bir
karar almışlar. 27 kişinin im zasını taşıyan bu karar, 17 Ma- yıs’ta Beyaz Saray’a sunul muş. Bu zulümlerin durdurul ması ve bir daha tekrarlanma ması için ABD yönetimince kesin kararlar alınması is teniyor.
Virginia eyaletinin Rich mond kenti halkı da, orada
oturan Ermenilerle birlikte, benzer bir karar almışlar. El liye yakın kimsenin imzaladı ğı bu karar, Belediye Başkanı tarafından ABD Başkanı’na iletilmiştir. Türkiye'de yaşa yan Ermenilerin hak ve özgür lüklerinin güvence altına alınması isteniyor.
18 Haziran 1909 günü,
Amerika Protestan Ermeniler Birliği (The Armenian Evange lical Alliance of America) adı
na M. G. Papazian, H. G.
Benneyan ve H. M. Dadouri- an imzalarıyla ABD Başkanı'
na dört sayfalık bir mektup gönderiliyor. Örneklerinin ABD Kongresi ve Temsilciler Meclisi üyelerine de posta landığı anlaşılan mektupta özetle şunlar söyleniyor. “ Dış
güçlerce önlenmezse Adana ve Halep felâketleri ilerde da ha korkunç biçimde tekrarla nabilir. Olayların baş sorum lusu Avrupa devletleridir.”
• KAMPANYA
ETKİLİ OLUYOR
A
MERİKA Birleşik Dev letleri yönetimi üzerin de yoğunlaştırılan bu kampanya büsbütün etkisiz kalmamıştır. Amerikan savaş gemileri Türk sularına, Mersin limanına yollanmıştır. Türki ye'ye karşı Amerika gövde gösterisinde bulunmuştur. İs tanbul'da Amerikan diploma tik baskıları artmıştır. Bu baskıların da sonucu olarak,Cemal Paşa, Adana’da 47
Türk’ü alelacele ipe çektir miştir. Ermenilerin başlattık ları olaylar sonunda iki bine yakın Türk’ün öldürülmesinin üstüne, 47 Türk ailesi daha söndürülmüştür.
Öte yandan, Atlantik öte sinde, Kuzey Amerika yarım kıtası baştanbaşa Türk düş manlığı İle çalkalanmıştır. Protestan K ilise si’nin ve Amerikan gazetelerinin öncü lük ettikleri bu tek yanlı düş manlık kampanyasıyla b ir Amerikan kuşağının daha be yinleri yıkanmıştır. Amerikan halkının kafasına barbar ve katil Türk imajı bir kez daha çivilenmiştir. Kötü Türk ima jı, Amerikan toplum bilincin de ve belleğinde bir kez daha yer etmiş ve kalın bir tortu bı rakmıştır. Amerikan gazete ko le ksiyon la rı, Amerikan Kongre Kitaplığı rafları, Ame rikan Ulusal Arşiv dosyaları, bir kez daha Türk düşmanlığı belgeleriyle kabarmıştır.
• SONUÇ
Atlantik ötesinde Türk düşmanlığının kökleri derin dir. Nedenleri çoktur. Müslü man oluşumuz, Türk oluşu muz nedenlerden biri. Ameri kan misyonerlerinin sık sık başvurdukları ünlü Gladsto
ne, Müslümanlığımızdan do
layı değil, Türklüğümüzden dolayı bize düşman olduğunu açıklar. “ Çünkü Türkler, j İspanya’daki Mağribî Müslü- j
manlar gibi “ uygar” ve Hind < Müslümanları gibi “ uysal” de- ‘ ğildir ve üstelik Avrupa’da beş yüz yıl oturmuşlardır”
der. Demek ki, uygar Endülüs Müslümanları gibi yok ede medikleri için bize düşman dırlar. “ Uysal” Hind Müslü manları gibi üç yüz yıl İngiliz boyunduruğuna girmediğimiz için düşmandırlar. Avrupa’nın bir bölümünü Türk yurdu yap tığım ız için düşmandırlar. Öteki Müslümanlardan daha çok Türk’e düşmandırlar. Yer küresinin güzel ve zengin bir toprağında oturduğumuz ve bu toprağı parçalatmadığımız için bize hınçları vardır. Ne denler saymakla bitmez.
Atlantik berisinde bu düş manlık daha da köklüdür. Bu rada yalnız Amerikan “ def
teri” biraz kurcalandı. Avru
pa’nın kara defterleri birkarış- tırılsa neler çıkar, neler! Yeryüzünde başka hiçbir ulus, Türk ulusu kadar köklü ve sürekli bir düşmanlığa he def olmamıştır.
Bu köklü düşmanlık sü rekli yaşatılır, beslenir ve sık sık hortlatılır. Ermeni işi, bu büyük Türk düşmanlığının ufak bir görüntüsüdür. Erme ni, büyük oyunun ufak ve kan lı bir piyonudur. Türkiye'de Ermeni zulüm görmüş olsun olmasın, Türkiye'de Ermeni bulunsun bulunmasın, bu düşmanlık propagandası yine yaşatılır ve sürdürülür. Bugün Ermeni, yarın bir başka figü ran bulunur. Türk düşmanlığı yine hortlatılır. Bunu dün ya şadık, bugün yaşıyoruz ve belki yarın da yaşayacağız. Ne zamana kadar? Tâ ki onla ra bileğimizi büktürmeyip eli mizi öptürene kadar!
Şimdilik, bu kadarını not edelim, yeter.
Bini
-Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
