CUMHURİYET 22 Mart 19b5
"7T - 5 ¿T ^ i T
- CUMHURBAŞKANLIĞI
SENFONİ ORKESTRASI
139 YILDA İLERİ BİR SEVİYEYE ULAŞTI
T a h a T o ro s Arşivi
konserler ile
«uluslararası seviyeye»
çıkmış bir orkestra niteliğini taşımak -
tadır.
ZEKİ UNGUR
1 flCI
yılının 29 Ekiminde An- I U tl I karada yeni «Konser Sa lonu» na kavuşmuş olan bu en eski orkestramız, günümüzde dış , sanat merkezlerindeki örneklerigibi düzenli, metotlu ve prog
ramlı bir çalışma ve en değerli şef ve virtüozlarla konserler ve rebilme imkânını elde etmiştir.
27 Martta ölümünün 21. yıldö nümünde anacağımız değerli şef Dr. Ernst Praetorius’ün 1935 yı-
lındanberi büyük emeği geçmiş
bulunan Cumhurbaşkanlığı Sen foni Orkestrası, geçtiğimiz yıllar
da Scherchen, Rosbaud, Matze-
rath, Weldon gibi şeflerle verdi ği konserlerde gelişmesini ortaya koymuştu.
Bu mevsim, orkestranın G. E. Lessing ve Hikmet Şimşek yöne timinde, gerek Türk, gerekse ya
bancı virtüozlarla düzenlediği
konserlerde varılan seviye, bu
orkestranın memleketimizin mü
Lumhurbaşkanlığ' beıııom orkestrası 192(i yılında
1963 Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası
llllllllim illllll lll lim ill ll ll li ll lll lll ll ll lll ll ll lll ll ll im ill lll ll li ni' ">•
zik yayım ve eğitimindeki önem li varlığını ispat etmektedir.
Bu orkestranın dinamik, yorul mak bilmez ve müteşebbis mü dürü (aynı zamanda değerli flü- tisti) Mükerrem -Berk ile toplu luğunun son Istanbula gelişinde konuşuyorduk. Söz hep, Ankara- dan başka İstanbul ve Anadolu turnelerinde halkın müzik kültü rüne aşılanmasında etkileyici ya rarlığı olan bu 112 kişilik kosko ca senfonik orkestranın geçmişte ki, bugünkü durumu ve gelecek teki projeleri üzerinde döndü do laştı :
TARİHÇE
Atatürk Türkiyesinin «çok ses li», çağdaş ve ileri müzik alanın da kapısını ilk defa Batı’ya açı şı 1826 yılında, îstanbula getirti len ünlü İtalyan bestecisi Gaita- no Donizetti’nin kardeşi Giusep pe Donizetti (Donizetti Paşa) yö netimindeki «Bando» dur. Sonra
ları, Guatelli, İspanyol Aranda,
Necip Paşa, Dikran Çuhacıyan,
Zati Bey, Saffet Bey, Veli Bey, Zeki Bey’lerin yönetimindeki : «Muzika Meşkhanesi» (küçük bir konservatuvar sayılırdı) ile Mu- zika-i Hûmayûn, Makamı Hilâfet Muzikası adlarını taşıdıktan son ra Cumhuriyet ile birlikte Ata türk orkestrayı îstanbuldan An- karaya getirtmiş ve adı «Rivase- ticumhur Orkestrası ve Bandosu»
olmuştu. 1934 yılma kadar or
kestra şefliğini büyük emek ve öncü çalışmasiyle Zeki Bey (Ün- gör) yapmış, sonra Adnan Say- gun, Dr. Ernst Praetorius, Ferit
Alnar, Dr. Hans Hoerner, Her
man Scherchen, Hans Rosbaud, George Weldon, Hans von Ben-
da, Dr. Helmuth Thierfelder,
Walter Goehr, Bruno Bogo ve
şimdi de Prof. G. E. Lessing yö netmiştir.
1958 de çıkan Teşkilât Kanunu
ile orkestra «Cumhurbaşkanlığı
Senfoni Okestrası» adını almıştır. YURT İÇİ KONSERLERİ
Halk Konserleri ile dünyanın tanınmış şef ve solistlerini tanı
ta- ’ aynı zamanda
'11111111111111111111111
DONİZETTİ PAŞA
genç şef ve solistlerimize de kon ser imkânları sağlamış bulunmak
tadır. Bu konserler bu mevsim
«ucuz» ve «abonman» şeklinde
ikiye ayrılarak daha yararlı ol maktadır.
Üniversite Konserleri: Aynı za manda Radyo’dan da yayınlanan bu konserler, üniversite çağından sonra Anadolunun dört bir tara fına dönen aydınlarımızın halka müzik kültürünü yaymasına da yaramaktadır. Üniversite Konser
leri’nin «Barok Çağından başla
mak üzere bir müzik öğretimi
tarzında düzenlenmiş olması da çok yerinde bir harekettir.
Ordu ve Bölge Konserleri: 1958
mevsiminde başlanan ve ordu
nun araçları ve desteğiyle Ana dolu ve Trakya’nın 50 den fazla il ve ilçesinde verilen «gezi kon serleri» çağdaş ve ciddî müziğin tanıtılmasında en ilkel bölgeler de bile etki yapmıştır.
Şimdi «Pilot Bölge Konserleri» adını alan bu turneler Eskişehir, Bursa ve Konya gibi illerimizde
süreli konserler halini almıştır.
Anadolunun bütün imkânsızlıkla rı içinde (yatacak yer, konser sa lonu, hattâ gıda sıkıntısı çekile rek) verilen bu konserlerin «açık lamalı» şekilde sunulması, bilgi kaynağı niteliğini de taşımakta dır.
YURT DIŞI KONSERLERİ
Almanya, Finlandiya, İsveç,
Norveç, İtalya’da verilen konser ler yabancı basında övücü yazı lara yol açmıştır. Bu konserlere
İdil Biret, Aylâ Erduran, Suna
Kan gibi solistlerimizin katılma sı başarının parlak olmasını sağ ladı.
YENİ İMKANLAR
Bir milyon liraya çıkan gider
bütçesiyle, sekiz milyon liralık
«yeni konser salonu» ile, turne leri için özel otobüsleri ve kam
yonu ile Cumhurbaşkanlığı Or
kestrası, başta Müdür Mükerrem
Berk’in ve içlerinde yurdumu
zun değerleri olan bütün sanat çıları ile «klâs» bir orkestra özel liğini artık kazanmış bulunuyor. m ıııııııııllılllllllllllllllllillllllllll
