• Sonuç bulunamadı

Cenab Şahabettin:Kırk sene evvel herkesin çok beğendiği bu üslup üstadının yazıları bugün pek garip geliyor

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Cenab Şahabettin:Kırk sene evvel herkesin çok beğendiği bu üslup üstadının yazıları bugün pek garip geliyor"

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

[ Gazeteler» Gazeteciler ]

Cenab Sahabettir.

K írk sen e evv¿* h erkesin ç

bezendiği

tu

üslûp üsi-dmır»

ün pe!;

yazı!

- 7 % £ j£¿Sü**n« s *“8 ^ Kütüphaneden eski bn (Ser- K

vet-i Fümın) cildini idilken ö- ' '¡r; . nünde duran kitaplardan biri *' > ^

r ^ ^ y o r

*3

yere düştü. Açtım, baktım, Ce- ” *. t i

nap Şahabeddin’in (Evrakı V Meşrutiyetin

ilâ-Eyyam) ı...

nınaan sonra gazetelerde çık*^ bu yazıları ne kadar zevkle o- kumuştuk... (Hac Yolunda) dan sonra (Evrakı Eyyam) âdeta edebî bir ziyafet olmuştu. Ce­ nap Şahabeddin’in şiirlerinden ziyade nesrini beğeniyorduk. Cümleler usta bir elmas tıraş

/ ' v % â : . 4sj y*-* I f ,

X,

tÜrŞiŞr ..¿M

parlak, ince ve zarifti.

f K , •î! ^ - u M ! • ; > '.:S v .... ' t ' . * *

1

ha göz gezdirmek için

açtım. Fakat okurr ’;a başlar t ■ ” başlamaz durakladım. Bir za- . . inanlar • herkesin büyük zevkle)«

okuduğu yazılar bunlar mıydı?... .. r- - Aınun Yarabbi ne kadar garip,

h a ttâ ne kadar feci şeyler... Parlak bir pırlantaya benzeti­ len kelimeler insana âdeta birer sırça parçası gibi batıyor!

Sakın mübalâğa zannetme­ yin. İşte bir tek yazıdan birkaç m isal:

Makalâtı siyasiye ile nemlû bir gazete, şüunu yevmiyenin mlratı zl İdrâki, ruhu diruzun fikri ferdaya gönderdiği selâmı vasiyet, küşade bir pencere, esabil kariîn, eııgüştü tecessüs, saydı -havadis, beliyel uznıa, müstahakkı musalıale, tavilül- kanıe yazılar, kemanîi siyeh- fam, temeshürü umumi gibi bir­ birinden garip terkipler... Bun- -ların arasında «Efvahı avamda Balyalanan cümeli şekvaiye» gi­ bi o kadar İnce bir edibe hiç de yakışmıyacak cümleler de var...

T25 senesi

. Sahlfeleri çevirmekte devem edelim... Kıymetli edib 1325 U909) senesi yansına şu suretle başlıyor:

«Bugün kitabı eyyamın yeni bir babına başladık. Geçen se­ ne, ,ei heremdide — ömrü müzü teşkil eden şenelt ı in öm­ rü az olur — bârı hâtır&tı altın­ da ezilen miyanı dü tası ile ta ­ riki ebediyete girdi. Artık râhi mazide h er gün biı a.. daha gir­ dabı nisyana dökülecek. Şu ge­ çen pür çuun seneyi hayalen bir daha dolaşmak: Oooh ne m üt’ip seferi» ı ı

Cenap Şahabeddin Beyin di­ liyle söyliyelim: Oooh ne m üt’ip kıraat!... Silsile! es’ilc, tağyiri maişet, tebdili m uhitat, tecdidi heyecan, lâsei aheııi selaitv, heyahayı tehekkiim, giriftarara şakamet, âmâli gayrimüfide, telmihatı şat:ra, ihama*: kabi- ha, udhûke, keşfi mudhikât, ka- riini zeki' e, tavilülkame bend- ler, saydı şüun, istintakı cihan, İlân atı kâzibe gibi terkipler, terkipler...

Bunları okurken hukuk mek­ tebindeki bir Rum sınıf arka- uaşımı hatniadım . Türkçesi e- peyce zayıf olan bu arkadaş iyi Türkçe bilir görünmek için müstalah konuşmak meraklısı idi. Meselâ «Notlan kopye et­ tim, elinizi tazyik etmekliğime müsaade edin» derdi!...

r fc

V

V

A

J

? .Bunu söylemekle Cenap Şa habeddin Beyin Türkçesi za-yıftı gibi bir imada bulunmak İstemiyorum; hayır, katiyen... O, Osmanlıcayı çok iyi bilen m ahdut insanlardan biriydi. Bu sebepledir ki yazılarında sık sık geçen «na kabili inkâr» lann bir hikmeti olacaktır. Cenap Şahabeddin Bey «Seyahatin na kabili inkâr bir cazibesi var» di­ yor. Gayri kabili inkâr değil de na kabili inkâr... «Seyahatin inkâr edilmez bir cazibesi var» demek hepsinden güzel değil

mi?.. _

Karnaval

Sahifeleri çevirmekte devam edelim... Karnaval yazısından:

«Zavallı m asharalann mesali nızmerre altında sıkılan, ezi­ len ruhları maskeden bir sada­ ka! şetaret İstiyor, çarubu tak­ dirin nasılsa cidalgâhı maişete «ürüklediğl bu mağlûbîni hayat yüzlerini örterek, kıyafetlerini değiştirerek hakayıkı yevmiye­ den kurtulmağa, kalblerini bi­ raz afaki düruğ ve hayale çı­ karmağa çabalıyorlar. Hayatı hakikiye bu gedayam irfana kendi dimağları gibi küçük, kendi ruhları kadar dar, kendi kalblerindeo daha boş gelir.

Hakikatten, içerisinde her

Cenap Şahabeddin’in gençlik resm i

dakikai tevakkufu bir asrı mahpusiyet gibi uzun bulduktan hakikatten, içerisinde hayatla- rmın her saniye biraz daha pas­ landığını, tiftiklendiğini, üzü­ lüp öldüğünü hissettikleri çarhı gaddarı hakikatten kurtulmak için «mashara» olmağa razı ol- duiar... Şimdi ekâzîpten men- suç bir sayebanı münevverde bi­ rer pervane! şey d'’ gibi saydı hayale «Aşıyorlar.

Oooh, zavallı m asharalar, biz gülmeli değil, ağlamalı­ yız.»

Cenap Şahabeddin Beyin «mashara »lan hayatta mağluL olmuş k i l o l a r addetmesini doğru bulmuyorum. Bunlar bil­ âkis hayatta az çok muvaffak olmuş, şen, neşeli adamlardır. Öyle olmasa saraylarda maskeli balo verilir, kıratlar, prensler maske U ta rla r mıydı? Ahmet Rasim Beyin yazıları da maske takanlann keyif erbabı, neşeli İnsanlar olduğunu açıkça gös­ terir.

Çöl ve H a c ıla r

çöl ve Hacılar yazısından: çölün kesbettiği manzara! ze- heb üstünde seyahat edenler serveti dünyeviyenin bir serabı iğfal olduğunu biraz anlamış o- lurlar.

Cidde’yi Mekke’ye rapteden feyfayı bipayan, öyle iıissolunur ki gûya Kuranı tabiatın küşade bir sahifesidir. Üzerinden ge­ çenlere her zerrei rik bir dersi tevekkül verir, nigâhı seyyahta çöl bir vaizi hakayıktır.

Lokomotifin safiri tizi — ava- kıbı vahimei içtimaiyesiııden başka — bu diyarı itikâfm ha- muşîi ezelîsine karşı bir darbei istihzadır. Bedeviler kadar ila­ cılar da bu ihtizarı tehekkümün bikri badiyeyi tahrişine razı ol­ mamalıdırlar.»

Çöller sessiz kalsın, lokomotif düdüğü işitilmesin... Uzun müddet Avrupada yaşamış, o kadar ince ve zekâsiyle meşhur bir insan nasıl böyle düşünü­ yor?

«İstanbulu Temaşa» yazısal­ dan:

«Güneş doğmuş, Çamlıca a r ­ kasında bir harîkı nur ika et­ mişti... İstanbul tarafında bir şurişi ahşap, Beyoğlu cihetinde bir yığın eşkâli mütehaccire, ruşenîi tulü içinde m ert olu­ yor....»

«Güneş bir harîkı nur ika etmişti»; insanın aklına bir kundakçı getirmiyor mu?!...

Cenap Şahabeddin Beyin ha­ yatını, kadın - erkek dâvası hakkındakl fikirlerini gelecek yazımızda anlatacağız.

Enis Tahsin TİL

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

The present study demonstrated that pre-treatment with dexmedetomidine, alpha-methyldopa or moxoni- dine reduced seizure activity and lethality during acute cocaine toxicity.. It

Bir toplumun bütün değerleri dilinde barınır. O dili anlamanın yolu ise söz varlığını incelemekten geçer. Zira toplumların bütün birikimleri dilinde var

HL60 cells and UCB CD34+ cells were cultured with different concentrations of ATO for up to three weeks and examined for changes of cell cycle.. We found that ATO (< or = 5

Bu sergi Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık tarafından Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.

Koçak (2013) tarafından 211 branş öğretmeni ile yapılan ortaokul yönetici- lerinin sosyal iletişim becerilerinin öğretmen motivasyonuna etkisinin araştırıldığı

[r]

Toplum böyle bir anlayış açısından ortaya konur, örneğin savaş yılla­ rının güç ekonomik koşulla­ rının yol açtığı ekmek kıtlı­ ğını konu edinen

Hor şeyi kolay kolay beğen- ıniyen, yahut evvelâ beğenir görünüp de hatır için "fikir değiştiren Haindi Tanpmar, tabii güzel hanımların gru- punda;