RAT ADENOHİPOFİZİNİN PARS DİSTALİSİNDEKİ HÜCRE TİPLERİ ÜZERİNDE HİSTOKİMYASAL ÇALIŞMALAR

(1)

RAT ADENOHiPOFiziNiN PARS DisTALisiNDEKi HOCRE TiPLERi OZERiNDE

HiSTOKiMYASAL

C;ALI~MALAR

'

$adiye ErgOldOrenler

O

₁

His

t

oc

h

e

mi

ca

l

S

tu

d

i

es o

n th

e Ce

ll

Types of

th

e Anterior Lobe or Ra

t H

y

p

op

h

ys

i

s

Oze!: Bu ara~lrmada, gel~me dOnemindeki d~ ve erkek ratlar ile ergin erkek ratlann; gebe. gebe oImayan ve 13k.

tasyondaki ergin ~ rallann hipoflZ bezlerinin pars distaJislerindeki hUcre liplerinin histolojik Ozelliklerinin ve saylsal da· glhmlannm 1~lk mikroskotlu ile belirlenmesi a~landt. Materyal oIarak (20 ~ ve 10 erkek) toplam 30 Wistar 100 Albino ral kuJlanlldl. Incelemeler SOIllX:Unda oval ya da yuvarlak ~ekim asidofil sitoplazmall hOcrelere, inceleoeri bUlun dOnemlerde. pars distaliste daglnlk durumda rastlandl. Htkrelerin ~ekirdekleri yuvarlak ve ekzantrik konumda Iokalize olmu~tu. Bu hOc· reler kapilar damarlar etrahnda kordonlar ol~turmaktaydl. Asidolil hOcre saytJanmn gebellk ve laklasyonda diQer dO-nemlerden daha fazla oIdugu dikkali cekli. Tireolropik harmon saJgllayan (TSH) hUcreler, pars distaliste homojen dagilim g6slermekle beraber. pars distalisin merkezi ve lateral ktStmlannda daha stkllkla gazlendiler. TSH hUcreleri yuval1ak, oval, Ut;:gen va poIihedral ~killere sahipliler. CekirdekJeri iri va yuvarlak ~killiydi. ~lerde erkeklerden da.ha fazla saylda rast· lanan bu hlicreler. gel~ dOOemindel<i ~lerde diger dOnemierdekinden daha fazla saYldaydt. Yuval1ak·oval f8killi

gr

nadolropik hlicreler yuvarlak ~ekirdege sahip olup; pars distalis boyunca gOzlendiler. Bu hOereler ergin di~ide seksCteI 01· gunluga bagh olarak en yUksek saYlda bulundular.

Anahtar SozcGkler: Adenohipofiz, Histokimya. Pars Distalis, Rat

Summary: The aim of this study was to investigate the histologic charasterictics of anterior pituitary cell types Irt the im· mature and mature males and also in immature, mature, pregnant and lactating female rats with the light microscope. As a material. 30 pituitary glands provided from Wistar albino rals were used (20 lemales and 10 males). Acidophilic cells were lound to distribute throughout the pars distalis In all groups. These cells were round or ovoid in shape, and their nuclei were also round and localized eccentrically and the cells in contact with sinusoids. Their numbers were more greater al both lac· tational and pregnancy than these of the other stages. Although the tireotropic cells distributed throughout the pars distalis, these cells were observed more diffuse in the centrial and lateral areas 01 pars distalis. These cells were round, ovoid, stel-lar and various in shape. and their nuclei were large and round in shape. Their numbers were the greatest in mature female and they were much more in female than male. The round-ovoid shaped gonadotrophic cells were observed throughout the pars distalis. Their nuclei were round in shape. These cells were found at maximum numbers. depending on the se· xual period in the mature female.

Key Words: Adenohypophysis. Histochemistry, Pars Distalis, Rat

GlriJ

Hipofiz, beynin bazalinde, sphenoid kemi{jin fossa hypophysialis adl verilen Cukurlu{junun i<;:ine

yer-le~mi~ oIan kompleks bir endokrin bezdir (Leeson ve

ark. 1985; Bloom ve Fawcett, 1994). Embriyonal

dO-nemde on

b{)iomO

a{jlz bo~lu{ju ektoderminden

ge-I~irken, arks b6iumO diensefalonun ventralinden, yani

n6r0ektodermden geli§ir. A{jlz ~Iu~u tavant ek· todermlnden k6ken alan klsml adenohipofizi,

nO-roektodermclen kOken alan klsml cia nOrohipoftzi ol~· tUNr (Hassa ve ~tl, 1997). Adenohipofizin en

bOyCrk

OOIOmO pars distalis'dir ve buraclaki hOcreler, be-yanma ozelliklerine gare kromofob ve kromofil olmak uzere

2

gruba ayrthrlar. Kromoliller, asidofiller ve ba· zoliller olarak ikiye aynllr. Bunlardan asidofil hOcreler. Somatotropik honnan (STH) ve Prolaktin (PAL) hor·

Gclt~ Tanht :06.02.2002 @: skum71@,hoImail.com

rnonunun yaplmlndan, bazofilik hGcreler ise Tireotropik hormon (TSH) ve Gonadotropik hormon (FSH·LH)

ya-plmlndan sorumludurtar (Bloom ve FaY-lCett, 1994). Aat adenohipofizinde. somatotropik hormon sal· gllayan (STH) hGcrelerin c;aplannm 10-13 mm araslnda oIdu{Ju ve cekirdeklerinin de genellikJe hUcr"enin mer· kezinde Iokalize oldu{ju bildirilmi~tir (Nakane, 1970). Bu hOcreler. maymun (Girod ve Dubois, 1976), sl{jlr (Dac-heux ve Dubois, 1976) ve o{IJak adenohipofizinde (Gomez ve ark.. 1989) pars distalis OOyunca yaygm da{jlltm gOstennektedirler. STH hUcrelerinin pubertideki erkek ratlarda, d~ilere gOre

daha

lazla oldu{ju ve ara· daki larkin ya~la birlikte arttl{jl belirtilmi$tir (Birge

va

ark., 1967). Poole ve Komegay (1982) rat hipofizinde, dO· zensiz da{jlhm gOsleren STH hOCrelerini yakla~lk 01047 oranlnda, PAL hOCrelerini OOIgenin merkezinde %28.2

• Aym adlt doktora tczinden 67.ctlenmi~tir.

(2)

ERGOLDORENLER

va periferinde ise %36.6 ()(3mnda bulm~rdlr.

Laktasyondaki ratlarda PAL

hfJcrffiernn,

iri

du-zensiz ~kiIi salgl granUlleri

iIe

karakterize oIdukian

(Papka va

ark.,

1986) ve saYllanmn

Onem/i

0Iy0de

art-tlQI (Haggi va ark., 1986), laktasyonun

sona

errnesinl !akiben de ~un bir dejenerasyona uQradlldan (Org-nero ve ark., 1 993) bildirilm~tir.

Baker va Ya-Yen (1971), ral hipofizinde, TSH hOC·

relerioo poIihedrai ~ okluklanm va OzellikJe d~ ral·

larda bazllannln gonadotropik hOcrelere yaklO

bQ.-yOkl~ sahlp oktuklanm bildinn~lerdir. Sarna va ark.

(1994)

iss, 0IIllI

ya da ywar1ak IU:reler yamnda

po-ligonal h()c(elem

de

vartlQlnl bikirirken, TSH

hOc·

relerirWI

anlariyOr hipofiz boyunca yaygln

oIarak

da· QlldlQlnl gOzlem~lerdir. Bu hOCreler, rat

adenohipoflzlnde en az bulunan hOCrelerdir (Poole ve

Kornegay, 1982).

Bazofilik hOcrelerin di{Jer bir all grubu

go-nadolropik

hOcreIerden

LH hOcreleri Ylldlz ya da

po-ligonal ~kilIi oIup, ef1(ekJerde nadir oIarak

gO-rulmektedirler (Morialry, 1975). CosloN ve ark. (1974),

LH

sal9,layan hOOeIeri

kOt;(ik

va

grar(ds()z.

FSH

it;&-ren hOcreleri

iss

iri va granGIIG

hOcreIer

oIarak la·

ntrnlaml~rthr. 8 Etreby va Falh EI Bab (1977), ko.

pelderda gonadotropik hOCrelerin, oval ya da

polihedral, yekirdelderinln yuvartak, c;:oQunlulda ek-zanlrik Iokalizasyonlu olduQunu; hOCrelerin pars distalis

boyI.n;:a

daQllml~ oImalanna ~In, organln in· fundibuluma yakm

On

bOIgesinde daha yo{Jun oIarak bulunduklannl beli~lerdir.

Calt~da, geli~me dOnemindeki d~ ve erkek, argin d~ va erkek ratlarta,

gebe

va

Iaklasyondaki

~ ratlarda adenohipofizin pars distaltsindekl hOCrelerin

daQJllmlan, ~Ileri ve dOnemIere gOre yo{Junluldannln beNrlenmesl ama9andl.

Materyal ve Metot

calt~da kullamlan hayvan materyali (Wistar 100 Albino Raliar) Aefik Saydam Hlfzlsslhha EnstitGsQ

Serum QifUiQi'nden a1man bir erkek ve bir di~i ratIO

yo-!)alhlmasryla saQlandl. Qo!)aJttlan hayvanlann 30 adeti

gel~ dOnemode~ d~

ve _

(4-6

hafta) gruplan,

ergin

d~ va

eri<ek (10 hafta) gruplan, gebelik

va

Iak-tasyon dOnerrindeki di~i g~n oImak Gzere her

bi-rinda ~r hayvan butunan a1t! grubs aynldl.

Gruplar 12 saat aydtnlrk, 12 saal kamnlrk

pe-riyodunda oda srcakhQrnda tutuldular. Ad ~bitum yem

va su verildt Rallann hipolizleri eler aneslezisl aftrnda

alrndl. Bu amayla

geneI

aneztezidekl hayvaniann

gOOCts

~Iuklan yapllan ensizyonla ~Ilarak:

kalbe

giren ve ~Ikan damartan kesllerek kanlannrn ~masl sa~landl. Takiben seri bir ~Ide kalvaryum

kaI·

d,nlarak, lossa hypophysiais'leki Ilpofiz bezi dikka~ bir

~ t;lkanldl. A1rnan tjpofizJer fonnol·sGb~mat

ve

Bouin

tespit soIGsyonlannda 24

saat sOrey\e

lespit

edil-di. Formol-sGblimattaki doku Omekleri 24 saat sGreyie suda Ylkamayl takben alkol ve benzol serilerinden

ge-~rilerek;

Boujn'de

lespit edilen Omelder

iss

%70'lik al·

koklen ba~layarak dehidrasyonu lakiban benzol

se-rilennden gec;:irilerek paraplastta (Sigma P-3683)

bIokJandrlar, Hazlrtanan bIoklardan, 24rrvn ara ile 6 ITWll kahnlrQlnda onar adel sen

kesit

alrndl. Pars

distalis'tetd

hClcrelerin belir1emlesi va saYlrrianmn yapllmasl ama·

e,yta. asidofd hOcreler i9n Azan (Dank

va ark.,

1989

),

gonadotropik r£tcreler it;in

Aldehyde

tt)onifHuxol

blue-PAS

(Pagel

va

Eccleston,

1 960),

TSH hOcreleri

i9n

de

Oxidation-aician bfue..PAS-orange G (EI Elreby va aM<..,

1973) ile Alcian blue boyama yOntamieri (Oenk ve aoc,

1989) va hipofizin genet hlstolojik incelemesl M;:in

Mal-Iory'nin GylG boyama (Triple) yOntemi (Crossmon,

1937)

uygulandl.

Her grubs

ait

asidofd hOCreler Alan, TSH hOCreleri

O_lion

aJcian

blue-PA8-orange

G

va

gonadoIropik

IU:reler Aldehyde 1tionin-luxot blue-PAS ile boyanan

preparatlarda saYl1d1.

Bu

~ her kesitte, okOler kare

grid (lOxl0

kare)

kullan'''rak.

x

400

bUyii1mede rast·

gele

~ilen ~

alandaki (lop1am

187500

1"11" ) hOcre

saYISI beHr1endi va a kesite ait hOCre sa}'lSI cMarak

kay-dedildi. Elde edi\en veriier,

ANNOVA tesli jle

analiz edj-lerek gnJP'ar arasl farkhhklann

OnemIi

oIup oImadlkJan belirlendi (Ballarve Masteller, 1992).

Bulgular

Rat

tipofizirWl

($ekill)

VOcu1

bOyU~OliU

ile cranl,1I

otarak ~

_odeki

(4-6

haftallk) er1<ek

va

di-~lerde en

kCl91k.

ergin ~ilerde (10 haftalrk) ergin

er-leakiere (10

haftallk)

gOre

biraz daha

bOyUk.

gebe

va Ozellilde laktasyondaki d~lerde ise

gebe

oImayan ergin di~ilere

gOre

otduk9'

bOyUk oldu!)u gOzlendi.

GeI~me dOnemindeki erkek va di~i rallarda, oval ya da yuvartak ~killi va asidofil silopiazmaya sahip oIan 5TH va PAL hOCreleri, pars distalis boyunca yay-gin

oIarak

kapillar damartann etraftnda, ikili-U;l1 gruplar

haIinde

gOzJendi.

Nadiren

de

lek

tel<

bulunan hGcreIer

gOrOidO.

TSH

hOcreleri ywar1ak, oval

veya

poIigonal

~kini hOCreler halinde, pars dislaJis boyunca ye~~

olmakla baraber. adenohipofizin laleral bOIGmlerinde

diQer bOIgelere gOre daha srklrlda gOnendiler.

Qe-kirt1ekierl irl yuvarlak ya da oval

~killiydi. Gonadotropik hOCreler yuvartak-ovaJ ~killi, pars distalis boyunca da

-Qtlml~ oIup, asidofilik hOCrelere gOre daha az sa-yrdaychlar. Qekirdekleri

de

iri ve yuvartak ~killiydi ($ekil

2

ve \lOkil

3).

Ergin

dOnerr<1eki

~

rallarda asidolill"iicreier

yu-var1ak-oval ~W,

pars

distalis

boyurx:a daQtlm'~ va

(3)

~-$eklil. Rat hipofizinin makroskobik gOrOnumu (oklar)

!;)ekll 2. Gel~ dOnemindeki d~ asidofil hiJcreler (oklar). AZAN., Bar. 50 IJm

(4)

ERGOLDORENLER

• A

t

-

j

~kj 3. Gel~me dOnemindeki ~ asidofil hU:::reler (oklar), gonadotropik hUcreler (9ft oIdar). Aldehyde-lhionin luxol blue PAS, Bar: 50 ~m

$ekil 4. Gebelik dOneffilndekJ d~ide asidofil hOcreler (ince oklar), TSH hucrelen (~dI ok) va

(5)

$ekiI5. laktasyondaki d~i ratlarda asidofil hOcreler (ince oldar), TSH hOcreleri (t;ift oklar), Gonadotropik hOcreler (kahn okIar). Oxidalion-alcian blue PAS orange G .• Bar. 50 11m

~

I

$ekiI6. Laktasyon dOnemi d~de gonadotropik hOcreler (okIar). Aldehyde-Ihionin luxol blue PAS., Bar. 50 j.lm

(6)

EROOLDORENLER

kirdekleri hUcrenin ~ekline uygun olup, hOcre

mer-kezinde Iokalize oIm~ durumdaydl. Poligonal-ylldlz

~k1lli hCK;reief

alan,

TSH hOcreleri pars distalis bo-yunca daQlIml~, merkezi va laleral bOIgeIerde

yogun

olarak

ye~rn~rdi.

yekirdekJeri yuvarlak veya oval

~killiydi. Gonadolropik hormon salgllayan hCx:reler yu-vartak ya da oval ~kilde, pars distalis boyunca da-~llml~ durunda gOzlendiler. Ergin

dOnemdeki

erkek rallarda asIdoIilik hCK;reler, ayrll d6nemdeki d~

rat·

lardaki gjbi ywarlak ya da oval. nadiren de

poIigonaJ

~kini, kapillar damartann etrafll1da dizilm~ Ot;:IO-dOrtIO gruplann oIu~lurduQu folikOller ~k1jnde pars distalis

boyunca

daQllml~ oIarak gOrOldO. T5H hOcreleri pars distalis boyunca da~llml!j, bOIgenin merkezi

va

Ialeral

bIl

lOmleri_

daha

yol)u:l

oIarak gOzlenen yuvarlak;

oval ya da ~ ~ldinde va yekirdekleri yuvartak ya da oval ~ki11i hCx:reler halinde gOrOldQ. Gonadotropik honnon salgllayan hOcteler pars distalis boyunca da·

Ollml~

halde.

di~r hCK;relerden daha in va ywartak ya

da oval ~killi hOcreler halinde gOzlendiler.

Gebellk d6nemindeki d~ ratlarda. asidofilik hCJc.. reler pars distalis boyunca daOllml~ halde va pars in-lerrnediyaya yaklO bOlOmde, Ot;:IU-dOrtlO gruplar ~. luran oval ~1Ii ve cekirdekleri merkezde lokaIize clan hUcreler hallnde gOzlendiler

(

$ekiI

4.

Inoe oIdar)

.

TSH hCx:relen, pars distalis boyunca ye~ poIlgonal ~

ki

m

va yuvarlak ~kirdeklen merkezde yerle~m~ olan hOcreler oIarak g6zlendiler (~kil 4.

¥itt

oklar). Go-nadotropik hOcreler yuvartak ya da oval $9kilti hUcreler halinde, pars distalisin alt va lateral bOlgelerindc yer· ~i~

oIarak

gOzIendiler (:;;e!<i14,

kaI.n

okIar).

Laktasyon d6nemindekl d~ rallarda. yuvarlak·

oval ~killl asidofilik hOcrelere pars distalis boyunca

daOllmllj

halde

rastlanck HUcreIer diQar

dO-nernerdekinden olduk(:a falla saYldaydllar. TSH I"ilc. releri

pars

distalis boyunca merkezi va lateral

bOI-gelerde daha sik olarak

gOzlendi.

HOcreler yuvarlak, oval,

poIlgonaJ

ya da Ylldlz ~kiJJiydiler. Qekirdekleri iri ve

yuval1akt

.

(:;;e!<il 5, ~ ~. GonadollQPik hiicreler pars dlslalisin all va laleral bOIgelerinde ~un oIarak bulunmaktaydl. Bu hOcfeler yuvartak ya da oval ~I~ oIup; yuvarlak Qaklrdeklere sahiptller (~kil 6, oklar).

Asidolil,

gonadotropik

va T5H hOcrelerinin in· ceIenen dOnemlerdeki

saylsal

daQ:lhman

lie

bUgulann islatistiksel anaIiz sonlQan T abIo

1

'de varilrTiljlir.

Tartl,ma ve 50nu~

5mets ve ark. (1987), farkh ya~lardaki rallann ada-nohipolizindekl 5TH va PRL I"ilcrelerinin

yo-OunkJklannm birbirine oIduk(:a yakm oIdugunu

bi-di~ldir. Nakano (1970) ise bu

I

O

rde

,

STIj hOcrelerine adenohipofizin ventral ve inlermediyer

Ioba

yakm bOlgelerinde olduk(:a

seyrek

olarak rasllaml~llf. Bu

bOIgeIer

dllilnda

ise

sOz konusu

hOcreler

hemen

hornCJien bir

da~lhm gOstennektedirier. Dacheux

vc

Dubois (1976). slOlr hlpofizinde. 5TH hOcrelerini pars distalis boyunca va PRL hOcre Jojmeleri arasmda baQ:lmslZ olarak gOzlemi~lerdir. Gomez

va

ark. (1989) oQlak hipofizinde. 5TH hOcreIerini pars distaliste yay. gin, yuvar\ak ya da oval ~killeri lie gruplar oIu!jturrnulj

halde ya da

18k daQ:llml~ oIarak tespit elm~rdir.

Poole

ve Kornegay (1982) ratlarda, 5TH va PRL hOcrelerinl bezln merkezi ve periferal bOlgelerinde baskm olarak bulmUljlardlr. Baker va ark. (1969) ratlarda, Dacheux ve Dubois (1976) ise slQII1arda bu hUcrelerin pars distalis boyurx::a daQ:llmllj oImaslna raQmen. Ozellilde pars i n-tennediyanln IaleraJine yakln proksimal bOIOmOnde lop-landlklann1 bildi~rdir. Bu ya.l1~mada asidofil hOc

-relerin, 5TH

ve

PAL hOcreleri olarak aynman

yapdmadl.

au

ild grup hOcrenin tamamJ asidefil hUcrelef oIarak tammlandl. HOC:relerin daQlhmlannda cinsiyel ve

ya~ baQ:11 ~rrier saptanmadl. Pars distalis

be>-Tablo 1

.

Incelen

Qf\4)Iarda asidofiI hOcfe. gonadolrop1k hOc:re ve TSH hOcreleriOO daghmlan

G~ AsidofiI tifJcrlMef Gonadotropik HOcreIer TSH HOcreleri

n=5 XiSx X±Sx Xt Sx

Go~ D6nemindfl D~ 155216t 1.171' 19.200t O.258 d 14.1SO ±O.340 II Gel~ D6nen'inde Erkek 1 ffl.4SO t 6.394 I: ₁₈_.₈₉₂_t0.64811 13.140t O.I92D

E<gin

DOne_

~ 160.670± 1.35701 25.404 t 1.023 I 7.342t O.243 d

Ergin 06nemde Eritek 175210±2.742OC 22.096 t 0.996 be 7.010±024S d

Gebelik D6neminde ~ 230.362t 6.510D 20.362 t 0.390

eo

8.534 ± 0.5051:

laJ<Iasyon d6nerr0nde ~ 270.182± 11.0101 ₂₃_.₇₁₀_±_O_.₇₅₂1tl ₇_._{454 t}₀_.1₆₈II F 56.3142 ••• 12.4901 ••• 108.6350 •••

(7)

yunca

yaygln oIarak g6rOldUler.

STH hUcrelemin. rat (Nakane, 1970), slQlr (Dac -heux ve Dubois, 1976) va ~lak hipoflzinde (Gomez va ark. 1989), oval ya da piramldal ~killi olup; gruplar halinde

ya

da tek oIarak ye~tilderi belirtilmi$tir. PRL tu:ralerinin ise ratJarda ~unlukla pirarridal ~kilH

va

iri, oval $9kil~ gonadotropik hOcreler ile yevrili oIdukan (Nakane, 1970), maymunda kumeler hafinde (Girod

va

Oubots, 1976), SIQlrda bazllanmn in va oval, ba

-Zllannm da uzun-ovaJ ~1Ii oIdukian (Oacheux va

Du-bois.

1976) belirtilmi$tir. Su ¥3h$mada asidofil hUcreler yuvartak ya da oval ~killi hOcreler olarak gOzleodi. Yuvanak yekirdeklen

ise

elczanlnk ye~iydi. Su bulgular

Dacheux

va Dubois'", (1976) bulgulan iJe

uyurnludur. Asidofil t(jcre\erin yoQunruklannm gebelik va laktasyon

dOneminde

artml$ oImasl, rruhtemelen

bu dOnemlerde PRL hOcreIerinin saYlsmdald artl$tan kaynaklanmaktadlr.

Nakane (1970), ratlarda TSH hOcrelerine ad&-nohipofizin pemer b6Igelennde rastlar1c:en, poIigonal Ylldlz $91d1li ve kapillar damarlar

ile

ili$kili olduldanm

be-lirtmi$lir. Baker

va

Ya-Yen (1971)

ise

bu hOcrelere

pars

distalisin lateral bOIOmOnde, ventralde ve

pars

in-termediyanln all bOIQrnOnde

ItOk

saylda rastlaml$larthr. Sarria ve ark. (1994), Vine ratlarda TSH hOCrelerinin

pars

dislalis

boyunca.

daQllnlk

t>iQirrde

yer\e$tiklerinl bildil'TTlekle birtikte, merkezi bOIOmde periferdeldnden daha yoOlXl, lek lek veya

az

saYlda hOcreden 0I~ gruplar haJinde gOzledikierini bildilTTl~lerdir. Su hOc-relan ~ kO~li va poIigonal hOcreler oIarak la· n,"""""~rd,,. EI E1reby va Falh EI Bab (1978), kOpek hipofizinde bu t(jcrelere

pars

dlstalisin

merkezine

yakm ve venlral klSlmlannda ya lek

ya

da kCMfuk grup-lar halnda

genellikle

kapilarlann etraflnda, poIigonal yuvartak ya da oval ~1Ii oIarak gOzIe~r.

Sa-Yllannln d~lerde erkekIere gOre

u;:

dOlt

kal lazla

01-duQunu saptaml~rdlr. Su ¥3h~da, TSH

hOC-relerinin daQllimlannda yB$

ve

clnsiyeller araslnda farkllllkJar tespit ed~medi. Su hOcreler pars distalisin la -teral bOIOmOnde daha yoQun gOzlendiler. ~kHleri

po-ligonal, oval ve yekirdekleri

de

yuvartak ya da ovaJdi. HOCreler genellikle lek lek gOzlenmekie birtikte,

kO¢k

gl\4>lar Olu$turduldan da dikkati

Qekti.

Bu bUgular,

Na-kane'nin (1970) bulgulan ile benzertik gOstermektedir. Geli$me dOnemindekl di$i ile ergin dOnemdeld d~ide,

geli$me dOnemindeki erkek iie ergin dOnemdeld er-kege

gOO!

TSH hOcreteri daha fazla say,dayd,. Bu sonUlf, EI Elreby va Fath EI Bab'1O (1978) bulglAannl desleklemektedir.

Nakane (1970), rat hipofizinde FSH va LH'nlO bir lei<

hOcte

taraflndan saJgllandlQlnl va bu

hOcre

~in

pars

dislalis boyunca daQlOlk oIarak yerie$im

gOs-lerdjQini biJdirdikleri halde, Inoue va Kurosomi (1984)

31

lie

Moriarty

(1975), FSH

ve

LH'nln farkll hOcreler la-rallOdan salgllandlQlnl lleri sO~ir.

Oac::heux

~ Ol.i:>ois (1976), sIQII1arda LH hOcrelerinin

pars

distalis

boyunca

lek lek hOcreler halinde daQlldlklannl, EI Et

-reby va Falh EI Bab (19n)

ise

kOpekierde bu hOc-relerin

pars

(istalis

boyunca

daQllmIll olmakla berabef,

pars

luberalise yaklO bOIgede

daM

yoQun oIarak

oval

ya da poIihedral biyimde oIduldanni bellrt~lerdir. Go-nadotropik hOcrelerin, ratlarda (Baker ve ark., 1972; Chang, 1973), slQlr va koyunda (Oacheux va Dubois, 1976; Oacheux va

Dubois;

1978) oval

va

yuvarlak 01

-duldan bildirilrni$tir.Su ya.h$ffi8da ise gonadolropik hUe-reler lek hOcre lipi hallnde gOzlendL Su hOcreler

Oxi-dation-alelan Blue-PASOrange

G

va Aldehyde lhionin-Luxol Blue-PAS boyamalannda PAS (+) re-aksiyon

wren

kllTTllZI-roor

renldi

sitoplazmalan

alan

va

pars

distalis

boyunca

claQllml$ halinde gOrDldOler. Su hOcre\er oval ya da poIihedraJ $9killiydiler. O~ilerde va Ozeliide ergin d~lerde hOctelerin saYllan erkelderden daha lazlayd,.

SonUQ

olarak; 1$lk mikroskobunda askk>fil si -lopIazmah

oIarak

gOrDlen hOcreler, incelenen

dO-nem!erin

tamarmnda,

pars

distalis boyunca da~llrTu$ halde yerle~n; oval ya da yuvao1ak ~~~, c;e~rdekleri yuvartak ve ekzantrik konumcla yerle$mi$ haldedir ve hOcreler kapillar damarlar ile slkl il~ldlidir. saYllan

ge-be6k

va

laktasyon dOnet'rVerinde di{)er dOnemlere gOre daha faz1adlr. TSH hOcfe{eri,

pars

distalis boyunca

cia-Qllml$ oImakla beraber, bu bOIgenin lateral

t»

IOmlerinde daha yoQun olarak Iokalize oImaktadlrlar.

HOcreter

yuvariak.

oval,

i*.lOn

va ~k ~~Iterde

olabilir1er

va

Qeldrdekleri de

in va

yuvartaktlr.

Bu

h(x;:re lipi gelillme dOnemindeki d~ide en yUksek saylda

bu-lunduau halele, di~lerde erkeklere gOre daha lazla sa-Yldadlrlar. Gonadotropik hOcreler,

pars

distalis

00-yunca

y~ hOcreler

oIup;

yuvartak-ovaJ

~~lIidirier. Bu hOcre tip<nde

de

yekirdek yuvartak j&

killidir. Bu hOcreler, ergin di$ide, seksUel oIgunluQa baQh

oIarak

daha fazla saytda bulunmaktadlrtar.

Kaynaklar

Baiar, J. C., Masleller, F. (1992). Medical uses of statistics 2nd. Bo6ton Massecuhales. USA

Baker, B. L, Midgley, A. R., Soan. E. G .. Va-Yen, Y. (1969).

Differentiation of growth hormone and pr~tai1ing

asidophilf; with peroxidas&labed antbody. Anal Res .. 164, 163-172.

Baker, B. L, Ya·Yen. Y. (1971). The thyreo(ropic: cells oilhe

rat hypophysis studied with peroxidase-labeled antbody.

Am. J. Anal, 131,55-72.

Baker, B. L, Pierce, J. G., Cornea, J. S. (1972). The utility of

antiseruns 10 sLtlunrts of TSH and LH for ~

stanng of the rat hypophysis. Am. J. Anal. 135, 251-268.

(8)

ERGOLDURENLER

(1967). Radioimmunoassayable growth hormone in the rat

pituitary gland.: Effect of age, sex and hormonal state.

En-docmoI., 81, 195-204.

Bloom, W., Fawcett. O. W. (1994). A Textbook of Histology.

12th Ecttion. Chapman & Hill inc. New YorI<.

Chang, N. (1973). Effect of castration at birth on the

ult-rastructure of gonadolrophs in immature male rats. Anat.

Histol. Embriyol., 2, 1-10.

Costoff, A., Eldridge, J. C., Mahesh, V. B. (1974). Pituitary

ultrastructure and serum gonadotrophin levels in the

PMS-primed immature rat. Cell TISS. Res., 151.79-92.

Crossmon, O. (1937). A modification 01 Malloty's connective

tissue stain with a discussion of the ~s involued.

Anal. Roc., 69, 31-38.

Dacheux, F., DOOoIs, M. P. (1976). Ultrastructural

10-ealization of prolactin, growth hofmone and lutenmg

hor-mone by immunocytochemical techniques in the bovine

pi-tuitary. Gel TISS. Res., 174,245-260.

Oacheux. F., DlboIS, M. P. (1978). LH-producing cells in the

ovine pituitary: An electronmicroskopic immunocytochemical

study. eel TISS. Res., 188, 449469.

Denk, H., Kunze, H., Plank, H., Ruscholf, J., Sellner, W.

(1969). Romeis Mikroskopische Technik. 17.,

ne-ubearbeitete Auflage. Urban & Schwarzenberg. Munchen,

Wien, Baltimore.

EI Etreby, M. E, Richter, K D .. Gunzel, P. (1973).

His-tological and histochemical differeotiation 01 glandular cells

of the anterior pituitary in various experimental animals.

Ex-cefl)ta Mad. (Arnst.) Int Cong. Ser., 288, 270-281.

EI Etreby, M. F., Fath EI Bab, M. R. (1977). Localization of

~roph hormones in the dog pituitary gland. eel TISS.

Res., 183, 167-175.

EI Etreby, M. F., Fath EI Bab, M. A. (1978). localization of

thyreotropin (TSH) in the dog pituitary gland. Cell Tiss.

Res., 186, 399-412.

Girod, C., DlboIS, M. P. (1976). Immunofluorescent

iden-tification of somatotropic and prolactin cells in the anterior

lOb 01 the hypophysis (Pars distaJis) of the monkey,

Ma-cacus inus. Cell TISS. Res., 174.145-148.

Gomez, M. A., Navarro, J. A .. Camara, P., Sanchez, J.,

SI-erra, M. A., Bernabe, A. (1989). Cytological,

im-munocytochemical and uttrastruct\ll'<lll study of GH cells of

pars distalis adenohypophysaria of kids (Capra tvcus).

Anal. Histol. Embriyol., 18, 165-176.

Hassa, 0., ~, R. N. (1997). Embriyoloji. Yorum Basin

Yaym Sanayi Ltd$ti., Ankara.

Haggl, E. 5., Tones, A. I., Maldonado, C. A., Aokl, A. (1986),

Regressiorl of redundant tactotrophs in rat pituitary gland

aftOf' cessation of lactation. J. Endocrinol., 111, 367-373.

Inoue, 1<., Kurosuml, I<. (1984). Ultrastructural

im-munocytochemical localization of LH and FSH in the

pi-tuitary of the untreated male rat. Cell T ISS. Res., 235,

n

-83.

leeson, C. A., leeson, T. J., Paparo, A. A. (1965). Textbook of Histology.5th Ed. W. B. Saunders~, Philadelphia,

U.S.A.

Monarty, C. G. (1975). Electron

microskop;c.

irrmunocytochemical studies of rat pituitary gonadotrophs: A

sex difference in morp/'Iok)gy and cytochemistry of LH caUs.

Endocrinol,97,1215-1225.

Nakane, P. K. (1970). Classifications of anterior pituitary cell

types with immunoenzyme histochemistry. J. Histochem.

Cytochem., 18,9-20.

Orgnero, G. Em .. Maldonado, A., Aokl, A. (1993). Fate of 00.

generating lactotrophs in rat pituitary gland after intern¢oo

of lactation: a histochemical and immunocytochemical study.

Hislochem.J., 25, lSO-165.

Paget, G. E., Ecdeslon, E. (1960). Simultaneous speslfic 00.

monstration 01 Ihyreotroph, gonadotropin and acidophil cells

in the anterior hypophysis. Stain T edlnoI., 35, 119-120.

Papka, A. E .. Yu. S. Mo, NlkltOVltch-Wlner, M. B. (1986). Use

of ~roxidase and immI.nogoId methods in studying

~n secretion and application of immunogold labeI~ng

for pituitaJy hormones and neuropeptids. Am. J. Anal.. 175,

289-306.

Poole, M. C .. Kornegay, W. D. (1982). Cellular distribution

within the rat adenohypophysis: A I'TlOI'Phoffietric study. Anat.

Roc., 204, 45-53.

Sarna, A., Losoda, J., Oliver, F. D. (1994). Analysis of the pi

-tuitary thyroid in bilalerafy adrenalectomized or Menallrans

-planted rats. Anal. Histol. Embriyol, 23, 257-268.

Smets, G .. Velkelllers, B .. Flme, E., BaIdys, A.. Gepts, W.,

Van Haels/. L (1987). Postnatal development 01 growth hot

-mone and prolactin cells in male and female rat pituitary. An

immunocyt~ lig'II and electron microscopic study. J.