Balat sokaklarında
ufak bir gezinti
•
NESLİHAN KAYSERİLİOGLU
Zaman zaman kim hayal etmez ki, hcrşeyi bir anda bırakıverip, bambaş ka bir ortamda, henüztanışılmamış insanlar arasında, çok kısa bir süre için bileolsa şöyle olabildiğince farklı birsolukalmayı.
Ama nedense, bir türlü tam an
lamıyla gerçekleştirilemez bu hayal. işlerin yoğunluğu, nakit sıkıntısı, de
ğer kaybeden senetler, trafiğin
sıkışıklığı, karşılıksız çekler, zamanın
önlenemez akışı, vergi iadesi zarfları,
yükselen değerler ve benzeri bir çok
ciddietkenalıkoyar bizleri, bu tipgay ri ciddi hayalleri gerçekleştirmekten.
Oyleki, neredeyseikiadımdaulaşıla bilecek vedaha ilk sokağına girildiği anda. sanki bambaşka birşehrehatta ülkeye gelinmiş hissini uyandıran,
Isıanbul'un bazı semtlerini bile far kedemeyiz.Oysabu semtlerde,o çok
özlenen bambaşkalığı, güzelliği ve hu
zuru bir kaç saatlik birgezintiyle bile bulmak mümkündür.
Lişli çıkışlıdöne dolana uzanan
sokaklar, tek başına Balat'ın güzelliğini
oluşturmaya yetmiştir. Karşılıklı olar
a
k gerilmiş
iplere asılı çamaşırlar buraların vazgeçilmez
dekorudur.
İstanbul'un en eski yerleşim böl gelerinden Fener ve Balat civarı da bu
sözünü ettiğimiz bambaşka semtler
den. Fazla değil, daha ilk sokağına girdiğiniz anda,bir başka şehrehatta
ülkeye de ilk adımı atmışınızdır ve o özlediğiniz farklı havayı solumaya
başlamışmızdır bile. Once bir süre,
kendinizi büyülenmiş gibi birduyguy
la sokakların huzurlu güzelliğine kaptırırsınız. Ardından lstanbul'un o
eşsiz coğrafyasının,birzamanlar nasıl da birsanatçı duyarlığıyla değerlendi
rilcbildiğini farkedip şaşar kalırsınız.
inişli çıkışlı, döne dolana uzanan d
a-racık sokaklar bile tek başına, bura lann güzelliğinioluşturmaya yetmiştir sanki. Ancak bu bölgenin güzelliği,
başlıbaşınabir güzellik teşkiledenso
kaklardan ibaret değildir kuşkusuz.
Herbiri bünyesinde bir dönemin yet
kin mimari özelliklerinibarındıran ev
ler, buraların enkarakteristik ögeleri
dir. Birçoğuyıkıldı yıkılacakbirhalde
de olsa geçenyüzyıldan buyana tüm
güzellikleriyle hala arz-ı endam et
mekte olanbuevlerde,bugün oldukça
düşük gelirgrubundan aileler yaşıyor. Yakın birtarihe kadar FenerveBa
lat, Rum veMusevi ailelerin enyoğun
yerleşim bölgelerinden biri olmuş.
Musevilerin Balat'a yerleşmeleri,
İsıanbul'un dörtte üçüne yakın bir kısmını yokedenbüyük yangının ya şandığı 1660yıiından sonra kitarihle re rastlıyor. Dönemin yönetimi Ba
laı'ı, bu yangında tüm varlıklan yok
olan Museviaileler için yeniiskan böl gesi olarak tahsis eder. Ve butarihten
sonra Balat, yüzlerce yıl boyunca bir Musevisemtiolarak bilinir.
Busemtleri İstanbul'un diğersemt
lerinden ayıran enbelirgin özellikler
den biri desokaklannın şaşırtıcı dere
cede temiz olması. Aslında şaşırma mak gerek. çünkü buraların ahalisi, sokaklarının her türlü temizlik işini kendisi üstlenmiş durumda. iki adı mdabir, evinin önünü temizleyen biri
lerine rastlamak mümkün.
Vosokakaralanna asılmış çamaşır
lar. Evlerin üst katlarından karşılıklı
olarak gerilmiş iplere asılırengarenk çamaşırlar busokaklann vazgeçilmez dekoru sanki. . ..
(Fo
to
ğ
raf
:
GARBIS OZATAY)Kişisel Arşivlerde İstanbulBelleği
