β-diketoesterlerin ve Malonatların Çözücüsüz ve Katalizörsüz Mannich Reaksiyonu

255

Onur Demirkol, Dilek Akbaşlar, E.Sultan Giray

Çukurova Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, Adana, 01330, Türkiye

İkiden daha fazla sayıda başlangıç maddesinin kullanıldığı multikomponent reaksiyonlar, üretkenliklerinin fazla olması, verim yüksekliği, kolay uygulanması, küçük molekül ağırlıklı bileşiklerin hı zlı ve yüksek verimde üretilmesi, total sentezler için kullanılması nedeniyle diğer tüm reaksiyon türleri arasında önemli bir yere sahiptir[1]. Biyolojik olarak aktif bileşiklerin tanınması ve optimizasyonun da çok yararlı olan bu reaksiyon türü kullanılarak ilaç ürünlerinin keşfinde önemli gelişmeler sağlanmıştır[2]. Multikomponent reaksiyonların bir türü olan Mannich reaksiyonu, organik sentez çalışmalarında en önemli karbon -karbon bağı oluşturan reaksiyonlardan biridir [3-5]. Reaksiyon ürünü sübstitüe β-amino karbonil bileşikleridir. Bu bileşikler, çeşitli azot içeren doğal bileşiklerin sentezinde ve ilaç sanayisinde önemli yere sahip olan ara ürünlerdir [6]. Son zamanlarda, enerji tasarrufu sağlamak ve kimyasal süreçlerde tehlikeli ve toksik solvent kullanımını minimuma indirmek için çözücü içermeyen organik sentez yöntemlerin geliştirilmesi, önemli bir araştırma konusu haline gelmiştir.

Bu çalışmada, daha önce literatürde rastlanmayan bir metot kullanılarak β-diketoesterlerin ve malonatların farklı amin ve benzaldehit türevleri ile Mannich reaksiyonu gerçekleştirilmiştir. Sentez sırasında herhangi bir organik çözücü ya da katalizörün kullanılmaması bu çalışmayı özgün kılmaktadır. Elde edilen ürünlerin yapıları FT-IR, 1_{H-NMR ve} 13_{C-NMR ile aydınlatılmıştır.}

KAYNAKLAR

[1] Weber, L., Illgen, K., Almstetter, M., Synlett, 3, 366, 1999.

[2] Dömling, A., Ugi, I., Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 39 (18), 3169-3210, 2000. [3] Arend, M., Westermann, N. Risch, Angew. Chem., Int. Ed., 37, 1044, 1998. [4] Kobayashi, S., Ishitani, H., Chem. Rev., 99, 1069, 1999.

[5] Mannich C., Krosche, W., Arch. Pharm., 250, 674, 1912.

[6] Müller, R., Goesmann, H., Waldmann, H., Angew. Chem., Int. Ed., 38, 184-187, 1999.

OP-TR-085

256

Onur Demirkol, Dilek Akbaşlar, E.Sultan Giray

Çukurova University, The Faculty of Arts and Sciences, Chemistry Department, Adana, 01330, Turkey

Multicomponent reactions (MCRs) are convergent reactions in which three or more reagents are combined to react in a one pot procedure.Multicomponenr reactions constitute a major part in the present day organic synthesis with advantages ranging from lower reaction times, increased reaction rates to higher yields and reproducibility [1]. The three component Mannich reaction is one of the most important carbon -carbon bond forming reactions in organic synthesis and one of the most fundemental and convenient methods for preparation of β-amino carbonyl compounds, which are essential synthetic intermediates for many pharmaceuticals and natural products[2-6].

With the increasing interest in developing environmentally benign reactions, the atom economic catalytic processes or reactions without using any catalyst and solvent or the use of green solvents catalyst and solvent or the use of green solvents are ideal processes in organic chemistry.

Pursuing our studies on the Mannich reaction of β-ketoesters, we wished to explore new conditions to make the synthesis simpler, to save energy and to prevent hazardous solvent waste and toxicity in Mannich reaction. Efficient coupling between β-ketoesters or malonates, different aldehydes and various primary amine derivatives were performed without using any solvent or catalyst. To the best of our knowledge this study is the first for Mannich reaction of β-ketoesters without using solvent and catalyst. The structure of Mannich products were characterized by FT-IR, 1H-NMR and 13C-NMR techniques.

REFERENCES

[1] Weber, L., Illgen, K., Almstetter, M., Synlett, 3, 366, 1999.

[2] Dömling, A., Ugi, I., Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 39 (18), 3169-3210, 2000. [3] Arend, M., Westermann, N. Risch, Angew. Chem., Int. Ed., 37, 1044, 1998. [4] Kobayashi, S., Ishitani, H., Chem. Rev., 99, 1069, 1999.

[5] Mannich C., Krosche, W., Arch. Pharm., 250, 674, 1912.

[6] Müller, R., Goesmann, H., Waldmann, H., Angew. Chem., Int. Ed., 38, 184-187, 1999.

OP-EN-085