G‹R‹fi VE AMAÇ
Girifl ve amaç: Pnömoni çocukluk ça¤›n›n en önemli mortalite sebeplerinden biridir. Pnömonide etyolojik ajan›n saptanmas›, s›k rastlan›lan etken-lere yönelik kesin ve h›zl› tan› yöntemlerinin olma-mas› nedeniyle zordur. Bu nedenle pnömonilerde genellikle ampirik antibiyotik tedavisi bafllanmak-tad›r. S›kl›kla seçilen antibiyotiklerin Mycoplasma pneumoniae tedavisinde etkili olamamas› tedavi baflar›s›n› azaltmaktad›r. Bu çal›flma s›k karfl›la-fl›lan pnömoni etkenlerinden biri olan Mycoplas-ma pneumoniae (MP) s›kl›¤›n› araflt›rarak daha isabetli tedavi seçimine yard›mc› olmay› amaçla-d›k.
Yöntem: Pnömoni tan›s› alan hastalar›n kan ör-neklerinde Mycoplasma pneumoniae‘ya karfl› ge-liflen serum spesifik ‹mmunglobulin M indirekt im-münofloresan yöntemiyle araflt›r›ld›.
Sonuç: Pnömoni tan›s› konan hastalar›n % 18,6’s›nda Mycoplasma pneumoniae hastal›k et-keni saptand›.
Tart›flma: Pnömoni tan›s› konan çocuk yafl grubu olgularda ampirik antibiyotik tedavisi bafllanma-s›nda seçilecek ajan›n M. pneumoniae’y› da kap-sayacak flekilde etkin bir spektruma sahip olma-s›na dikkat edilmelidir.
Anahtar kelimeler: Pnömoni, Mycoplasma pne-umoniae.
MYCOPLASMA PNEUMONIA IN ETIOLOGY OF CHILDHOOD PNEUMONIA
SUMMARY:
Introduction and aim: The pneumonia is one of the most important causes of mortality in childhood. Since there are not adequate fast and widespread laboratory techniques available for establishing the common microorganisms causing pneumonia, it is not easy to find the causative agent every time. For this reason, antibiotic therapies for pneumonia are started empirically in general. Most of the antibio-tics preferred for the empirical treatment of the pneumonia are not effective on the microorganism, Mycoplasma pneumonia, so it leads to decrease the overall success of empirical treatment. Aim of our study is to find out the incidence of Mycoplas-ma pneumonia and to increase the overall efficacy of empirical antibiotic treatment of pneumonia by improving the choice of appropriate agent. Met-hods: Serum specific IgM antibody against Mycop-lasma pneumonia is investigated in the specimens of patients with pneumonia. Result: Mycoplasma pneumonia was the causative organism in 18.6 % of the patients with pneumonia. Conclusion: It is important to choose the empirical antibiotic treat-ment for childhood pneumonia as broad spectrum as that covers one of the important causative agents, mycoplasma pneumonia.
Haydarpafla Numune E¤itim ve Araflt›rma Hastanesi T›p Dergisi 2011; 51 (1)
23
ÇOCUKLUK ÇA⁄I PNÖMON‹ ETYOLOJ‹S‹NDE MYCOPLASMA
PNEUMONIAE SIKLI⁄I
F›rat ERDO⁄AN1, Mustafa Ç‹FTÇ‹1
1. ‹stanbul Medipol Hastanesi
Yay›n Gönderim ve Kabul Tarihi: 21.02.2011-30.03.2011
Key words: Pneumonia, Mycoplasma pneumonia. Girifl
Pnömoni, akci¤erin enfeksiyöz ve nonenfeksiyöz etkenlere karfl› gelifltirdi¤i bir reaksiyondur. Dünya Sa¤l›k Örgütüne göre pnömoni, hastan›n görünü-müne ve solunum h›z›na göre klinik olarak tan›m-lan›r. Pnömoni tan›s›, atefl ve/veya akut solunum-sal belirtilerle birlikte akci¤er grafisinde parankimal infiltrasyon varl›¤› ile tan›mlanmaktad›r1.
Çocukluk ça¤›nda görülen enfeksiyöz pnömoniler geliflmekte olan ülkelerin en önemli sa¤l›k sorun-lar›ndan biridir. Dünyada her y›l befl yafl›ndan kü-çük 150 milyon çocuk pnömoni olmakta bu çocuk-lar›n yaklafl›k 20 milyonu için hastaneye yat›fl ge-rekmekte ve 2 milyonu yaflam›n› yitirmektedir2,3.
Görülme s›kl›¤› yafl gruplar›na göre de¤iflmekle birlikte 15-40/1000 civar›ndad›r. Ülkemizde bebek ölümlerinin % 18,1’inin, 1-4 yafl çocuk ölümlerinin % 31’inin pnömonilerden kaynakland›¤› gösteril-mifltir. Bu ölümler; hastal›¤›n ve etkenin erken ta-n›narak tedavisi ve uygun afl›lama flemas› ile ön-lenebilir ölümlerdir.
Pnömoni etkenleri yafl gruplar›na göre de¤iflkenlik göstermektedir. Çocukluk ça¤› pnömonilerinin %15-35’inden yaln›zca virüsler sorumludur. Yeni-do¤an dönemi sonras›nda pnömoniye en s›k yol açan bakteriyel etken pnömokoktur4. 3 ay-5 yafl
aras› pnömoninin etkeni ço¤unlukla virüslerdir ve en s›k respiratuvar sinsityal virüs (RSV) ile karfl›la-fl›l›r4. Befl yafl›ndan büyük çocuklarda önde gelen
pnömoni etkeni Mycoplasma pneumoniae, daha az s›kl›kla Streptococcus pneumoniae’d›r5,6.
Pnömonilerde etyolojik ajan›n saptanmas› hem akci¤erlere noninvazif tekniklerle ulafl›lmas›ndaki zorluk hem de etkenin saptanmas› için gerekli yöntemlerin genellikle sadece araflt›rma laboratu-arlar›nda bulunmas› nedeniyle zordur. Bu nedenle pnömonilerde tedavi genellikle ampirik olarak bafl-lanmaktad›r7,8.
Bu çal›flman›n amac› klinik ve radyolojik olarak pnömoni tan›s› alan hastalarda Mycoplasma pne-umoniae s›kl›¤›n› araflt›rarak en uygun tedavi se-çimine yard›mc› olmakt›r.
Gereç ve Yöntem
Bu retrospektif çal›flmada Özel ‹stanbul Medipol Hastanesi Çocuk Sa¤l›¤› ve Hastal›klar› poliklini¤i-ne baflvuran 5-16 yafl aras› pnömoni tan›s› alan çocuk hastada MP etkeni arand›. Öksürük flikâye-ti ile baflvuran hastalar›n muayenesinde solunum sisteminde ral ve ronküs duyulmas›, PA akci¤er grafisinde infiltrasyon tespit edilmesi pnömoni ta-n›s›n› koydurdu. Hastalar›n ayr›nt›l› anamnezi al›nd›, sistemik muayeneleri yap›ld›. PA Akci¤er grafisi, tam kan say›m› ve immunofloresan testi için 5 mL kan örne¤i al›nd›. MP’ye spesifik IgM in-direkt immunofloresan yöntemi ile MP Vircel SL ki-ti kullan›larak çal›fl›ld›. ‹staki-tiski-tiksel analiz için “SPSS for Windows 10,0” program› kullan›ld›, p<0.05 olan de¤erler anlaml› olarak kabul edildi. Bulgular
Hastalar›n ortalama yafl› 7,6 y›ld›. Olgular›n 47’si erkek (%51,6), 44’ü k›zd› (%48,4). En s›k görü-len flikâyet öksürük (%94,7) ve atefl (%86,6) idi. Bu iki flikâyeti s›kl›k s›ras›na göre, h›r›lt›l› solu-num, h›zl› nefes al›p verme, gö¤üs a¤r›s› ve bo-¤az a¤r›s› takip etmekteydi. Olgular›n Akci¤er grafi bulgular›nda 65 olguda (%71,4) peribronfli-al interstisyel infiltrasyon, 9 olguda (%9,8) homo-jen lober konsolidasyon, 6 olguda (%6,5) plevral effüzyon, 5 olguda (%5.4) yama tarz›nda konso-lidasyon tespit edildi.
Olgular›n ortalama lökosit say›s› 9986 ± 3756 /mm3,
ortalama hemoglobin düzeyi 10,45 ± 0.6 gr/dL, orta-lama trombosit say›s› 344785 ± 174546 /mm3olarak
saptand›. doksanbir olgunun 17’sinde (%18,6) MP indirekt immunofloresan yöntemi ile pozitif olarak bu-lundu. MP pozitif olgular›n 12’ si erkek (%70,5), 5’i k›zd› (% 29,5). Erkek hastalar›n 12’sinde (%5,5) MP pozitif, 44 k›z hastan›n 5’inde (%11,3) MP pozitif bu-lundu MP pozitif olgularda erkek/k›z oran› 2,4 olarak bulundu. MP pozitif erkek olgular›n ortalama yafl› 8,06 ± 1,25 y›l, MP pozitif k›z olgular›n ortalama ya-fl› 6,48 ± 2,24 y›l olarak bulundu. ‹statistiksel olarak anlaml› fark saptanmad›.
MP pozitif ve negatif olan olgular›n, en s›k görülen yak›nmas›, akci¤er dinleme bulgular›, PA akci¤er grafi bulgular› ve hematolojik bulgular karfl›laflt›r›l-d›; aralar›nda anlaml› fark tespit edilemedi. Çocukluk Ça¤› Pnömoni Etyolojisinde Mycoplasma Pneumaniae S›kl›¤›
Tart›flma
Doksan bir olgunun 17’sinde (% 18,6) MP etkeni pozitif bulundu. Bu oran literatür ile uyumlu olarak de¤erlendirildi. Kuzey Amerika ve Avrupa’da yap›-lan genifl kapsaml› bir çal›flmada M. pneumoniae s›kl›¤› % 15 olarak bulunmufltur2.
Akut alt solunum yolu enfeksiyonlar› tüm dünyada çocukluk ça¤›n›n en s›k görülen hastal›klar›ndan biridir2,9,10,11. Son tahminlere göre her y›l 5 yafl
al-t› çocuklar›n 10 milyonu ölmektedir. Bu ölümlerin % 70’i enfeksiyonlara ba¤l› olup, birinci s›rada pnömoniler yer almaktad›r2,4. Bu s›kl›¤›na ve yap›-lan çal›flmalarda kulyap›-lan›yap›-lan geliflmifl laboratuvar imkânlar›na ra¤men ancak %43-75’inde etyolojik ajan tespit edilmektedir9. Elde edilen sonuçlar
ne-deniyle pnömoni tan›s› alan hastalar›n antibiyotik tedavisinin ampirik olarak bafllamas› kaç›n›lmaz olmaktad›r. Halen uygulanan tedavi k›lavuzlar›nda ampirik tedavide birinci seçenek olarak beta lak-tam grubu antibiyotikler tercih edilmektedir. Bu se-çimde M. Pneumoniae’n›n etken oldu¤u vakalarda tedavi baflar›s›zl›¤› görülebilmektedir.
Sonuç olarak, mevcut tan› imkanlar› ile spesifik ajan› tespit etmedeki zorluklar›n devam edece¤i öngörüsüyle ampirik tedavide Mycoplasma pne-umoniae da akla getirilmeli ve antibiyotik seçimi buna uygun olarak yap›lmal›d›r.
KAYNAKLAR
1 Barson WJ. Treatment of community aquired and
noso-comial pneumonia in children. Version 12,3. http:// www.uptodate.com (accessed August, 2004).
2 Ranganathan SC, Sonnappa S. Pneumonia and other respiratory infections. Pediatr Clin N Am 2009; 56: 135-56. 3. Rudan I, Tomaskovic L, Boschi-Pinto C, Campbell H. Global estimate of the incidence of clinical pneumonia among children under five years of age. Bull World Health Organ 2004; 8 2: 895-903
4. Klein JO. Bacterial pneumonias.Feigin RD, Cherry JD, Demler GJ, Kaplan Sl (ed). Textbook of Pediatric Infectio-us Diseases, 5. bas›m. Philadelphia: Saunders, 2004: 299-310.
bas›m. Philadelphia: Saunders, 2004: 299-310.
5. Kocabafl E, Yalç›n E, Ak›n L ve ark. Çocukluk Ça¤›nda Toplum Kökenli Pnömoni Tan› ve Tedavi Rehberi. Eriflkin ve Çocuklarda Toplum Kökenli Pnömoniler ve Akut Bron-fliolit Tan› ve Tedavi Rehberleri. Toraks Dergisi 2002; 3 (Ek-3):19-30.
6. Ostapchuk M, Roberts D, Haddy R. Community-Acqui-red Pneumonia in Infants and Children. Am Fam Physici-an 2004; 70: 899-908.
7 . British Thoracic Society. British Thoracic Society guide-lines for the management of community acquired pneumo-nia in childhood. Thorax 2002; 57(Suppl I): i1-24.
8 Korppi M. Community-Aquired Pneumonia in Children. Issues in Optimizing Antibacterial Treatment. Pediatr Drugs 2003;5:821-832
9. Ramsey BW, Marcause EK, Foy HM et al. Use of bac-terial antigen detection in the diagnosisof pediatric lower respiratory tractinfections. Pediatrics 1986;78(1): 1-9. 10 Woodhead MA, Macfarine JT, McCracken JS, et al. Prospective study of the etiology and outcome of pneumo-nia in the community. Lancet 1987;21:671-674.
11 World Health Organization. The management of acute respiratory infections in children. Geneva: WHO, 1995. Çocukluk Ça¤› Pnömoni Etyolojisinde Mycoplasma Pneumaniae S›kl›¤›
