Yarınki insanlık dünyasının büyük habercisi
Tevfik Fikret
B in dokuz yüz on-
beş’in 19 ağu stosun
dan beri otuz yıl g eç ti. Onun kurduğu E d e biyatı Cedidfcv.iıı ellin
ci yılm a g irm ek üzereyiz. Onun yaşad ığ ı dünya, onun n efret ettiğ* ve insanlığ ı koru m ak için bütün öm rünce azap duyduğu ta h a k k ü m dünyası öyle b ir kuduruş kudurdu ki Avrupam n, A frik an ın A syanın m üyonlarca zavallı insanlarını ezdi m ah v etti:
‘ ‘ B ira z âciz inisin, zebun musun, ai B ir tokat, bir topuz, y a b ir gü lle; İste h a k k ın .. . fa k a t güzel belle : Sen de b ir gün, cihan bu. kendinden D aha âeiz biriyle istersen
Ayni dilden lekellüıı ey lefsin ; Sen de en g ıir belâ g al inle sesin Ç ıktığı, y e ttiğ i İcatlar gürler * Ve yak arsın . . . sem ada şim şekler, V ıld ın m lariy le aynı dersi v e rir: ' B ü tü n âlem esiri kü v ettir. . ,
F a k a t o hiç b ir v a k it bütüîı âlem in yalnız kuvve tin esiri k a la ca ğ ın a inanm adı; h er şeyin b îr çaresini yariFftn in san a k lı:
‘ 'K a p k a ra ‘iıir leyle*, jştib ah m içinden sönük, alil B irk a ç şuaı reh ber edip sırrı h ilk ati
T a h k ik a yol bulan nazarın h er h ak ik ati B ir gün bedaheten g ö recek tir. V e bidelil A rtık yolunda gitm ey e kadirsin. A süm a K âfi, dehanı e tti a sırla rca im tihan. , ,
Diye övdüğü insan a k lı biltün âlem in kuvvete esir olm asam katlan am azd ı:
“ B u n a razı Ti eğil ukul, elbet
Hfaktadır, h a k tır en büyük kudret. Dün sönül; titreyen bu şüphe y a n ı B ir m üsaşa h a k ik a t ... ey yarının In k llâb ordusunda çarp ışacak K ahram an, öğren iş te : kuvvet h ak ! Ve bu d listıır elinde biperva . Y ü rii, dünyayı fethed er bu liva . , ,
Onun inandığı kuvvet ayn i zam anda hak olan bir kuvvet. D ünyayı feth ed ecek b ay rak hem ku vvet hem lıalc. H albuki bütün ü ısanlık ta rih i Hakkı ku vvetsiz lik le kardeş, kuvveti h ak sızlık la eş g ö steriy o r :
“ Düne b ir k e rre b ak : düşen k alk ar Hep delilinde h a k lı; h ak k ı yakan Gene h ak tan alın m a b ir şule;
H A K k a baş kestîrden k ılıç ta bile P arlay an H A K .. . fa k a t senin kılırır H ak k a sıy rılm asın , y a çarp d sm !
B ek lerim b ir z a fe r esasen ben
K ılıcından ziyade kalbinden. t
Çünkü jn h e m kaib d en 'y ard ım görm eyen zaferi yeni haksızHJclgrırL b eşiğ i olur, Ip şa n lık başını ta ş ta 1:: ta şa vura vura eîbette K U V V E T İ,1 H A Îİka v a ra - ç a k tır :
*• K oşan elbet v a rır; düşen k a lk a r : K a ra ta şta n su dam la damla a k a r,
B irik ir, sonra b ir gümüş göl olu r; ı
A riyan H A K kı en sonunda b u lu r...
İn san lık en korkunç azap lar içinde a ltı yıldır h iç bir vahşet âlem&ıin tasav v u r edem iyeceği zulüm ve işkence silindiri altında, azap kelim esinin ifade ede m iyeceği büyük azap lar içinde ezildikten sonra, dün yanın b aşın a b ir daha böyie felâ k e tle rin gelm em esi için dünya insanların ın kardeşleri gibi geçinm esi fo r mülünü am yanlar, bundan otuzbeş sene evvel, birin ci dünya harbinden d ört yıl önce yazdığı (A M E N T Ü ) sü- nü okusunlar. Otııtn gibi im an g etirsin ler, b eşeriy et ku rtu lu r:
B ir K U D R E T İ K Ü L L İV Y K var ulvi ve münezzeh. . Ktjdsi ve m tıallâ, ona vicdanla inandım .
B ir bütün ku d ret v ar, bu ku d ret ulvidir, h er şey den her garazd an tem izdir, kutludur, y ü k sek tir, ona vicdanla inandım.
T o p rak v atanını, nev’i beşer m ille tin i.. . insan İn san olur an cak bunu iz’anla, inandım.
T o p rak benim v atanim d ir, v atanım ı n asıl sever ve esirg ersen bütün dünyayı da öyle sev er ve e sir gerim , benim h ak k ım gibi b aşk asın ın h ak k ı da benim için m u kad d estir, İh sa n nev’i benim m illetîm dir. K endi m illetim i n a sıl sev er ve esirg ersen b a şk a m il le tle ri de öylece sev er ve korurum , on lara k a r ş ı hiç bir kin , h iç b ir düşm anlık gösterm em e lüzum y ok tu r.
A n cak kinsiz ve düş m an lıksız b ir k ard eş -
lik dünyasını iz ’an
etm ekle insan İN SA N olur .
Ş ey tan da biziz Cin de, ne Ş e y ta n ne M elek v a r; D ünya dönecek C ennete inşanla, inandım .
İçim izd ek i bütün fe n a lık la rı şey ta n a cin e m al ederiz; d ışarıd an gelm e tıe şey ta n ne m elek v ar, o n lar bizim kendi içim izde. B iz A k ıl ve id rakim izle kendi iradem izi iyi n iy etle elim ize aldığım ız gün dünya, içindeki in san larla C ennete dönecek.
F ı t r a t t a tek âm ü l ezelidir, bu kem ale T e v ra t ile, İn cil ile, Kurbanla inanduu .
Y a r a tılış ta tekâm ü l ezelden b eri v ar; y a r a tılışta akıl, idrak, h e r şey b ir tekâm üle tabiidir, bu daima daha iy iy e doğru gidişe, bu kem ale, y e r yüzünde y a ylan diiı k itap ların d ak i tekâm ü lle inandım : T e v ra t , h ita b ettiğ i cem iyetin an lay ışın a göreydi son ra İn cil geldi, in san lık b iraz daha fark lıy d ı, T e v ra t k â fi gele- i mezdi, n ih ay et K ılr ’an geldiği zam an o rta ç a ğ insanı evvelkilerden d aha fa z la b ir şey ler biliyordu. B ugün insanlık her şeyi kendi b u lacak, h er kanunu kandi k u ra ca k seviyeye g e lm iştir: (O ndadır h a y r ile ş e r esbabı) elverir k i in san lık H A Y IR sebeplerini a ra s ın Ş E R sebeplerini ortad an kaldırsın.
Elm ayı b e şe r birbirinin k a r d e ş i.. . iıu ly a . Olsun, ben o hü lyaya da bin ca n la inandım. Din k ita p la rı in san ların birbirin in kard eşi oldu - ğuııu söyler, çünkü din esas itib ariy le in san ları iy ili ğe, ve an laşm ay a sev k etm ek için ku ru lm u ştu r; buna hülya diyenier olabilir, fa k a t bu ku tlu hü lyaya beîı bin can la inandım.
İnsan eti yenm ez, bu teselliy e içimden — B ir an için ecdadınım — isy an la — inandım . İn san insanı ku rban edemez, insan insanı öldürüp yiyem ez, insan in san a düşm anlık edemez, fa k a t g e ç m iş bu n larla dolu, b îr an için onları unuttum ve in an dım. Zira ;
K an şiddeti, şiddet kam b esler; bu muada! Kan a te ş id ir sönm eyecek kan la, inandım. K an döküldükçe şiddet a rta r, şiddete k a rşı gene k an dökülür. H er şiddet b ir in tik a m a h er in tik am başk a b ir in tik a m a v esile olur; bu öyle' b ir k a rşılık lı düşm anlığa sebep olur ki k a n la söndürülemez, bu an c a k in s a fla v e k a rşılık lı an lay ışla y a tış ır .
E lb e t şu m ez a r ömrünü b ir h ışrı ziyahiz T akibedeoektir, buna im an la inandım . İn san lığ ın bugünkü h ay atı k a rşılık lı kan ve kin . k av g alarile b ir m ezar ömrüdür, e lb ette bunu ışık la r çık aran b ir kay n aşm a, b ir k alk ın m a * takibed eoektir buna im anla inandım , çünkü:
Aklın, o büyük «.ahirin İcazı önünde
R atıl geçecek y erlere h ü sran ja, inandıııı , însahu ı h er ş e y i- bulan doğruyu gören aklının, o büyük sih irbazın m ucizesi önünde b a tıl o^aıv,'yanlış olan, ters olan .h e r şey httşran ve p işm an iik la' m a h - , v o lu p ’y erîere geçecek . V e : ~
Zulm et sönecek, p a rla y a ca k h ak kı dirahşan B irden b ire b ir tablşi bü rkân la, inandım. K a ra n lık la r ve k a r a k u v v etler sön ecek ve a ç ık yüzlü H A K birdenbire bir y an ard ağ fışk ırm asiy le parıl p arıl p arh y aeak , a r tık :
K o lla r v e boyunlar çözülüp b ağ lan acak hep Y u m ru k lar o zinciri buruşanla, inandım . E s a r e t ve tahak kü m zin cirleriyle bağlı olan kol- ıaı ve boyunlar çö2ülüp o zin cirleri vuran istib d at ve tahakkü m ün zorba y u m ru k lan siy a se t zincirine vuru lacak, ve a s a n l a r h ü rriy ete kav u şacak. Ve bu gen iş ve korkusuz y aşa y ış içinde :
B lrg ü n y ap acak F E N şu toprağı altın, H erşey olacak ku d reti ir f a n l a .. . inandım. Dün ve bugün ihsanların b aşın a b elâlar çık aran şu k a ra top rağ ı b ilg i y arın a ltın a çev irecek , insanlık saad etin a ltın devrine g irecek , k ü ltü r ku d retiy le her şey olacak.
Bugiün bütün insanlığı insan etm ek için Dunı- b er ton O aksda S anfran sisk od a ve daha kim bilir han gi şeh irlerd e toplanıp m ü şterek ve kardeş bir dünya zıhniyetile anlaşm ayı nihay et .a k ıl edebilen in san lığ a bundan otuzbeş sene evvel ön veciz bir ana y a sa özü y azan bu büyük adam ın ölümünün bu otu zuncu yıldönümünde bütün in san lık onu daha candan ku tlasın . M ezarınd a b as eğsin Ve h iç b ir yum ruğa bas eğm em eye and içsin .
--- Yazan ;
---N u r e t t i n
S e v i m
I
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi