- T T b % ^ ^ °
GÜZİN DURAN
Güzin D u ra n ,-1890 y ı l ı n d a , Süleym aniyedeki d e d e si H atta t Hacı "Yahya H ilm i e fe n d in in evinde doğdu. .H at, süslem e ve musiki sa n a t l a r ı y la uğraşan s o y lu "bir çevred e büyüdü. D edesi, d ev rin ünlü h a tt a t la r ın d a n Yahya H ilm i E fe n d i, ba ba sı (D iv a n -ı T em yiz-iA sk e- r i ) Başm üşaviri Naim Bey *d i r . Talinm iş müzikologumuz Rauf Yekta "Bey, G ü z in 'in dayı s i y d i . Küçük y a ş ta müzik , süslem e ve resim sana t ın a e ğ il i m i , a i l e çe v re sin d e n kaynaklanıyordu . A ile n iı te k k ı z ı o lm a s ı, Güzin ü z e rin d e k i i l g i y i a r t t ı r ı y o r , onun daha ihtimamla y e t i ş t i r i l m e s i n i s a ğ lıy o r d u .
Güzin , B i r i n c i Cihan S avaşı esn asın d a , k a p ıs ı aydın Türk k ız la r ın a İL k d efa a ç ı la n (în a s S a n a y i-i N e fis e M ektebi) ne g i r d i . Ünlü ressam MÎKRI hanımın ö ğ r e n c is i o ld u . Daha sonra Ömer A d il "Beyden d ers a l d ı . B a ş ;a rılı b i r ö ğ r e n c iy d i . Ş a ir Anmet ü aşım 'd en estetiz; , Feyiıamun' dan pau tu i d e r s l e r i uj.irh.en, avru^u ^.uiuau-uuu. sa za n d ı • .Nevar ıc i, U an uyı-ı N e fis e melcteDi/ijaı genç h o c a s ı İbrahim Feyhaman i l e 19 E y lü l 1922 günü e v le n in c e , e ğ it im in i îstanbuLjla sürdürdü . İ k i ressam ın kurdüIcLaın yuva, h a y a t la r ı boyunca mutluluğunu ve r e n k l i l i ğ i n i sürdürdü. Y a p t ık la r ı Avrupa s e y a h a t le r i, o n la r ın
sanat d a ğ a rcığ ın a çok ş e y l e r k a za n d ırd ı , E m p resyon istler akım ının p a r ı l t ı l a r ı n d a n da e s in le n e n Güzin Duran , eşin in de e t k i s i y l e , sa n a tın ın olgu n ça ğ m a e r i ş t i . Eski e s e r le r in , hat sa n a tın ın ve İs ta n b u l F olklorunun koruyucusu o la n f ı r ç a s ı n ı u s t a lı k l a k u l la n d ı»
DURAN ç i f t i , ç o c u k la r ı olm a d ığı iç in , bu s e v g iy i de tamamen sa n a t la r ın a k a y d ır d ıla r . Yaz a y l a r ı n ı , şehrin b a s k ıla rın d a n u za k ta , b o l m anzaralı k ö ş k le r in d e , f ı r ç a l a r ı i l e başbaşa g e ç i r i r l e r d i . Çam lıcanın ark a sın d ak i Çakal d a ğ ın ın e te ğ in d e , e ş in e az r a s t l a n ı r t i p t e n , b i r k ö ş k le r i v a r d ı. S a n a tk a rla r, t u a l l e r i y l e kucak kucağa h a y a t la r ın ın a l t ı n y ı l l a r ı n ı , burada y a ş a d ıla r •. P r o fe s ö r Feyha- nnının 1970 y ıl ı n d a ölüm üyle, bu mesut yuvanın tem eli s a r s ı l d ı .
Süleyman iy e d e e s k i b i r İs ta n b u l k ö ş e s in e gizlenm iş g ib i, sade görünümlü t i p i k ev i l e evin bahçesinden g e çü arı modern a t ö ly e l e r i n i , Güzin Duran , unutulmaz a n ı l a n ve sanat tutkusu i l e ölümüne kadiır, g özb eb eğ i g i b i muhafaza e t t i .
Bu e v le a t ö ly e ve i ç l e r i n d e k i baha b iç ilm e z n i t e l i k t e k i sanat e s e r l e r i ,İ s t a n b u l Ü n iv e r s ite s in e b a ğ ış la n d ı . Bu b a ğ ış , Duran ç i f t i n i n gönül z e n g i n l i ğ i n i , her tü r lü övgü ve ta k d ir in ö te s in d e o la n , ölümsüz sanat s e v g i l e r i n i , s İmgelemektedir . Nevar k i bu sanat k ö ş e s i - a ç ı l a n b±ı—dava nedeniyle — umuma a ç ı k bulunmuyor.
GÜZÜN DUKAN»IN ESİRLERİ VE SERGİLERİ
Güzin İAıran, Atatürk K ız L i s e s i resim öğretm en liğin d en em ekli oluncaya kadar, hem f ı r ç a s ı n ı k u lla n d ı, hem h a t sanatından ve iş le m e le r d e n ,
süslem elerden , p o r s e le n le r d e n d e ğ e r li k o lle k s iy o n la r y a p t ı .
Hafızamda k a ld ığ ın a g ö re , -karma s e r g ile r h a r ic in d e - k i ş i s e l o la ra k , e s e r l e r i n i , 1937 y ı l ı n d a , Güzel S a n a tlar Akademisinde s e r g i l e d i . A r a l ık s ız on y ı l ı n ı h a r c a d ığ ı KARAGÖZ konusu, hu s e ı^ in iı a ğ ı r l ı ğ ı n ı
ta ş ıy o r d u . En e s k i k a r a g ö z c ü le r i, karagöz k a h ram an la rın ı, e v l e r i n i , k ı y a f e t l e r i n i , a r a b a la r ın ı, u sta f ı r ç a a i y l e y a n s ıt m ış t ı. Sanatçım ız hu s e r g i s i y l e folklorum uzun d e r i n li ğ in e in m iş, İL k ş ö h r e t in in te m e lin i atm ış, ö z e l l i k l e y a b a n c ıla r ı h a y ra n lığ a boğmuştu .
Güzin D u ra n 'm İ s ta n b u l'u n e s k i e s e r le r in d e n ve B oğa ziçin d en tu a la a k ta r d ığ ı görünümlerden olu şa n t a b l o l a r ı -Haluk Ş eh suvaroğlu'n u n h im m etiy le- Topkupı Müzesinde s e r g ile n d i • B u nların çoğu , ra h m etli Ö alısuvaroglu' nm y a y ın la d ığ ı broşü rde gerçek d e ğ e r iy le y e r a ld ı .
Güzin Duran' ın , Y azı - Resim - Hat s a n a tı k olia k siy on u n d a n 47 e s e r i , 22 Ocak 1971 günü, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu M erkezinde s e r g ile n d i . Ressam ım ızın son s e r g i s i , suluboya karagöz r e s im le r i ü ze r in d e , on biı- y ı l l ı k ç a lış m a la r ın ın ürünüydü . Topkapı S arayı Müzesine b a ğ ış la n a n bu e s e r l e r , 1979 y ı l ı n ı n en önem li b i r sanat o l a y ı n ı o lu ş turdu .
Ö z e tle y e ce k o lu r s a k , GÜZİN DURAN, B oğ a ziçin d en m anzaralar, e s k i y a z ı sanatım ızdan k o p y a la r, Türk işle m e le rin d e n d e rle m e le r , Karagöz oyununun d e t a y la r ı ü ze rin d e ç a lış m a la r ıy la , sanat t a r ih im iz in d e r in lik le r in d e gezinmiş , çok y ö n lü , k ü ltü r a ğ ı r l ı k l ı , b i r Türk k a d ın ıy d ı „ 1981 y ı lın d a aramızdan a y r ı l d ı ••
