doku-uyusum-sistemi

(1)

 Tüm vertebralı hayvan türlerinin çeşitli hücreleri

üzerinde, o türün bireylerine spesifik antijenler bulunur.

 Bu antijenlere doku uyuşum antijenleri

(Histocompatibility antijenleri) denir.

 Bu moleküller immun yanıt sırasında immun sistem

hücreleri arasında ilişkinin kurulmasında ve antijen sunulmasında önemli görev alırlar.

(2)

Buna bağlı olarak



Bir hayvanın belirli bir antijene karşı

immun

yanıt

oluşturma kapasitesi,



Doku ve organ transplantasyonlarındaki

doku

reddi

olayıyla ,



Bazı immunogenetik kavramlar

(3)

(4)

(5)

Doku Uyuşum Sistemi

(6)

•kendilerini kodlayan genlere • molekül yapılarına

(7)

Doku Uyuşum Antijenlerinin Fonksiyonları

MHC sınıf I (Ia ve Ib) antijenleri

 Çekirdekli hücrelerin üzerinde bulunur.

 Endojen antijenlerin _{Endojen antijenlerin} işlenmesi ve sunulmasıyla ilgilidir.

 Doku reddinde (transplantasyon antijenleri) ve viral infeksiyonlarda çok önemli rol oynayan sitotoksik T lenfositleri ve bunların antijen sunan hücrelerle ilişkisini düzenler.

(8)

(9)

MHC Sınıf II antijenleri

 Eksojen antijenlerin Eksojen antijenlerin işlenmesi ve sunulmasıyla ilgilidir.

 Antijen sunan hücrelerin (makrofaj, dendritik hücreler, B lenfositleri ) üzerinde bulunur.

 Yardımcı T lenfositleri ve bunların antijen sunan hücrelerle ilişkisini düzenler.

 Bakterilere karşı immun yanıtın ortaya çıkması için gerekli olan hücreler arası ilişkilerin kurulmasında ana görevi üstlenirler.

(10)

(11)

MHC Sınıf III antijenleri



Hücre yüzeyinde değil plazmada bulunur.



Antijen sunulması ile ilgileri yoktur .



Komplemet sisteminde bazı komponentlerin

(C2, C4, ve B) prekürsörleri (öncül molekülleri)

dir.

(12)

(13)



İmmun sistem tarafından salgılanan ve

hücrelerin özelliklerini ya da fonksiyonlarını

etkileyen

küçük

protein

veya

glikoproteinlerdir.



Hormon benzeri bir etki ile immun sistem

hücreleri arasında iletişimi sağlayan sinyal

molekülleridir .

(14)



Hücre gelişimi



Çoğalması



Aktivasyonu



Yangı



Bağışıklık



Doku Tamiri

biyolojik faaliyetlerin

düzenlenmesine yardımcı

olurlar

SİTOKİNLER

(15)

(16)

KEMOKİNLER



Makrofaj ve monositleri etkileyen , makrofaj ve

nötrofilleri belirli bir bölgeye çeken sitokinlere

kemokin

denir.



50 nin üstünde kemokin tanımlanmıştır.



Kemotaktik ajan kabul edilen TNF alfa ve C5a

nötrofilleri inflamasyon ortamına çekerek

immunolojik cevabın oluşumunu sağlarlar.

(17)

İnterferonlar



Özellikle viral infeksiyonlara karşı immun

yanıttan sorumludurlar.



Viral m-RNA çevirisini inhibe ederek etkili

olurlar.

(18)

Sitokinlerin Genel özellikleri ve etki tarzları

1. Yalnızca kendisi için uygun reseptör taşıyan hücreleri

etkiler.

2. Parankim, otokrin ve endokrin etki gösterebilirler.

3. Belli bir sitokin birden fazla hücre tipi tarafından

üretilebilir.

4. Bir sitokin uygun reseptör taşıyan farklı hücre

tiplerine bağlanabilir.

5. Bir sitokin bir hücrenin farklı fonksiyonlarını

(19)

6. Farklı sitokinler belli bir hücre tipinde aynı etkiyi gösterebilir.

7. Bir sitokin nadiren tek başına çalışır.

8. Bazı sitokinlerin üretimi veya etkisi diğer sitokinler tarafından engellenebilir (antagonizm) ya da arttırılabilir (sinergizm).

9. Hücre, dışarıdan gelen uyarımlar sonucu sitokin sentezine başlar, uyarım bitince sentez durdurulur. Sentezlenen sitokinler hemen salgılanır, hücre içinde depolanmaz.

(20)

Sitokinlerin fonksiyonları

1. Doğal bağışıklığın düzenlenmesi,

2. Lenfosit aktivasyonu, çoğalması ve değişimi, 3. İmmun kökenli yangısal reaksiyonların ve

hücresel bağışıklığın düzenlenmesi, 4. Hematopoez

(21)

Sitokinlerin fonksiyonları

1. Doğal bağışıklığın düzenlenmesi;

Viral infeksiyonlara karşı korumada, bakterilere

karşı korunmada, yangısal reaksiyonları başlatmada görev alırlar (ör: IFN alfa-beta ve IL1-6-8 gibi

kemokinler).

2. Lenfosit aktivasyonu, çoğalması ve değişimi;

Böylece hücresel ve humoral immun yanıta yardımcı olurlar (ör: IL2-4, TGF beta gibi).

(22)

3. İmmun kökenli yangısal reaksiyonların ve

hücresel bağışıklığın düzenlenmesi; İmmun yanıt sırasında çeşitli hücre tiplerini aktive ederler (ör: IL5-10-12, INF-gama, TNF-beta vb.).

4. Hematopoez; İmmun sistem hücrelerinin kemik iliğindeki oluşumlarından hücre hatlarına

dönüşümlerine kadar geçen sürede sitokinler uyarıcı etki yaparlar (ör: IL3-7-9-11 vb.).

5 İmmun sistem dışındaki hücrelerin yenilenmesi; IL1 ve bazı sitokinler sinir ve endokrin sistem üzerinde etkiye sahiptir.

(23)

(24)

(25)

(26)