İLGİNÇ YAYIN ÖZETLERİ
The American Journal o f Clinical Nutrition Vol.60, 1995
1- Lindenbaum J, Rosenberg I,W iIsonPW F,etaI. Prevalence ofCobalam in deficiency in the Fram ingham elderly population, p. 2.
2- A llen L H. and C aste rlin e J, V itam in B-12 d eficien cy in elderly individuals:Diagnosis and requirements.
3- O barzanek E,Schreiber G B, Craw ford P B, p 12 et al.Energy intake and physical acticity in relation to indexes o f body fat:The National Heart Lung and Blood Institute G row th and Health Study, p. 15.
4- Wang J.Thornton JC, R ussell M , et al. Asians have lower body mass index (BM I) but higher percent body fat than do whites, p. 23.
5- D ella B ianca P, Jeq u irer E, and Schütz, Y.Lack o f m etabolic and behavioral adaptations in rural Gambian men with low body mass index, p. 37.
6- Slabber M, Barnard H C ,K uyl JM , et al.Effects o f low -insulin-response energy restricted diet on w eight loss and plasma insulin concentrations in hyperinsulinem ic obese fem ales, p. 48.
7- Wabitsch M ,Hauner H, Heinze E, et al. Body-fat distribution and changes in the athenogenic risk-factor profile in obese adolescent girls duiing w eight reduction, p. 54.
8 - Ferroli CE a n d Trum-bo P R . B i o a v a i l a b i l i t y o f v i t a m i n B-6 in y o u n g a n d o l d e r m e n , p . 6 8 .
9 - M archim , JS, C ortiella J,H iram atsu T, et al.Phenylalanine and tyrosine kinetics for different patterns and indispensable am ino acid intakes in adult hum ans, p. 79.
10-Bartel P R ,U bbink JB ,D elport R ,et al.V itam in B-6 su p p lem en tatio n and theophyline-related effects in hum an, p. 95.
11-H allfrisch J,Singh V N , M uller D C ,et al. H igh plasm a vitam in C asso ci ated w ith high plasm a H D L-and H D L 2 cholesterol, p. 100.
12- L am p e J W ,M a rtin i M C ,K u rze r M S , et al. U rin a rg y lig n an and isoflavonolid excretion in prem enopausal w om en con sum ing flaxseed
pow der, p. 122.
13- W ittem an JCM , G robbee DE, D erkx FHM , et al. R eduction o f blood pressure w ith oral m agnesium supplem entation in w om en w ith m ild to m oderate hypertention, p. 129.
14- Tanum ihardso SA, M uhardiyantininggsih, Perm acsil D, et al. A ssess m ent o f vitamin A status in lactating and nonlactating,nonpregnant Indo nesian w om en by use o f the m odified,relative-dose-response (M R D R ) test, p. 142.
15-C arbonnel F, Lem ana M, R am baua JC, et al. E ffect of th e energy density o f a solid-liquid imeal on gastric em ptying and satiety, p. 307.
16- Perkins K A,Sexton JE,Epstein C H, et al.A cute therm ogenic effects o f nicotine combined with caffeine during light physical ativitiy in male and
fem ale smokers, p. 3 12.
17- D etzer M J,Leitenberg H, Poehlm an ET,et al. resting m etabolic rate in w om en w ith bulim ia nervosa :cross sectional treatm ent study, p. 327.
18- C assidy A,Bingham S, and Setchell KDR. Biological effects o f a diet of soy protein rich in isoflavonoids on m enstural cycle o f prem enopausal w om en, p. 333
19- Innis SM ,N elson CM ,R ioux M F;et al.D evelopm ent o f visual acuity in relation to plasm a and erythrocyte n-6 and n-3 fatty acids in healthy term gestation infant, p. 344.
20- Jackson M B, Lam m i-K eefe C J,Jensen RG,et al. Total lipid and fatty acid com position o f m ilk from w omen with and w ithout insulin-depen dent diabeter mellitus. p 353.
21- M organ J,Liebm an M, Broughton KS, Caffeine-induced hypercalciuria and renal prostoglandins : Effect o f aspirin and n-3 polyunsaturated fatty acids, p. 362.
22- Prakash C, N elson GJ, Wu M -M , et al.Decreased systemic throm boxane A2 biosynthesis in normal hum an subjects fed a salm on-rich diet, p. 369.
23- Brown KM , M orrice PC, and D uthie GG. Vitamin E supplem entation suppresses indexes o f lipid peroxidation and platelet counts in blood o f smokers and nonsm okers but plasma lipoprotein concentrations remain unchanged, p, 383.
24- Stcphenser CB, A lvarez JO, Kohatsu J,et al. Vitamin A is excreted in the urine during acute infestion, p. 388.
25- Zeghoud F, Ben-M ekhbi IT, D jeghri N, et al. Vitamin D prophylaxis during infancy:Com parison o f the long-term effects o f three intermittent doses (15, 5 or 2.5 mg) on 25- hydroxyvitam in D concentrations, p. 393.
26 -O lb rich FIG, Evangeliou A, Tabatabaei SB. et al. Correlation between long-chain aclycarnitine in serum and m yocardium after heart trans plantation in human, p. 414.
27- Burtis W J,G ay L, Insogna KL, et al. D ietary hyper-calciuria in patients with calcium oxalate kidney stones, p. 424.
28- Bogden JD,Bendich A,Kemp FW, et al.Daily micro nutrient supplements enhance delayed hypersensitirity skin test responses in older people, p. 437.
29- Kogon M M ,K rauchi K. Van der Velde P, et al. Phycological and m eta bolic effects o f dietary carbohydrates and dexfenfluramine dui ing a low- energy diet in obese w om en, p.488.
30- Cam pbell WW, Crim M C, Dallal GE, et al.Increased protein require ments in elderly people. N ew data and retrospective reassessm ents, p. 501.
31- O livieri O, Stanzial A M .G irielli D. et al:Selenium status fatty acids, vitam in A and E and aging:The N ove Study, p. 510.
32- R aben A, Tagliabue A , C hristensen M J, et al. R esistant starch. T he effect on postprandial glycem ia, horm onal response and satiety, p. 544.
33- Piyathilalce CJ, M acaluso M, H im e RJ, et al.L ocal and system ic effects o f cigarette sm oking on folate and vitam in B -12, p. 559.
34- H arris SS, and D aw son-H uglies B .C affeine and bone loss in h ealthy postm enopausal w om en, p. 573.
35- R oal FJ,K alk W J,Law son M ,et al.E ffect o f m oderate d ietary protein restriction on the progression o f overt diabetic nephropathy, p. 579.
3 6- K uvibidila S, Yu LC, ode DL, et al. A ssessm ent o f iron status o f Z airean w om en o f childbearing age by serum transfering receptor, p. 603.
3 7 - G oldstein DJ, and Potvin JH. L ong -term W eight loss: T h e effect o f pharm acologic agents, p. 647.
3 8 -O b arzan ek E, Lesem M D , and Jirnerson D C. R esting m etabolic rate o f anorexia nervosa patients during w eight gain, p. 666.
39- Schulsz LO and Schoeller DA. A com pilation o f total daily energy ex penditures and 6 body w eights in healthy adults, p. 676.
40- Ross R and R issanen J.M obilization o f visceral and subcutaneus ad i pose tissue in response to energy restriction and exercise, p. 695.
41- M eydani SN, M eydani M, Rail RC, et al. A ssessm ent o f the safety o f high-dose short-term supplem entation w ith vitam in E in healthy older adults, p. 704.
42- C han G M ,B orschel MW, Jacobs JR, Effects o f hum an m ilk or form ula feeding on the growth, behavior and protein status o f preterm infant discharged from the new born intensive care unit, p. 710.
43- Van Poppel G, H ospers J, B uytenhek R, et al. No effect o f B - carotene supplem entation on plasm a lipoproteins in healthy sm okers, p. 730.
44- Johnston G S,and Yen M,F. M egadose o f vitam in C delays insulin re sponse to a glucose challenge in norm oglycem ic adults, p. 735.
diet and the risk o f sym ptom atic diverticular disease in men, p. 757.
46- Lyu LC, Shieh MJ, Posner BM, et al. R elationship between dietary in take, lipoproteins and apolipoprotein in Taipei and Framingham, p. 765.
47- Rigaud D, Angel RA, Cerp M, et al. M echanism o f decreased food intake during weight loss in adults Chron’s disease patients without obvius m alabsorption, p. 775.
48- Kirksey,A, Wachs TD, Yunis F, et al.R elationship o f zinc nitriture to pregnancy outcom e and infant developm ent in an Egyptian village, p. 782.
49- Wang Q, H assager C, Pavn P, et al. Total and regional body com posi tio n c h a n g e s in e a rly p o s tm e n o p a u s a l w om en : A ge re la te d or m enopauserelated, p. 843.
50- Pasquet P, and A pfelbaum M. Recovery o f initial body weight and com position after long-term m assive overfeeding in men, p. 861.
51- M artini M C, Lainpe JW, Slavin JL, et al. Effect o f the menstrual cycle on energy an nutrient intake, p. 895.
52- Arrigoni E, M arteau P, Briet F, et al. Tolerance and absorption o f lactose from milk and yogurt during short-bow el syndrom e in humans, p. 926.
1-Fram ingham Yaşlı N üfusunda Kobalamin Yetersizliği prevalansı Framingham kohort çalışm asına katılan ve halen yaşam ını sürdüren 548 yaşlı bireyin serum kabolam in düzeyi saptanm ıştır. D eneklerin % 40.5 inin serum kobalam in düzeyi 258 pmol / L nin altında bulunurken d ah a genç grupta bu düzeyin altında olanların oranı % 17.9 dur. K obalam in değerine paralel olarak serum m etilm alonik asit ve lıom osistein k o n san trasy o n u yükselm iştir.(Y aşlıların % 11.3 daha genç grubun % 5.7 si). M etab o litlerin düzeyi serum kobalam inle korelasyon gösterm iştir. A m erikalı y aşlıların % 12'sinde kobalamin yetersizliği olduğu sonucuna varılmıştır. Yaşlılara tolatla birlikte kobalam in eklenm esinin p rosp ek tif çalışm alarla b elirlenm esinin gerektiği önerilmiştir.
2- Yaşlılarda B,, : Tanı ve Gereksinmeler
Y aşlılarda vitam in B ,, yetersizliğinin sık görüldüğü, fakat bunun ileri derecede belirti vermeden tanınmadığı ileri sürülmüştür. Yetersizlik tanınmadan m ctabolik değişikliklere ve nöropsikiyatrik işlevlerdeki bozukluklara dikkat çekilm ediği belirtilm iştir. B 12 yetersizliğinin tanısında serum kobalam in düzeyinin 258 pm ol/ L altına düşm esinin esas alınm ası önerilm iştir. A ncak serum vitam in B 12 düzeyi düşük olm am asına karşın m etilm alo nik asit yükselebilm ektedir. A ncak m etilm alonik asidin y ü k selm esin in b ö b rek yetersizliğiyle de ilintili olabileceği bildirilmiştir. B p yetersizliğinin temel nedeni yaşla gastrik salgısının azalmasıdır. Gastrik salgısının azalm asıyla intrinsik fak tö rü n y e te rsiz liğ i ve b ağlı o la rak B12 nin e m ilim i a z a lm a k ta d ır. A m erikalıların son önerisinde günlük gereksinm e erkek için 2.0 ,kadın için 1.6 m ikrogram dır. Bu değer FAO nun saptadığı nııı iki katıdır. Erken yetişkinlikte vitamin B12 den yeterli beslenme yaşlılıkta bir açıdan korunm a sağlayabilir. G astrik sorunu olan bireylerin ağızdan vitamin B12 alm alarının yararı olm ayacağı da düşünülebilir. Buna karşın günlük gereksinm enin 3.0 mikroorganizma çıkarılmasını savunanlar da bulunmaktadır. Sağlıklı yetişkinin günlük B12 alım ı 2-6 m ikrogram arasında değişm ektedir. A yrıca 5-10 mikrogram da safra ile salgılanmakta, bunun da 3-5 mikro gramı emilmektedir. D epolar azaldığında safrayla atım 1 m ikıogram a kadar d üşm ektedir. Ek vita min B12 alan bireylerden serum kobalam in düzeyi 258 pm ol/ L olanların oranı % 12 iken almayan ların % 40 bulunmuştur. Yaş 65' i geçenlerde gastrik atrofi başlayacağından B12 yönünden beslenm e durum larının incelenm esi sîcrekm ektcdir.Günlük gereksinm enin 3.0 m ikıogram a çıkarılm asının ve
yetersizlik belirtilerinin başladığı durumlarda ekleme yapılmasının gerekliliği savunulmaktadır. Ayrıca nöral tüp defektinin önlenmesi için besinlerin folik asitle zenginleştirilmesinin B 12 yetersizliğini maskeleyebileceği de savunul maktadır.
3- Beden Y ağlanm asına ilişkin O larak Enerji Alımı ve Fiziksel A ktivite : U lusal K a lp,A kciğ er ve Kan Enstitüsü Büyüm e ve Sağlık Araştırması
Çalışm aya katılan 9-10 yaş grubundan 2379 çocuğun 3-günlük besin tüketim leri 3-günlük fiziksel aktivite öyküleri TV ve video seyretme süreleri saptanm ıştır. Çoklu regrcsyoıı analizine göre yaş TV. ve video seyretme süresi doymuş yağdan gelen enerji oranı ve aktivite örüntüsü zenci kızlarda BKI ve deri kıvrım kalınlığındaki farklılığı açıklar nitelikte bulunmuştur. Beyaz larda yaş,TV, ve video seyretm e süresi ve yağdan gelen enerji oranı beden yağlanm asıyla ilintili bulunm uştur.Buna göre beden yağlanması enerji alım ve harcanmasıyla ilintilidir. 1 Ier değişkenin beden yağlanmasındaki katkısını belirlemek için uzunlamasına çalışma yapılmasının gerekliliği vurgulanmıştır.
4- A sya K ök en liler D ü şü k BKI ne Sahiptirler, Fakat Beden Yag Yüzdeleri Beyazlardan Düşüktür
BKI ile beden yağ yüzdesi arasındaki korelasyon 445 beyaz ve 242 Asya kökenli yetişkin üzerinde saptanmıştır. Aynı şekilde deri kıvrım kalınlığı ölçülerek yağ yüzdesi ile korelasyona bakılmıştır. Asya kökenlilerin bedenin üst kısım larındaki yağ yüzdesi beyazlardan yüksek bulunmuştur. Faiklılık kadınlarda erkeklerden daha büyüktür. Bunun yanında Asya kökenlilcı in BKI i beyazlardan daha düşüktür.
5- D ü ş ü k B K I ’ Iı G a m b i a ’lı K ö y lü E r k e k le r d e M e t a b o lik ve Davranışsal A daptasyon Yok
İnsanın sınırda enerji alımıııa adaptasyonu ilgi çekmektedir.Enerji alımı kronik o la ra k y e te rsiz o ldu ğ u n d a 3 tip adaptasyon m ekanizm ası ilcıi sürülmüştür. 1 )Beden ağırlığının azalması ve beden bileşiminde değişmesi} le dinlenm e m etabolk hız (D M 11) düşer. 2) Fiziksel aktiv itede kendiliğinden oluşan düşüş şeklinde ortaya çıkan davranışsal değişme. 3) Organ ve dokuların alın an en erjiy i d aha elv erişli o larak k u llanm alarına ilişkin m etabolik
adaptasyon. Bu çalışm ada BM I ortalam a 18.5 olan 29 ve BKI 22 üstünde olan 29 köylü erkeğin enerji harcaması solunum cihazıyla ölçülmüştür. G ruplar arasında enerj i harcama açısmdan yağsız kütle bazında farklılık bulunmamıştır. Aynı şekilde solunum indeksi diyetin oluşturduğu term ogenesis, çalışm a elverişliliği kendiliğinden yapılan fiziksel aktivite kalp hızı ve idrarla katekolamin atım ı da farksızdır. BKI farkı gözetm eksizin G am bialı erkeklerin BM I I'Iarı sanayileşm iş ülkelerde yaşayanlardan % 4-12 (ortalam a % 10) daha düşük bulunm uştur. Bu insanların fiziksel sonuca dayalı beslenm e p o litik ası geliştirilm enin doğru olamayacağı vurgulanmıştır.
6- H iperinsülinem ik Şişman Kadınlarda Düşük İnsülin Yanıtı Enerji Sınırlı Diyetin Kilo Kaybı ve Plazm a İnsulin K on san trasyonu n a Etkisi
Şişm anlarda hiperinsülinem i sık görülür ve bunun da hiperlipidem i ve aterosklerosiziıı gelişmesinde etkisi olduğu bildirilmiştir. Bu çalışm ada 2 tip düşük enerjili diyetin serum insülin konsantrasyonu ve kilo kaybına etkisi 12 haftalık dönemde incelenmiştir. Birinci diyet düşük insülin yanıtı (Dİ) olacak şekilde İkincisi dengeli normal diyettir (ND). 12 haftalık diyet uygulam ası sonunda deneklerin bir kısmının diyeti yer değiştirmiştir. Glikoz yüklem esin in 30 ve 120 dakikalarında kan g lik o z, insulin ve C peptid konsantrasyonlarıyla, beden ağırlığı ve enerji alımı ölçülmüştür. Dİ ve ND diyet dönem lerinde kilo kaybı ortalam a sırasıyla 9.35 ve 7.41 kg olmuştur. Kilo kaybı Bİ d iyetinde daha fazladır. Aynı şekilde açlık insülin konsantrasyonu Dİ diyetinde daha düşüktür. ( düşüş Dİ de 91.3 ND de 21.0 pm ol/L) şişm an hiperinsülinem ili bireylerde düşük insülin yanıtı oluşturan düşük enerjili diyetin kilo verm e ve insülin düzeyini normalleştirme açısından yararlı olacağı sonucuna varılmıştır. Uygulanan diyetler 4200-5000 İd enerji içermekte,bunun % 50'si karbonhidrat, % 20'si protein % 30'u yağdan sağlanmıştır. Düşük insülin yanıtı veren diyette karbonhidrat kaynağı olarak mercimek, makarna, uzun taneli pirinç, normal diyette patates, beyaz ekmek ve daha çok saflaştırılmış besinler kullanılmıştır.
7 - Şişm an Ergen Kızlarda Kilo Kaybı Sırasında Beden Yağ D ağılım ı A tero jen ik R isk Faktörlerinde D eğişm e
Altı haftalık zayıflama süresince (4321 İd) içeren diyet ve fiziksel aktiviteyle kızlar ortalam a 8.5 ± 2.4 kg ağırlık yitirm işlerdir.Bel/kalça oranları 0.86 dan 0.81 e düşm üştür.Total k o le ste ro l, LDL kolesterol ürik asit, açlık insülin ve
kan basınçlarında önem li düşüş gözlenm iştir.K arın yağı fazla olan kızlarda kolesterol ve LD L -kolesteroldeki düşüş daha çoktur.Bu farklılık karın şişmanlığı olanların daha çok kilo verm eleriyle açıklanmıştır. Zayıflam ayla özellikle b el/k alça o ran ın ın aza lm a sıy la atero jerik risk fak tö rlerinin azaltılabileceği sonucuna varılmıştır.
8- G enç ve Yaşlı E rk e k le rd e V itam in B 6'n ın B iy o y a ra rh h ğ ı
Yaşla plazma pridoksal-5 fosfat düzeyi ve eritrosit am inotransferaz enzimlerinin doymuşluğunda azalma gözlenmiştir.Vitamin B6 biyoyararlılığının buna etkisini araştırm ak için işaretlenmiş pıidoksin kontrollü diyetle birlikte 20-30 ve 60-70 yaşlarındaki iki gruba verilerek biyoyararhhğı ölçülmüştür. Gruplar arasında plazma pı idoksin 5-fosfat konsantrasyonu eritrosit aspartam am ino tra n sfe ra z ve plazm a alk alin fo sfataz ak tiv itelerin d e fark lılık bulunmamıştır.
İdrarla işaretlenm iş pıidoksin asit atımı da farksızdır. Sağlıklı yaşlı bireylerde vitamin BĞ'nın biyoyararlı lığının değişmediği sonucuna varılmıştır.
9- Y e tiş k in İ n s a n l a r d a D e ğ iş ik Ö r ü n t ü d e E lz e m A m in o A sit A lım ın d a F e n ila la n in ve T rozin K in etiğ i
Biri FAO /W HO /UNO am ino asit gereksinm esi İkincisi MIT tarafından geliştirilen ve üçüncüsü yum urta proteini esaslı elzem amino asit esaslı 3 tip diyette fenilalanin ve trozin kinetiği incelenm iştir. MIT ve yumurta esaslı diyetle karşılaştırıldığında FAO/W HO/UNU gereksinm elerine uygun diyet bedenin am ino asit dengesini sağlayamam ıştır. Fenilalanin hidroksilasyoııu hızına göre saptanan fenilalanin dengesi yetersiz kalmıştır.Bunun yanında M IT ve yum urta proteinin am ino asit örüntüsü ve uygun diyette denge sağlanmıştır. Araştırm a sonuçlan FAO/WFIO/UNU tarafından önerilen amino asit gereksinm esinin yeterli olm adığını işaretlemektedir. A raştırıcılarM IT tarafından önerilen am ino asit gereksinm esinin daha uygun olacağını bildirmişlerdir.
10- V itam in B6 ve Teofilim Yan Etkisi
Teofılin, astım kontrolünde kullanılan bir ilaçtır.Bu ilaç pridoksal kinaz antagonistidir. A ncak ilacın bazı gastrointestinal ve merkezi sinir sistem i üzerinde yan etkileri gözlenm iştir. Bu çalışm a da vitam in BĞ eklenm esinin
teo filinin yan etk ilerin e etkisi in celenm iştir.Ç iftli kor çap raz d ü zeyde gerçekleştirilen bu araştırm ada psikom otor testi elektrofızyolojik te st ve bireysel so ru şturm a yöntem leri kullanılm ıştır. S p ek tıa le le k ro e n so fra fı, elektrom iyo graf bilgi işleme testi olan sternberg testi ve uyku k alitesi ve gündüz uykulu olm a açılarından vit B6 verilerle plasebo arasın d a fark görülm em iştir.Bunun yanında teofılinle ilintili trem or 6 eklenm esiyle önem li şekilde düşm üştür (p< 0.01). Teofılin alan hastalara B6 eklenm esinin birçok nörolojikvan etkileri azaltabileceği sonucuna varılmıştır.
11- Y ü k s e k P la z m a C V ita m in i Y ü k s e k P la z m a H D L v e H D L 2 Kolesterol İle İlintilidir
Vitamin C nin kardiyovasküler hastalık riskini azalttığı bilinmektedir.Yaşları 19-95 yıl arasında değişen 3 16 kadın ve 511 erkeğin plazm a lipit ve vitam in C düzeyleri saptanmıştır. Plazma vitamin C konsantrasyonu ile HDL ve IID L 2 kolesterol düzeyleri arasında doğru korelasyon bulunmaktadır.İlişki özellikle yaşlı bireylerde daha da güçlüdür.D eneklerin 485 inin 7-günlük diyeti karşılaştırıIm ıştır. Plazm a vitam in C düzeyi ile total yağ, d o ym uş yağ asitleri,enerjinin yağdan gelen oranı ve kolesterol alım ı arasın d a ilinti bulunm am ıştır.D eneklerin vit.C alımları önerilenin üstünde bulunm uştur. C vitam ininden yeterli beslenerek plazma düzeyini yüksek tutm am a aterojenik riski azaltacağı sonucuna varılmıştır.
12- Keten T oh u m u Tozu T ü k e te n M e n o p o z Ö n c e si K a d ın l a r d a idrarla Lignan ve Isoflavonoid Atımı
Lignanlar ve isoflavonoid fitoestrogenler iki grup difeııolik bileşiklerdir ve bitkilerde yaygın olarak bulunurlar. İnsan ve hayvan sıvı ve feçeslerinde de sap tan m ışla rd ır.B itk i lig n an ların ı barsak b ak terile ri e n te ro d io l ve enterolaktona metabolize ederler.Aynı şekilde kaim barsak bakterilerin öncü glikozitlerden isoflavonoidleri (daidzcin ve genistein) sentezlerler.Lignanlar ve isoflavonoidler barsaktan em ilerek enterohepatik dolaşım a geçerken ve idrara başlıca glukoıonidler olarak atılırlar.En çok atım menstruasyonun Luteal fazında olur. Lignanlar ve isoflavonoidlerin antiviral ve antikarsinojen etkileri olduğu bildirilm iştir.B u bileşikler zay ıf östı ojenik etkiye sahiptirler ve bazı enzim ler ve alıcılar için steroid hormonlarıyla yarışa gircrler.Yine karaciğerde seks hormonu bağlayan globulinin üretimini uyarırlar. Bu yolla steroid hormon
m etabolizm asını değiştirerek bunlara bağlı kanser riskini azaltırlar.Bu bileşiklerin bedendeki militarían diyetle alıma ve kalın barsak mikroflorasımn aktivitesine bağlıdır.Bu bileşikler için en iyi kaynak keten tohum udur.Soya fasulyesi de iyi kaynak sayılabilir.Bu çalışm ada 18 kadına günlük normal diyetlerine ek olarak 10 g keten tohum u tozu verilerek menstuasyonun 3 fa zında idrarla ligııan ve isoflavonoid türevlerinin atımı ölçülmüştür. Keten tohumu alımıyla tigmeıı türevlerinin atımı önem li şekilde ( p<0.0002) yükselmiştir. A tım daki artış bireylere göre 3 ile 285 katına çıkm ıştır, isoflavonoid türevlerinde ise önemli artış olmamıştır. Atım menstruasyon fazlarına ve keten tohumu alımı süresine göre değişmemiştir. Keten tohumu bu bileşik ler yanında diyet posası m in eraller ve bazı B vitam inlerinden de zengiııdir.Ancak syanojenik glikozit içerdiğinden fazlaalımmda semin tiosyaııat konsantrasyonu yüksek ise sağlık bozucu etki gösterir. Bununla birlikte günlük 60 g alımın zararlı olmadığı 10 g alımın uygun olduğu belirtilmiştir.
13- H afif - Orta Hipertansiyonlu Kadınlara Magnezyum Eklenmesi Kan Basıncını Düşürür
Çift-körlü kontrollü yapılan bu araştırmada hafıf-orta hipertansiyonu olan ve ilaç kullanm ayan kadınlar 6 a}’ 20 m m ol/ gün dozda magnezyum veya plasebo alm ışlardır.M agnezyum astartat-H CL olarak alınan bu doz iyi tolere edilmiş ve herhangi bir yan etki gözlenmemiştir. Magnezyum alımıyla sistolik basınçta 2.7 mm Hg, diastolikte 3.4 mm Hg düşüş olmuştur.Kan basıncı yanıtı başlangıçta ki diyetle alım ve idrarla atım ölçülerek belirlenen magnezyum oluşum uyla ilintili bulunmamıştır. M agnezyum alımıyla idrarla atım % 50 a rtm ıştır. M ag n ezy u m alım ıy la kan lip itlerin d e değişm e g ö z le n m e m iş tir. H a f if - o r ta h ip e rta n s iy o n lu b ire y le re m agn ezy um eklenmesinin kan basıncını kontrol altında tutabileceği sonucuna varılmıştır.
14- G e b e O l m a y a n E m z ik li ve E m z ik li O lm a y a n E n d e n o z y a lı Kadınların Vitamin A Durumları
D üzeltilm iş-göreceli-doz-yanıt (M RDR) yöntemiyle kadınların vitamin A durum ları incelenm iştir.Bu yöntem de tek doz (100 mikrogram/ kg) retinol asetat verilerek kandaki dehidroretinolün retinóle oram ölçülmektedir.Böylece karaciğer A vit. deposu hakkında bilgi vermektedir. Bu yönteme göre emzikli kadınların % 70'i norm al kadınların % 7'si vit.A yönünden yetersiz olarak
değerlendirilm iştir.F arklılığın % 7'sinin beden ağ ırlığınd ak i fark lılık tan k ayn aklan dığı belirtilm iştir.E m zikli kad ın ın A v it.y e te rs iz b eslen m esi bebeklerinde A vit.yetersizliğinin oluşm asındaki etkenlerden biri sayılabilir.
15- Katı ve Sıvı Yemeğin Enerji Yoğunluğunun M ide B oşalm ası ve Doygunluk İşaretinin Oluşum una Etkisi
Katı ve sıvı yem eğin enerji yoğunluğunun mide boşalm ası ve tokluk du rumuna etkisini incelem ek için 9 sağlıklı gönüllüye sırasıyla 2671 K j/L, 950 mİ ve 7452 Kj/L, 350 mİ enerji yoğunluğu olan yem ek ile % 80' i katı olan 2500 Kj enerji içeren yem ek verilmiştir.M idenin yarı boşalm a zamanı enerjisi yoğun ve sıvısı yüksek yem eklerde (sırasıyla 145 ± 18 ve 156 ± 16 dakika) fark lı b ulunm am ıştır. D oy gu n lu k derece ve sü resi de y em eğ in en erji yoğunluğundan etkilenm em iştir. Tokluk derece ve süresi m idenin boşalm a zamanı ile korelasyon gösterm iştir.Buna göre tokluk m idenin boşalm a duru muna bağlıdır ve yemeğin enerji yoğunluğundan etkilenmemektedir.Yemeğin enerji değeri aynı kaldığı sürece,enejiyoğunluğunun değişmesi tokluk ve mide boşalma hızını etkilememektedir.Sıvı katarak yem eğin hacm inin arttırılm ası enerji değeri azaltılm adığı sürece tokluğu fazla etkilem ediğinden zayıflam a diyetlerinde bu tür önerinin etkili olamayacağı sonucuna varılmıştır.
16- H afif Fiziksel Aktiviteli Erkek ve Kadınlarda Kafeinle Birlikte Alınan Nikotinin A kut Termojenik Etkisi
Sigara içen erkek ve kadın deneklere 5 m g/ kg kafein eklenm iş veya eklenm em iş kafeinsiz kahve alım ıyla birlikte 15 mikro gram /kg nikotin veya plesoba burun spreyi olarak verildikten sonra enerji harcam ası h a fif bisiklet çevirme ve dinlenme durumunda dolaylı kalorimetre yöntemiyle ( O , tüketimi) ölçülmüştür.Kafein ve nikotin birbirinden bağımsız olarak term ogenik etkiye sahip oldukları bulunmuştur. Nikotinle birlikte kafein alımı termojenesizi daha da arttırmıştır. Nikotin, kafein ve her ikisinin birlikte etkisi aktivite durumunda dinlenm eye göre bayanlarda daha yüksek erkeklerde farksız bulunm uştur. Plazm a nikotin konsantrasyonu aktivite ve kafeinden etkilenm iş ancak bu farm akokinetikdeğişim enerji harcam asındaki farklılığı açıklayıcı nitelikte bulunmamıştır.Araştırma sonuçları fiziksel aktivite sırasında kafein ve nikotinin cinsiyete göre farklı etki gösterdiğini,sigara içenlerdeki m etabolik farklılığın bulunla ilintili olabileceğini işaretlemektedir.
17- Bulimia Nervozah Kadınlarda Dinlenme Metabolik Hız
Açlıkta, yarı açlıkta ve zayıflama durumunda dinlenme m etabolik hızın (DM H) düştüğü bilinmektedir. A noreksi ııervozada da DMH düşmektedir. Bu çalışm ada bulim ia nervozah kadınların DM H'ları tedavi önce ve sonrası ölçülm üştür.Yağsız kütle üzerinden düşünüldüğünde DM H da bir değişme gözlenmemiştir. DMH biliçsel tedavi sonucu normal yeme düzeyine geçtikten sonra ölçüldüğünde herhangi bir değişme saptanamamıştır.Bu sonuçlar beden ağırlıklarını normal bulimialı kadınların DMH'laı uı düşük olduğu yolundaki görüşü desteklem em iştir. Aynı zam anda tedavi sonrasında DM H'da bir değişme olmadığı da belirtilmiştir.
18- Menopaz Öncesi Kadınların Menstrual Siklusuna İsoflavoıılardan Zengin Soya Proteinin Etkisi
Batı ülkelerinden kadın nüfusa meme kanseri tüm kanserler arasında ikinci sırayı almaktadır.Yaşa göre eşleştirilmiş meme kanser hızı İngiltere de 100.000 de 199.4 iken Jap on y a' da 52.3 olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada m enopoz öncesi kadınlarda soya proteininin menstrual siklusunun hormonal denetim ine etkisi incelenmiştir. Kadınlara bir ay süreyle 45 mg isoflavonlar içeren 60 g /g ü n soya proteini verildiğinde menstruasyonun foliküler fazının süresini önem li şekilde uzatmış ve menstruasyonu geciktirmiştir. Soya alımı süresince orta siklus lutein hormonu ve folisiklus uyarıcı hormon salgısı baskılanm ıştır. Foliküler fazda plazma estıadiol konsantrasyonu yükselmiş, kolesterol konsantrasyonu % 9.6 düşmüştür. Bıı etkinin isoflavonlarııı kısmi östrojen antagonisi gibi etki yapmasından kaynaklandığı varsayılmışta'. Soya) ı çok tüketen toplumlarda meme kanserinin az görülmesinin nedenleri aıasında isoflavonlarııı olabileceği ve soya tüketiminin meme kanserinden korunmada yararlı olabileceği vurgulanmıştır.
19- Z am anında Doğmuş Sağlıklı Bebeklerde Plazma ve Eritrosit n-6 ve n-3 Yağ Asitleri İle İlintili Olarak Görme Ohıyınm Gelişimi Yaşları 3 aya kadar olan sadece anne sütü veya mama ile beslenen bebeklerin görm e durum ları incelenmiştir. Mamanın toplam yağ asitleı inin % 17.9’u Linoleik (n-6), % 2.1 alfa-linolcnik asitten sağlanm ış, DUA ve aroşidonik asit belirlenebilecek düzeyde değildir. A nne sütünün yağ asitleri
içeriği ise % 13.4, Linoleik asit % 1.5 alfa-linolenik asit (n-3), % 0.5 1 EPA ( n-3), % 0.22 D IiA (n-3) bulunm uştur.Tercihli görm e durum u ile plazma fosfolipit ve eritrosit fosfotidikolin 14.güıı ve 3.ayda ölçülmüştür. Plazm a ve eritrosit 22: 6, n-3 içeriği gruplar arasında farklı olm asına karşın, 14.gün ve 3.ayda görme durum unda önem li farklılık bulunm am ıştır. Bebek m am ası % 2.1 ( enerjinin % 1' i) 18:3, n-3 yağ asidi içerdiğinde görme olayının anne sütü alan bebek düzeyinde gelişebildiği sonucuna varılmıştır.
20- İnsüline Bağımlı Diabeti Olan ve Olm ayan Kadınların Sütlerinin Toplam Lipit ve Yağ Asidi Bileşimi
Sıçanlar ilaçla diabelik dutum a getirildiklerinde m em e bezlerinin yağ asitlerini sentczlcme yetenekleri azalmaktadır. İnsanda Tip 1 d i;:betin meme bezinin yağ asidi sentezlemesindc etkisi bilinmediğinden bu çalışmada diabetli ve diabeti olmayan kadınların yağ asidi içeriği doğum dan sonraki 2,3,7,14,42 ve 84. günlerde belirlenm iştir.O rta zincirli yağ asitleri ve total lipit her iki grupta benzer bulunm uştur.D iabetli annelerin sütlerinin uzun zincirli çoklu doymamış yağ asitleri içeriği 14 ve 84. günlerde normal kadınlarınkinden daha düşük bulunmuştur. Bunun nedeninin diabette meme bezlerinde uzun zincirli yag asitlerinin m etabolizm asının değişm esinden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.
21- Kafeinin Oluşturduğu Hipekalsiuri ve Renal Prostoglandinler: Aspirin ve n-3 Yağ Asitlerinin Etkisi
—çanlarda 25-100 m g/ kg kafein ve diğer m etilksantin alim inin idrar hacm ini ve idrarda prostoglandiıılerin atım ını arttırdığı gözlenm iştir.Y ine insanda ve deney hayvanlarında m etilksantinlcrin h ip crkalsiüriye neden olduğu rapor edilmiştir.Bu yazın 7 gün başlangıç, 5 gün 1000 mg/güıı aspirin, 11 gün temizlenme, 24 günlük balık yağı alunından oluşan ll-haftalık ınetabolik araştırına) ! içerm ektedir.Bahk yağı dönem inin birinci 1.5, diğerinde 3 g n-3 yag asidi alınm ıştır.B aşlaııgıç dönem inden sonra tüm deneklere 5 mg/ kg düzeyinde balık yağı verilm iştir. A spirin alu nın d an ve ikinci dönem balık yağı alunından sonra PGE., atım ında azalm a gözlenmiştir. PG E2-a atım ında kafein verilen tüm dönem lerde artış olmuştur. Aynı şekilde kafein alımı h ip e rk a lsirü y e neden olm uştur. P G E ,-a'n ın kafein alın tıy la artm ası ve bunun kalsiyum atım ıyla paralellik gösterm esinin kafeinin oluşturduğu hiperkalsirüde prostoglandiıılerin rolü olabileceğini işaretlemektedir.
22- Somon Balığından Zengin Diyet Alan İnsanlarda Tromboksan A2 Biyosentezi Azalır
Yetişkin erkekler tipik Amerikan Diyeti veya 6 gıı-3 yağ asidi bulunan ( enerjinin % 2 si) 450 g somon balığı içeren diyetle beslenmişlerdir. Her iki diyette enerjinin % 19'u proteinden % 56'sı karbonhidrattan, % 25'iyağdan sağlanmıştır. Somon diyetinde idrarla atılan 2,3- dinor-tromboksan önemli şekilde düşük bulunmuştur. Ek olarak kollojenin uyarımı ile oluşan plateletlerin agregasyoııuna yanıt olarak tromboksan B, oluşumunda azalma gözlenmiştir. İdrarla 2,3 -dinor-6-okso-pnısto glandiıı F la atımında farklılık bulunmamıştır. Bu çalışma diyette n-3 yağ asitlerinin bulunmasının tromboz oluşumuna öıılcyici etkisini göstermektedir.
2 3- S ig a r a İ çen ve İ ç m e y e n l e r d e V it a m in E E k le n m e s i Lip it Peroksidasyon İndeksini Baskılar, Fakat Plazm a Lipoprotein K onsentrasyonlarını Değiştirmez
Sigara içimi serbest radikallerinden dolayı vitamin E gereksinmesini arttırır. Sigara içen İskoçya'lıların düşük vitamin E alanların eritrositlerinin hidrojen peroksitle oksidasyona içmeyenlerden daha duyarlı olduğu bulunmuştur. Aynı şekilde içm eyenlerle kıyaslandığında sigara içenlerin plazlam alarının lipit peroksidasyon ürünleri, tiobarbiturik asit rcaktif öğeler ve birleşik dienleı in konsantrasyonları yüksektir. Bu oksidasyon stresi indeksleri günlük 280 mg dİ alfa-tokoferol alıntıyla 10 hafta sonra normale dönmüştür.Sigara içen ve içmeyenlerin serum paletelet sayıları da vitamin E alıntıyla düşmüştür. Lipit peroksidasyonunun ateroskleosiz ve paleteletlerin agregasyonunda etkili olabileceği vitamin E aliminin bu sorunları önleyebileceği sonucuna vaıılmıştıı.
24- Akut Enfeksiyon Sırasında İdrarla Vitamin A Atılır
Enfeksiyona veya diğer fizyolojik streslere yanıt olarak biı çok besin öğesinin m etabolizm asında değişm e olur vc bazılarına olan gereksinm eler artabilir. Akut enfeksiyon sırasında bedenin A vitamini deposunun boşalacağı düşünülebilir. Bunun mekanizması bilinmemekle birlikte gereksinmenin aı ttıgı savunulur. Sağlıklı bireylerde idrarla vitamin A atımı eser düzeyde iken ciddi
enfeksiyon sırasında önem li m iktarda retinol ve retinol bağlayan proteinin (RBP) atıldığı belirlenm iştir. Pnem onili ve sepsisli bireylerde günlük retinol atım ı ortalam a 0.78 m ikrom ole çıkm ıştır.A teşli durum da ( 38.3°C ) retinol atımı günlük ortalam a 1.67 m ikrom ol düzeyini çıkm ıştır. A m inoglikozia verilm esi ve düşük glom erular filtrasyon hızında da retinol atım ı artm ıştır. H astaların % 34'ürün günlük retinol atımı 1.75 m ikrom ol düzeyindedir. Bu m iktar öneriler gereksinm enin % 50'sini eşittir. Ciddi enfeksiyon sırasında idrarla kayıp nedeniyle vitamin A gereksinmesinin arttığı sonucuna varılmıştır. Ateş atım ı daha da arrtırm aktadadır.
25- B e b e k lik te V ita m in D T ed av isi
Değişik doz vitar.::n D verihn-jsimn uzun dönem etki ¡cnimi k a rtla ştırm a bebeklikte D vitamini gereksinmesinin günlük karşılanması en iyi yoldur. Bazı topluluklarda bu olanaksızdır. Bu durum da belirli aralıklarla yü k sek doz verilm esi zorunlu olabilm ektedir. Bu çalışm ada doğum dan 9 aya değin 60 yenidoğanın serum 25 hidroksi vitamin D kalsiyum , fosfor ve alkalen fosfataz düzeyleri saptanmıştır. Değişik dozda (15,5,2,5 mg) vitamin D verildikten 2 hafta sonra 25 hidroksi Vitamin D sırasıyla 307± 160, 150±55 ve 92±42 nınol/ L düzeyine yükselmiştir. Altı aya kadar 15 mg düzeyinde vit D alımı bebeklerin %50'sinde aşırı bulunmuştur. Günlük 15 mg vit D verildiğinde yumuşak dokuda kalsiyum artışı gözlenmiş diğer dozlada bir değişme gözlenm em iştir.G ünlük vit D eklemesi yapamayan topluluklarda üç ayda bir 2.5 m g v it D verilm esinin vitamin D yetersizliği ve aşırı yüklemeyi önleyebileceği sonucuna varılmıştır.
2 6 - Serum Uzun Zincirli Asilkarnitin ile Kalp Transplantasyondan Sonra M iyokardiyum Arasında Korelasyon
İskem ik kalp h astalığ ı ve kalp y etm ezliğ in d e m iyokard k a rn itin konsantrasyonu değişir. Bu çalışm ada kalp transplastasyonu olan ve sağlıklı bireylerin sağ ventriküler endomiyokardial biyopsilerinde serbest, kısa ve uzun zincirli asilkarnitin konsentrasyonlaı ı saptanmıştır. Bütün deneklerin koroner
a n j i y o g r afileri normaldir. Miyokard ve serum karnitin düzeyi gruplar arasında
farksız bulunmuştur. Miyokard ve serum uzun zincirli karnitin arasında yüksek korelasyon bulunmuştur. Kalp plantasyonundan sonra karnitin m etabolizm a sının değişmediği sonucuna varılmıştır.
27 - Kalsiyum Okzalat B öbrek Taşı Olan Hastalarda Diyetle Oluşan H iperk alsü ri
Böbekleı inde kalsiyum okzalat taşı olan hastalarda hiperkalsiüriyle ilgili diyet faktörleri araştırılmıştır.Toplam282 hastadan 124'ünüdeahşkan oldukları veya 1000 mg kalsiyum içeren diyet aldıklarında kalsiüri görülmüştür. Alışkın oldukları diyette hiperkalsirü görülen hastaların yarısı yüksek kalsiyum aldıklarında idrarlı kasliyum atım ı azalm ış veya normal düzeye inmiştir. Bu hastalar diyete bağlı hiperkalsiürik olarak tanım lanm ıştır. Çoklu vaıyasyon an alizi lıip e rk a lsiü rin in o lu şm a sın d a so dyum un kalsiyum kadar etkili o ld uğu n u gösterm iştir. Aynı şekilde sodyum un protein, karbonhidrat fosfor pürin veya okzalattan daha çok h ip erk alsiüıi oluşturduğu belirlenmiştir. Ilipcrkalsii'irik hastalarda I ıııınol sodyum atım ında 0.0193 ıtımol (0.77 mg) d ü z e y in d e a rtış g ö rü lm ü ştü r.K a lsiy u m o k zalat taşı olanlarda görülen hiperkasiüriye diyetle alınan sodyum un katkısının önemli olduğu sonucuna varılmıştır.
2 8 - Y a şlı B i r e y l e r d e G ü n l ü k M ik r o B e s in Ö ğ e le r i E k len m esi G ecikm iş H ipersensitivite Deri Testine (DHST) Yanıtı İyileştirir Yaşları 59-85 yıl arasında değişen bireylere mikrobesin öğeleri (vitamin ve m ineraller) eklem esi veya plasebo verilerek dolaşım daki vitamin ve m inerallerin konsantrasyonlarıyla ölçüm ler başlangıçtan ekleme yapıldıktan 6 ve 12 ay sonra y apılm ıştır.B esin öğesi eklenen grupta 6 ve / veya 12 ay son ra seru m a sk o rb ik asit B e ta -k a ro te n ,fo la t v i t . B 6 ve alfa-tokoferol kon san trasy o n ların d a ö n em li artışlar olm uştur. A ntijenlere karşı DHST yanıtlarında 12. ayda önem li yükselm e görülmüştür. Sağlıklı yaşlılarda düşük ve orta d ü z e y d e m ik ro b esin ö ğ eleri ek len m esin in bağışıklık işlevinin iyileşm esinde etkin olduğu sonucuna varılmıştır.
2 9 - Ş i ş m a n K a d ı n l a r d a D ü ş ü k E n e r j i li D iy e t S ır a s ın d a D iy et K arbon h id ratları ve D expenfluram inin Fizyolojik ve Metabolik E tkileri
D expenfluram in (D F) serotim inin başlattığı sinir uyarı iletimini arttırarak enerji alim ini baskılar. K arbo n h id rat alim inin da serotinerjik sinir uyarı iletim inde etk ili olduğu bildirilm iştir.B u çalışm ada karbonhidrat ve DF'nin
kendiliğinden oluşan fiziksel aktivite isteksizlik,uyku kalitesi ve dinlenm e m etabolik hıza (D M II) etkileri incelenmiştir. Enerjisi sınırlı (3970 KJ) diyet alan şişm an k a d ın la r k a rb o n h id ra t g ö rece li y ü k se k (e n e rjin in % 49 karbo nh id rat, % 22 yağ, % 29 protein) veya gö receli yağ d an yü k sek (karbonhidratyağ, protein % 12,59,29) diyetle beslenm işlerdir. İkinci diyeti alanların bir grubuna 30 mg DF, diğerine plasebo verilmiştir. DF alan grupta kendiliğinden yapılan fiziksel aktivite diğer gruplara göte önem li şekilde
a z a l m ı ş t ı r (p< 0.0002). DF bireylerin isteksizlik, karbonhidrat alım isteği veya uyku k alitesin i etkilem em iştir.D F a lan lar d iğ erlerin d en d aha çok kilo kaybetmişlerdir.Kilo vermemiş fiziksel aktivitenin azalması enerji alim inin ve D M II'ın değişm em esine karşın gerçek leşm iş olm ası ilginçtir. D iy etin k arb o n h id ra t veya yağda g ö rev li y ü k sek olm ası k ilo v erm ed e e tk ili bulunmamıştır.
3 0 - Yaşlı Bireylerde Protein Gereksinmesi Artar: İleriye D önüş Yeni Değerlendirm enin Verileri
Yaşlılar için protein gereksinmesi FA O / W H O /U N U uzm anlar grubunca iyi kaliteli protein olarak 0.75 g/ kg , ABD tarafından 0.8 g/ kg olarak belirlenm iştir.Bu çalışm ada yaşları 56-80 yıl arasında değişen bireylere 0.8 g/ kg veya 1.62 g/ kg protein içeren diyet verilerek azot dengesi saptanm ıştır. Düşük protein alan grubun azot dengesi n eg atif (- 4.6 ± 3.4 ın g N / kg/gün), yüksek alan grubun po zitif ( 13.6+ 1.0 mg N /kg/gün) bulunm uştur.
A zot dengesinin sağlanması için günlük protein alim ini 1.0 g/kg olm ası gerektiği belirlenm iştir. Daha önce yaşlılar üzerinde yapılan azot dengesi çalışm aları tekrar değerlendirildiğinde gereksinm enin 0.91 g/kg olduğu görülmüştür.Yaşlı bireylerin güvenilir protein alım düzeylerinin 1.0-1.25 g/kg olm ası gerektiği sonucuna varılmıştır. Diyet proteinin am ino asit puanı ve sindirilebilirliğe göre düzeltilmesi gereklidir.
3 1 - Selenyum Durumu, Yağ Asitleri, Vitamin A, E ve Yaşlılık: Nove A r a ş tır m a s ı
İtaly a’ da N ove köyünde yaşayan 53 kadın ve 52 erkek yaş gruplarına 20-29,40-59, 60-75,75 ve üstü yıl ayrılmışlardır.Bireylerin sağlıklı olm asına d ik k a t ed ilm iştir.B ü tü n b irey le rin kan lip itleri kan b a sın ç la rı serum selenyum ,vit. A,Vit.E, plazma ve eritrosit yağ asitleri analiz edilm iştir.Y aşla
selenyum ile plazma ve eritrosit çoklu doymamış; doymuş yağ asitleri oranı düşmüştür.Selenyum düzeyindeki farklılığın vit.A ve n-6 çoklu doymamış yağ asitleri ile ilintili olduğu gösteri İm iştir. Aynı şekilde eritrosit glutatyon peroksidaz farklılığı yaş ve eritrosit oleik asit düzeyi ile ilintili bulunmuştur. Araştırma sonuçlarına göre selenjum biyoyararlılığı yaş,çoklu doymamış yağ asitleri ve vit.A durumundan etkilenmektedir.Glutatyon peroksidaz aktivitesi oksidasyona daha az duyarlı olan membranın oleik asit içeriğinden olumlu etkilenmektedir.Yaşlılarda aııti oksidant besin öğeleri eklenmesinin gerckliligi diyet yağ asitlerini de içine alan çalışm alarla ortaya konmalıdır.
2 2 - D irençli N işasta: Y em ek S o n ra sı G lisem iye H o rm o n a! Y anıta ve T okluk D u ru m u n a E tkisi
Son yıllardaki çalışm alar ince barsaktayeterince alfa-amilaz olmasına karşın,ağızdan alınan nişastanın bir bölümünün sindirilmeden kalın barsaga geçtigini göstermektedir.Bıına dirençli nişasta (DN) denmiştir.Bu çalışmada DN'niıı yem ek sonrası plazma glikoz, lipids hormonlar ile tokluk ve lezzet algılanmasına etkileri genç erkeklerde incelenmiştir.Testyemeği 50 göııceden je lat i ıı ize olmuş dolayısıyla DN içermeyen (% 0 DN) veya 50 g çig patates nişastası ( % 54 DN) ve yapay tatlandırıcılarla birlikte 500 g sıvıdan oluşmuştur. % O DN ile karşılaştırıldığında %54 DN içeren yemekten sona plazma glikoz, laktat, insulin gastrikengelleyici polipeptid,glukogon bcıızeıi pcptid-ı epinefı in konsantrasyonları önemli ölçüde düşük bulunmuştur.Avnı şekilde tokluk duygusu da DN yem eğinde düşüktür.Farklılıgın gastıik engelleyici peptid yem eğin y ap ısı ve lezzetinden kaynaklanabileceği belirtilmiştir. Sindirilebilir nişastanın DN ile yer değiştirmesinin yemek sonrası glisemi ve insulinemiyi düşürdüğü sonucuna varılmıştır.
33- Sigara İçim inin Folat ve B-12 Vitam inine Lokal ve Sistem ik Etkileri
Kesitse! nitelikte yapılan bu çalışmada araştırma anında sigara içen (AS) 39 ve daha önce içmiş o anda içmeyen 60 kan ve doku folat ve B-12 konsantrasyonları saptanmıştır. AS g r u b u n d a plazma eritrosit ve bukal mukoza folat ve B-12 konsantrosyaıılorı içmeyenlerden düşük bulunmuştın. Diğcı değişkenler kontrol edildikten sonra da benzer bulgular elde edilmiştir. Plazma ve eritrosit folat konsantrasyonu total folat alımı ve plazma C vitamini
ko n san trasyo nu ile k orelasyon g ö sterm iştir.K an al m ira d a n b ir saat ö n ce sigara içenlerde çok daha önce içenlere göre plazm a ve eritro sit fo lat düzeyi düşüktür. AS grubunda plazm a folat konsantrasyonu önerilenden % 42 daha düşüktür. Folat alım ı önerilenin 3 katı olduğunda AS ve içen grubun plazm a folat konsantrasyonu benzer bulunm uştur. Bu çalışm ada sigaranın vitam in yönünden beslenm e durum una olum suz etkisini gösterm ektedir.
34- Sağlıklı M enopaz Sonrası Kadınlarda Kafein ve K em ik Kaybı Sigara içmeyen sağlıklı 205 m enapoz sonrası kadının kem ik m ineral yoğunluğu (KMY) ölçiilmiiş.besin tüketim sıklığı anketiyle besin öğeleri alınılan belirlenmiş îir.Kalsiyum a! im lan günlük ortalama 744 mgolnn kadın lar arasında BİCİ, fiziksel aktivite ve başlangıç KMY uyarlaması yapıldıktan sonra 1 yıllık kemik değişimi kafein alımıyla ilintili bulunmamıştır. Ancak kalsiyum alımı düşük olan kadınlarda kafein alım ı 450 mg/gtin üstünde olanların kem ik kaybı 0- 171 mg/gün ve 182-419 mg/gün alanlardan daha yüksek bulunm uştur.K afein alımı arttıkça kem ikle mineral kaybı da artm ıştır.G ünlük 2-3 fincan ve daha çok demli kahve içiminin kalsiyum alımı günlük 800 mg altında olduğunda omurga ve toplam bedenden kemik kaybına önem li şekilde arttırabileceği sonucuna varılmıştır.Çayın aynı etkiyi yapabileceği ve çoğu kadının kalsiyum alımı düşük olduğu düşünülerek menopoz sonrasında çay, kahve ve kola gibi kafein içeren içeceklerin tüketim inin sınırlanması uygun olur.
3 5 - Orta D erecede Protein Sın ırlam asın ın D ia b e tik N e fr o p a tin in İlerlem esin e Etkisi
D iabetes mellitüsün kom plikasyonlarından biri nefropatidir.H astalığın gelişmesi hipertansiyonun kontrolü ile bir ölçüde yavaşlatılabilir.Bu çalışmada protein sınırlam asının nefropati üzerine etkisi 22 T ip i diabetli hastada incelenmiştir. Hastalar 1.6 g/kg protein içeren diabetik diyet veya 0.89 g/kg protein içeren diyet almışlardır. Altı günlük diyet uygulaması sonunda doğrudan izotopla böb rek işlevi ölçülm üştür. Protein alım ı üre azotu ö lç ü le re k belirlenmiştir. Gruplar cinsiyet, yaş, diabet süresi, glisemik kontrol, kan basıncı ve böbrek yetersizliği açısından eşleştirilmişlerdir.Sınırsız protein içeren diyet alan grubun glom erular lıltrasyon hızında gittikçe artan düşüş gözlenm iş ve proteinüride bir değişm e olmamıştır. Sınırlı protein alanlarda proteinüride azalma görülm üş, glom erular filtrasyon hızı durağanlaşmıştır. Bu durum kan basıncı ve glisem ik kontrolden bağım sız olarak gerçekleşm iştir. A raştırm a
sonuçları orta düzeyde protein sınırlam asının nefropati gelişimi üzerine iyileştirici etkisi olduğunu işaretlemektedir. Bu nedenle Tip 1 diabetlilerle glisemik kontrolle birlikte nefropati oluşumunu önlemek için diyetin protein içeriğinin gereksinmenin üstüne çıkmamasına özen gösterilmelidir.
3 6 - S e ru m T r a n s f e r in A lıc ısın ın Ö lç ü m ü y le Z a i r e ’li D o ğ u rg a n lık Y aşındaki K a d ın la rın D em ir D u ru m u n u n D eğ erlen d irilm esi
Çözünür transferin alıcısının (STER) düzeyi doku demir yetersizliğinin iyi bir göstergesidir.Bu çalışm ada STER ölçülerek Z aire’li kadınların anemi durııınıı değerlendirilm iştir.O rtalam aSTIR konsantrasyonu gebelerde (9.90 m g/L) em ziklilerden (8.55 m g/L) norm allerden (7.74 mg/L) ve dem ir yetersizliği olanlardan (5.1 1 m g/L) daha yüksek bulunmuştur. Ortalama ferı itin ve transferin doym uşluğu gebelerde normallerden düşüktür. STIR hem oglobinle ve transferin doym uşluğuyla negatif korelasyon göstermiştir. STER'a göre kadınların % 67'sinde d olcu demir yetersizliği olduğu belirlenmiştir. Transferin doymuşluğu hem oglobin ve ferritine göre demir yetersizliği oranı % 11.5-57.0 arasındadır. Kadınların %90'ımn STER düzeyi 7 .2 6 mg/L üstünde ilçen %54'ünün serum ferritin düzeyi 50 mikrogram/L ve daha düşüktür. STER ın artm ası anem inin belirtisidir. Bu yöntem in doku dem ir yetersizliğinin belirlenmesinde yararlı olacağı sonucuna varılmıştır.
37- U zun S ü reli Z a y ıfla m a : F a rm a k o lo jik A ja n la rın E tkisi
Bu yazıda 1967-1993 yılları arasında farm akolojik ajanlarla 6 ay süreli kilo verme ve kiloyu kontrol etme amacıyla yapılmış olan 20 araştırma sonuçlaı ı d eg erlen d irilm iştir.F arm ak o lo jilc ajan o larak plıenterm ine, m azindol, fenfluram in, dexfenfluram in ve fluoxetin kullanıldığı belirlenmiştir.Kilo kaybı,kilo vermenin duraklaması ve tekrar kilo alma yönlerinden araştmnalar arasında önem li farklılıklar saptanm ıştır.Bazı bireyler normal zayıflama diyetlerine dirençli oldukları halde ilaçla kilo verebilmişlerdir.Değerlendirme sonuçlarına göre bireylerin üçte bir kadarı 6 aylık ilaç tedavisiyle beden ağırlıklarının %5-10 unu yitirm işlerdir.A ncak ilaç kesildiği anda bu bireyler verdikleri kiloları kısa sürede geri alm ışlardır.U ygun diyet ve davtanış d eğ işik liğ in i esas alan ç alışm ala rd a da birey lerin kilo vereb ild ikleri saptanm ıştır.İlaç ve ilaçsız kilo verine program larına bireylerin yanıtı farklıdır. Bazı lan gerek ilaçla gerekse ilaçsız tedaviyle kilo vermelerine karşın bazıları ilaç kesildikten sonra eski durumlarına d öı ı m e k t e d ir 1 er.I Iipe r t ansiyonIu
ve Tıp 2 diyabetli şişm anlar ilaç ve ilaçsız zayıflam a ted av isin d en y arar sağ lam aktadırlar. Şişm an olm ayan b irey ler de ilaç u y g u la m asıy la kilo verm ektedirler. Bu nedenle ilacın şişm anlığı oluşturan fak tö rleri o rtad an kaldırıcı etkisi yoktur. Aşırı şişman ve diyet tedavisine cevap verm eyen bireyler ilaçla zayıflatılabilir.Bu bireylerin tekrar kilo almamaları için davranış değiş ildiği program ının birlikte uygulanm ası gerekir. Bu ilaçların yan etkilerinin çok az olduğu bildirilm iştir.İlaç alınm aya başladıktan sonra ilk günler kilo verm e gözlenirken 6 ay sonunda kilo verm e hızı yavaşlam akta ve durm aktadır. Bireylerin değişik ilaçlara yanıtları da farklıdır. Bir birey bir ilaçla zayıflarken diğeri başka ilaca iyi yanıt verm ektedir.B azı çalışm alarda iki ilacın birlikte alınm asıyla olıımlu sonuç alınm ıştır.B u da şişm anlıkta kalıtım farklılığını işaretlemektedir.
3 8-A norek si N ervozalı H astalarda Kilo Alım ı S ırasın d a D in len m e M etab olik Hızı
Anoreksi nervozalı 10 bireyin dinlenm e m etabolik hızları (D M H ) ve nöroendokrin işlevleri saptanm ıştır.Y ağsız dokunun kilosu başına D M H başlangıçta sağlıklı bireylerden farsızbulunmuştur(hastaların 9 5 .9, sağlıklıların 103 kJ/ kg) H astalar tekrar yem ek yem eğe başladıklarında D M H 108.6 kJ/ kg, düzenli yem ek yem eğe tam kavuştuklarında DM H 132.1 kJ düzeyine yükselmiştir. DMH ile plazma norepinefrin ve tıoid hormonları arasında önemli korelasyon bulunmamıştır.Yemek yeme düzenine kavuştuktan sonra kilo alımı ile DMH arasında paralellik bulunmamıştır.İyileşme ile DMH daki hızlı artışın anoreksi nervozalılara özgü olabileceği sonucuna varılmıştır.
39- Sağlıklı Yetişkinlerde Günlük Total Enerji H arcam aları ve Beden Ağırlıkları
Sağlıklı bireylerin günlük total enerji harcam aları çiftli işaretlenm iş su yöntem iyle yapılan 22 benzer araştırm adan derlenm iştir.Y aşları 15-78 yıl arasında değişen 126 erkek, 173 kadından oluşan bireyler atle.. pim a yerlileri, gelişmekte olan ülke insanları ve diğerleri olmak üzere 4 grupta toplanmışlardır. G ruplar arasında total enerji harcam ası (TEH ),TEH / B M H ,T E H -B M H 'nın beden ağırlığına bölüm ü ve TE H -B M H yönlerinden önem li fark lılık lar b u lu n m u ştu r.T E H daki fa rk lılığ ın % 65 inini yağ sızs k ü tle ve y aştan kaynaklandığı belirlenm iştir.B edenyağı ile B M IIdışındaki enerji harcam ası arasındaki ilişki yüksek eneıji harcama durumunda negatif bulunmuştur.Ancak
h afif faaliyet düzeyinde yaşayan bireylerin arasında beden yağlılığı yönünden önem li fark lılıklar vardır. Buna göre BM H dışındaki enerji harcam ası şişmanlıkta en önemli faktördür.Atlet pima yerlisi gelişmekte olan ülke insan ve diğerlerinin TH E ların erkekte sırasıyla 29.4, 11.99, 16.16, ve 14.23 M J/ gün; kadında 11.83, 11.67, 8.67,10.29 M J/gün bulunmuştur. T E H /B M H ya oranı ayııı grupların kadın deneklerinde 1.99, 1.97, 1.70 M J/gün dür.Yine kilo başına TEI I-BM H 0.11, 0.04, 0.10, 0.06 M J/gün bulunmuştur. Bu da fizik sel a k tiv ite n in azlığ ın ın şişm an lık ta en önem li fak tö r olduğunu göstermektedir.
40- E n e rji S ın ırla m a sı ve E gzersiz Y anıt O la r a k K a rın İçi ve D eri Altı Adipoz Dokunun Mobilizasyonu
Şişman 24 kadında aerobik veya dayanıklı egzersizle birlikte enerji sınırlamasının ad ipoz doku dağılımına etkisi incelenin iştir. Yağ dağılımı magnetik rezonans görüntülem e yöntem iyle saptanm ıştır.D iyet ve egzersizle beden ağa lığı karın içi ve deri altı yağındaki azalma arasında fark bulunmamıştır.Her iki tür egzersiz yapanda karın içi ve deri altı yağ kütlesinde benzer azalma görülm üştür.A raştırm a sonuçları enerjisi sınırlı diyetle birlikte ister aerobik egzersiz ister dayanıklı egzersiz yapılm ış olsun karın içi ve deri altı yağında önem li azalmayı gerçekleştireli i lmekted ir. Böylece beden ağırlığında azalma olduğu gibi üst beden şişm anlığında da düzelme görülebilmektedir. Sonuçta hipertansiyon,Tip 2 diabet ve koroner kalp hastalığı riski aza k ıla b ilm e k te d ir .
41- Sağlıklı Yaşlı Yetişkinlerde Kısa Süreli Y üksek Doz E Vitamini Eklenm esinin G üvenilirliğinin Değerlendirilmesi
D iyete vitam in E eklenm esinin aterosklerozis, kanser, katarakt ve oksidasyon stresi riskini azalttığı birçok araştırıcı tarafından rapor edilmiştir.Bu çalışmada 30 gün günlük 800 mg dl-alfa-tokoferol alanının genel sağlık, hepatik ve renal işlev, intermideri metabolizma,hematolojik durum,antioksidant durumu, troid hormonları idrar kreatinin düzeyine etkisi 60 yaş üstü 32 bireyde degerlen- dirilmiştir. Ek E vitamini alımı herhangi bir yan etki göstermemiştir. Vitamin E eklenmesi beden ağırlığını,plazma total protein,albüm in, glikoz, total kolesterol, trigliserit, bağlı ve serbest bilirubin, alkalenfosfataz, böbrek işlevleri, herna- toloj ik durum, troid hormonları ve kreatinin atımını etkilememiştir. Bunun yanal da eklem e ile serum E vitam ini konsantrasyonunda % 5 ve çinkoda önemli yükseliş gözlenm iştir.G ünlük 800 mg E vitamini alim inin 30 günlük sürede
hiçbir olum suz etkisinin olm adığı sonucuna varılm ıştır.U zun süreli yüksek doz vitam in E eklem esinin etkisinin incelenm esi gerektiği vurgulanm ıştır.
42- Yenidoğan Yoğun Bakım Ünitesinden Taburcu E dilm iş Preterm Bebeklerde İnsan Sütü ve Bebek Form ulasının B ü y ü m e,D a v ran ış ve Protein D urum u n a Etkisi
A nne karnında kalış süreleri ortalam a 30 hafta olan erken doğum lu 59 bebek insan sütü veya 3 tip form uladan biriyle b eslenm işlerdir.F orm ula ile beslenen grup 8 haftalıkken hastaneden taburcu edilerek stan d art form ula veya erken doğan için standart form ula veya deneysel erken doğan form ulası ile b eslen m işlerd ir. S ekiz ile 16 h afta so n u n d a iki g ru p tak i b eb e k le r antropom etrik, diyet alım dan,kan biy ok im y ası,am in o asit d ü zey leri ve B razelron N eonatal Behavinol A ssessm ent testi ile değerlendirilm işlerdir. Taburcu edildiklerinde bütün bebekler ağırlık, boy ve baş çevresi yönünden farksız durum dalarm ış. Taburcu edild ik ten sonra fo rm u la ile b eslen en bebeklerin ağırlıkları insan sütüyle beslenenlerden fazla bulunm uştur. Boy, baş çevresi, plazma üre azotu ve retinol bağlayan protein değerleri iki grupta benzerdir. Sekizinci haftada formula ile beslenenlerin kan am ino asitleri diğer gruptan yüksek olmasına karşın 16.haftada bu fark ortadan kalkmıştır.Davranış testinden iki gruptan benzer sonuç alınm ıştır.Erken doğan bebeklerin insan sütü veya bebek form ulalarıyla beslenm elerinin büyüm e ve davranışı etkile mediği sonucuna varılmıştır.
4 5 - Sig a ra İçen S ağ lık lı B ir ey ler d e B -K a r o te n E k le m e si P la z m a Lipoproteinleri Etkilem ez
Bu çalışm ada bireylere 14 hafta 20 m g/ gün dozunda B -karoten veya plasebo verilerek kan lipoproteinleri ölçülm üştür. D eney sonucunda B- k a ro te n in plazm a k o n se n trasy o n u n d a 15 k at artış o lm u ştu r.O rta la m a total,H D L kolesterolleri ile lipoprotein (a), Apo A - 1 ,Apo B - 100 de herhangi bir değişm e gözlenm em iştir.Y üksek doz B4caroten eklenm esinin sağlıklı bireylerde kan lipoproteinleri etkilemediği sonucuna varılmıştır.
44- N orm oglisem ik Yetişkinlerde M egadoz C Vitamini Glikoza Karşı İnsulin Yanıtını Geciktirir
hafta sineyle 2 g/gün askorbik asit veya plasebo verilerek açlık durum unda oıal glikoz tolerans testi uygulanmıştır.Askorbik asit alan grupta post pran dial bir inci saat glikoz konsentrasyonu plasebo grubuna göre önemli yükseliş gösteı ıniştir.Buna paralel olarak plazma insulin düzeyi düşmüştür.Düşük in sulin düzeyi ikinci saatte de sürmüştür.Buna göre kanda askorbide asidin yükselmesi glikoza karşı insülin yanıtını geciktirmektedir.Bunun sonucu post pıandial hiperglisem i uzam aktadır.Bunun nedeninin yüksek doz askorbik asidin,glikozun pankreasın B h ü crelerine transferini engellem esinden olabileceği savunulm uştur.D iabetik bireylerde insulinin etkinliği önem taşıdığından askorbik asidin diabetli bireylerde de bu yönde etki yapıp y ap m ad ığ ının araştırılm ası gerekm ektedir.B öyle bir etki düşünülerek diabetlilerin megadoz C vitamini alanından sakınmaları doğru olur.
45- Erkeklerde Diyet ve Sem ptom atik Divertiküler Hastalık Riski Üzerine İleriye Dönük Bir Araştırma
Diyet posası,posanın kaynakları,diğer besin öğeleri ile divertiküler hastalık atasındaki etkileşimi incelemek için 47888 kişilik bir kohort üzerinde analizler yapılmıştır.Veri belirlendikten 4 yıl sonra yapılan incelemede 385 bireyde divertiküler hastalığı görülmüştür. Bireyler yaş,enerji,total yağ ve fiziksel aktivite düzeylerine göre eşleştirildiklerinde total diyet posası ile hastalık aıasında ters ilinti bulunmuştur. Düşük |30sa alim inin göreceli riski 0.85 bulunm uştur.B u ilintinin tem elde sebze ve meyve ile alınan posadan kaynaklandığı belirlenm iştir.Y üksek yağ, düşük posa alanlarda düşük yağ yüksek posa alanlara göre hastalığın göreceli riski 2.35 bulunmuştur.Yüksek kıım ızı et düşük posa alan erkeklerde,az kırmızı et yüksek sebze-ıneyve alanlara göre hastalığın göreceli riski 3.32 olarak belirlenmiştir.Araştırma sonuçları düşük posa alim inin divertiküler hastalık riskini arttırdığını işaretlem ektedir.Ö zel 1 ikle yüksek yağlı, kırmızı eti çok içeren, düşük posalı diyetin divertiküler hastalıklara zemin hazırladığı vurgulanmıştır.
46 - F o r m o z â v e F r a m i n g h a m ' d a D iy e t ile L i p o p r o t e i n l e r v e Apolipoproteinler Arasında Etkileşim
F orm o za’da yaşayanlarda A m erikalılara göre kalp hastalığının az görülmesinin diyet ve lipoproteinlerle ilintili olup olmadığını belirlemek üzere 423 Form oza’lı ve 420 Fram ingham 'da yaşayan yetişkinlerin diyet ve kan lipitleri karşılaştırılmalı incelenmiştir.Framingham’ lılaragöre Formaza’ lıların
LD L kolesterolleri % 14, düşük, H D L - kolesterolleri % 9, yüksek L D L / HDL oranı % 27 düşük bulunm uştur.A ynı şekilde F ram ingham ’ lılara göre F o rm o z a lf ların yağdan gelen enerji oranı,doym uş yağ asitleri, kolesterol sırasıyla % 16, % 4 1 ve % 19 düşük bulunmuştur. Çoklu doymamış y ağ asitleri alım ı F orm o za’lılarda F ram ingham ’lılara göre % 89 yüksektir. İstatistik analizler düşük LDL/FLDL oranı, yüksek çoklu doym am ış yağ asidi alım ı, düşük BKİ değerleri arasında önem li ilinti bulunm uştur.F orm oza’lılarda gözlenen olumlu kan lipitleri profilinin diyetyağı ve BKİ indeki farklılıklardan kaynaklanm ış olabileceği sonucuna varılmıştır. Düşük yağlı, doym uş yağı az içeren ve BKİ düşük bireylerin koroner kalp hastalığı riskini belirleyici kan lipitleri de düşüktür. Diyetin bu yönde değiştirilmesinin koronerkalp hastalığı riskini azaltacağı aşikardır.
47- Aşikar Malabsorpsiyonu Olm ayan Yetişkin Crohn Hastaların da Kilo Kaybı Sırasında Besin Aliminin Azalmasının M ek an izm ası Crohn hastalarında kilo kaybı belirtilerinden biridir. Bu çalışm ada malabsorpsiyonu olm ayan kilo kaybı görülen 30, görülm eyen 33 hastanın besin alımı incelenmiştir. Kilo kaybı olanların enerji ve protein alım ları olm ayanlardan düşük bulunmuştur. Kilo kaybı olanların birçok besini sınırlı aldıkları, az acıktıkları, iştahlarının azaldığı görülmüştür.Besin aliminin azalması depresyonu arttırm ış tıbbi önerilere karşı hastanın davranışını o lum suz etkilem iştir.İki grup arasında feceşle enerji atım ı ve D EH arasında fark bulunm amıştır. Crohn hastalarında görülen kilo kaybının besin alim inin azalm asından kaynaklandığı h astaların diyetine bu y ö n d e d k k at etm ek gerektiği sonucuna varılmıştır.
4 8 - B ir M ısır K öyü n d e M a te r n a l Ç in k o D u r u m u ile D o ğ u m ve Bebeğin Gelişimi Arasında İlinti
K adınların çinko durum u gebeliğin son 6 ve em zikliliğin ilk 6 ayında incelenm iş ve bunun bebeğin gelişim iyle ilintisi saptanm ıştır.Biyoyararlılığı olan çinko alımı yüksek fıtatlı ve posalı diyette 2mg/gün olarak talimin edilmiştir. Doğum ağırlığını etkileyen en önemli faktörün gebeliğin 3 ayındaki ağırlık ve ikinci trim estirdeki plazma çinko düzeyi olduğu belirlenmiştir. Farklılıkların % 39 unun bu 2 faktörden kaynaklandığı bulunm uştur. D üşük çinko düzeyi biyoyaıarlılığı düşük çinko alım ıyla ilintilidir.B ebeğin 6 ayında uygulanan Bayley m otor testindeki perform ans annenin bitkisel besin kaynaklı çinko
alımı,fıtat ve posa alım düzeyleriyle ters yönde ilintili bulunmuştur.Kadınların diyetinin çinko biyoyararlılığı bebeğin gelişimi ile ilintilidir.Diyette fıtat ve posanın çok olm ası,biyoyararlılığı yüksek çinko kaynaklarının yeterince alınam am ası gebe kadında çinko yetersizliği oluşturmakta bu da bebeğin gelişimini olumsuz etkilemektedir.
49- M enapoz Sonrası Kadınlarda Total ve Bölgesel Beden Bileşimi Değişimi : Yaşla mı Yoksa Menapozla mı İlintili?
Yaşlan 49-60 yıl arasındaki kadınların total ve bölgesel beden bileşimleri dual enerji x-ray absorpsiyom etre yöntem iyle ölçülmüştür. Yağ ve yağsız beden kütlesi yaşla korelasyon gösterirken menapoza giriş yılı ile ilintili bulun mamıştır. Yağsız kütle ise m enapoza girişten itibaren azalmıştır. Bu azalış yaşla ilintili bulunmamıştır.Yağ ve yağ dağılımındaki değişmenin yaşla ilintili olduğu yağsız dokudaki değişimin ise menapozla parelellik gösterdigi sonucuna varılm ıştır. M enapozdan itibaren yağsız yum uşak doku ve kemik doku kütlerinde hızlı azalma görülmektedir.
50- Erkeklerde Uzun Süre Aşırı Beslenmeden Sonra Başlangıç Ağır lık ve Beden B ileşim ine Dönüş.
A frikalı 9 erkek 4-6 ay süre ile aşırı şekilde beslenerek beden ağırlığı 19±3.2 kgy ağ kütlesi 11.8±2.5 kg arttırılmıştır.Şişmanlatma rejiminde bireyler kendi norm al yaşam larını sürdürmüşlerdir. İki buçuk yıl sonunda yapılan ölçüm lerde bireylerin başlangıç ağırlıklarına ve yağ kütlesine döndükleri bulunmuştur.Bireylere herhangi bir zayıflama uyarısı yapılmamasına ve nor mal yaşamlarını sürdürmelerine karşın eski kilolarına ve beden bileşimlerine dönmeleri kalıtımsal olarak programlanmış belirli bir ağırlığın v a r olduğunu
işaretlemektedir.
51- Menstruasyon Siklıısıınun Enerji ve Besin Öğeleri A lım m a Etkisi Foliküler faz ve luteal fazın ortasında 18 kadının enerji ve besin ögeleı i alınılan saptanm ıştır.Faz uzunluğu bazal beden sıcaklığı ve idrarla luteinize edici hormonun atımı ölçülerek saptanmıştır. Foliküler ortası dönem için diyet alımı m enstruasyonuıı görüldüğü andan 6-8 gün, luteal dönem oıtası ise yum urtlam adan 6-8 gün sonraki günler için belirlenmiştir. Foliküleı fazla kıyaslandığuıda luteal faz ortasında enerji alımında 159 kkal, proteinde 6.1 g,
karbonhidratta 15.3 g, yağda 8 g artış olmuştur.Bu fazda vitamin D,riboflavin, p o ta sy u m ,fo sfo r ve m agnezyum a lım ları da fo lik ü le r fazd a n y ü k sek bulunmuştur. Araştırm a sonuçları,menstruasyon siklusu horm onlarının besin alim inin denetim inde etkili olduklarını,kadınların besin tüketim durum ları saptanırken menstruasyon fazına dikkat edilmesi gerektiğini işaretlemektedir.
52- İnsanlarda Kısa Barsak Sendromu Sırasında Süt v e Yoğurttan Laktoz Emilim ve Toleransı
Bu çalışmada terminal jejunostam i ve jejunokolik anastom ozis yapılm ış olan bireylerde süt veya yoğurt olarak alınan 20 g laktozun em ilimi ve emilim bozukluğu belirtileri yemekten 8 saat sonra ölçülmüştür.Terminal jejunostam ili hastalarda laktozun yoğurt olarak alımı, süt olarak alım ından daha iyi tolere edilmiştir. Ancak solunum hidrojen testi iki grupta farklı bulunm am ıştır.H er iki grup hastada da 20 g laktoz içeren süt ve yoğurdun çok iyi tolere edildiği belirlenmiştir.
