FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ
OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBELERĐ VE OLAY YERĐ ĐNCELEME LABORATUARLARININ
MEKAN ANALĐZLERĐ VE DEĞERLENDĐRĐLMESĐ
Aras KÖK
YÜKSEK LĐSANS TEZĐ MĐMARLIK ANA BĐLĐM DALI
Tez Yöneticisi Yrd.Doç. Dr. Sennur AKANSEL
2009 EDĐRNE
T.C.
TRAKYA ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ
OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBELERĐ VE OLAY YERĐ ĐNCELEME LABORATUARLARININ MEKAN ANALĐZLERĐ VE DEĞERLENDĐRĐLMESĐ
Aras KÖK
YÜKSEK LĐSANS TEZĐ MĐMARLIK ANA BĐLĐM DALI
Bu tez 16/12/2009 tarihinde Aşağıdaki Jüri Tarafından Kabul Edilmiştir.
Yrd.Doç.Dr.Sennur AKANSEL Yrd.Doç.Dr Timur KAPROL Yrd.Doç.Dr.Rembiye KANDEMĐR Jüri Başkanı(Danışman) Üye Üye
2009 EDĐRNE
OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBELERĐ VE OLAY YERĐ ĐNCELEME LABORATUARLARININ MEKAN ANALĐZLERĐ VE DEĞERLENDĐRMESĐ
(Yüksek Lisans Tezi) Aras KÖK
TRAKYA ÜNĐVERSĐTESĐ FEN BĐLĐMLERĐ ENSTĐTÜSÜ
MĐMARLIK FAKÜLTESĐ Aralık 2009
ÖZET
Cumhuriyet’tin kuruluşunun başından bu güne kadar suçla etkin mücadele anlamında inşa edilen binalarda, önceden bir araştırma yapılmadığı, binaların tamamen gelişi güzel büro benzeri veya genel anlamda bir laboratuarda olması gereken özellikleri barındırması gerektiği gibi planlanmış, bu durum binaların kullanımında bir çok işlevsel soruna sebep olmuş, netice olarak zaman ve para kaybı gibi durumlar meydana gelmiştir. Aslında para ve zaman kaybından daha önemli bir kayıpta söz konusudur. Suçun aydınlatılmasının gecikmesi, adaletin de gecikmesi anlamına gelmektedir. Đnsanların devlet otoritesine ve adaletine olan inançları bu şekilde zayıflamakta hatta kaybolmaktadır. “Geciken Adalet; Adalet Değildir” öz deyişi ile bu durum açıkça dile getirilmiştir. Đşlevlerini tam anlamı ile yerine getirebilen bir Olay Yeri Đnceleme Şubesi ve Laboratuarı, adaletin zamanında tecellisi için en önemli hususlardandır.
Bu tezde daha önce mimari anlamda mekansal özelliklerinin hiç irdelenmediği Olay Yeri Đnceleme Şubeleri ve Đnceleme Laboratuarlarının mekanları arasında nasıl ilişkiler olması gerektiği, laboratuar kısımlarında nasıl işlevlerin meydana geldiği ve bu kısımların birbiri ile olan ilişkileri, mekan analizleri, mekanların işlevsel açıdan şematik olarak incelenmesi, mekan matrisi gibi hususlar göz önünde tutularak teknik açıdan analizler yapılması, amaçlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler : “Olay Yeri Đnceleme Şubesi” , ”Olay Yeri Đncelme Laboratuvarı” , “Mekan Analizi”
CRIME SCENE INVESTIGATION OFFICE AND CRIME SCENE INVESTIGATION LABORATORIES REVIEW AND
EVALUATION OF SPATIAL ANALYSIS Aras KÖK TRAKYA UNIVERSITY INSTITUTE OF SCIENCE ARCHĐTECTURE ABSTRACT December 2009
Republic of organizations were beginning to this day fight against crime in the sense of active construction in the building previously been made a survey of the buildings fully developed like a beautiful desk, or in general a laboratory should have the features needed to host as planned, this building in the use of many functional problems caused, consequences In situations such as loss of time and money has occurred. In fact, more important than money and time loss is a loss in question. Delay of justice in light of the crime means delay. People in the belief that the State authority and justice in this way to weaken or even have disappeared. "Justice delayed, justice is not" the essence of words, with this situation has been clearly expressed. With full functionality can perform a Crime Scene Examination and laboratory, is one of most important aspects for the manifestation of justice in time.
Crime Scene ofiice and Inspection laboratories space between how relationships should be, Laboratory parts how functions to occur, and this part with each other, their relations, spatial analysis, location of the functional terms schematically examination, space matrices, such as matters considering the technical analysis to be done, This thesis is aimed at.
Key Words: “Crime Scene investigation Office” , “Crime Scene investigation Laboratories” , “Review And Evaluation Of Spatial Analysis”
ĐÇĐNDEKĐLER
Sayfa
ÖZET ... iii
ABSTRACT ... iv
ĐÇĐNDEKĐLER... v
TABLOLARIN LĐSTESĐ... viii
RESĐMLERĐN LĐSTESĐ ... ix
ÇĐZMLERĐN LĐSTESĐ ... xii
1.GĐRĐŞ ... 13
2.KURAMSAL AÇIKLAMALAR ... 14
2.1 Mekan Analizi Nedir? ... 14
2.2.Mekan Tanımlayan Yatay Elemanlar ... 14
2.2.1 Taban Düzlemi... 14
2.2.2 Yükseltilmiş Taban Düzlemi ... 15
2.2.3. Çukurlaştırılmış Taban Düzlemi... 15
2.2.4. Baş Üstü Düzlem ... 15
2.3 Mekan Tanımlayıcı Dikey Elemanlar ... 15
2.3.1 Dikey Çizgisel Elemanlar... 16
2.3.2 Tekil Dikey Elemanlar ... 16
2.3.3. L Şeklindeki Düzlemler... 16
2.3.4 Paralel Dikey Düzlemler ... 16
2.3.5 U Şeklindeki Düzlemler ... 17
2.3.6 Dört Düzlem ... 17
2.4 Mekan Tanımlayıcı Elemanlar Üzerindeki Açıklıklar... 17
2.4.1 Düzlemler Üzerinde Açıklıklar... 18
2.4.2 Köşelerdeki Açıklıklar ... 18
2.4.3 Düzlemler Arasındaki Açıklıklar... 18
2.5 Mimari Mekanın Nitelikleri ... 19
2.5.2 Manzara ... 20
2.5.3 Konum ... 20
2.5.4 Arazi ... 20
2.5.5 Mekan Programı... 20
3. OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBESĐ VE LABORATUVARLARININ EMNĐYET TEŞKĐLATI ĐÇĐNDEKĐ YAPILANMASI ... 22
3.1 Olay Yeri Đnceleme Şubeleri Đçinde Yer Alan Birimler... 26
3.1.1 Olay Yeri Đnceleme Ekipler Bürosu... 26
3.1.2 Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu... 26
3.1.3 Laboratuar Bürosu... 26
3.1.3.1 Fiziki Đnceleme Bölümü ... 26
3.1.3.2 Kimyasal Đnceleme Bölümü ... 26
3.1.4 Teknik Fotoğraf ve Eşkal Tespit Bürosu... 27
3.1.5 Delil Muhafaza Bürosu ... 27
3.1.6 Arşiv Bürosu... 27
3.1.7 Đdari (Yazı Đşleri) Bürosu... 27
4. OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBE MÜDÜRLÜKLERĐ BÜNYESĐNDE YER ALAN MEKANLAR ve ĐŞLEVLERĐ ... 28
4.1 Giriş Holü-Koridor... 29
4.2 Teknik Görüntüleme ve Eşkal Tespit Bürosu... 30
4.3 Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu ... 33
4.4 Yazı Đşleri Bürosu (Đdari Büro)... 34
4.5 Laboratuar Bürosu ... 35
4.5.1 Laboratuarda Havalandırma Uygulaması... 37
4.5.2 Laboratuarda Işıklandırma Uygulaması ... 41
4.5.3 Laboratuarda Çalışma Odalarının Uygulaması ... 42
4.6 Delil Muhafaza Bürosu ... 45
4.7 Arşiv Odası... 48
4.8 Olay Yeri Đnceleme Ekipler Bürosu... 49
4.10 Malzeme Deposu ... 51
4.11 Dinlenme Bölümü ... 53
4.12 Banyo-WC ... 53
4.13 Mutfak Bölümü... 55
5. BAZI ĐLLERDEKĐ OLAY YERĐ ĐNCELEME VE KĐMLĐK TESPĐT ŞUBESĐ VE LABORATUARI OLARAK KULLANILAN YAPILARIN MEKANSAL OLARAK ĐNCELEMESĐ ... 56
5.1 Edirne Đl Emniyet Müdürlüğüne Bağlı Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü ve Laboratuarının Mekan Kurgusunun Đncelenmesi ... 56
5.2 Đstanbul Zeytinburnu Đlçe Emniyet Müdürlüğüne Bağlı Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü ve Laboratuarının Mekan Kurgusunun incelenmesi ... 60
5.3 Kastamonu Đl Emniyet Müdürlüğüne Bağlı Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü ve Laboratuarının Mekan Kurgusunun Đncelenmesi... 63
5.4 Kırklareli Đl Emniyet Müdürlüğüne Bağlı Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü ve Laboratuarının Mekan Kurgusunun incelenmesi ... 66
6. ĐNCELENEN MEKANLAR ĐLE ĐLGĐLĐ GENEL SONUÇLAR ... 68
7. ĐNCELEMELER SONUCU YAPILAN ÖNERĐLER ... 70
KAYNAKLAR... 74
TEŞEKKÜR ... 76
TABLOLARIN LĐSTESĐ
Tablo Sayfa
Tablo 3. 1 Olay Yeri Đncelme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüklerinin Emniyet
Müdürlükleri içindeki Yapılanması... 24
Tablo 3. 2 Đl Emniyet Müdürlüğü Olay Yeri Đnceleme Ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Kuruluş Şeması ... 25
Tablo 6. 1 Đncelenen Đllerdeki Mevcut Durumun Karşılaştırılması... 69
Tablo 7. 1 Olay yeri Đnceleme Şubesi Kısımlarının Đlişki Matrisinde Đncelenmesi ... 71
Tablo 7. 2 Olay yeri Đnceleme Şubesi Kısımlarının Đşlev Şeması... 72
RESĐMLERĐN LĐSTESĐ
Resim Sayfa
Resim 4. 1 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Giriş Holü
Uygulaması... 29 Resim 4. 2 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Koridor Uygulaması ... 29 Resim 4. 3 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Giriş Holü Uygulaması... 30 Resim 4. 4 Hollanda Crime Scene Enstitute Fotoğraf Atölyesi ... 31 Resim 4. 5 Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Teknik Fotoğraf ve Eşkal Tespit Bürosu Uygulaması... 31 Resim 4. 6 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Teknik
Fotoğraf ve Eşkal Tespit Bürosu Uygulaması... 32 Resim 4. 7 Netherlands Forensic Institute Teknik Görüntüleme Mekan Durumu... 32 Resim 4. 8 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü
Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu Uygulaması... 33 Resim 4. 9 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Yazı
Đşlemleri Bürosu Uygulaması... 34 Resim 4. 10 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Yazı Đşlemleri Bürosu Uygulaması... 35 Resim 4. 11 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Islak Mekan Uygulaması; Göz Banyosu ve Küvet... 37 Resim 4. 12 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Islak Mekan Uygulaması; Sıcak Su Tesisatı, Çamaşır Makinası... 37 Resim 4. 13 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Mekan Đçi Uygulaması... 38 Resim 4. 14 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Seyyar Havalandırma Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü 39
Resim 4. 15 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Sabit Havalandırma Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü... 39 Resim 4. 16 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Sabit ve Seyyar Havalandırma
Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü... 40 Resim 4. 17 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Havalandırma Sistemi ... 40 Resim 4. 18 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Karanlık Ortam Uygulaması, Fiziki ve Kimyasal Đnceleme Bölümü ... 41 Resim 4. 19 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Karanlık Ortam Uygulaması, Fiziki ve Kimyasal Đnceleme Bölümü (farklı bir açıdan çekilen fotoğraf)... 42 Resim 4. 20 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Çalışma Odası Uygulaması, Geçiş alanları ve tefrişatlar... 43 Resim 4. 21 Hollanda Fordhampremier Laboratuarları; Çalışma Odası Uygulaması, Geçiş alanları ve tefrişatlar... 43 Resim 4. 22 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Superglue Makinesi Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü ... 44 Resim 4. 23 Kırklareli Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü
Laboratuar Bürosu Uygulaması; Enerji Bağlantıları Uygulaması, Duvar Delinmesi Sureti Đle Yapılan Yanlış Bir Uygulama ... 45 Resim 4. 24 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Delil
Muhafaza Bürosu Uygulaması Giriş Kısmı ... 47 Resim 4. 25 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Delil
Muhafaza Bürosu Uygulaması Biyolojik Delilerin Bekletildiği Bölüm ... 47 Resim 4. 26 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Delil
Muhafaza Bürosu Uygulaması Kapaklı Dolap Uygulaması ... 48 Resim 4. 27 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Resim 4. 28 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Malzeme Deposu Kimyasal Malzemelerin Depolanması. Kapaklı dolap uygulaması... 52 Resim 4. 29 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Malzeme Deposu Kimyasal Malzemelerin Depolanması. Kapaksız Dolap Uygulaması ... 52 Resim 4. 30 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Islak Mekan Uygulamaları(Göz banyosu, Su arıtıcısı, Çamaşır makinesi, Küvet) ... 54 Resim 4. 31 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Islak Mekan Uygulamaları (Lavabo-Duş)... 54 Resim 4. 32 Kastamonu Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mutfak Uygulaması... 55
ÇĐZMLERĐN LĐSTESĐ
Çizim Sayfa
Çizim 5.1 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mekan
Kurgusu ... 57 Çizim 5. 2 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mekan Kurgusu ... 60 Çizim 5. 3 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mekan Kurgusu Perspektif Görünüş ... 61 Çizim 5. 4 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü Krokisi ... 63 Çizim 5. 5 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü
Perspektif Görüntüsü ... 64 Çizim 5. 6 Kırklareli Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Perspektif Görüntüsü ... 67 Çizim 7- 1 Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mekan Kurgusu Tasarımı... 73
1.GĐRĐŞ
Suçla etkin mücadele anlamında inşa edilen binalarda, önceden bir araştırma yapılmadığı, binaların tamamen gelişi güzel büro benzeri veya genel anlamda bir laboratuarda olması gereken özellikleri barındırması gerektiği gibi planlanmış, bu durum binaların kullanımında bir çok işlevsel soruna sebep olmuş, netice olarak zaman ve para kaybı gibi durumlar meydana gelmiştir. Aslında para ve zaman kaybından daha önemli bir kayıpta söz konusudur. Suçun aydınlatılmasının gecikmesi, adaletin de gecikmesi anlamına gelmektedir. Đnsanların devlet otoritesine ve adaletine olan inançları bu şekilde zayıflamakta hatta kaybolmaktadır. “Geciken Adalet; Adalet Değildir” öz deyişi ile bu durum açıkça dile getirilmiştir. Đşlevlerini tam anlamı ile yerine getirebilen bir Olay Yeri Đnceleme Şubesi ve Laboratuarı, adaletin zamanında tecellisi için en önemli hususlardandır.
Bu tezde daha önce mimari anlamda mekansal özelliklerinin hiç irdelenmediği, Olay Yeri Đnceleme Şubeleri ve Đnceleme Laboratuarlarının mekanları arasında nasıl ilişkiler olması gerektiği, laboratuar kısımlarında nasıl işlevlerin meydana geldiği ve bu kısımların birbiri ile olan ilişkileri, mekan analizleri, mekanların işlevsel açıdan şematik olarak incelenmesi, mekan matrisi gibi hususlar göz önünde tutularak teknik açıdan analizler yapılması, amaçlanmaktadır.
Yapılan analiz ve değerlendirmeler; Kırklareli, Edirne, Kastamonu ve Đstanbul-Zeytinburnu Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlükleri ve Laboratuarları baz alınarak yapılmıştır.
2.KURAMSAL AÇIKLAMALAR 2.1 Mekan Analizi Nedir?
Mekanlar sürekli olarak varlığımızı sarmalar. Biçim ve nesneleri görerek mekanın içindeki ve dışardan gelen etkileri hissederiz. Onun görsel biçimi, ışık kalitesi, boyutları ve ölçeği tamamen toplam biçimin elemanları tarafından tanımlanan sınırlarına bağlıdır. Mekan çevrelenmekle ve biçimini oluşturan elemanlarla mimari oluşum kazanır. Figürler dikkatimizi çeken pozitif elemanlardır. Bunları algılamak arkalarındaki zıt fonu anlamakla olur. Bunlar karşıtların birliğini oluşturur. Bunun gibi biçim ve mekan elemanları da mimarlığı oluşturur.
Mimari biçim kütle ve mekan arasındaki ortak temas noktasında varolur. Mimaride biçim ve mekanın ilişkisi birkaç ölçekte tespit edilebilir. Kentsel ölçek de binanın bir yerin mevcut dokusunu koruyup korumayacağı, diğer binalara dekor olup olmadığı, kentsel mekanı tanımlayıp tanımlamayacağı veya mekanda serbest durmasının uygun olup olmayacağı dikkate alınmalıdır. Aynı şekilde binaların plan çiziminde de duvarları pozitif eleman olarak okuma eğilimi gösteririz. Aralarda kalan alanlar duvarlar için arka plan değil şekil ve biçimlerle dolu çizimin içindeki figürler olarak görülmelidir. Binadaki her mekanın biçimi ve çevrelenişi ya etrafındaki mekanların biçimini belirler yada onlar tarafından belirlenir.
2.2.Mekan Tanımlayan Yatay Elemanlar
Taban düzlemi, mekan tanımlayıcı dikey elemanlar, mekanı tanımlayıcı yatay elemanlar, mekanı tanımlayıcı elemanlar üzerindeki açıklıklar ve mimari mekanın özelikleri bu bölümde incelenecektir.
2.2.1 Taban Düzlemi
Yatay olan düzlemin figür olarak algılanması için yüzeyin kurulduğu düzlemin rengi ve dokusu farklı olmalıdır. Geniş mekanlarda zemin veya döşemede belli bir yüzeyin belirginleşmesinde kullanılır. ( Aydınlı, S., 1992 Mimarlıkta Görsel Analiz, ĐTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Đstanbul)
2.2.2 Yükseltilmiş Taban Düzlemi
Seviye değişikliği alanın sınırlarını tanımlar. Mekansal akışı keser. Yükseltilmiş mekanlarda seviye değişimine göre mekansal ve görsel süreklilik değişir.
Yükseltilmiş kısım mevcut arazi de olur, yada binanın imajının değişimi için yapay olarak platform veya podyum üzerinde bina oluşturabilir. Binaların veya içinde yaşayacak olan aktivitenin yada fikrin önemi arttırılır. Yükseltilmiş düzlemler binanın içi ve dışı arasındaki geçiş mekanlarını da tanımlayabilir.
2.2.3. Çukurlaştırılmış Taban Düzlemi
Tanımlanan alanın sınırları çukurluğun dikey yüzeyleri tarafından tanımlanır. Doku ve rengiyle farklılaştırılabilir. Çukur ve çevre alan ilişkisi seviye derecesine bağlıdır. Örneğin, doğal alanlardaki çukurlaştırılmış açık hava arenaları tiyatro için sahne görevi alır. Kentsel ölçekte, bina içinde, odaların içindede uygulanabilir. Mekan tanımlı hale gelir.
2.2.4. Baş Üstü Düzlem
Taban ve kendi arasında mekansal alanı tanımlar. Mekanın biçimi ise düzlemin şekli, boyutu, zeminden yüksekliği ile belirlenir. Binanın baş üstü düzlemi çatısıdır. Binanın genel biçimini ve mekanların biçimini etkiler. Çatı düzlemi kendini destekleyen elemanlar ile belirlenir. Böylece ana mekan tanımlayıcısı olabilir, kendi şekli ile örttüğü biçimleri ve mekanları görsel olarak düzenleyebilir. Bir oda içindeki mekanları tanımlamak amacı ile kullanılabilir. Mekandaki ölçeği değiştirmek, hareket kazandırmak, içeri ışık almak için alçaltılıp yükseltilebilir.
2.3 Mekan Tanımlayıcı Dikey Elemanlar
Dikey elemanlar, yatay elemanlara göre daha etkindir. Mekansal hacimi tanımlar ve mekanın içindekileri çevreler. Mekanları birbirinden ayıran sınırdır. Binanın döşeme ve çatısı için destek görevi yapar. Đç ve dış görselliği sağlar ve içteki ve dıştaki etkileri birbirinden izole eder. ( Aydınlı, S., 1992 Mimarlıkta Görsel Analiz, ĐTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Đstanbul)
2.3.1 Dikey Çizgisel Elemanlar
Kolonlar, dikilitaşlar, kuleler dikey çizgisel elemanlara örnek olarak gösterilebilir. Kolonlar mekansal bir hacmin içine yerleştirildiğinde çevresindeki mekanı belirginleştirir. Mekanı çevreleyen duvarlar etkileşime girer. Kentsel mekanlarda merkezi göstermek yada odak noktası sağlamak için dikey çizgisel elemanlar kullanılabilir. Geniş mekan içerisinde dikmeler baş üstü düzlemiyle birlikte özel bölmeler tanımlar. Düzenli aralıklarla dizilmiş kolon adaları meydana getirir. Görsel ve mekansal süreklilik oluşur.
2.3.2 Tekil Dikey Elemanlar
Tek başına duran tekil dikey düzlemler serbest duran bir kolona göre farklıdır. Cephesi ile iki ayrı mekanın sınırlarını oluşturur. Tek bir düzlemin mekansal hacim tanımlayabilmesi diğer biçimsel elemanlarla etkileşimde olması gerekir. Tek düzlemin yükseklik seviyesi arttıkça çevreleme hissi artar.
2.3.3. L Şeklindeki Düzlemler
Biçimlerin bulunduğu köşeden başlayarak diyagonal açılımlı mekan alanı tanımlar. Uçları açık olduğundan mekanı esnek olarak tanımlarlar. Daha kuvvetli tanım için birbirleriyle yada başka elemanlarla kombinasyonlar yapılabilir. L biçiminin koruyucu özelliği de vardır. Japonya çiftçileri kış rüzgarından korunmak için ev ve tarlalarını ağaçlarla L şeklini sağlayarak korurlar. Đşlevsel ve simgesel olarak çevrelemek amacıyla L şekli binalarda kullanılır.
2.3.4 Paralel Dikey Düzlemler
Paralel iki düzlem aralarında mekansal alan ve doğrusal nitelik kazanır. Binalarda paralel düzlemlerle doğal mekan akışı sağlanır. Paralel dikey düzlemler her birime çift yönleniş verdiği için bitişik konutlarda kullanılır. Döşeme ve çatı için destek sağladığı gibi izolasyon sorunları içinde ayırıcı görevdedir. ( Aydınlı, S., 1992
2.3.5 U Şeklindeki Düzlemler
U düzlemler iç ve dışa doğru yönleniş olan mekansal alan tanımlar. Bu tip alanlar da açık uçtan girilince arkadaki düzlem mekanı görüş için son oluşturur. Eğer düzlemlerin içindeki açıklıklardan girilirse açık ucun ötesi ilgimizi çeker. Biçimlenmedeki artarda gelen sıralanışı sonlandırır. Mekan dikdörtgen ve açık kısım kısa kenarı ise mekanın ilerlemeye teşvikine olayların art arda sıralanmasına olanak sağlar. Alan kare ise ve bir kenardan açık ise mekan durağan hale gelir, içinde bulunan mekan karakteri kazandırır. Uzun ve dar bir alanın uzun kenarı açık ise , mekan alt bölgelere ayrılmaya meyillidir. U biçimli binalar tanımladıkları alan içindeki önemli yada belirgin bir eleman üzerinde de odaklanabilirler. Tanımlı alanın açık ucu boyunca bir eleman yerleştirilirse bu eleman alana odak noktası ve kapalılık hissi verir. Kendi alanı içindeki mekan kümesini çevreler. Binaların kendi hacmi içinde geri çekilmiş bir girişi binaya yaklaşım için ön avluyu tanımlayabilir. U şeklindeki düzlemlerden oluşan mekanlarda içe dönük organizasyon oluşur ve merkezi bir mekan üzerinde toplanabilir.
2.3.6 Dört Düzlem
Kapanım: mimarlıktaki en kuvvetli mekansal tanımlama biçimidir, içe dönüktür. Görsel baskınlık elde etmek için düzlemlerden biri diğerlerinden farklılaşabilir. Tarih boyunca da ortadaki alanı da objeyi de daha iyi tanımlamak için dört düzlem kullanılmıştır. Surlar, çitler, duvarlar. Kentsel bağlamda da tanımlı mekansal alanlar kendi çeperleri boyunca bir dizi binayı organize eder. Çevrelenmiş mekansal hacimlerin düzenleyici elemanlar olarak kullanımını da sağlar. ( Aydınlı, S., 1992 Mimarlıkta Görsel Analiz, Đstanbul)
2.4 Mekan Tanımlayıcı Elemanlar Üzerindeki Açıklıklar
Mekanlar arasında görsel ve mekansal süreklilik sağlar. Kapılar; giriş, dolaşım, kullanım düzenini sağlar. Pencereler; Aydınlanmayı, manzara görüşünü sağlar. Açıklıklar düzlemlerin içinde, köşelerinde, arasında olabilir.
2.4.1 Düzlemler Üzerinde Açıklıklar
Duvar yada baş üstü düzlemindeki açıklıklar merkezde ise çevresini düzenler ve durağandır. Açıklık merkezin dışına taşınıyorsa açıklık ve kenar arasında görsel gerilim oluşmaya başlar. Düzlem üzerindeki açıklığın şekli kendisinden farklı ise bağımsızlığını vurgular ve açıklık ve düzlem arasında zıtlık oluşur. Düzlem üzerinde bütünlük ve görsel hareketlilik için birden fazla açıklık konabilir. Düzlem içindeki açıklığın boyutu arttıkça düzlem içindeki şekil olmaktan çıkıp, pozitif eleman ve çerçeve ile sınırlandırılmış saydam düzlem haline gelir. Açıklıklar bulundukları düzleme göre daha parlak görünür. Zıtlık arttıkça yüzeyler ikinci ışık kaynağı ile aydınlatılabilir. Ortalama seviyede aydınlık için açıklık düzlem içindeki oyuğa yerleştirilebilir.
2.4.2 Köşelerdeki Açıklıklar
Bulundukları düzleme ve mekana diyagonal yönleniş verir. Amaç istenilen manzarayı yakalamak yada karanlık kalan köşeyi aydınlatmak olabilir. Köşe açıklığı bulunduğu düzlemin kenarını belirginleştirir. Açıklık büyürse köşenin tanımı zayıflar. Açıklık köşeyi dönerse düzlemin kenarı gerçeklikten çok sezinleme verir. Mekansal alan ise onu çevreleyen düzlemin dışına taşar. Köşelerde bulunan açıklıklardan giren ışık kendine bitişik ve dik olan düzlemin yüzeyini yalayıp, geçer. Mekanın aydınlanma düzeyi artar
2.4.3 Düzlemler Arasındaki Açıklıklar
Kendisine bitişik duvar kenarlarını görsel olarak ayırır, belirginleştirir. Tabandan baş üstüne kadar olan açıklık köşeye yerleştirilirse mekanın tanımı aşınır ve köşenin ötesindeki mekana kadar uzar. Işık açıklığa dik yüzeyi aydınlatır ve mekanda bu düzlem ortaya çıkar. Açıklık köşeyi dönerse, mekanın tanımı aşınır. Bitişik mekanlarla iç içe geçer. Mekanı çevreleyen düzlemlerin tek başına duruşlarını vurgular. Düzlem boyunca uzanan yatay açıklık düzlemi katmanlara böler. Genişlik arttıkça bütünlük bozulmaya başlar. Alt ve üstündeki bantlardan daha geniş şekilde yükseklik artarsa çerçevelenmiş pozitif elaman haline gelir. Yatay açıklık ile köşeler dönülürse katmanlar güçlenir. Manzara görünümü artar. Görsel olarak tavan yalıtılıp, duvar düzlemlerini de ayırır ve hafiflik hissi kazandırır. Duvar ve tavan düzlemleri birleştiği kenar boyunca çizgisel
tepe aydınlatması, ışığın duvarın yüzeyini aydınlatmasına, mekanın aydınlanmasına olanak verir. Pencere ve duvar mekanın dikey sınırlarını zayıflatırken, görsel olarak mekanı dışarı uzanması için olanak sağlar. ( Aydınlı, S., 1992 Mimarlıkta Görsel Analiz, ĐTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Đstanbul)
2.5 Mimari Mekanın Nitelikleri
Biçimin,oranlamanın, ölçeğin, dokunun, ışığın ve sesin oluşturduğu mekansal nitelikler en çok mekansal kapanımın özelliklerine bağlıdır.
Çevrelenme Derecesi; mekanın çevrelenme derecesi tanımlayıcı elemanların biçimlenişi ve açıklıkların düzeni ile belirlenir. Mekanı çevreleyen düzlemler, açıklıklar, kenar tanımını ve mekanın verdiği çevrelenme hissini zayıflatmazlar. Alan biçimi olduğu gibi algılanır, kalır. Düzlemlerin kenarları boyunca yerleştirilen açıklıklar, görsel olarak mekan köşe sınırlarını zayıflatır. Mekanın genel biçimi aşınır, bitişik mekanlarla görsel sürekliliği ve ilişkisi artar. Mekanı çevreleyen düzlemler arasına yerleştirilen açıklıklar düzlemleri görsel olarak ayırır, tek başına belirginlik verir. Arttıkça kapalılık hissi kaybolur. Bitişik mekanlarla iç içe geçmeye başlar.
2.5.1 Işık
Pencere yada tavan açıklığından giren ışık yüzeylere düşerek renklerini yansıtır. Işık ve gölge ile mekana canlılık verir, biçimleri belirginleştirir. Işığın yoğunluğu mekanın biçimini netleştirebilir yada bozabilir. Pencerenin boyutu içeriye ışığın girip girmemesini etkilediği gibi duvar veya çatı malzemesini, yapısını, gizlilik gereksinimini, dış görünümdeki etkisini değiştirir. Pencerenin boyutundan çok konumu ve yönlenişi önemlidir. Açıklık direkt güneş ışığını alacak biçimde yönlendirilebilir. Gün ortasında yoğun aydınlanma sağlar. Düzlemlerde yüzeylerde oluşan desenleri mekanın içindeki biçimleri ortaya çıkarır. Gölgeleyici araçlar, bol yapraklı bitkiler ve bitişik yapılarla direkt güneş ışığı engellenebilir. Yapının ve açıklığın konumu direkt güneş ışığını almayacak şekilde yönlendirilebilir. Böylece kırılıp, yansıyan ışıklar içeri alınabilir. Mekan tek bir açıklıktan ışık aldığında aydınlık farkları ve göz kamaşması olabilir. Bir açıklık daha yaparak ışığın başka yönden girmesi de sağlanabilir. Açıklık
duvarın köşesine yada kenarına yapılınca ışık açıklığa bitişik dik olan duvarı aydınlatır. Açıklıkların şekli ve kendi içinde bölünmeleri odanın yüzeyine düşen gölge desenine akseder. Yüzey renk ve dokuları mekanın ışık seviyesini etkiler.
2.5.2 Manzara
Mekansal niteliklerden biride açıklıkların yönlenişleri ve odaklarıdır. Pencere ve tepe aydınlatması dışa doğru yönlenişe sahiplikle çevre ve oda arasında görsel ilişkiyi sağlar. Küçük bir açıklık, manzarayı duvarda çerçevelenmiş bir resim gibi görünür. Uzun ve dar açıklık odanın dışında ne olduğuna dair ipucu verir. Geniş açıklık odaya engin bir manzara açar. Bu mekanı baskılar yada mekandaki etkinliklere fon görevi alır. Açıklık diyagonal yönleniş için köşeye yapılabilir. Odanın bir yerinden manzara görülecek şekilde konumlandırılabilir. Uzak bir manzarayı birbirini takip eden parçalara ayırıp mekan içinde harekete teşvik edebilir.
2.5.3 Konum Kuruluş faktörleri:
Kuruluş yerinin belirlenmesi için kuruluş yeri nüfus dağılımına göre, şehir yapısına göre ve ulaşım imkanlarına göre belirlenir.
2.5.4 Arazi
Arazinin şekli, binanın ulaşımını etkileyecek şekilde, ne çok rakımlı bir yerde nede çukurda kalmamalıdır. Düz bir arazi tercih edilmelidir.
2.5.5 Mekan Programı
Oda programı aşağıdaki bilgileri kapsamalıdır -Kullanım şekli
-m² olarak büyüklüğü veya boyuttan net mekan büyüklüğü -Kullanıcı sayısı
-Hareketli ve sabit yükler
-Gerektiğinde özel gereksinimler
-Gürültü, sarsılma, yangın, patlayıcı ve zehirli maddeler karşı emniyet tedbiri -Enerji bağlantıları
-Klima tesisi -Đmdat çıkışları
-Öngörülen büyümeler
( Aydınlı, S., 1992 Mimarlıkta Görsel Analiz, ĐTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, Đstanbul)
3. OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBESĐ VE LABORATUVARLARININ EMNĐYET TEŞKĐLATI ĐÇĐNDEKĐ YAPILANMASI
Kriminal Polis Laboratuarları Dairesi Başkanlığı Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü, aşağıda gösterilen yönetim kademesi ile hizmet birimlerinden oluşur;
a) Şube Müdürü, b) Bürolar Amiri, c) Đdarî Büro Amirliği,
ç) Đnsan Kaynakları Büro Amirliği,
d) Olay Yeri Đnceleme ve Strateji Geliştirme Büro Amirliği, e) Teknik Görüntüleme Büro Amirliği,
f) Vücut Đzi Geliştirme Laboratuarı Büro Amirliği, g) Biyometrik Veri Đşlemleri Büro Amirliği, ğ) Sistem Bakım ve Đletişim Büro Amirliği,
h) Felaket Kurbanlarını Kimliklendirme Büro Amirliği, ı) Lojistik Planlama Büro Amirliği.
(2) Đl Emniyet Müdürlüğü Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube
Müdürlüğü, aşağıda gösterilen yönetim kademesi ve hizmet birimlerinden oluşur a) Şube Müdürü,
b) Şube Müdür Yardımcısı, c) Yazı Đşleri (Đdarî) Büro Amirliği, ç) Olay Yeri Đnceleme Büro Amirliği, d) Teknik Görüntüleme Büro Amirliği,
e) Vücut Đzi Geliştirme Laboratuarı Büro Amirliği, f) Biyometrik Veri Đşlemleri Büro Amirliği, g) Delil Muhafaza Đşlemleri Büro Amirliği, ğ) Kalite ve Performans Yönetimi Büro Amirliği.
(3) Vücut Đzi Geliştirme Laboratuarı Büro Amirliği ile Kalite ve Performans Yönetimi Büro Amirliği teknik altyapısı tamamlanan illerde, ihtiyaç halinde kurulur.
(4) Đlçelerin sosyal, ekonomik ve coğrafi durumu, nüfus yoğunluğu, suç oranı ile branşlı personel, araç, teknik donanım ve bütçe imkânları dikkate alınarak, Valiliğin talebi üzerine Genel Müdürlüğün uygun görüşü ve Bakan onayı ile ilçelerde Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Grup Amirliği kurulur.
(5) Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Grup Amirliği; Valilikten alınan onay üzerine birden fazla ilçeye hizmet verebilir.
(6) Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Grup Amirliği bulunmayan il merkezine yakın ilçelere, Đl Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü tarafından hizmet verilebilir.
(Kaynak; Emniyet Genel Müdürlüğü Olay Yeri Đnceleme Ve Kimlik Tespit Birimleri Yönetmeliği, Birinci Bölüm, Kuruluş ve Bağlılık, Madde 5)
Tablo 3. 1 Olay Yeri Đncelme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüklerinin Emniyet Müdürlükleri içindeki Yapılanması (Kaynak; Emniyet Genel Müdürlüğü Olay Yeri Đnceleme Ve Kimlik Tespit Birimleri Yönetmeliği)
Tablo 3. 2 Đl Emniyet Müdürlüğü Olay Yeri Đnceleme Ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Kuruluş Şeması ŞUBE MÜDÜRÜ
ŞUBE MÜDÜR YARDIMCISI
*Teknik ve fiziki altyapısı tamamlanmış illerde kurulur.
** Kuruluşu zorunlu olmayıp ihtiyaç halinde faaliyete geçirilecektir
3.1 Olay Yeri Đnceleme Şubeleri Đçinde Yer Alan Birimler
Olay yeri inceleme şube müdürlükleri içinde yer alan birimler ve özellikleri aşağıda açıklanmıştır.
3.1.1 Olay Yeri Đnceleme Ekipler Bürosu
Meydana gelen olayların incelenmesi için ekiplerin sevk edildiği ve diğer zamanlarda, dinlenme ve çeşitli ihtiyaçların giderildiği mekandır.
3.1.2 Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu
Olay yerinden elde edilen parmak izleri ve parmak izi laboratuarında geliştirilen parmak izlerinin ayrıca ilçelerden ve jandarmadan gönderilen parmak izlerinin tasnif edilerek parmak izleri ile şüpheli ve sanıkların karşılaştırmasının yapıldığı mekandır.
3.1.3 Laboratuar Bürosu
Olay yerlerinden olay yeri inceleme ekipleri tarafından getirilen, soruşturmacı birim tarafından gönderilen, çevre illerden ve jandarmadan gelen deliller üzerinde fiziksel ve kimyasal yöntemler uygulamak suretiyle parmak izi geliştirmek.
3.1.3.1 Fiziki Đnceleme Bölümü
Delillerin fiziksel olarak incelediği bölümdür.
3.1.3.2 Kimyasal Đnceleme Bölümü
3.1.4 Teknik Fotoğraf ve Eşkal Tespit Bürosu
Şüpheli şahısların, olaylarda tespit edilen ve laboratuar ortamında belirlenen delillerin fotoğraflarını çekmek, eşkal tespitleri yapmak, tanıkların beyanları doğrultusunda robot resim çizimi yapmak üzere çalışılan mekandır
3.1.5 Delil Muhafaza Bürosu
Olay neticesinde elde edilen delilerin ilk aşamada muhafaza altına alınarak bekletildiği gerekli kayıt işlemlerinin yapıldığı, deliller ile ilgili yapılması gereken ilk fiziksel ve kimyasal işlemlerin yapıldığı (delillerin bozulmaması amacı ile) mekandır.
3.1.6 Arşiv Bürosu
Kişilerin kimliklerini, uluslar arası kabul edilen teknikler ve hukuki prosedürler çerçevesinde tespit etmek, bu maksatla parmak izi tescil ve arşiv işlemlerini yürütmek üzere işlev yapan mekandır.
3.1.7 Đdari (Yazı Đşleri) Bürosu
Birimle ilgili yazışmaların yapıldığı, diğer birimler diğer iller hatta diğer ülkeler ile yapılacak yazışma ve irtibat noktasıdır.
4. OLAY YERĐ ĐNCELEME ŞUBE MÜDÜRLÜKLERĐ BÜNYESĐNDE YER ALAN MEKANLAR ve ĐŞLEVLERĐ
Olay yeri inceleme şubeleri bünyesinde yer alan mekanlar, kullanım ve önem sırasına göre şu şekilde sıralanabilir.
1 Giriş-Koridor Bölümü 2 Müdür Odası
3 Yazı Đşleri Bürosu
4 Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu
5 Teknik Görüntüleme ve Eşkal Tespit Bürosu 6 Đnceleme Laboratuarı
7 Parmak Đzi Alım Odası 8 Arşiv
9 Delil Muhafaza Bölümü 10 Oto Đnceleme Bölümü(Garaj) 11 Malzeme Deposu
12 Dinlenme Odası 13 Mutfak
4.1 Giriş Holü-Koridor
Giriş holü kısımlar arasında bağlantı sağlamaktadır. Giriş holü planlamasında gizlilik gerektiren yerlerin nerede planlanması gerektiği ve giriş holüne nasıl bağlanması gerektiği önemlidir. Resim 4.1 , Resim 4.2 ve Resim 4.3 de çeşitli Olay Yeri Đnceleme Şubelerin ’de ki giriş holü ve koridor uygulamaları gösterilmektedir.
Resim 4. 1 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Giriş Holü Uygulaması
Resim 4. 2 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Koridor Uygulaması
Resim 4. 3 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Giriş Holü Uygulaması
4.2 Teknik Görüntüleme ve Eşkal Tespit Bürosu
Bu mekan; fotoğraf basım bölümü, çekilen film özelliğine göre karanlık oda, lavabo gibi bölümleri içermesi gerekir. Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu “AFĐS(Automated Fingerprint Identification System)”, arşiv, malzeme deposu bölümleri ile ilişkili olmalıdır. Çekilen fotoğraflar açısından uygun görüntü kalitesi elde edilmesi için gün içinde alınan ışık durumu farklılıklar göstermeyecek şekilde konumlanması gerekir. Fotoğrafların basımı, paketlenmesi ve dağıtımı için uygun boşluklar ve gezme alanları bırakılmalıdır. Çalışma mekanının gerekli havalandırma ve aydınlatması sağlanmalıdır. Oluşturulacak görüntü arşivi için Noufert standartları göz önünde tutularak kullanımı ergonomik ve ulaşılması kolay bir noktada dolap sistemi kurulmalıdır. Resim 4.4, Resim 4.5, Resim 4.6 ve Resim 4.7 de çeşitli fotoğraf atölyesi uygulamaları görülmektedir.
Resim 4. 4 Hollanda Crime Scene Enstitute Fotoğraf Atölyesi
Resim 4. 5 Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Teknik Fotoğraf ve Eşkal Tespit Bürosu Uygulaması
Resim 4. 6 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Müdürlüğü Teknik Fotoğraf ve Eşkal Tespit Bürosu Uygulaması
4.3 Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu (AFĐS:Automated Fingerprint Identification System) Bürosu
Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu bünyesinde, AFĐS sistemini ve iz inceleme birimini barındıran bürodur. Bu işlemin yapılacağı odanın Teknik Görüntüleme ve Eşkal Tespit Bürosu ve arşiv bölümü ile ilişkisi kurulmalıdır. Malzeme deposu ile ilişkide faydalı olacaktır. Gizlilik bu bölümde önemli faktördür. Ayrıca bu bölümde ses yalıtımı yapılması ve uygun ışık, oda kliması sağlanması çalışma performansı açısından önemlidir. Resim 4.8 de Kastamonu Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosuna ait uygulama gösterilmiştir.
Resim 4. 8 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu Uygulaması
4.4 Yazı Đşleri Bürosu (Đdari Büro)
Şubenin tüm resmi yazışmalarının yapıldığı ekiplerin yönlendirildiği, hazırlanan delillerle ilgili son kontrollerin yapıldığı bölümdür. Đdari Bölüm, Müdür Odası ve Giriş Holü ile irtibatlı olmalıdır. Diğer kısımlara ulaşımı da kolay olmalıdır. Đdari büroda toplantı v.b. etkinlikler olabileceğinden içerinin tefrişatı buna göre yapılmalıdır. Yeterli yürüme alanı ve geçiş mesafeleri bırakılmalıdır. Đdari Büroda olması gereken en önemli özelliklerden biride iletişim cihazlarının konumu ve özellikleridir. Telsiz telefon faks Internet gibi gerekli iletişim araçları için alt yapı ve mekan sağlanmalıdır. Resim 4.9 ve Resim 4.10 da Edirne ve Kastamonu illerindeki Yazı Đşleri Bürolarının uygulamaları görülmektedir.
Resim 4. 9 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Yazı Đşlemleri Bürosu Uygulaması
Resim 4. 10 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Yazı Đşlemleri Bürosu Uygulaması
4.5 Laboratuar Bürosu
Olay Yeri Đnceleme Şube Müdürlükleri bünyesinde bulunan laboratuarlar;
a)Yetkili makamlarca incelenmek üzere gönderilen bulgu ve delilleri tutanakla teslim almak, ambalajı açılmadan ve açıldıktan sonra teknik olarak görüntülenmesini sağlamak,
b) Đncelenmek üzere gönderilen bulgu ve deliller üzerinde tekniğine uygun olarak iz araştırma ve geliştirme işlemlerini yürütmek,
c) Üzerinde çalışılan bulgu ve delilleri inceleme süresince muhafaza etmek, ç) Bulgu ve deliller üzerinde geliştirilen izlerin ilgili Büro Amirliği ile koordineli bir biçimde tespit ve tescilini yapmak,
e) Đncelemesi tamamlanan bulgu ve delilleri raporları ile birlikte ilgili birime göndermek,
f) Hizmet alanı ile ilgili yeni metot ve gelişmeleri takip etmek, büro hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yerine getirilmesi için çalışmalarda bulunmak,
g) Büro işlemlerinin personel ve hizmet standartlarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak, bu amaçla düzeltici ve önleyici tedbirler almak,
ğ) Görev alanı ile ilgili olarak gerekli tutanak ve defter kayıtlarını tutmak, gerektiğinde bu kayıtları dijital ortama kaydetmek,
h) Eğitim, personel ve lojistik ile ilgili ihtiyaçları tespit etmek ve zamanında Şube Müdürlüğüne bildirmek,
ı) Hizmet alanı ile ilgili faaliyet raporları ve istatistiksî bilgileri güncel halde tutmak ve zamanında Şube Müdürlüğüne sunmak,
ile görevlidir.
Yukarıda belirtilen hususların en kolay şekilde işlevlendirilebilmesi için Laboratuarların mekan olarak; Malzeme deposu, Banyo-Lavabo ile direkt ilişkilendirilmesi şarttır, Teknik Görüntüleme ve Eşkal Tespit Bölümü ile ilişkisi sağlanması uygun olabilecek durumdur.
Laboratuarlar işleyiş olarak iki ana işlevi, kimyasal ve fiziksel inceleme bölümleri olarak yerine getirir. Kimyasal inceleme yapılacak bölüm için mutlaka ıslak mekan tasarımı düşünülmelidir. Bu bölümde sterilizasyon için, normal lavabonun yanı sıra göz yıkama için ayrı bir yer düşünülmeli, sıcak su bağlantıları, çamaşır makinesi gibi temizlik araçları için gerekli yer mutlaka planlamada yer almalıdır. Resim 4.11 ve Resim 4.12 de Edirne ilinde uygulanan laboratuar içi ıslak mekanlarına ait resimler görünmektedir.
Resim 4. 11 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Islak Mekan Uygulaması; Göz Banyosu ve Küvet
Resim 4. 12 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Islak Mekan Uygulaması; Sıcak Su Tesisatı, Çamaşır Makinası
4.5.1 Laboratuarda Havalandırma Uygulaması
Laboratuarların havalandırma ve ışıklandırma durumu son derece dikkat edilerek planlamada yer almalıdır.
Kimyasal maddelerin etkileri ve etki süreleri göz önünde tutularak uygun havalandırma tertibatı kurulumu yapılmalıdır. Havalandırma için laboratuarlarda sac
baca sistemleri gibi güçlü havalandırma sistemlerinin dışında direkt kimyasal maddelerin kullanıldığı noktaya yönelebilen seyyar hava sirkülasyon sistemleri de kullanılmalıdır. Resim 4.13 ve Resim 4.14 de Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu seyyar havalandırma uygulaması görülmektedir. Resim 4.15 de Kastamonu ilinde uygulanan sabit havalandırma sistemi görülmektedir. Resim 4.16 da Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu seyyar havalandırma uygulaması görülmektedir. Resim 4.17 de Đstanbul Zeytinburnu laboratuarında havalandırma sisteminin kurulu olduğu bölüm görülmektedir.
Resim 4. 13 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Mekan Đçi Uygulaması
Resim 4. 14 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Seyyar Havalandırma Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü
Resim 4. 15 Kastamonu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Sabit Havalandırma Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü
Resim 4. 16 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Sabit ve Seyyar Havalandırma
Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü
Resim 4. 17 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Havalandırma Sistemi
4.5.2 Laboratuarda Işıklandırma Uygulaması
Đnceleme laboratuarlarında ışıklandırma sistemi; doğal yollardan aydınlatmaya imkan verecek şekilde düşünülmemelidir. Aydınlatma sistemi gerektiği anda yeteri derece kuvvetli ışığı verecek şekilde düşünülmeli gerekli durumda da tam olarak ışık geçirimini engelleyecek şekilde karanlık ortama müsaade etmelidir. Kullanılan bazı uygulamalarda karanlık ortamın gerekliliği düşünülerek bu şekilde bir tasarıma gidilmelidir. Resim 4.18 ve Resim 4.19 da laboratuar içinde uygulanan karartma metotları gösterilmiştir.
Resim 4. 18 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Karanlık Ortam Uygulaması, Fiziki ve Kimyasal Đnceleme Bölümü
Resim 4. 19 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Karanlık Ortam Uygulaması, Fiziki ve Kimyasal Đnceleme Bölümü (farklı bir açıdan çekilen fotoğraf)
4.5.3 Laboratuarda Çalışma Odalarının Uygulaması
Oda programı aşağıdaki bilgileri kapsamalıdır; kullanım şekli açısından, kimyasal maddelerin ve metotların uygulandığı kısım havalandırma kolaylığı sağlanacak şekilde olmalı, çalışma odası içerisinde yürüme kolaylığı sağlayacak boş alanlar bırakılmalı, oda içinde mutlaka gerekli aydınlatması olan bir masa tatbik edilmelidir. Kimyasal inceleme ve çalışma alanı 25m² az olmamalı, fiziksel inceleme yapılacak odalarda bir ofis yapısı standartları karşılayabilecek mekan uygulamaları düşünülmelidir. Laboratuar içinde kullanılacak inceleme makinelerinin yerleştirme planı yapılırken öncelikli olarak uygulanacak tekniklerin; fizikimi, kimyasal mı olduğu göz önünde bulundurularak bir ayrıma gidilmeli, kullanılacak olan makinelerin büyüklükleri göz önünde bulundurularak tezgahlar arasında yeterli boşluklar bırakılmalıdır.
Ayrıca yine kullanılan makinelerin büyüklüleri göz önünde tutularak gerekli kapı genişlikleri bırakılmalıdır. Resim 4.20 ve Resim 4.21 de laboratuar içi çalışma odası geçiş alanları ve tefrişat yerleşimleri gösterilmiştir.
Resim 4. 20 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Çalışma Odası Uygulaması, Geçiş alanları ve tefrişatlar
Resim 4. 21 Hollanda Fordhampremier Laboratuarları; Çalışma Odası Uygulaması, Geçiş alanları ve tefrişatlar
Örnek; Süperglue Metodunun uygulandığı en büyük boy cihazın büyüklüğü göz önüne alındığında 110X150X250 cm ebadı, en az kapı yüksekliği 3.00m , en az genişlik 1,70m alınmalıdır. Kapı kanatlarının açılış yönü tasarımda dikkat edilmesi gereken durum olarak planlamalıdır. Resim 4.22 de Edirne ilinde kullanılan makine yerleşim durumunu gösterilmiştir.
Resim 4. 22 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Superglue Makinesi Uygulaması, Kimyasal Đnceleme Bölümü
Gürültü açısından laboratuarlıdaki makinelerin durumları göz önünde tutularak ses yalıtımı yapılması faydalı olacaktır. Özellikle Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosundaki işlemlerin sessizlik gerektirmesinden ötürü iki bölüm mutlaka ayrı planlanmalıdır.
Resim 4.22 de gösterilen makine laboratuarda ses açısından problemlerin yaşanmasına neden olan etkenlere bir örnektir.
Laboratuar kısımlarında yangın, patlayıcı ve zehirli maddelere karşı emniyet tedbirleri için şu kriterler kesinlikle göz önünde tutulmalıdır. Yangın musluğu mutlaka kimyasal bölüme kolay ulaşabilecek konumda hesaplanmalıdır. Patlayıcı ve zehirli gaz çıkarabilecek maddeler için gerekli önleyici havalandırma sistemleri ve oksijen kesici sistemler tasarımda unutulmamalıdır.
Enerji bağlantıları laboratuarlar için en önemli faktörlerden biridir. Yürütülecek işlemlerin eksiksiz ve kesintisiz devamı için yeterince ve uygun noktalarda enerji bağlantı noktaları oluşturulmalı, sonradan duvarlara delik açmak sureti ile enerji hatları geçirilmemelidir. Bu durum bir yangın durumunda yayılım hızını arttırıcı bir etken olacaktır. Resim 4.23 de Kırklareli ilinde yangın güvenliği açısından yanlış bir uygulama gösterilmiştir.
Resim 4. 23 Kırklareli Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Laboratuar Bürosu Uygulaması; Enerji Bağlantıları Uygulaması, Duvar Delinmesi Sureti Đle Yapılan Yanlış Bir Uygulama
Đmdat çıkışları laboratuar kısmında mutlaka planlamada düşünülmelidir.
4.6 Delil Muhafaza Bürosu
a) Muhafaza edilmek üzere getirilen bulgu ve delilleri teslim almak,
b) Teslim alınan delilleri, delil muhafaza işlemleri kayıt defterine ve bu amaçla oluşturulan yazılım programına kaydetmek,
Duvardaki Farklı amaçlarla açılan Delikler
c) Teslim alınan bulgu ve delilleri, fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri gözetilerek, ısı, ışık ve nem koşullarına göre uygun ortamlarda muhafaza etmek, gerektiğinde bu amaçla geliştirilmiş araç, gereç, cihaz ve malzemeleri kullanmak,
ç) Bulgu ve delillerin bozulmalarına, değişmelerine, kaybolmalarına meydan vermeyecek şekilde, kontaminasyona ve her türlü kimyasal, fiziksel ve biyolojik etkenlere karşı koruyucu tedbirler almak,
d) Muhafaza edilen delillerden işlemleri tamamlananları ilgili birime göndermek veya teslim alınmasını sağlamak, gönderilen veya teslim edilen delillere ilişkin bilgileri delil muhafaza işlemleri kayıt defterine ve ilgili yazılım programına kaydetmek,
e) Delil teslim zincirine uygun olarak delil güvenliğini sağlamak ve iş akış sürecini takip etmek,
f) Görev alanı ile ilgili yeni metot ve gelişmeleri takip etmek, büro hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yerine getirilmesi için çalışmalarda bulunmak,
g) Büro işlemlerinin personel ve hizmet standartlarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak, bu amaçla düzeltici ve önleyici tedbirler almak,
ğ) Delil güvenliği ve delil teslim zinciri konusunda personeli bilinçlendirmek ve gerektiğinde bu konuda eğitim faaliyeti düzenlemek,
h) Eğitim, personel ve lojistik ile ilgili ihtiyaçları tespit etmek ve zamanında Şube Müdürlüğüne bildirmek,
ı) Hizmet alanı ile ilgili faaliyet raporlarını ve istatistikî bilgileri güncel halde tutmak ve zamanında Şube Müdürlüğüne sunmak,
ile görevlidir. Bu görevlerin yerine getirilmesi için düzenlenecek mekanda şu kriterler göz önünde tutulmalıdır.
Kullanım şekli açısından gelen delillerin niteliğine göre fiziki, kimyasal ve biyolojik delilerin bekletileceği ve muhafaza altına alınabileceği, delillerin birbiri ile etkilemeyecek şekilde bozulmasını engelleyecek tedbirleri içerecek şekilde bir alan oluşturulmalıdır. Bu alan ile ilgili olarak m² olarak kesin bir uygulama verilmemekle birlikte 20 m² az düşünülmemeli, kapaklı dolap bölümleri, buzdolabını içerecek bir bölümü mutlaka planlamada kriterler arasına yerleştirilmelidir. Bazı delillerin gün ışığında bozulacağı dikkate alınarak gerekli karartma tedbirleri alınmalıdır.
Delil Muhafaza Bürosu içinde çalışma yapılan uzun süre vakit geçirilen bir mekan olmadığı için gündelik çalışmalar için kullanılan eşyaların burada bulundurulması
gereksizdir. Resim 4.24, Resim 4.25 ve Resim 4.26 da Delil Muhafaza Büroları içi çeşitli uygulamalar görülmektedir.
Resim 4. 24 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Delil Muhafaza Bürosu Uygulaması Giriş Kısmı
Resim 4. 25 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Delil Muhafaza Bürosu Uygulaması Biyolojik Delilerin Bekletildiği Bölüm
Resim 4. 26 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Delil Muhafaza Bürosu Uygulaması Kapaklı Dolap Uygulaması
Delillerin güvenli bir şekilde muhafaza edilmesi için muhafaza bölümünün girişten ve hol kısmından ayrı planlanması doğru olacaktır. Laboratuar Bölümü ile direkt irtibatlı olması gerekir.
4.7 Arşiv Odası
Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şubesi bünyesince yürütülen faaliyetler neticesinde elde edilen verilerin (fotoğraflar, video kayıtları ve parmak izleri gibi), tanımlayıcı bilgilerin kaydının yapıldığı ve arşivlendiği bölümdür. Ayrı Ayrı iki oda olarak da düşünüleceği gibi yerden kazanç sağlamak açısından bir arada da planlanabilir. Arşivin, Teknik Görüntülene Bürosu, Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu ile direkt ilişkili olması gerekmektedir. Laboratuar Bürosu ile ilişkisi olması faydalı olacaktır. Arşiv gizli tutulması gereken ve herkesin kolaylıkla girip çıkamayacağı bir alanda planlanmalıdır. Giriş holünden uzakta olmalı, en azından L şeklindeki bir koridor ile ulaşılacak bir pozisyonda planlamalıdır. Arşiv girişi için şifreli bir giriş sistemi kullanılmalı, güvenlik kamera sistemi ile mutlaka izlemesi yapılmalıdır.
Arşivin yangın v.b. durumlarda mutlaka taşınabilir bir şekilde tasarlanması istenilmektedir.
Arşiv oluşturulurken uygulanacak dolap sistemi çok önemlidir. Kolay ulaşılabilecek sağlam ve kolay yanmayacak malzemeler tercih edilmelidir. Resim 4.27 de Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri Đnceleme Şubesinin arşivleme bölümünün uygulaması görülmektedir.
Resim 4. 27 Đstanbul Zeytinburnu Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Arşiv Bölümü Uygulaması
4.8 Olay Yeri Đnceleme Ekipler Bürosu
a) Olay yeri inceleme hizmetlerinin kesintisiz olarak sürdürülmesini sağlamak, bu amaçla olay yoğunluğuna ve ekip sayısına bağlı olarak nöbetçi amirliği hizmetlerini yürütmek,
b) Olay yeri inceleme ekiplerini, araç, personel ve ekipman yönüyle hazır halde bulundurmak,
c) Görev alanında bir olay meydana geldiğinde olay yerine ekip sevk etmek, ç) Olay yerlerinde personel, delil ve çevre güvenliğinin sağlanmasını kontrol ve koordine etmek, gerektiğinde olay yeri güvenliğinin sağlanmasında ilk ekibi veya kolluk görevlilerini yönlendirmek,
d) Olaya ilk müdahale eden ekiple mülakat yapmak ve alınan tedbirlerle ilgili bilgi almak,
e) Olay yerlerinde bilimsel ve teknik yöntemlerle inceleme ve araştırma yapmak, f) Olay yerinin ve maddî suç delillerinin bilimsel ve teknik yöntemlerle tespitini yapmak,
g) Olay yerinde bulunan bulgu ve delillerin kayıt ve dokümantasyonunu yapmak, bulgu ve delilleri tekniğine uygun olarak toplamak, paketlemek ve ilgili yerlere gönderilmesini sağlamak,
ğ) Olay yeri inceleme ve delil toplama sürecinde ilgili diğer birim ve ekiplerle koordinasyon kurmak,
h) Kayıp şahıslara ait cesetler ile diğer kimliği belirsiz cesetlerin ölüm sonrası (post mortem) verilerini toplamak, bu iş için özel olarak geliştirilmiş standart ölüm sonrası bilgi formlarını doldurmak, bu formları usulüne uygun olarak saklamak, kimliği belirsiz cesedin kayıp şahıslardan olup olmadığının tespiti ile biyometrik kimliğinin belirlenebilmesi amacıyla düzenli olarak ilgili birimlerle koordinasyon kurmak,
ı) Görev alanı ile ilgili olarak gerekli tutanak ve defter kayıtlarını tutmak, gerektiğinde bu kayıtları dijital ortama kaydetmek,
i) Hizmet alanı ile ilgili yeni metot ve gelişmeleri takip etmek, büro hizmetlerinin etkili ve verimli bir şekilde yerine getirilmesi için çalışmalarda bulunmak, j) Büro işlemlerinin personel ve hizmet standartlarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak, bu amaçla düzeltici ve önleyici tedbirler almak,
k) Đlçe olay yeri inceleme birimlerinin çalışmalarını ve performanslarını takip etmek, değerlendirmek, aksayan yönlerini tespit etmek ve aksaklıkların giderilmesini sağlamak,
l) Talep edilmesi halinde ilçede meydana gelen olaylarla ilgili olay yeri inceleme çalışmalarına fiilen katılmak,
m) Olay yeri inceleme sarf ve diğer tüketim malzemelerinin depo ve lojistik hizmetlerini yürütmek, malzeme ve ekipmanları ısı, ışık ve nem gibi her türlü olumsuz hava ve fiziki koşullara karşı koruyacak tedbirleri almak,
n) Eğitim, personel ve lojistik ile ilgili ihtiyaçları tespit etmek ve zamanında Şube Müdürlüğüne bildirmek,
ile görevlidir.
Kullanım şekli açısından; Olay Yeri Đnceleme Ekipler Bürosu incelenen illerin hiçbirinde tam anlamıyla bir ekip odası olarak planlanmamıştır. Genellikle dinlenme odaları ile iç içe olarak planlamada yer almaktadırlar ve ayrı bir mekan değillerdir. Đlin büyüklüğü ve olay sayısına göre odanın m² olarak büyüklüğü değişmektedir. Đçeride en az 6 kişinin bulunacağı hesaplanarak bir tasarsım yapılması gerekirse; en az 25 m² lik bir alan bırakılmalı, yeterli yürüme alanı ve geçiş alanları planlanmalıdır. Giriş holü, Yazı işleri Bürosu ve Malzeme Deposu ile irtibatlı olması uygun olacaktır.
4.9 Yönetici(Müdür) Odası
Birim yöneticisinin mekanıdır. Đdari Büro ile ilişkili olmalıdır. Personelin sürekli denetim altında olması için giriş çıkışa yakın planlanmalıdır. Resmi prosedür işlemlerin çabuk gerçekleşmesi için mesafeler uzun tutulmamalıdır. Bir ofis yapısı gibi planlanmalıdır. Yönetici odasına gelecek ziyaretçi ve misafirler için gerekli yerleşim planlaması uygun olacaktır. Uygun geçiş alanları planlamada yer almalı gerekli ışık sistemi planlamalıdır. Doğal ışığın en iyi şekilde alınabileceği doğu ve güney cephelerinde planlaması uygun olacaktır.
4.10 Malzeme Deposu
Olay yeri inceleme sırasında kullanılacak olan sarf malzemelerinin depolandığı ve kullanıma hazırlandığı yerlerdir. Depo malzemelerin kolaylıkla ulaşılabileceği şekilde tasarlanmalıdır. Malzemeler için uygun raflar tasarlanmalı ve bu raflardan malzemeler kolaylıkla nakledilebilmelidir. Depolarda bekleyen malzemeler, kulanım işlevlerine göre ve niteliklerine göre ayrı ayrı yerlerde tutulmalıdır. Kimyasal özelikte yanıcı parlayıcı malzemeler için gerekli tedbirlerin alınacağı raflar tasarlanmalı, yangın durumuna karşı gerekli söndürme tedbirlerini içeren alanlar bırakılmalıdır. Gerekli geçiş mesafelerine dikkat edilmelidir. Đnceleme laboratuarları, Ekipler Bürosu, Teknik Görüntüleme Bürosu gibi sürekli sarf malzemesi kullanılan bürolarla direk ilişki içinde tutulmalıdır. Resim 4.29 da Edirne Đli laboratuarında kimyasal malzemelerin depolanma
şekli gösterilmiştir. Dolapta kapak kullanılmaması yanlış bir uygulamadır. Yine aynı ilde planlanmış olan Resim 4.28 de doğru bir uygulama görülmektedir.
Resim 4. 28 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Malzeme Deposu Kimyasal Malzemelerin Depolanması. Kapaklı dolap uygulaması
Resim 4. 29 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Malzeme Deposu Kimyasal Malzemelerin Depolanması. Kapaksız Dolap Uygulaması
4.11 Dinlenme Bölümü
Çalışan personelin boş zamanlarını değerlendirebileceği internet ve televizyon gibi imkanları bünyesinde bulunduran bir dinlenme odası planlamada yer alabilir. Giriş holü ile ilişkilenmesi gerekir. Uygun hava sirkülasyonu ve ışıklandırmada konumlanmalıdır. Planlama mekan büyüklüğü çalışan personel sayısına göre değişiklik göstermektedir.
Dinlenme bölümleri genellikle Olay Yeri Ekipleri Şubesi ile iç içe planlanılmaktadır. Esas olarak ayrı planlamalı, sesiz bir ortam sağlanılmalı, çalışanlar için özel dolaplar planlamada yer almalıdır. Giriş holü, WC-Banyo, Olay Yeri Ekipler Bürosu, mutfak gibi kısımlar ile bağlantılı olması istenilmektedir.
4.12 Banyo-WC
Banyo-WC Olay Yeri Đnceleme Şubeleri için vazgeçmez olarak planlamada yer verilmesi gereken mekandır. Olay yeri inceleme işlemi ve Laboratuar işlemleri insan sağlığı açısından bir çok zararlı maddenin çalışan personel ile direkt etki altında kalmasına sebep olan işlemlerdir. Sterilizasyon için mutlaka banyo-lavabo, su arıtıcı, yıkama makineleri planlamada yer almalı, Laboratuar ve Olay Yeri Đnceleme Ekipler Bürosu ile ilişkilendirilmelidir.
Mekan büyüklüğü çalışan personel sayısı ve il büyüklüğüne göre değişmektedir. Havalandırma için gerekli açıklıklar planlamada yer almalıdır. Mekanın kolay temizlenebilir malzeme ile kaplanması ıslak mekan için önemlidir. Resim 4.30 ve Resim 4.31 de ıslak mekan uygulamaları görülmektedir.
Resim 4. 30 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Islak Mekan Uygulamaları(Göz banyosu, Su arıtıcısı, Çamaşır makinesi, Küvet)
Resim 4. 31 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Islak Mekan Uygulamaları (Lavabo-Duş)
4.13 Mutfak Bölümü
Olay Yeri Đnceleme Şube Müdürlüklerinde fazla düşünülmemekle birlikte uzun mesai zamanları düşünülerek çalışanların ufak tefek ihtiyaçlarının karşılanmasının sağlanması amacı ile bir mutfak bölümü ve eviyenin planlamada düşünülmesi uygun
olacaktır. Mutfak bölümünün, dinlenme bölümü ile irtibatlı olması faydalı olacaktır. Planlamada aydınlatma ve havalandırma sistemlerinin düşünülmesi gereklidir. Mekan
büyüklüğü olarak, çalışan personel sayısı da gözetilerek 15-20 m² olarak alınmalı ocak fırın buzdolabı gibi eşyalar için gerekli boşluklar bırakılmalıdır.Resim 4.32 de Mutfak bölümü uygulaması görülmektedir.
Resim 4. 32 Kastamonu Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mutfak Uygulaması
5. BAZI ĐLLERDEKĐ OLAY YERĐ ĐNCELEME VE KĐMLĐK TESPĐT ŞUBESĐ VE LABORATUARI OLARAK KULLANILAN YAPILARIN MEKANSAL OLARAK ĐNCELEMESĐ
Bu bölümde inceleme yapılan illerde ile ilgili olarak yapılan analizler neticesinde elde edilen verilere göre olumlu veya olumsuz görülen noktalar belirtilmiştir.
5.1 Edirne Đl Emniyet Müdürlüğüne Bağlı Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü ve Laboratuarının Mekan Kurgusunun Đncelenmesi
Edirne Olay Yeri Đncelme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü 2007 yılında planlanmış ve 2008 yılının başlarında hizmete sokulmuş, amacı doğrultusunda planlanarak faaliyet gösteren az sayıdaki birimlerdendir. Planlamada acele edilmesi ve profesyonel kişilerden yardım talep edilmemesi bazı aksaklıklara sebep vermiştir.
Çizim 5.1 Edirne Olay Yeri inceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü Mekan Kurgusu
1- Giriş holü-koridor tüm bürolara direkt olarak irtibatlı durumda konumlanmıştır. Giriş kısmında geniş olacak şekilde L koridor düzeni uygulanmış bu da ayrı konumlanması gereken büroları için planlamada avantaj sağlamıştır. Bürolar tekdüze planlama şeklinde yerleştirilmemiş, giriş holü ile irtibat uygun şekilde sağlanmıştır.
2-Teknik Görüntüleme ve Eşkal Tespit Bürosu; Giriş holü ile direk irtibatlı ve bu kısımdan da diğer bürolara açılacak şekilde konumlanmıştır. Alan olarak yeterli bir alan bırakılmıştır. Işıklandırma için store karartma perdesi ve gerekli ışıklandırma cihazları konumlandırılmıştır. Fotoğraf ve video arşivi için arşiv sistemine uygun dolap ve raf sistemi planlamada uygulanmıştır.
3-Biyometrik Veri Đşlemleri Bürosu; gizlilik içeren işlemlerin yürütüldüğü bir büro olarak direkt olarak giriş holü ile irtibatı uygun değildir. L şeklinde bir koridor uygulaması ile veya başka bir oda arkasına planlanarak uygulanmalıdır. Edirne Đlindeki uygulama gizlilik esasını korumaktadır. Alan olarak yeterli durumdadır. Bu büroda ses yalıtımı en önemli faktörlerdendir. Edirne Đlinde bu husus gözden kaçmıştır ve uygulamada yer almamıştır. Ayrıca arşiv ile ilişkisi yetersizdir.
4-Đdari Büro(Yazı Đşleri), giriş holü ile bağlantısı ve girişe yakınlığı doğru olarak planlanmıştır. Yönetici odasına olan ilişkisi uygundur. Alan olarak ve ışıklandırma olarak yeterli durumdadır. Tefrişatta yeterli geçiş alanları bırakılmış, insan sirkülasyonu sağlanmıştır.
5-Laboratuar Bürosu; mekan olarak sekiz ayrı oda olarak planlanmıştır; Kullanılacak olan sarf malzemeleri laboratuar bünyesinde oluşturulan ayrı ayrı kısımlarda malzemenin nevine göre planlanmış; kimyasal malzemeler için ayrı, fiziksel olarak kullanılan malzemeler için ayrı alanlar belirlenmiştir. Planlama hem yangın güvenliğini hem de iş düzenini sağlayacak şekle uygundur. Alan olarak laboratuar mekânı yeterlidir. Kapı genişlikleri kullanılan makinelerin geçişi için yeterli büyüklükte ve uygun yönde açılacak şekildedir. Çalışanların hijyeni için gerekli ıslak mekan alanı sağlanmış, çamaşır makinesi, su ısıtıcısı ve duş gibi önemli hususlar göz önünde tutularak bir planlama yapılmıştır. Yangın güvenliği açısından acil çıkış kapısı planlanmamıştır.
6- Delil Muhafaza Bürosu; Edirne Olay Yeri Đnceleme ve Kimlik Tespit Şube Müdürlüğü mekan kurgusu içinde Delil Muhafaza Bürosu uygulamada ayrı bir mekan
