• Sonuç bulunamadı

İlk ve ikinci hocam...

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "İlk ve ikinci hocam..."

Copied!
1
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

ilk ve ikinci hocam...

O vakitki âd et üzere İlâhilerle, âm inlerle m ektebe b aşlam ak bana nasip olm adı. Y ani fesimin üstünde

Çiçekbozuğu, zayıf, g ayet terbi­ yeli, hocalığı çok cid d iyd i. Meşhur Ahm ed M itat efendinin kardeşi. elmas boroş, boynum da sırm alı cüz j (T ercüm anı H akikat) gazetesi sa-kesesi, sıtım da yepyeni elbise, kurul

duğum arabanın iki yanında ve a r­ kasında ilâhici ve aminci çocuklar, en öndeki bevvabm başında otura­ cağım pufla m inderle m ektebi boy- lıyam adım .

Z ira büyük babam H alebe «ürül- için evimizin yas ve matemi

devam daydı. İhtiyar ve salihattam

olan büyük teyzemizin rüyasına gir­ m iş:

Bir defa besm ele desin, dede- ciği yakın d a H alep’ten gelince ce­ m iyetlisini d a yaparız, işallah !.. d i­ y e tutturmuştu. Bizim kiler de h atı­ rını kırm adılar. M ahallenin ve karşı­ m ızdaki F iruzağa camisinin imamı Hacı hafız M ustafa efendiye haber edildi.

H acefendi ekseri im am lar gibi

lüpçülerden değildi. Dini bütün,

m übarek, muhterem bir im am dı. Uğurluluğu da mücerrep. A k rab a­ dan çoğuna besm ele dedirtm iş, ço­ ğunun nikâhlarını kıym ıştı. H attâ

lıibi Mehmed C evdet beyin çocukla­ rına ve bir iki yere daha ders verir- d i... Beni de okutm ağa başladı.

A b d i Kâmil b ey h akkiyle m aa- rifçi. M ekteplerinde nezaertin r e s ­ m î program aıı ve talim atını d ik ­ katle tatbik ediyor. A rif efendi bu program ı aynı aynına bana d a takip ettirerek (A fe rin ), (T ah sin ) v a ra ­ kalarını d a eksik etmezdi.

Nur içinde yatsın, genç yaşında verem den vefat etti.

1 aş m ektebin topal bevvabı, H a­ fız Recep ism inde aynagöz bir m u­ bassırı da vard ı ki hatunun birinin sevdalanm ası üzerine türküsü bile çıkmıştır.

Şayan ı dikkat olduğu için, o za­ m anın iptidaiye, yani ilkm ektepleri program ını yazayım ( 3 ) :

Elifba, Kuranı Kerim, tecvid, hüs­

nühat, ilm ihal, im lâ, kıraat, Sarfr

Osmani, h esa p ...

Y edi, sekizindeki m asum lara du biz komşusuna o k ad ar hulûsu var du kuşu gibi ezberletilen o tecvid, ki ram azana raslıyan doğuşum da

yedi gece m inarede lohusa şerbeti renkli, kırmızı kan diller yaktırm ış.

T aallu k atı eşû dostu b ile toplam a­ dan, yem ek m enıeksiz, imam efen­ di bir gün geldi. Elini öpüp karşısı­ na diz çöktüm. Bir aşiri şerif oku­ duktan sonra elifb e'yi açtı, besm e­ leyi çektim v e :

Elif, be, te, se, c im ...

O cüz, h alâ gözümün önündedir.

K âğıdı krem renginde, sahife k e­

n arlan yald ız lı nakışlarla süslü,

Ç em berlitaştaki M atbaai Osmaıniye baskısı idi.

H azret kudem adan olm asına ra ğ ­ men, üstün, esre, otrelerde: (Elif- üsü e, elifesa i, elifotör ö leri. ten

o (id gam ı m aalgunne) 1er, (b ilâ

gunne) 1er, (k a lk a le ) 1er ne çetin, ne çetrefil şeylerdi. H üsnühatta ön­ ce sülüse, sonra nesihe girişilirdi. Sebebi, Kuraını Kerim in nesih hatla matbu oluşu; nesihin esasının ise sülüs idüğü.

H attat İzzet ve Z iya efendilerin rehberlerinden gelsin meşk.

Ya ilm ühalin zo rlu ğ u... Sünneti m üekkede ile gayri m üekkede’nin, m üstahap’la mübah, m ekruhla müf- sidin farklarını o y a şta bulabilirsen bul. Necasetten taharetle hadesten tahareti ayırd edebilirsen et... Hele j iradei cüziyeyi k av ra da görelim .

İmlâ da yam anın yam an ı: (T e ile tı) yı, (h a, hı, h e) yi, (ze, zel, zı

yünlerde: ( Elif küsün enni, elifkesaı! d at) (nun üe sağlr k ef) i birbi.

mnı ehfkotor onno) d ua yok. (E lif rine karIstlr bire k an ştlr.

boylusun ep, cim dallusun c e d ), . . . „

he vavlüsün hev, vavzeylü- * K,tapçl A rakel ln b ast,gl- Mualhrr

h evvez) gibi hecelem ele-epced

sün vez

ri de yo k. Sıkm am ak için fazlaya da varm ıyor. Beş altı satır geçince ora­

cığa balm um ıiyu yapıştırıp p a y . | ^ m le yıkanm ıştı. H esapta tad ad v, i terkim ile âm âli erbaa ikm al edilirdi

Maarif Nezaretinin İstanbul iptidai

Naci’nin tashih ettiği (T alim i k ı­ raat) arapça, acem celi cüm lelerine

rağmen diğerlerine nisbetle zem-

j zemle yıkanm ıştı. H esapta tad ad ve d o s l...

M ed, cezinı, hemze, şedde, uzun i

ve yu v arlak ( t e ) , falan fıstık ta n ; ^ Lm *kteplen ,çin y apt,gl talim at! sonra kelim elere geld ik. H ababam ;da hu,âsa cdecegım :

sökm eğe g a y r e t!...

j

H er gün, azad vaktinden birkaç

Okuma bitince kaym ak kâğıdı dakika evvel şak ird an a: (Elem tere k eyfe) süresinden b ed ’ ile (F ati­ h a) y a k ad ar okutturulacak; 10 ka-üzerine sülüs k aralam a: Evvelâ Ba,

bep, ardından Rabbı’y e s ir ... Hokka, ı — / --- --- ■ ~ — nhdan v e dört köşe tabaktan iba-

j

^ ar sedâtı selâm kıraat ettirildikte! ret yazı takımının tabağında itina sonra zatI hazreti padişahı ve dev ile yontulm uş kam ış kalem ler; r i k j leti «üyesine, valid eyn ve akraba danda pem be rik ; h okkada likalı j >’a ’ hocalara ve büyüklere bir du:

bezir m ürekkebi ve B eyazıddaki y ü - r i1* hitam verilecek,

zü yam alı m ürekkepçininki. (T aş j K alfalar her hususta muallimleri

ölçerim, bir yan ağ ı kulak m em esin-. m uavenetle m ükellef olup dersler

den çenesine k ad ar mosmordu. > tekrar ve m üzakere, m uallimin şer’

A nası aşererken erik pestili çalıp yü- , m azereti olduğu zam an bizzat ted zünün o tarafım sıvazlayıverm iş. Za- ; rise d evan ı edecekler. A zad vakt v allı seraları kötürüm halde sokak­

lard a sürünür, d ilenirdi.)

Hocafendi bağdaş kurup, kâğıdı avucunda büküp meşki yazarken m eselâ ( n ) nın boynunu, (sin ) in dişlerini, (m im ) in gözünü beğen­ medi mi h ayd i dilini boydan b o ya k âğ ıd a ; satırı baştan aşağı y a la d ık ­ tan sonra ye n isin e ...

Cicibicisinden g ayri nesnesi olmı- yan o on, on iki sahifelik elifbe biti­ verdi. M aşâllah pehpehle (A m m e)- ye çıktık. H epsi de m anasız v eya arapça, üç dört heceli kelim eleri zoruzoruna sökerken A m m eyi na­ sıl b a şa ra b ilirim ?... Gelsin Saffet­ ten im d a d ...

A krab ad an olan Saffet o zaman Eyüpteki B aytar ve eczacı rüştiyei

askeriyesinin son sınıfında (1 ) ;

m ektepten izinli çıktığı cum a gecesi ve günü ben o cağın d a...

İmam efendiyle işin yürüyem iye- ceğı anlaşılm ıştı. Büyük teyzenin m uradı d a yerine gelm işti. M aa-

mafih rab ıtalı bir hoca elzem

G öztepeye taşındık. C ivar komşu­ muz Selânikli A b di Kâmil bey ( 2 ) ■ babamın aziz dostuydu. V ezneciler­ deki (Şem sülm aarif) in müessıs ve müdürü. G öztepede (M ektebi L â­ tif) ism inde bir ilkm ektebi vardı. (Y ıllarca boş ve harap halde k a l­ dıktan sonra yıktırılan bu taş bina- cık dolayısile yanından geçen so ka­ ğa h âlâ Taşm ektep sokağı d e n ir).

Babam m eseleyi A b di Kâmil b e ­ ye açın ca: (B urad aki m ektebim de istediğinden â lâ m uallim h azır) de­ miş. Hemen ertesi günü yo llad ığı A rif efendi 24, 25 yaşların d a k a ­ dardı. 93 harbinde ailece İslim ye’ - den hicret etm işler, Göztepenkı de­ niz tarafın daki m uhacir m ahallesi­ ne yerleşm işler. (Şem sülm aarif) de

orta taİMİlini bitirmiş. Zeki, çalış­

kan, ağırbaşlı bir d elikanlı olduğu için m üdür b ey him aye edip Göztc- pedeki m ektebine m uallim yapm ış.

şakirdanı ikişer ikişer tertip edip, sı mf başıları v e b evvap marifetih sem t semt hanelerine yo llıyacak la r ...

Bevvabm m ah alle im am ile muh taran ve m uteberanca emin ve mu tem ed bulunm ası lâzım dır.

V azifesi: M ektebin dahilî ve ha­ ricî nezafetine d ik k a t; her gün ales sabah her tarafı süpürüp silmek süprüntüleri atm ak, apteshanelere zi­ yad ece su d ö km ek; pencereleri açık bulundurup teceddüdü h ava esba­ bını istihsalle beraber ad a ç ay ı tüt­ süsü verm ek. Şakirdanın içeceği su­ yu tedarikle kışın soba v e m an gal­ ları y a k m a k ; sobaların tütm em esi­ ni, m an gallard aki ateşin iyice y a n ­ mış olmasını gözden kaçırm am ak. Şakırdan akşam ları evlerine gider­ ken üstlerini başlarını v e ayakkap la- rını tem izlem ek; taam vakitlerinde

yem eklerini hazırlayıp yedirdikten sonra ellerin i y ık a tm a k ...

Istanbulda bulunan ip tid aiye m ek­ tepleri 1 2 m erkeze taksim olunm uş­ tur. Şakird an yaz, kış öğleden dört saat evvel m ektebe gelip akşam ezanından iki saat evvel azad edile- ckler. M ektep derunur.da tabut, te­ neşir ve çocukları korkutm ak kas-

dile olsun falak a, değnek bulun­

durm ak katiyen memnu.

M ücazat: Nasihat, tembih, tekdir, a y a k ta durdurm ak, teneffüs zam a­ nında dışarı çıkarm ayıp dershanede tevkiften ibarettir. M ükâfata gelin ­ ce : alenen takdir ve taltif, icab ın da tahriren velisine m em nuniyet b e y a ­ nı, akranı arasında istihkakı görü­ lenlere (sın ıfb aşı) nam mı verm ek,

sâyü gayrette devam edenlerin

isim lerini celi hat ile, bir k âğ ıt v e ­ ya levha üzerine yazıp asm aktır.

1 aleb ede kalem traş ve çakı gibi şeyler bulunm am asına d ikkat olu­ nacak, kalem lerini k alfa v e y a m u­ allim ler yo n tacaklar. H avanın gü­ zel olduğu günler şakirdan her saat başında, 1 5 dakika k alfa ile b irlik ­ te, m ektebin bahçe v e y a havlısına ve yahut bitişik cam i v e m ecsid gi­ bi (m üm erri n as) olm ıyan m ah alle çıkarılıp teneffüs ettirilecek, k en d i­ lerini ziyade yorm adan oyun o yn a­ m alarına, koşm alarına, terleyip üşü­ m em elerine dikkat olunacak.

İşbu talim at, ileride lüzum gölü- lünce, M eclisi M aarifin k ararile tas­ hih ve tadil kılınabilecektir.

Serm ed M uhtar A lus ( 1 ) — Şim di em ekli kurm ay y a r­ b ay ı, K onya ask erî orta okulu tarih ve co ğrafya öğretm eni ve A vru p a d illerin i yutmuş olan A n kara rad yo ­ su spikeri Feridun Kurdun b ab a­ sıdır.

( 2 ) B ilâhare m ekâtibi id ad iye

m üfettişliği eden m um aileyh, b a k te ­ riyolog doktor b ay Şad i b iraderim i­ zin pederidir.

( 3 ) B utılraı 1 3 17 senesinin M aa­ rif salnam esinden aldım . Eseri v ü ­ cuda getiren. Nezaretin istatistik k a ­

lem i kâtiplerinden, salise rütbeli

C avid beydir k i M eşrutiyet devrinin Selanik m ebusluğunu v e M aliye Na­ zırlığım edendir.

Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi

Referanslar

Benzer Belgeler

Mali İşler Bölüm Müdürünün, ve bağlı olduğu Birim Yöneticisinin mevzuata uygun olarak vereceği diğer görevleri yapmak,..

1- Şubeler demirbaş alımlarında Genel Merkeze yazı ile demirbaşın özelliklerini belirterek istekte bulunurlar. Demirbaş alımları belli bir limite kadar Şube

Kültür Turizm Bakanlığı ve Önder İmam Hatipliler Derneği tarafından “Celaleddin Ökten Kültür Sanat Ödülleri” ödül töreni Kültür ve Turizm Bakanımız Nabi Avcı

MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatlarını en düşük seviyede dahi sürdürmekte güçlük çeken dar gelirli,

Finans Komitesi tarafından hazırlanıp, Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen İAA Bütçesi, olağan Genel Kurul'da görüşülmek üzere, Genel Sekreter tarafından

Haftaya sakin veri akışı olmasına rağmen sınırlı da olsa değer kaybı ile başlayan Dolar endeksi nedeniyle paritenin 1,1780 seviyesi üzerine yükseldiği

O halde Bosch'un yeni Expert eksantrik zımparası sizin için en doğru seçenek: Kontrollü zımparalama ve polisaj için kompakt tasarım, hafiflik, olağanüstü

Diğer metod ise çok derinde vede hassas aramalar için vede çok ince bir ayar için gereklidir.. AÇ ve ARAMYA BAŞLA METODU : Dedektörü açmak ve ayarlamak için, başlığın