¿ p
Sanat
CUM ARTESİ, 1 A ğustos 1998
■p.
I S
75. Yıl Marsı skandali
JIiHCİiliI
75
"m
Cusimunym
iVİH/ÜJ
Selam yüce
m illetim , selam ebedi
yurdum.
Selam şanlı
bayrağım, selam
kahraman ordum.
Bin yaşasın
m illetim , bin yaşasın
devletim.
Yetmişbeşinci yıla
erdi cumhuriyetim.
Yüceldi Türk milleti
Atatürk'üm seninle,
Armağan bıraktığın
en büyük eserinle.
Seni sonsuza kadar
minnetle anacağız.
Senin eserlerini her
an yaşatacağız.
Bin yaşasın
m illetim , bin yaşasın
devletim .
Yetmişbeşinci yıla
erdi cum huriyetim .
Yüceldi Türk milleti
Atatürküm seninle.
Armağan bıraktığın
en büyük eserinle.
Güneş gibi parlıyor
yurdumuzda hürriyet.
Bir taç oldu bizlere,
kurduğun
cumhuriyet.
Bin yaşasın
m illetim , bin yaşasın
devletim ,
Yetmişbeşinci yıla
erdi cum huriyetim .
Bizler cumhuriyetin
sahibi, bekçisiyiz.
İşte altmışbeş
m ilyon, Atatürk'ün
sesiyiz.
GÜFTE:
9 Prof. D r. İhsan
Ö zkaynak
BESTE:
■ Nejat Başeğmezler.
Kültür Bakanı İstemihan Talay 10. Yıl Marşı’nın adını Cumhuriyet Marşı olarak tescil ettirdi.C
UMHURİYETin 75. yılı kutlamaları için ilk çalışmalar başladığında bir marşbestelenmesi önerilmişti. Uzun tartışmalar sonucu yeni bir marş yerine güftesini Faruk Nafiz
Çam lıbel ve Behçet Kem al Çağlar’ın yazdığı, bestesini Cemal Reşit R ey’in yaptığı Onuncu Y ıl M arşı, Kültür Bakanı İstem ihan Talay’ın onayı ve genelgesiyle Cum huriyet M arşı olarak tescil edildi.
Buna rağmen, Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlıktan gelen ısrarlar
üzerine TRT tarafından 75. Yıl Cumhuriyet M arşı Yarışm ası düzenlendi. Bu yarışma sonucunda sözleri Prof. Dr. İhsan Özkaynak’a, bestesi Nejat B aşeğm ezler’e ait marşın birinci seçildiği açıklandı ve bu marşla hazırlanan klip yayınlanmaya başladı. , . , m m Ancak aralarında D inçer Sümer, Nevit K odallı, R engim G ökm en’in de bulunduğu ve TRT, Devlet B akanlığı ve
G enelkurm ay Başkanlığı
temsilcilerinden oluşan jüri üyelerinin bu seçimden haberdar olmadığı açıklanınca ortalık kanştı.
K
a ç a k
m a r şi
k
İ
m
s e ç t
İ
Jüri üyeleri, TRT yarışmasına teslim edilen ve ’75. yılda oluşan ve halk tarafından benimsenen cumhuriyet marşlarına çağdaş dille yazılmış bir yenisini eklemek amacıyla yapılan bu yanşmada birinciliğe değer eser bulamadıklarım bu marşın profesyonel müzisyenlere sipariş edilmesini TRT yetkililerine önerdiklerini’ açıkladılar.
TRT kanallarında yayınlanan marşı seçmediklerini söyleyen jüri
üyeleri bu seçimin kimler tarafından yapıldığı sorusunun cevabım bekliyorlar. TRT yetkilileri de jürinin tavsiyesini yerine getirmek için yeterli zaman olmadığım, Başbakan- lık ’ın da sürekli ısrarı üzerine yapılan üçüncü
Cumhurbaşkanlığfnın
ısrarıyla, 75. Yıl Marşı
için düzenlenen
yarışmaya katılan
eserlerden hiçbiri jüri
tarafından dereceye
değer bulunmadı.
Buna rağmen TRT,
bir eseri seçilmiş gibi bugünlerde
ekrana getiriyor. Gerçek jüri
üyeleri ise ‘kaçak marşı’ kimin
seçtiğini TRT'den bir türlü
öğrenemiyor. Bu arada Kültür
Bakanlığı da, 75. Yıl Marşı için
özel sipariş verdi. Bakalım, savaşı
TRT'nin emrivaki marşı mı, yoksa
bakanlığınki mi kazanacak.
MB8SS&
toplantıda marşın seçildiğim belirtiyorlar. Ancak, bu toplantıdaki jüri üyelerinin adları açıklanmış değil.
Bir yılan hikayesine dönen 75’inci Yıl Marşı skandalinin gelişimi şöyle oldu: Kültür Bakanlığı,
Cumhuriyet’in kuruluşunun 75. yıldönümü etkinliklerinde kullanılacak marşın güftesini
belirlemek amacıyla seçici kurulu 16- Nisan 1998 günü topladı.
Jüri bestelenmeye değer eser bulamadığım bir raporla yüksek
mercie sunar: “ Seçici Kurul, yarışm aya gelen 199 eser arasında yaptığı değerlendirm eler
sonucunda şartnam enin 8. maddesinde belirtilen birin cilik , ik in cilik ,ü çü n cü lü k ve üç m ansiyona değer eser bulam am ıştır.”
Genel müdür vekili Tunç Tanışık imzalı bu raporu müsteşar O. Tekin Aybaş’a o da Bakan İstemihan Talay’a iletiyor. Ancak, daha sonraki gelişmeler jürinin tavsiyesine uyulmayıp yeni bir marş seçildiğim gösteriyor.
M
a r ş
s
İ
p a r îşler î
TRT jüriden kaçırdığı marşı üstüste yayınlarken, Kültür B akanlığı da bazı şairlere marş güftesi sipariş etti.
Bakanlığın sipariş ettiği 75. Yıl M arşı güftesini inceleme komisyonu, M ehmet Özel (Güzel Sanatlar Genel Müdürü), Tuncel A car (Milli Kütüphane Başkam), Rahmi D illigil (Devlet Tiyatroları Genel Müdür Yardımcısı) ve Hamdi Bektaş’tan (Ankara Devlet Konservatuarı Müdür Baş Yardımcısı) oluşuyor.
Şimdi kamuoyu, TRT’nin emrivaki marşıyla, K ültür B akanlığı’mn ısmarlama marş savaşım kimin kazanacağını merak ediyor.
S
ıparış
Üzerine
Bakanlığa
Şiir
Gönderen
Şair ve
Yazarlar
Fazıl Hüsnü
Dağlarca
Bekir Sıtkı
Erdoğan
H alim Y ağcıoğluFeyzi Halıcı
Dinçer Sümer
Rengim Gökmen seçilmeyen marşın T R T d e yayınlanmasına tepki gösterdi. TR T Genel Müdürü Yücel Yener, jürinin “Biz seçmedik, kimin seçtiğini de bilmiyoruz” dediği 75’inci yıl Marşı”nın kim tarafından belirlendiğini bütün ısrarlara rağmen açıklamıyor. Marşın klibi TRT ekranlarında yayınlanıyor.K ü ltü r
Bakanlığının
75’inci Yıl
Marşı İçin
Sipariş Verdiği
Şairler ve
Yazarlar
Fazıl Hüsnü Dağlarca
Attila İlhan
Bahattin Karakoç
Bekir Sıtkı Erdoğan
Halim Yağcıoğlu
Feyzi Halıcı
Dinçer Sümer
Kerim Aydın Erdem
Ali Püsküllüoğlu
Yekta Güngör Özden
Mustafa Şerif Onaran
Nurettin Özdemir
Gültekin Samancıoğlu
B Ü L E N T ç i z i y o r
RTÜK rezaleti
ASKERİ darbe dönemlerinde
bile yaşamadı böyle bir şeyi Türki ye...
Benzeri olsa olsa faşist dikta törlükle yönetilen ülkelerde görü lebilecek bir kuruluş olan RTÜK, Türkiye'yle alay ediyor.
Kanal D Kara Maske adlı bir film gösterdiği için kapalı.
RTÜ K çeşitli gerekçeler sırala mış. Gerekçeleri tartışmıyorum. Haklı olabilir, haksız olabilir.
Ben RTÜK'ün yaptığını anlata yım, RTÜK'ün ne mal olduğunu siz anlayın:
Kanal D'nin kapatılmasına n e den olan Kara M aske adlı film Kanal D'de ö n ce 6 Aralık 1 9 9 7 günü gösterilmiş.
RTÜK'ten ne uyan, ne ikaz. Kanal D aynı filmi 2 0 O ca k 1 9 9 8 'd e bir kez daha göstermiş.
RTÜ K bu kez ayılmış. Küt ka patma cezası. Yahu ceza verecek seniz, bu film kötüyse ilk g öste rimde verin. Y a da uyarın.
I-ıh... İlkinde tık yok, İkincisin de kapam a... Dem ek ki, bir kere gösterince toplum a zarar vermi
yor am a bir daha gösterince za rarlı. RTÜK'ün rezilliği bu kadar la da bitmiyor.
Aynı film aradan bir süre g e ç tikten sonra, 14 Mayıs 1 9 9 8 gü nü bu kez de Star televizyonunda gösterilm iş... S ta ra da ne ceza, ne uyan...
Kanal D 'de birinci g österim e ceza yok, İkinciye var... Star'da birinci g österim e ceza y ok , bir kez daha gösterirlerse on a da c e za verirler herhalde.
RTÜK bu işte. A m a ne olacak ki!
A N A P ’ ı temsil edenlerin ve hatta bir dön em R TÜ K ’ün başın da Kutlu Savaş vardı.
Susurluk R a p o ru n a “ Devlet adam öldürebilir, öldürtebi- lir. Am a bunun da bir raconu olmalıdır” diye yazıp bunu da
on a buna dağıtan adam işte. N O T : Şim di R TÜ K 'teki uya nıklar bu yazıyla uyanıp Stara da ceza vereceklerdir. N e diyeyim Allah da onlan bildiği gibi yapsın. Bunlar için ağzıma gelenlerin bin de birini dahi yazamıyorum.
İstanbul Şehir Üniversitesi Kütüphanesi Taha Toros Arşivi
