B a b ı â l i n i n Y ı l m a z A d a m ı
?
Osman NEBİOGLU
T
ÜRK matbuat hayatının en mümtaz şahsiyetlerinden kıy metli nıeslekdaşım Sedat Si- mavi ebedî âleme intikal etti. Sedat Simavi'nin ölümü memleke timiz için acı bir kayıptır. Onun şahsında yalnız Türk milleti de ğil dünyâ basın âlemi kıymetli bir evlâdım kaybetmiş oldu.Basın Hayatı
Sedat Sımavi bundan tam kırk sene evvel 1913 te «Hande» isimli ilk gazeteyi çıkarmağa başladığı zaman matbuat hayatı na büyük bir imanla ve birçok yeni fikirlerle atılmıştı. Sedat Si mav! o sıralarda aynı zamanda «Kalem» mecmuasına karikatür ler de yapıyordu. O kırk yıl Türk basın hayatında devam lı çalışmaları ve enteresan neşri yatı ile en orijinal eserleri neş retti.
ikinci olarak 1919 da çıkardı ğı «Resimli Dersaadet» ten sonra yaymağa başladığı «Güleryüz» ve «Diken» mecmuaları o sırada Istanbulda, Mustafa Kemalin A- nadoluya geçişine alay eden mu harrirlere birer ileri görüş örne ğidir. Daha o zaman Sedat Sima- vi miletin cumhuriyete kavuşma sı ve memleketin istiklâli için kalem oynatıyordu.
istiklâl Harbinden sonra neş rettiği haftalık «Resimli Gazete» ve «Meraklı Gazete» ile o eski harflerin son devrinde en çok sa- tüan mecmuaları çıkarmıştı. Ye ni harflerin kabulü onun neşriya
tım kökten sarsmıştı; fakat o
bir müddet sonra Türkiyenin en çok alâka uyandıran haftalık mecmuası «Yedi Gün» ü neşretti. Yedi Gün yıllarca Türkiyenin ye gâne haftalık mecmuası olarak yaşadı. Bu arada Sedat Simavi bir naşir olarak «Meşhur Adam lar Ansiklopedisi», «Elli Türk Büyüğü», «Cep Doktoru», Türk Meşhurları» vesaire gibi çok fay dalı eserler hazırlattı ve neşretti. Onun en büyük emeli günlük bir gazete çıkarmaktı. Bir gün bütün hülyalarmı tahakkuk etti rerek «Hürriyet» gazetesini neş retmeğe başladı. Bu gazete onun neşretmek üzere aldığı 69. imtiyaz idi. «Hürriyet» ga zetesiyle o halkın arzularına kıy met vermek suretiyle yepyeni bir gazete tipi ortaya çıkardı. Bütün neşir hayatında neşrettiği eserleri ile Sedat Simavi memleketimi zin en çok okunan insanlarından biri olmuştur. O naşirligin bu en güç sırrını çok ağır mücadeleler ve çetin çalışmalardan sonra öğ renmişti.
Yılmazlığı
Sedat Simavi Babıâlinin «Yıl maz Adamıdır.» Onun hayatı, ha yatta muvaffak olpıak istiyen gençlere bir numune olabilir; zi ra o hayatında kendisine çizdiği hedefe ulaşmak için sarsılmaz bir imanla ve çetin mücadeleler den sonra ulaştı. Muvaffakiyet- sizliğe uğradığı zamanlar fütur getirmedi, bir işi başaramadığı zaman üzülmedi, bir mecmuayı kapattığı zaman ümitsizliğe düş
medi. Yeni bir ümitle, yeni plân larla, yeni düşüncelerle yeniden bir mecmua veya gazete çıkar mağa başladı. Ve her defasında yeni bir tecrübe ve kuvvetle işe girişti.
Muvaffakiyetleri ve Hizmetleri Sedat Simavi’nin en büyük mu vaffakiyeti okuma itiyadı az o- lan memlenetımizde okuma ade dini yükseltmesidir. Naşirlik mes leğinde en güç meseie Dir gazete çıkarmak değil ve fakat o gaze teyi sevdirmek, okutmak ve ya şatmaktır. Sedat Simavi bu en güç işi büyük bir muvaffakiyet le başarmıştır. O gazetesini neş retmeğe başladığı zamanlara ka dar gazetelerimiz müstesna za manlar hariç otuz veya kırk bin basıyorlardı. Sedat Simavi bu ra kamı iki, üç misline yükseltme ği bildi. Türkiyede yüz binden yukarı gazete basmak daha beş altı yıl önce bir hayalden İba retti.
Sedat Simavi Hürriyetin baskı sını yüz binden yukarı çıkarma ğa muvaffak oldu ve gazetesine yeni okuyucular temin etti. Bu, aynı zamanda memlekete yaptığı büyük hizmetlerden birisidir.
Büyük Gazeteci
Sedat Simavi böylece büyük bir gazeteci olduğunu gösterdi. Onun mesleğine karşı büyük ve sarsıl maz bir aşkı vardı. O sağlam ve değişmez bir karaktere malikti, inandığı bir fikir için mücadele etmekten çekinmezdi. Prensiple rinde sebat eder ve dönmezdi.
Sedat Simavi Yıpranıyor Sedat Simavi çetin bir hayatın içinde titiz ve yorucu çalışmala- riyle yorulmağa ve yıpranmağa başladı. Esasen gazetecilik mes leği yorucu ve yıpratıcı bir mes lektir. insanın gecesi ve gündü zü yoktur. Bu meslekte olanlar daima düşünmeğe, kafasını yor mağa, yeni şeyler bulmağa, de vamlı ve titiz bir şekilde çalışma ğa mecburdurlar.
Onu en çok yıpratan «Hürri yet» gazetesini çıkarmağa başlı- yalıdanberi geçen son beş yüdır. Bu gazeteyi hazırlamak, çıkar mak onu tutturmak, yüz bin ki şiden fazla insana okutmak, bü yük yenilmez kudretlerle mücade le edip onları yenmek, güçlükler karşısında yese düşmeden çalış mak onu yordu. O bir ordunun başında gece ve gündüz mücade le eden bir kumandan gibi azimle savaştı; yoruldu ve hastalandı.
Erken ölümü
Bu satırları şimdi, onun yıllar ca «Yedi Gün» ü hazırladığı ik dam Yurdundaki odada yazıyo rum. Şimdi bu dairede bizim ida rehanemiz bulunmaktadır.
O burada yıllarca memleketin bir ihtiyacını karşılamağa çalıştı. Memlekette mecmuasiyle ve ga zetesiyle yeni bir çığır açtı. O yepyeni bir bina yaptırmakta ol duğu, büyük bir tecrübe sahibi olup tam memlekete daha büyült hizmetler yapacağı sırada Hak kın rahmetine kavuştu. Sedat Si mavi, bugün Boğaz sırtlarındaki vatan topraklarında müsterih u- yuyabilir; zira, arkasmda, yarım bıraktığı dâvaları ve hizmetleri başaracak kıymetli evlâtlar bırak mıştır.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
