• Sonuç bulunamadı

GeriatrikAnestezi

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "GeriatrikAnestezi"

Copied!
66
0
0

Yükleniyor.... (view fulltext now)

Tam metin

(1)

YAŞLILIK ve ANESTEZİ

(2)

Yaşlılık ve Anestezi

Her sabah yeni bir gün doğarken,

Bir gün de eksilir ömürden;

Her şafak bir hırsız gibidir,

Elinde bir fenerle gelen.

(3)

Yaşlılık ve Anestezi

Yaşlanma; organ ve dokuların fonksiyonlarında ve

yapısında değişikliklere yol açan, tüm doku ve organlarda progresif atrofi, fibrozis ve elastisite kaybı ile seyreden fizyolojik bir süreç

Ortalama yaşam süresi:

– Roma İmparatorluğu: 30 Y – 1700 İngiltere: 35 Y

1900 Gelişmiş ülkeler: 47 Y2000 Gelişmiş ülkeler: 75 Y

(4)

Yaşlılık ve Anestezi Terminoloji

WHO:

65 yaş ve üzeri geriatrik 65-74 yaş arası genç yaşlı75-84 yas arası ileri yaşlı85 yaş ve üzeri çok yaşlı

Kronolojik yaş anestezi için tek başına bir

(5)

Yaşlılık ve Anestezi

ABD’de tüm hastane bakım günlerinin %48’i

geriatrik olgular için kullanılmaktadır.

Her 4 cerrahi olgudan en az biri 65 yaş ve

üzerindedir.

Önümüzdeki iki dekatta bu yüzde daha da

(6)

Yaşlılık ve Anestezi

Geriatrik olgularda dikkate alınacak özellikler :

1. Major organ fonksiyonlarında değişmeler,

2. İlaçlara yanıtta oluşan farklılaşmalar,

3. Yandaş hastalılarda artış,

(7)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Santral Sinir Sistemi Değişiklikleri

Kortikal bölgede nöron kaybı,

Serebral, serebellar korteks, lokus seruleus,

talamus, bazal ganglion nöronları %50 azalma,

80 Y. beyin kitlesinde %20 azalır

 Kafatası içinde beyin volümü %92’den %82’ye

 Nörotransmiter aktivitesinde azalma,

(8)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Santral Sinir Sistemi Değişiklikleri

Serebral kan akımı ve oksijen tüketimi azalır Serebrospinal sıvıda artış

 Serebral vasküler otoregülasyon korunur.

 Otonomik homeostaziste bozulma.

Görsel, işitsel reaksiyon zamanı kısa dönem bellek

ve uzaysal koordinasyonun bozulması

(9)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Santral Sinir Sistemi Değişiklikleri

80 Y. otonom sinir sistemi nöronlarında, adrenal

medulla kitlesinde ve kortisol sekresyonunda %15 azalma

 Yaşlıda katekolamin sekresyonu gençlerden 2 – 4 kat fazla

End-organ duyarlılığında, adrenerjik reseptörlerde

(10)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Santral Sinir Sistemi Değişiklikleri

Baroreseptör yanıt, postural yanıt, vazokonstriktör

yanıt hız ve büyüklük bakımından sekteye uğrar;

Geriatrik olgulardaki hiperadrenerjik durum

ilaçlarla, miyokard depresyonuyla yada volüm kaybıyla engellenirse ortaya çıkan arteriyel hipotansiyon çok derin ve düzeltmesi güç.

(11)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Kardiovasküler Sistem Değişiklikleri

Kardiovasküler hastalıklar % 60 – 65 oranındaKoroner damar hastalıkları ilk sırada

 Yaşlanmayla:

Vetrikül duvar kalınlığında artmaMyokardial fibrozis

Valvüler fibrokalsifikasyon – Büyük arterlerde ateroskleroz – Aortik sistolik basınç artışına

(12)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Kardiovasküler Sistem Değişiklikleri

Atım volümünde azalmaKalp atım hızında azalma  Kalp debisinde azalma

 Vasküler rezistansta artma

Dolaşım zamanında uzama Arteriyel elastisitede azalma

Adrenarjik yanıt yeteneğinde düşme

(13)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Solunum Sistemi Değişiklikleri

Akciğer elastisitesinde azalmaGöğüs kafesinde sertleşme

 Alveoler septum kaybı

 Residüel volüm artışı

Vital kapasite kaybını

Gaz değişim etkinliğinde azalma  Solunum işinde artma

(14)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Solunum Sistemi Değişiklikleri

(15)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Renal Değişiklikler

Gençlerde renal dokular 270 gr, 80 Y. % 30 azalır 40 Y. itibaren total renal kan akımının her dekad

için %10 azalır

80 Y. genç çağdaki glomerüllerin % 50 si

nonfonksyonel

GFR 90 Y. %50 düşer

 İdrar konsantre etme yeteneği azalır.

 İlaç klirensi ve idrarı konsantre etme yeteneğinde azalma

(16)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Renal Değişiklikler

(17)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Hepatik Değişiklikler

80 Y. karaciğer kitlesi % 40 azalır.Hepatik ve splaknik kan akımı azalır.  Mikrozomal enzim aktivitesi azalır.

Geriatrik olgular ilaçlara, hipoksiye ve düşük kalp

debisine bağlı hepatik hasara gençlere göre daha fazla duyarlıdır.

 Opioid, barbitürat, benzodiazepin, propofol,

etomidat, nondepolarizan kas geşetici ve hepatik biotransformasyona uğrayan diğer ilaçlarının

(18)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Metabolizmadaki Değişiklikler

Adipoz doku fraksiyonu erkeklerde %18'den

%36'ya, kadınlarda %33'den % 48'e yükselir.

Liposolubil ilaçların eleminasyon yarı ömrü uzar Glukoz yüklenmesine tolaribilite azalır.

 Bazal metabolizma hızı %10-15 azalır.

 Vucut ısı üretimi azalır

Tekrar ısınma süresi uzar.

Vucut ısı değişimleri ve liposolubil ilaç yarı ömrü

(19)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Metabolizmadaki Değişiklikler

(20)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Hematopoetik Sistem Değişiklikleri

Vasküler, metabolik hastalık hiperkoagulabilite ve

periferal tromboz

u arttırır.

 Total kemik iliği ve dalak kitlesi, hematopoetik cevap azalır, anemi oluşur.

 Eritrosit frajılıtesi artar.

 İmmün cevabın efektivitesi ve selektivitesi azalır.

(21)

Major organ fonksiyonlarındaki değişmeler Kas iskelet Sistemi Değişiklikleri

İntervertebral aralıklar daralır, vertebral kolon

kısalır, intervertebral foramenler kapanır.

Spinal, epidural anestezide başarısızlık %5 – 10 .Servikal vertebralarda osteoporoz ve osteoartrit

vertebrabaziler yetersizliğe neden olabilir.

Premedikasyonda endotrakeal entübasyon

koşulları ve baş hareketinin mental duruma etkileri değerlendirilmelidir.

(22)

İlaçlara yanıtta ortaya çıkan değişiklikler

Halotan, isofluran ve desfluranın MAC değerleri

yaşa bağlı olarak lineer biçimde azalır.

Lokal anestetik, narkotik, benzodiazepin ve diğer

intravenöz anestetik ajanlara gereksinim azalır.

70 Y.barbitüratların indüksiyon dozu %30 azalır.Neden ilacın başlangıç dağılım volümündeki

düşme ve daha yüksek plazma yoğunluğu.

(23)
(24)

İlaçlara yanıtta ortaya çıkan değişikliklerAnestezik gereksinimindeki değişme hızı

Kortikal nöronlardaki kayıp hızı – Korteksteki nöronal dansite düşüşü – Serebral metabolik hız düşüşü

Serebral kan akımı düşüşü

Beyinde yaşla ilişkili nörotransmitter aktivitesi azalması ile paralellik gösterir.

(25)

İlaçlara yanıtta ortaya çıkan değişiklikler

Opioidler, barbitüratlar ve benzodiyazepinler

için doz gereksinimi

Veriler inhalasyon anesteziklerine ait veriler kadar tutarlı değildir.

– İlerleyen yaşla bu ilaçların daz

gereksinimindeki düşüşün kompartmanlar arasındaki transferinin gecikmesine bağlı olması muhtemeldir.

(26)

İlaçlara yanıtta ortaya çıkan değişiklikler

Spinal, epidural ve infiltrasyon anestezisinde

duyu bloğu için daha az lokal anestetik gerekir.

Tüm kas gevşeticilerin klirensi yaşa bağlı olarak

azalmakta, etki süresi yaşla belirgin şekilde uzamaktadır.

 Hoffmann eleminasyonu ile yıkılan atrakuryum ve cisatrakuryum ise çok değişmez.

(27)

Yandaş hastalık görülme olasılığında artış

70 Y. bir veya fazla yandaş sağlık sorunu %75Yandaş hastalık sayısı prognozda yaştan önemli  Yaşa eşlik eden yandaş sorunlar:

Hipertansiyon %46.6

Renal hastalık %31.4

– Ateroskleroz %26.9

Koroner arter hastalığı, MI %18.5

– KOAH %14.0

(28)
(29)

Yandaş hastalık görülme olasılığında artış Goldman Risk Sınıflaması

Risk faktörü Puan

Yaş > 70 5

Son 6 ayda geçirilmiş MI 10

S3 galo yada juguler venöz distansiyon 11 Ciddi valvüler stenoz 3

NSR / AES dışı ritm 7 VES > 5 / dk 7

Genel tıbbi durum kötü 3 Abd. thr. Aorta cerrahisi 3 Acil cerrahi girişim 4

(30)

Yandaş hastalık görülme olasılığında artış

Pnömoni geriatrik hastalar için insidans, mortalite

ve morbidite yönünden özel bir risk faktörü.

Akciğer fizyolojisi ve immun yanıttaki değişme,Koruyucu solunum yolu reflekslerinde azalma,

 Nörolojik hastalık, mental konfüzyon veya disfaji ile seyreden yandaş hastalıklarda artış,

 Gram (-) basil orofaringeal kolonizasyon artışı,

(31)

Yandaş hastalık görülme olasılığında artışHipotiroidi gençlerde %2, 60 Y. %4.

Obez geriatriklerde tromboemboli riski yüksek.  Demans 65 Y. %5-7; 80 Y. %20.

(32)

İlaç etkileşmesi görülme olasılığında artışTüm reçetelerin %30'u nüfusun %12'si olan

geriatrik hastalar için.

65 Y. %50'si 3 veya 4 ilacı birlikte kullanıyor. İlaç etkileşmesi 50 Y. %11.9, 80 Y. %24.9.

 En sık kullanılan ilaçlar:

– Diüretikler, dijital, nöroleptikler, trankilizanlar, hipnotikler, antidiyabetikler, antihipertansifler, antidepresanlar ve antikolinerjikler.

(33)
(34)

Preoperatif Değerlendirme

Geriatrik olgularda preanestezik analizler

– Rutin

• Tam kan • İdrar analizi

BUN, kreatinin, elektrolitlerAKŞ

• EKG, AKC Grafisi – Spesifik endikasyonlarda

Holter EKG, EKO

• Egzersiz ve farmakolojik stres testleri • SFT

(35)

Preoperatif Değerlendirme

Supin Bisiklet Egzersizi

Geriatrik olgularda supin bisiklet egzersizinin 2 dakikalık dönemde KAH’nı 99/dk’nın üzerine çıkarması

• Kardiak

• Pulmoner yada

• Kombine kardiyo-pulmoner

komplikasyonlar yönünden en iyi belirleyicidir

(36)

Preoperatif Değerlendirme

Riskin Belirlenmesi

– Fiziksel Durum: Geriatrik populasyonda ASA 3 ve 4’e uyan fiziksel durum, artmış

komplikasyon oranından büyük ölçüde sorumludur.

– Cerrahi girişimin yeri / tipi: Yaşla torasik ve abdominal girişimlerde komplikasyon riski artar.

– Elektif / acil cerrahi girişim: Acil girişimlerde komplikasyon riski artar

(37)
(38)

Preoperatif Değerlendirme

Geriatrik cerrahi olgularda postoperatif mortalite

yönünden risk faktörleri

– ASA fiziksel durum: ASA 3 ve 4

– Cerrahi girişim: Major ve/veya acil girişim

– Yandaş hastalık: Kardiak, pulmoner hst, DM ve renal patolojiler

– Fonksiyonel durum: < 1 – 4 MET

– Nütrisyonel durum: Kötü, anemi, Alb<35g/L

– İkamet: Ailesi ile yaşamıyor

(39)

Preoperatif Değerlendirme

Premedikasyon

Preanestezik anksiyetenin kontrolü için en yaygın

kullanılan farmakolojik ajanlar benzodiyazepinler

DİYAZEPAM

– Lipofiliktir, % 95 oranında albumine bağlanır

Yüksek hepatik klirens

Yaşlılarda çok belirgin depresan etkiler – Yaşla eleminasyon yarı ömrü uzar

Doz gereksinimi her dekat için %10 azalır.

– IV enjeksiyon sonrası tromboz insidansı yaşla artar

(40)

Preoperatif Değerlendirme

Premedikasyon

MİDAZOLAM

Daha potent bir benzodiyazepindir.

– Dose finding study of ıntramuscular midazolam preanesthetic medication in the elderly; Wong HY et al; Anesthesiology 74: 675-679, 1991

• n=100, Yaş: 60 – 86

• 70 yaş üzerindeki 3 olguda 2 veya 3 mg gibi düşük dozlarda IM midazolamla derin

(41)

Preoperatif Değerlendirme

Premedikasyon

MİDAZOLAM

– 60 - 70 yaş grubunda 2 – 3 mg IM midazolam ile optimal preanestezik koşullar

– 70 yaşın üzerinde dikkatli gözlem ve özenli

titrasyon ile operasyon odasında IV midazolam tercih edilmelidir.

 ATROPİN

Geriatrik olgularda santral antikolinerjik sendrom, aritmi, taşikardi, kardiak iskemi nedeni

(42)

Monitorizasyon

Geriatrik popülasyonda kısıtlı fonksiyonel rezervi

nedeniyle daha yoğun monitorizasyon zorunludur.

 İnvaziv monitorizasyon:

– Operatif riskin belirlenmesinde

Perianestezik sorunların saptanması ve

sağaltılmasında avantaj sağlar; Ancak:

Aterosklerozlu olgularda arteriyel kanülasyonuna

iskemik komplikasyonların

Myokardı iskemik ve irritabıl olgularda, pulmoner

arter kateterizasyonuna aritmilerin eşlik edebileceği anımsanmalıdır

(43)

Anestezik Yönetim

Herhangi bir tekniğin diğerlerine üstünlüğü

gösterilememiştir

Uygulama sırasında

Acele edilmemeli

– Polifarmasiden kaçınılmalı

Bireysel yanıtlar konfirme edilinceye dek:

• Uygulanan ilaçların dozları

Uygulama hızları düşürülmeli

• Oluşan değişimler gözlenmeli,

(44)

Anestezik Yönetim

Çalışmaların sonucu: genel anestezi veya santral

nöral blokaj yerine lokal anestezi uygulandığında geriatrik hastalarda prognoz daha iyi.

 Lokal anestezi; katarakt, dental/oral cerrahi ve ekstremite girişimlerde uygulanabilir.

(45)

Anestezik Yönetim

Rejyonel anestezi:

– Postop. azot dengesini korunması, – Cerrahiye stress yanıtı azaltılması, Periop. kan kaybını azaltılması,

Periop. myokardiyal iskemi ve akut serebral değişikliklerin süratle fark edilmesi,

Postop. tromboemboli riskinin azaltılması, Postop. mental konfüzyonun azaltılması,

Postop. erken mobilizasyon sağlanması gibi

(46)

Anestezik Yönetim

Rejyonel anestezinin limitasyonları:

Sadece periferik ve alt abdominal cerrahi girişimler için uygundur.

Koagülopati, sepsis, serebrovasküler hastalıklarda uygulanamazlar.

Uygulaması sırasında verilen sedatiflerin dozu iyi titre edilmezse genel anesteziye

(47)

Anestezik Yönetim – Rejyonel Anestezi

Spinal Anestezi

Yaşlılarda damar sklerozu nedeniyle subaraknoid

aralıktan absorbsiyon yavaşlar.

Anestezik ilaç daha uzun süre spinal sıvıda kalır.Bu nedenle yaşlılarda spinal anestezi süresi uzun,

maksimum motor blok ve analjezinin başlangıç süreleri daha yavaştır.

Spinal anestezide hipotansiyon yaş ile artar.

 Hipotansiyon oranı 50 Y % 10'dan, 80 Y %30'a yükselir.

(48)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

İleri yaş genel anestezi için kontrendikasyon

oluşturmaz

Geçmişte inanıldığı gibi genel anestezi, rejyonal

anesteziden daha az güvenli değildir.

Solunum yolu kontrolünün, mekanik

ventilasyonun ve trakeobronşiyal aspirasyonun önemli oldugu durumlarda rejyonal anesteziye yeğlenebilir

(49)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Genel anestezinin avantajları:

Tüm vücut bölgeleri için uygulanabilir, – Daha fazla ilaç seçeneği vardır,

Derlenme profilleri geliştirilmiş yeni inhalasyon ajanları kullanılabilir

 Dezavantajlar:

Postoperatif dönemde daha yüksek insidansta mental konfüzyona ve bulantı kusmaya neden olur.

(50)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

İndüksiyon

Maske ventilasyonu ve entübasyon sırasında

yaşlanma ile orofasiyal yapılarda oluşan

değişiklikler veya dişlerin olmayış, maskenin yüze adapte olmasını engelleyebileceğinden,

başlangıçta protez dişlerin yerinde bırakılabilir.

İlerleyen yaşla, solunum yolunun koruyucu

reflekslerinin azalması ve hiatus hernisi insidansinin artması, geriatrik olgularda regürjitasyon ve aspirasyon olasılığını arttırmaktadır.

(51)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

İndüksiyon

Servikal vertebralarda osteoporoz / osteoartrit Vertebro – baziler arter yetmezliği olasılığı

Başın ekstansiyonu ile mental durum değişiklikleri

ve entübasyon koşullarına dikkat edilmelidir.

Yetersiz anestezi altında laringoskopi ve endotrakeal

entübasyonun oluşturduğu stres myokardiyal iskemi, ventriküler ektopi, sol ventrikül yetersizlik ve

serebral hemoraji gibi komplikasyonlara yol açabilir

Entübasyon öncesinde opioidler veya lokal

(52)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Pozisyon - Koruma

Yaşlılarda azalmış yumşak doku ve deri

perfüzyonu nedeniyle iskemik bası yaraları artar

Basınç noktaları ve periferik sinirler korunmalıYaşlanmayla ilşkili osteoporoz ve artritler

nedeniyle pozisyon ile iatrojenik hasar artar

Boyun pozisyonuna dikkat (VBY)

 Cildin senil atrofisi nedeniyle adheziv elektrot ve flasterlere dikkat.

 Azalmış lakrimasyonda göz koruması önemli

(53)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

İndüksiyon

İnduksiyon döneminde düşen kalp debisi ve

uzayan dolaşım zamanı nedeniyle IV uygulanan ilaçların etkilerinin başlaması gecikebilir.

 Bu gecikme, başlangıç dozunun yetersiz kaldığı şeklinde yorumlanmamalı, ilave doz

uygulamasının surdozaja neden olabileceği anımsanmalıdır.

(54)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

İndüksiyon

Tiyopental uygulamasında:

Doz gereksinimindeki azalma

– Etkinin başlama süresindeki uzama

Etki süresindeki uzama dikkate alınmalıKardiyovasküler etkilere karşı duyarlılık

(55)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

İnhalasyon ajanları

40 Y üzerinde her dekat için MAC değeri % 4

oranında azalır.

MAC'ın azalma nedeni: serebral oksijen

tüketimindeki, serebral kan akımındaki, nöronal dansitedeki değişiklikler.

 Desfluran geriatrik olgularda tercih edilebilir: daha az metabolize edilir, daha düşük konsantrasyonda toksik metabolit oluşturur, kısa derlenme süresi sağlar, myokardiyal kontraktilite ve sol ventrikül ejeksiyon fraksiyonunu daha az deprese eder.

(56)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Opioidler

Morfin: gençlerde t ½: 2.9 h, yaşlılarda t ½: 4.5 hMeperidinin proteine bağlanmayan fraksiyonu 30

Y % 30, 70 Y % 70

En uygun opioid seçeneğini fentanil ve analogları

– Eliminasyon yarı ömrü kısa

Peranestezik ağrılı uyarana kardiyovasküler, hormonal yanıtı daha iyi baskılar

– Myokardiyal fonksiyon ve kalp debisini daha az etkiler

(57)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Kas gevşeticiler

Nondepolarizan kas gevşeticilerde etkinin başlama

süresi ve etki süresi uzar.

Atrakurium ve sisatrakuryum besilatın etkisi ve

eleminasyonu gençlere benzer.

 Nedeni bu ilaçların hoffmann eleminasyonu veya

plazma ester hidrolizi ile inaktivasyonun yaştan ve karaciğer, böbrek gibi organlardan bağımsız

olmasına bağlıdır.

 Neostigmin yaşlılarda artmış kardiovasküler

hastalık zemininde ciddi kardiak aritmilere neden

(58)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

 Yaşlılarda kısa süreli minör girişimlerde bile rektal ısıdaki düşüş yaşla artar:

– Bazal metabolizmada 30 Y sonra her yıl için % 1 düşüş – Bozulmuş ısı prodüksiyonu

– Azalmış termoregülasyon yeteneğine bağlı

Titreme oksijen tüketiminde % 400 ila % 500 artış ve

hipoksemiye neden olur.

 Ayrıca hipoterminin derlenmede gecikme, koagülopati, negatif azot dengesi, hipovoleminin maskelemesi gibi bir çok sakıncası vardır.

 Hipoterminin önlenmesi geriatrik populasyonda yaşamsal bir önem taşır.

(59)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Yaşlı hastalar postoperatif dönemde anesteziklerin

rezidüel etkileri, yetersiz dekürarizasyon, sedasyon, ağrı, opioidlere bağlı solunum

depresyonu gibi faktörler nedeniyle hipoksik epizot yaşama riski daha fazladır.

Bu nedenle geriatrik olguların erken postoperatif

dönemi yoğun bakımda geçirmeleri; pulse

oksimetre ile monitörize edilmeleri; postoperatif ağrı tedavisi, solunum egzersizleri ve fizyoterapi konusunda duyarlı davranılması zorunludur.

(60)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Son 15 yıl içerisinde geriatrik populasyonda

postoperatif mortalite ve morbidite anlamlı derecede azalmıştır:

– Beta adrenarjik blokerlerin daha agresif kullanılması

– İntraoperatif normoterminin sürdürülmesi

– Proflaktik antibiyotik kullanılması

Kan transfüzyonu uygulamasında uygun

endikasyon seçimi ile düşüş

Yeni kısa etkili anestezikler ve Out-patient anestezi

(61)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Postop. Ağrı tedavisi

Postoperatif ağrı myokardial iskemi, taşikardi,

hipertansiyon, hipoksemi gelişmesine katkıda bulunur.

 Postoperatif dönemde aynı anda sadece bir opioid kullanılmalı, ilacın IV yolla verilmesi halinde

gençler için kullanılan dozun yaklaşık yarısı uygulanmalı, toksik semptomların tanı ve sağaltımında naloksandan yararlanılmalıdır.

20 Y üzerinde HKİVA’de ilk 24 saatlik ortalama

(62)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Postoperatif Deliryum

Geçici bir mental fonksiyon bozukluğudur.

Morbiditenin artmasına, fonksiyonel iyileşmenin

gecikmesine ve hastanede yatma süresinin uzamasına neden olur.

Bilişsel fonksiyonlarda, düşünme ve algılama

kabiliyetinde ve bellek fonksiyonlarında geçici bir bozukluk ortaya çıkar.

Hastalar yer ve zaman oryantasyonlarını

kaybederler, dikkatlerini belli bir noktada toplayamazlar

(63)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Postoperatif Deliryum

İnsidans: Tüm yaş gruplarında %5 – 10, geriatrik

populasyonda % 10 – 61.3

Risk faktörleri: Artan yaş, uzamış anestezi süresi,

düşük eğitim düzeyi, reoperasyon, postoperatif enfeksiyonlar, solunumsal komplikasyonlar.

 Pnömoni, üriner enfeksiyon, sıvı elektrolit bozukluğu, sepsis, myokard enfaktüsünün başlangıcındaki tek belirti olabilir.

 Tedavi edilmemiş veya yeterince kontrol altına alınmamış ağrı deliryum gelişmesine yol açabilir.

(64)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Postoperatif Deliryum

Postoperatif 2. veya 3. gün ortaya çıkan bulgular

geceleri artar.

Olguların büyük çoğunluğunda reverzıbl

Olguların % 1’inde girişimden 1 – 2 yıl sonra bile

tablo devam edebilir.

Bulgular bazen farkedilmeyecek kadar hafif

seyredebilir.

 Bazen depresyon olarak tanımlanabilir.

 Hastaların %20-30’unda deliryum ölümle sonuçlanır

(65)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Postoperatif Deliryum

Risk oluşturan ilaçlar: Antikolinerjikler, digoksin,

antipsikotikler, antidepresanlar, narkotik ve non-narkotik analjezikler, H2-blokerler

 Tedavi: Nedene yönelik tedavi, klinik tabloya yönelik tedavi

 Haloperidol: 0.25 – 2.0 mg PO veya 0.5 mg IM (saatte bir)

 Out-patient anestezi, kısa etkili anestezik, sedatiflerin kullanılması ve kısa sürede externasyon

(66)

Anestezik Yönetim – Genel Anestezi

Postoperatif Zihinsel Fonksiyon Bozukluğu

Postoperatif dönemde bellek bozukluğu, öğrenme

zorluğu, sayıları organize etme ve bazı psikomotor becerileri yerine getirme kabiliyetinde azalma ile karakterize bir durumdur.

>60 Y, mayor cerrahi, postop. 1. Hft: %25, 3 ay

sonra % 10

Ety: ?, İleri yaş, preoperatif dönemde verilen

Şekil

tablo devam edebilir.

Referanslar

Benzer Belgeler

 Santral sinir sistemi doku ve zarlarının kemik defektten dışarı taşması.

 α- ve β- adrenerjik reseptörler üzerine etki … adrenalin ve noradrenalin geri alım inhibisyonu  Etkisi amfetaminden daha zayıf.  MSS stimulasyonu, termojenik,

• Hipofiz yapı ve fonksiyonel olarak adenohipofiz (ön hipofiz) ve nörohipofiz (arka hipofiz) olmak üzere ikiye ayrılır..1. • Hipothalamo-hipofizeal traktus

Lipoliz ve yağ metabolizmasını arttırır ama kolesterolün plazma miktarını düşürür.. Vitamin ve koenzimlere olan

• Antijenik Determinant (Epitop): Antijenik bir molekülün tanınmasını ve kendisine karşı spesifik immun yanıt oluşmasını sağlayan özel bölgeleri. • Epitoplar

BEYİN (SEREBRUM) KORTEKS MEDULLA Dış (Substansiya grisea) Gri Madde Gri cevher İç (Substansiya alba) Beyaz Madde Beyaz

PSSSL’de beyin lezyonları, multipl sklerozu taklit edebilir, klinik belirti ve bulgular da genellikle kortikosteroidlere cevap verebilir (5). Dolayısıyla stereotaktik biyopsi

B - Yılmaz (1984), aynı yazı kapsamında İşler (1982)'nin çalışma bölgesi içinde Çaltılı Köyü dolayın- daki kireçtaşlarmın Üst Jura yaşta olduğunu belir- terek