Şemsi'nin Gülşen-abad mesnevisi

MARMARA ONiVERSiTESI

iLAHiYAT

F

•. L

ESI

D R

isi

SAYI: 3

ŞEMSi'NiN GÜLŞEN-ABAD MESNEVlSi

Yrd. Doç. Dr. Hasan AKSOY

Edebiyatımızda en çok kullanılan nazım nevilerinden biri de mesne-vidir. Yapısı ittbariyle hem fonksiyonel ve hem de giriftlikten uzak ol-ması, hemen hemen her şairin bu nev'i kullanmasını sağlamıştır. Şeka bakımından olduğu kadar' mana yönünden de bir bütünlüğe sahib olan mesneviler, böyl,ece kendilerini, şairleriınİzin çeşitli mevzularda söyle-mek istediklerini dile getirdikleri bir nazım şekli olarak kabul ettirmiş­ lerdir. Hatta denilebilir ki, son bir iki asırda yaşamış olan yazarlarımı­

zın roman ve hikayeler vasıtasıyla anlatmak istediklerini, eski dönem şairleri, mesnevilerde hem de manzum olarak ifade etmişlerdir. Bunu, muhtev?, yönünden dar kalıplar içinde sııkrşmadan, geniş görü·şlülükle yapmışlardır. Belki hacimleri küçük, fakat ;geniş muhteva.Iı manzumeler nazmetmişlerdir.

Şemseddin SivasP (Şemsi, vf. 1597) 'nin Gülşen-ab

ad

manzumesi de hacim itibariyle küçük, fakat muhteva bakımından geniş mesnevileri-mizden birisidir.

Aynı zamanda Balıaru' s-sôfiyye ismini de taşıyan eser, 557 beyitten müteşekkil tasavvufi orjinal bir mesnevidi~.

ı Aynı zamanda bir mutasavvıf olan ve Halvetiyye tarikatının Şeınsiyye kolu müessisi olarak kabul edilen şair Şemsi hakkkında daha geniş malumat için Bkz. Aksoy, Hasan; Şemseddin Sivasi (ha

yatı, eserler) ve Mevlid'i (M.

ü.

ilahiyat Fakültesi, Doktora Tezi>;

Toparlı, Recep; Şemseddin Sivasi Divinı, Sivas 1984.

2 Keşfu'z-zunun, II, 1505 M.E.B. 2. baskı İst. 1972; Kocatürk, Vasfi Ma-bir; Büyük Türk Edebiyatı Tftrihi 396, Ankara, 1970; Levent, Agah Sım; Türk EdebiyAtı Tftrihi, 138 Türk Tarih Kurumu Ank. 1973. Bu son iki kaynak, mezkur mesneviden sitayişkat bir şekilde balı­ se tm ektedir.

Hasan Aksoy Metinde kullanılan transkripsiyon sistemi ise şöyledir:

L Sesli harfler: Arapça ve Fars·ça kelimelerdeki uzun sesliler «Aa, İi, Ôô, Üu şeklinde gösterilmiş, bazı Farsça gelirnelerdeki «Vav-ı matdllle»ler ise «h'a» harfleriyle !belirltilmiştir. H'ace gibi.

2. Sessiz iharfler: Arap harfli eski alıfabede mevcut olup da bugün-künde bulunmayan harfler için şu işaretler kullanılmıştır.

rı Zz • •ı

N ii

hemze

vasl ihemzesi

3. Birleşik isim ve sıfatlar arasına, Türkçe kelimelerle ekleşmem~~ ekleri birleşme esnasında belirtmek için bir tire (-) konulmuştur. An-cak Türkçeleşmiş olduklarına inanılan Arapça ve Farsça terkibierde buna lüzum görülmemiştir.

4. Nüsha farkları gösterilirken numaralı her beytin iki mısraı da (a) ve (b) şeklinde belirtilmiştir. Öte yandan aynı· kelime üzerindeki nüsha fa:rkları ara~ına (;) konulmuş olup, kelime değişikliğ~ hallnde ise

ŞEMSEDDiN SiVASt

GÜLŞEN-ABA

D

lb BismilHUıi'r-RaJ;ımani'r-Rak,im ı. Fesubh.;ane'l-~adiri'l- muhyi'l-em~vat

İ der ş un 'ı kemalin her dem i§ba t

2. Rebi'i cebhe-i ezmanda süb~an

Yazupctur ].ıaşr içün ayat ü: bürhan

3. Zeminden !saldırup başın nebatat

Zeban-ı Pıal ile dir bunı bi'ı-~t 4. Ki ey m:ünkir olan cinn-ile insan

İşit <<F'e'n-?ur ila a§arı Rabman»

5. Bizi gör nice ibya itdi l:Jallak Sana söyler bu remzi sab u evra~

6. Kemalini sana itmege i?har

Virür bak ü mederden dürlü ezhar

7. Beneifşeyle ider irşad u ta'lim Ki boynun eg ;J.capumda şöyle teslim

8. «Se;I,ca:hum>> camını zerrin l.cadehden Sunar taliblere ya 'ni, P.:ad~den 9. Zeban-ı lale eyler bunı: i'lan

Ki bağrın dıağ gerekdür gözleJ:'Ün kan.

10. Sana sünbül bu remzi ider ifşa

Perişan ol bu yolda olma ra 'na

2b ayat ü : ayat-ı Fatih I, KAS. 5b şah u : şah Fatih I, KAS.

6e, İtmege : itmekte Fatih I, KAS.

129 Hasan Aksoy

2a

ll. Virür çiğdem riyazatdan e§erler

Lisan-ı ~al ile söyler baberler 12. Sana susen oJ.cur l,ıal-i cihadı SilaWtı çözmez eyler ictihadı

13. İder zanba].<: reh-i bıdmetden iınla

Şaf a üzre turtip. meclisde bi -pa 14. Tevazu' yolunu tuy yasemenden

Giriş her pişeye çıkma keminden 15. Karışma halka nilüfer ıgibi var

Şalup seecadelli şu üzre her bar 16. Mey-i'aş~darr· bumar ·ol ·hem-çü nergis

Dil uzatmabu ballca; sözüili .kes -. ~ . ._

17. Yüfi hoş-bu ol~gör hem-çü reyhan El üzre tutalar her yerde ib.van 18. Sana ibret-'ç:ün ezhar u nebatı

Bitürmde yer yüzünde tayyibatı 19. Gözün aç mu'tebir ol olma 'amya

Tuyı-gör her birinden sırr:-:ı: mevla 20. Ki eşya şafh,,as~!l~ame-i I:Ja1.4.c

Yazupclur okudunsa ders-i mutlak 21. Sana her bir vara.I.<: Tevrat u Fur~an

Olupdur gafil· olma ey le iz'an

13b üzre turup : içre turur KAS./ 1 üzre: içre H. Mahmud, Fatih II/ 1 bi : bir KAS.

14a yasemen: yasemin Fatih II. · Hb pişeye : pişeden Fatih I.

Şemsi'nin Gülşen-AbM Masnevisi

22. Ko maşnu'ı yıönüfi dön şan'atine

Teveccüh ;ısıı Cenab-i ~a:Zretine 23. <<F'efirru» ayetinden olma gafil

<<İllallah» r medar it olma ~ahil

24. Gel ol,a. <<'Ferhebun» ı eyle tekrar «Ve iyyaye>~ rumuzundan tuy esrar

Der Mi<Th.;at-i }Ja:Zret-i ResUl 'aleyhis-selam 25. l:ludaya bizden ezhar-ı şalatı

I:Iabibine ulaşdur tayyibatı

26. Ki küfr-ile şita tolmuşdı 'alem Nübüvvet gül-§eninden: esdi bôş-dem

27. I:Iamel burcında togdı afitabı

I}:uluba virdi germiyyet cenabı

28. Yine taze reibi' irdi cili·ana

Yetişdi müjde-ganı rlusitana 29. Şerayi'den açıldı yer yer ezhax

Belürdi her tarafdan bu-yı dil-dar 30. I:Ial,cayık gülleri dillerde bitdi

Ma'aritf bÜlibüli şevk-ıla ötdi 31. Çü dinün ravzasına oldı bağ-ıvan

Sürüp barı açıldı rül).-ı reyJ;ıan

32. Dil-i mü'min riyaz-ı cennet oldı I}:udumı cümle ball~a ral:ıınet oldı

22a. şan'atine : şani'ine Fatih II.

Başlık Fatih'de yok// midl).at-i: medJ:ı-i KAS. 26b esdi: etdi KAS.

28b düşitana: busitana Fatih I, KAS. 3la bag-van: bag-ban Fatih I.

b Sürüp: Sever idi KAS.//rüh-ı: ruh u H. Mahmud.

b3

Hasan

Aksoy

Der midl}at-i aı ü aş~ab

2b

33. Dabı -şol al ü aşP.Jab-ı kirama

Ki sa'i oldılardı bu mertlma

34. Dikerierdi bu baga verd-i nesrin Giderdiler anun başak ü barın

35.

J:Iuşüşa çar-yar-ı pür-keramet Bu baga itdiler can-ıla bıdmet

36. lJudaya anlar-ıla rüz-ı ferda Bizi I.ıaşreyle kim budur temenna

Ha~a mu~addimetü'l-kitab

37. Na.?:ar ~ıl dide-i ibretle kevne

Temaşa eyle şun'ın güne güne

38. Tutarsan bu cihana güş-ı canı Tuyarsın ~erreden sırr-ı nihanı

39. Semayı ref' idüp ol I:Iak.\<: tüvana

Döşedi altına bir fer§-i gabra'

40. Cemalini bize itmege i~har

Virüi' bak-i siyehden dürlü ezhar

Başlık : Fatih I'de yok.

35a yar-ı : yar Fatih I, H. Mahmud. 36b kim budur : bu-durur KAS. Başlık Fatih I'de yok.

3Bb zerreden: zerrede KAS.

Ş_~msi'nin Gülşen-Abad Masnevisi

41. ~ara topra~ içinden reng-i elvan Çıkarur yazmış anda hatt-ı reyh~m 42. Şaba ferraşma emr itdi bari

Ki pak ide bahar-ı sebze-zarı

43. Anı hemı şulaya sal~a-yı niysan Döşeye ferş-i abzar der gülistan 44. Şalup seccade gül tarf-ı çemende

Gele dürlu şükf:ıfe encümende 45. ~urıla şol).bet-i I:I*-ani her-su

~amuya şeyb ola verd-i bôş-bü 46. Bu vaz-ıla k,urıla anda ball.ca

Gele k,a vv al olup bülbül bu cev].ca 47. Lisan-ı :Q:al ile o;tcuya ~ur'an

İçüp raJ.lı-1 mul).abbet mest ola can 48. lJaberler söyleye evrak,-ı eşcar

Hezar destan okuya verd-i esl,ıar 49. Bu meclisten bu bende bi-]Jaberdim

Bu 'ibretden deyesin bi-başardım 50. İrişdi gf:ışıma bir şavt-ı 'ali

Ki şavt-ı ra'd imiş söyler bu l,ıali

41P. rengi: reng ü Fatih I, KAS.// içinden: içinde Fatih I, KAS. b hatt-ı: hatt u KAS.

43b abzar der: a.]Jzardan H. Mahmud. 44a Seccade gül: seecadeler Fatih I. 45e. her-su: dil-cu Fatih I.

46b olup bülbül bu cevk,a: bül.bül ol mal;ıalde Fatih I. ,

48~ evral>;-ı: evrak, u Fatih I, KAS.

49r. meclisden bu bende: meclisden de bende Fatih I. b bi basardım: bi-baberdim KAS.

133 Hasan Aksoy

3a

51. Ki ey ma}Jbus olanlar ab u kilde

Şaladır şo}Jbet-i ·gül var çemende·. 52. Bu devr içre ·ÇÜ güldür ~utbu'l-~tab

Sezadır cem' ola ~atında a!!bab 53. Çü oldur mecma'-i esrar u 'irfan

Ledünniden seba!ç alsun müridan 54. U:~ayi~dan baberler virsün ol şey}J

Ol 'alemden e§erler virsün ol şeyb

55. Görüp ruyın içeler cam-ı P:amra Alup bilyın diyeler ~anı Mevl8: 56. İçüp zerrin-1$:adel},den şufi camı

Vire bir cür'asına: neng ü namı

57. Olup mest-i İlahi cübbesin çak

İd üp ol dem sema' a gir e çalak 58. Ridasın rehn ide bir cür'a cama

'Abasın bey' ide bezm-i müdama 59. Bu esrarı işitdüm çünki andan

Bi-külli 'a\9. u huşum gitdi benden 60. O cem'a can u dilden talib·oldum

o

bezme şadı~-ane rağıb oldum

61. Ki ol meclisde olanı ben de l,ıaZır

Olam: cem' ehline 'ibretle na?Ir 62. Alam her birisinden bir sebak. ben

O~uyam: her birinden bir vara~ ben 63. Boyanam rengine her çiçeğin

ta

Nesiminden alam bfı.-yı dil-ara

52a güldür: güldü. KAS. 11 kutbu'l: kutb-ı Fatih I,. KAS.

53'a esrar U: esrar-ı KAS. 54b eserler: haberler KAS.

Şemsi'Ilİn Gülşen-A:bad Mesnevisi

64. Delhanırt a·çmadın her gonca yek-bar Olam sırr-ı derünından baber-dar 65. Bu niyyet üzre pes bostana: vardım

Çü tıflım mekteb-i 'irfana vardım

Ameden-i çiğdem der in encümen 66. Görürem :Q.:azır olmuş anda çiğdem Şararmış beiizi çeşmi dabı pür-nem 67. Sefer ehli-durur payinde cevreb

Ayağı toz-ıla turur mü'eddeb 68. Görüp rengini anuii baste oldum

Alup huyını pes dem-beste oldum 3b 69. ~):atma vardım itdim mer:l)aba.Iar

Likası _··-· birle kesb itdim safalar

_.

70. 71. 72.

73.

64a. 65a Başlık

a·sa

Başlık 71b Su'al

Didim ey şal,m-ı bosUmın feridi Ki sensin şeyb-i verdin bas müridi Bu bezme senden ak.dem kimse ey yar I}:adem başmadı hergiz dabı deyyar Beya-ban ehlisin şüretde hem-zad

Ir~ olmaz veli al).baba Bagdad Ne i\climin selamın irgürürsin

Mekanın ].candadır ~andan gelürsin

yek bar: .. nın yar Fatih I. pes: ben KAS.

Fatih I' de yok./ /encümen: ca KAS.

bazır olmuş anda: anda hazır olmuş, Fatih I, KAS. Fatih I'de yok.

hergiz dahı : dalJ.ı hergiz KAS./ 1 de_yya,r: ey. yar Fatih II.

74.

75.

Ne işe gönderildüii bunda ey cfm Beni bi-gane-şanma eyle t:i!byan Nedendir za'ferani reng-i ruyıii Neden virür dile pasret bu buyıii

Cevab-ı çiğdem 76. Didi hem-derd imişşin çünki yara

İşit benden degilsiii ~enıg-i hara 77. Ben idim bag-ı :tcudsüii kuşe-giri

Disen bir herke almazdım sipihri 78. Cemal-i l:Ia.k.)} virirdi reng ü buyı

Şaçardı elest-i lutfı ab-ı ruyı 79. Olurdum feyz-i ak,desle murabba

İçerdüm ab-ı lutfın bi-ser ü pa 80. Heva-yı ].<:uds-ile ra'na idüm ben

Tecerrüd birle bi-hem-ta idüm ben 81. Be-nagah emr idüp ol Rabb-i Cebbar

Beni bu gurbete gönderdi na-ç.3.r 82. Ayırdılar mak.am u menzilimden Ç~rdılar mekanumdan ilimden

83. Budur beiizüm şaru çeşmümde nem var Bu ~aletden derunum içre gam· var 84. Ayagum kileledür başumda topral,<:

Bu gurbetde baiia tar oldı afa:t< ·

Başlık Fatih l'de yok.

7ea reng ü reng-i KAS.

b ab-ı: ab u KAS. 79a akdesle: kuds-ile KAS.

82b Mekanumd,an: mal.camumdan KAS. 84b gurbetde: gurbetden KAS.

~ ,.. : ... ··.

Şemsi'nin Gülşen-Abltd Masnevisi ;135

85. Öarib oldum dilümden bir bilür yok.; Ne diyem ser-güze§tim dabı var ço~

4a 86. Cihan baiJ.cın bafia bi -gane buldum Kamu ahvalini efsane buldum

_.

_•,

87. Gehi ~serıma-y-ile halüm d1ger-1gun Gehi germa ider pejmürde pür-hun

88. Gehi şeş-per gehi şeş-pare oldum Gehi kulı-sare düşdüm bayme ~urdum 89. Gehi yollarda yapdum beytü'l-a.\l.z.an

Alurdum her gelenden bu-yı canan

90. Bi-ahır bulmadum derdüme çare

Düşüp elden ele oldum figare 91. Elinden ruz-i garın dad u feryad

Olurken ruz u şeb bu gamla na-şad 92. Cefa bakin şaçar başuma her bar

Urur gammuma gam da'im ider zar 93. Bu gurbette çekerken hicr-i canan

Neler itdi bafia gör dest-i nadan 94. Bu derde bunda pes derınana geldüm

Vişalin isteyü hicrana geldüm

95. Bu dem şeyh asitanında ;tcodum baş

Derimum gam tenüm lagar gözüm yaş 96. Çün itdi ser-güzeştin bana tak.rir

I}:alem göz şaf:tı;asından itdi tabrir

87e. diger: diger Fatih I.

b germa: girma Fatih ı. 89a yapdum: itdüm KAS.

90a derdüme: derdime Fatih I, KAS. 91b bu g8Jmla: gamm-ile KAS. 92b gam: hem KAS.

136 Hasan Aksoy

97. Bu remzi çün olcudum şafl).asından

Mey-i ~asretler içdüm ~aş'asından 98. Bu atıvali çü buldum l,ıasb-ı l).alüm

Yine depreşti derd-i pür-melalüm

99. Unutmuşdum yine gül-zarım aiidım

Bu ğurbet içre şimdi zarım aiidım

100. Bu kül-ban 1çre gördüm zabm-ı barı O gül-şen içre afidım bu-yı yarı

101. O !bezmi y.ad idüp mestime düşdüm

Bu ke~ret fikr-ile efsane düşdüm

Ameden-i Sünbül be ma.l.ıfil-i gül 102. Anufi ardınca geldi sünıbül ter

Geyinmiş asümani çeşmi nem-ter 103. ragılm-:.ş muyı vü l,lali perişan

Gelür bu meclise ol dabı lerzan 4b 104. Haber söyler derunundan birunı

Bu hicr·ifi ol dabı olmuş zebunı

Su'al

105. Veli buyından oldum mest ü l).ayran Didim cana bu budan eyle tibyan 106. Bu bu-yı dil-rübayı l_<:anden alduii

N esimiiii e bu. 'a!p.ı benden ald un ·

107. Ne dükkandan alupsın k.ıl baber-dar Bu 'ıtrı Js:.an;ısı 'attar itdi i§ar

97a olcudum: işitdüm KAS.

:b hasretler: hasretle KAS, Fatih II. ıoab lerzan: ters'an KAS.

Şemsi'nin Gülşen-Abacı Mesnevisi

Cevab

108. Didi al 'ıtrıınr dükkanı şorma MuJ.\ayyed ol benümle kanı şorma

109. Didim kandan gelen kanı bıral.anaz Bulan ıtıak.;ı hergiz ~ayda ba~az 110. · Beni aldaqıa derviş kanı söyle

Bana andan di canum anı söyle

lH. Didi evvel ezel bağında idim Açılmadık. henüz bir gonca idim 112. Olurdum kulı-ı va]).detde ser-efraz

Bu keşretden işidilmezdi aıvaz 113. Balıarı da'im idi bi-zemistan

l:Iazan olmazdı anda: bag u bôstan 114. Nesim-i yar-ıla bôş-bu idim ben

Hemişe taze vü bôş-ru idim ben 115. Yem-i va]).det içinde gar~ idim buş

Zuhur itdi iradet eyledi cuş 116. Beni bu saJ.ıil-i hicrana şaldı

aarab-abada vü virana şaldı 117. Perişan ·J.ıal olup a vare düşdüm

Gelüp bu şeş-dere şeş-pare düşdüm

118. Garibim yok-durur kimse enisim Bu evde b.ar u bas oldı eelisim 119. Gehi etfal elinde mürde oldum

Düşüp elden ele pejmürde oldum

ııoı:ı, kanı : anı Fatih ı., Fatih rı., H. Mahmud.

:137

118a yok-durur : yokdur H. Mahmud./ /yok-durur kimse: kimse yok-durur KAS.

138 Hasan Aksoy 120. Gehi başa konup oldum muv~ar

Gehi paye düşüp oldum mu:Q.a~ar

5a 121. Cefalar görmüşem devran elinden Zalımlar yemişem na-dan elinden 122. Bilüm bükdi bu gamla har-ı hicran

Gehi suzan olurum gahi giryan 123. İşitdim meclis-i 'irfana geldim

Bu derde ben dabı derınana geldim Ameden-i zerrfu kadeh ~..

.

124. Gelür zerrin ~adel;ı meclisde şeyda Tutup elde }$:adep, eyler temenna . 125. Şarab-ı vabdetilii geragehidir

Henüz memlı1 degil andan tehidir 126. Veli lbı1yından olmuş şöyle sekran

Turur bir kı1şede mestan u bayran Su'al

127. Su' al idüp didim ey· talib-i ral;ı Nedür sekrin nedür destinde M.dal;ı 128. Ne mey-uaneden alduii işbu camı

Ne sa~den içüpsin bu müdarnı 129. Ne bfıg içre ş~şdır şarabın Ne ateşde pişüpdür ya kebabın

Cevab

130. Didi bum-uane-i Hal<k'dır bu dünya Ser-a-ser ke's olupdur aiia eşya

12lb yemişem : yutmışam Fatih I.

127e. id üp: itdüm KAS./ /ral;ı,: rah Fatih I.

129 Bu be)'i.t KAS.'da yok. 130b Ke's: ke'n Fatih I.

_[_lillllllll _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ___

Şemsi'nin Gill.şen-Abad Masnevisi

131. Muhaıbb<?t haınr-ıla memlt1dur eşbah

Afia çeşm ü 'J.ı,ada:tdar oldı a.Js:daJ;ı 132. Kebabıclır anun ekıbad-ı 'uşşak

Bum söyler safia hep enfüs Mal<: 133. Pişürür ol kebabı nar-ı hicran

Gerekdür olasın suzan u büryan 134. Beyaban-ı 'ademden bunda geldüm

Vücüdum nıışrma seyrana geldüm 135. Çü-ba.Js:dum çeşm-i 'ibretle cihana

Ser-a-ser afiladum na'kş-ı fesane 136. Gerü di"lc"lcatle LaJ.dum ana enzar

Görürem her birinde sırr-ı settar 5b 137. O sırr-ıla "lcamu eşya «ene'l-I:Iak.J.o>

Deyu söyler görinür veeh-i mutlak. 138. Bu J;ıa.Iat ile ba\cdum ise k.anda

O~udum «3emme vechu'llah»ı anda 139. Şarab-ı va.J;ıdete ke's olmuş eşya

I:Iadak.dan pes \cade.J;ı düzdüm müheyya 140. Gözümden çünki nüş itdüm müdamı

O demden bulmışam mest-i devamı 141. IJumarum gitmedi başumdan aşla

Ayı\cla\c bulmadum hüşumdan aşla

13lb çeşm ü hadaklar: çeşm-i kadehler KAS. 132b Bum : Anı Fatih I. . .

133o u büryan : -ı giryan KAS. 136 Bu beyit KAS'da yok.

140 Bu beyin H. Malımüd'ta yok. b mest-i: mest ü Fatih I.

141b hüşumdan: bu bende KAS.

14~

142.

143.

144.

145.

146.

147.

148.

149.

150.

151.-152.

Başlık 146a 148 Hasan ,Aksoy Anufi-çündür açll,( bu çeşm-i bina

İder <<hel min mez'id» in sırrın ifş·a

Naşil).at-ı Zerrin ~adeP-ı

Açu~

tut

çeşmifii sen dabı şufi İçesin bir gün ola cam-ı şafi Bu meclisde olasın mest-i müşta~ Nedir bilmeyesin baş-ıla aya]_( Dilersen olasın bu fende mahir Gerekdir olasın her şebde sahir ~adel)ler düz J:ı,ada.ı,:dan ;Jpl müheyya İçesin sen dabı cam-ı muşaffa

Ameden-i Benefşe

Benefşe geldi çün bu encümende Şalup seec-adesin tarf-ı çemende Egüp boynın oturmuş 'fubid-ane O~ur ayat-I <<fe'n-?;t1r» 'arifane Hacale~t payine şalmış dü-çeşmi Boyanmış laciverte cümle cis·mi Melam1 şekl urunmış şeb-külahı Vell pür ma'rifet merd-i İlahi Bu şeki-ile ider ol setr-i al).val Lisan-ı ~alile söyler dim~ez ].cal Veli buyı ider ifşa-yı esrar Şu kim 'arif-durur olur baber-dar

KAS.'da yok.

~adel).ler düz l).adalcdan: J:Iadalclardan kadehler KAS. Bu beyitten sonra KAS.'da şöyle bir beyit var: Başın k.aldırmaz ol şerm-i l).ayadan

Şe~si'nin Gülşen-AbM Masnevisi 141

153. Çü: buyından haber tuydum dertini Diledüm ki şorarn pes andan anı

Su'al

6a 154. Didim ey ban-:tcah-ı gülde şufi

Su'alüm var sana Pıal eyle vafi 155. Beni itdi bu buyufi mest ü bayran

Anı ~andan alupsın eyle tibyan 156. Ne kana ugradı yolufı beyan it Baiia ol sırr-ı mahfiden 'iyan it 157. Degül bu-yı lJoten ya misk-i Tatar

Meger budur nesim-i sırr-ı esrar 158. Ne kamilden alupsın bu kemali

Beyan eyle bafia bu p,.asb-i }).ali

Cevab-ı Benefşe

159. Dehan açup ş uru' itdi cevaba

Şu remzi didikim şıgmaz kitwba 160. Nesiminden gelür bu-yı dil-·ara

Bu tib-ile tolar hep bag u şal).ra

161. Dimag-ı cana virür 'ıtr-ı taze

Düşer andan göiiül tıflı niyaze 162. Didikim hücre-i vahdetde tenha _{.•i •}

'Ukuf itmişdüm anda bi-ser ü pa 163. Dilümde zikr idi göiilümde Mevla

Bafia verd olmuş-ıdı la vü illa

154b safia: bafia KAS.

156a kana: dükkfma KAS.//Yolufi: buyun H. Mahmud 157a "bu" ile "misk" Fatih I.'de yer değiştirmişlerdir. 158 Bu beyit KAS.'da yok.

i4:i 6b 164. 165. 166. 167. 168. 169. 170. 17'1. 172. 173. 164b 168a b 169e. 170b 1722. Başlık 173P,

Cenaba tutmışıdım ruy-ı canı Dilerdim I.ıal-ile lutf-ı nihanı Bu budan yog-ıdı bende nişane Tururdum yo].duk içinde fesane J>:ara toprağa gar;l\: idim ser-a-ser Ne bır~am var-ıdı anda ne efser İrişdi na-gehan enfas-ı ra;J.vrran 'Ata itdi bafia buyı firavan Boyandum şıbgatullah hanesinden Tonandum anda I:I~ kaşanesinden

Çün oldı bafia: eltaf -ı ilahi Geyindiın bır~a urdılar külahi Bu buyı andan aldım kanım oldur Çü 'aıttar olmuşarn dü:kkanı·m oldur Beni \co şufi isen anı iste

Yolunca git yorulına kanı iste Ki bende 'ariyetdür buy u elvan Gider benden veli baki-durur kan

_...

Naşibat-ı benefşe · Dilersen ben tegi b.ôş-bu olasın Li~a-yı yar-ıla bôş-ru olasın

l):aJiyle: can-ıla H. Mahmud. ij.anesinden: ij.anesinde Fatih II. kaşanesinden: kaşanesinde Fatih II. Çün: Çü KAS.

dükkanım: pes kanım KAS. büy u : bü-yı Fatih ı. KAS'da yok.

tegi : bigi Fatih II.

Şemsi~nirı GiÜşen-Ab ad Mesnevisi

174. Vücudun \\ubbesin gur-bane ey le Bu dünya karını efs·ane eyle

175. Otur bu bane-i balvetde tenha Dilünde ~ikr ola göfilüiide Mevla

176. Cenab'a tut yüzün şam u seJ:ııer-g.ah Cigerler şerl;ıalansun eyle-gil ah

177. Uyamık. ol se\l:erlerde şafa bul Bu gaflet ıulmetinden çık. ziya bul

178. 'Avam-ıla niçe bir kar u bazar

Yaiiıldufi yolufu oldufi sitem-kar

179. B ıra~ bu ke§reti balvet-nişin ol

!):arışma balka gel v~det-güzin ol

180. Benüm gibi egüp boynufu her-bar Çeküp esmasını dilden bul envar

181. Be-nagahi ire enfas-ı ra!!ınan

Vücudun milki oldum ola talan

182. Çü garet ola J,calmaya vücudun Henüz layi]>: ola f;I~'a sücüdufi

183. Gide fani gele yirine ba.l.ci Ola cana o dernde sana s~ 184. Şu meyden içesin yol_(dur birnarı

Şu gülden diresin yo~ zatım-ı barı

175a lJ.alvetde : va];ıdetde KAS. lBlb milki: şehi KAS.

18'6b müşk-i: eşk-i KAS.

i43

1B7p, de bir: dabı Fatih I /Isen de bir dükkan-ı: bir dükkan hem-çü H. Mahmud.

189ıb rı1 figende: rü-yJ seccede KAS.

Başlık H. Mahmud'da .. Ameden-i ıaıe, şeklindedir.

192a hün u : hün KAS., Fatih I. b tar : teng Fatih I.

144, Hasan Aksoy

185. ~o~asın nafesüz bu-yı mutarra Ne güldür ne benefşe ey dil-ara

186. Olasın sen dabı ol buya vali Sana reşk ide ol dem müşk-i gali

187. Açasın sen de bir dükkan-ı 'attar Ola taliblere dirlar u bazar

188. Veli bu mürşid-i kamilsüz olmaz Yolun yanulma bu iş ansuz olmaz

189. Anun-çün mürşide geldüm bu bende

~odum gül ayağında ru-figende

7a Ameden-i lale derin ca

190. Gelüp bu enetimende lale şeyda

Olur ol cem' i~çinde olda peyda

191. Derununda tutar dağını pinhan

Göziı kanı ider ol sırr:r i 'lan

192.· Turur bir kuşede pür

bün

u pür dag

Başına tar olupdur kuşe-i bag

193. Tışı sade derunı pür elemdür ·Zebercedden rimalı i•<t üzre 'alemdür

Su'Al

194. Didim ey 'aşı\c-ı şeyda vü pür bun

İşin taglarda gezmek mi§l-i Mecnun

195. Yürürken saJ.ı,a-i balvette dil-şad

Neden oldı rnekanun mi.Qnet-abad

193a tışı : taşı Fatih I.

194a •"aşı'k-ı.: •aşık u' KAS.

$emsfnin Gülşen-Abad Masnevisi

145

196. Bu dag-ıla ne kül-ban içre heydün Bu renk ~ana ya. ~anda· boyandufi

Cevab

197. Cevabın açdı agzın çünki lale İç ür di ].canı pes la 'lin piyale 198. Didi bôşdı ezel bağında çagum

Ne çeşmüm ·kan-ıdı ne dilde dagum 199. O dem peymanesüz c-am-ı İlahi

Müdami nuş iderdim bi-melahi 200. Şafa-yı 'ayş-ile handan idüm ben

~ar'in-i şol).bet-i eanan idüm ben

201.

Bu gurbet iline şaldı iradet

Meza}.<:-ı canuma irdi meraret 202. Mekanuro gül-şen iken kül-ban oldı

Bana pister gül iken diken oldı 203. ~onagum şimdi oldı mil).net-abad

Dil-i şadanum andan o1dı na-şad 204. IS:odı pes dest-i mil).net sinerne dag

Bela bir le bir o ldı tag ile hag 205. Bana I,canlar içürdi tas-ı gerdOn

Derunum dag vü çeşmüm oldı pür bfın

7b

206. Baiia bu hicrim olmuşken giran-bar Felek itdi bu dağı bafia ser bar

196a dag-ıla : bag-ıla Fatih I. 197a açdı agzın · agzın açdı KAS. 199b malahi ! melami H. ·Mahmud.

200r. 'ayş : 'aşk KAS.

201b canuma •. 'ayşuma KAS. 202Ö gül iken : iken gül Fatih I.

146

· ·. ·Hasan

Aksoy

207. Bu derd-ile

biraz

avfire düşdüm Gehi bağa gehi kUlı-sare düşdüm 208. Şıla-yı ra'd-ile oldum baber-dar

Ki gül-zar içre cem'-i şüfiyan var 209. · ~ararum gitdi ben de cem'a geldüm

Bu ?Ulmetden rehaya §em'a geldüm 210. Umaram ire şeyhden bafia derman

Tuyam irşadı birle bu-yı canan Ameden-i sılsen derin encümen 211. Bi-·8.l;ı.ır geldi sılsen dikdi rayat

O meclisde ider ~ar-ı l,ıalat 212. Sipahidir başında taylasfi.nı

Veli derviş-i batındır nihanı 213. Talanmış biline tig-ile hançer

'Adü ister ].a.tale şah-ı Sencer 214. Elinde nizesi var şöyle çruak

Dili'r-ane pırur cem' içre bi-bak Su'aı

215. Didim ey şüfiyan içre sipa.Iıi Bu gül-şen içresin merd-i İlahi 216. Nedir bililiide bunca tig u hançer

Bu meclisde bum senden kim ister 217. Elüfide nize vü bilünde tigun

Bu cem' ehline gelmez mi dirigufi

209a ben de ' benden KAŞ.

213a Ta~ınmış : Tukunmuş H. Mahmud. b Şah-ı : Şah u Fatih ı.

Şemsi'nin Gülşen-Abad Mesnevisi 147

... ·-- -- .

218. Bu meclis mecoıa'~i ehl-i şafadır Bu 'hey'et anlara senden c~fadır

219. Bu yo:ıp~ meclisidir şa.Qib-esbab Buna bi-ganedir şayrlmaz al;ı.bab

220. Bular «la l),avle» den tutar sila.J;ıı

Bular 'acz-ile bulurlar fela.J;ıı

221. Bular batın biline se;>r-.f-i iblaş }$:uşanmışdır iderler gazve-i b_~ş

222. Bularufi ZulfiJ.car'ı «la» dır .el-I:I~ Bular nefsi bilürler düşmen aı1:cak.

223. 'futunmazlar bular .seyf ü kemanı Silal}. itmiş })ular _vird-i zebanı Sa 224. Bularufi nizesidir isn.ı-il}:_ahhar

Viripdir bularufi destine Cebbar

225. Zeban-i tizidir bançer bularufi Anufi-çün yaşamaz başını olarufi

226. Bularufi topıdır ah-ı seher-gah Bular bunuilla eyler ])arbi geh-gah 227. Bıral$: bilden buları bi-silal}. ol

Tutup ibiaşı pek ehl-i felal}. ol Cevab-ı sılsen

228. DeMn açup didi ey pir-i sa'il Sözün varid veli difile mesa'il

2191'. yoli:ıulc meclisidir : meclis yolcluğıdır KAS. 220a. tutar silahı : yakar çeragı KAS,

223r. seyf ü : Seyf-i Fatih I., KAS. . '·. 226b eyler : ider H. Mahİnüd.l J:p_arbi : J:ıizbi Fatih ı. 227b pek : pey k KAS.

228a·· , sii'il : salik KAS. b inesa;ll : mesalik · KAS.

t.fa - Hasan·Ak56y

229. Şukuf e mecma 'ıd~ gerçi gül-şen Bular hep şufilerdir şaf ruşen

230. Veli hali degil ez-bar u başak ~amu ta"an u mü'zi şöyle seffak

231. Şafasına bularufi. ta'n iderler Dil uzadıp cefa-yı la'n iderler

232. 'Uyubın görmeyüp ol bar-ı bed-ru Olur her birisine şöyle bed-gu

233. Benefşi başda gördükde o ]J.asid Beter-paye olur mekr-ile krud

234. Güli elden ele görse o na-dan Olur seg-veş gazalıdan tiz -dendan

235. İlişür za'irünün damenine

l:Jalel vermek diler gül bırmenine

236. Çü inkar ehlidir bilmez ş af ayı Miyanın şedd idüp ·eyler cefayı

237. ·çü fark.; itmez f.esadından şalal;ıın Ne bilsünler olar batın silaJ;ıın

238. Oları ragın-içün tak.ındıni anı Ru'ünet ehli şanma ].co~ gürnam

239. Sipa.Jü süfisiyem şöyle sünni E§er rtdi bana 'ilm-i ledünni

240. Mu~ibbiyem ezelden şüfiyanufi. 'Adüsıyam olara ta'inanuii

232b Olur : Olup H. Mahmud.

233a Benefşi : Benefşe Fatih I, KAS.

231 KAS'da bu beytin ınısriUan yer değiştirmiş.

238a Olan : Olara Fatih I.

239n şüfisiyem : şüfiyem ben Fatih I; şüfiyem şöyle ki

Ş~msf:rHn,; Gülşen-Abad Masnevisi .:M9

241. Siyaset ecliçün ol Ra b h-i. Ceb bar Beni bu meclise gönderdi na-çar

Sb

242. Sila~-i1e turarn meclisde per-pa

Şala\1 ehli şaf:asın eylesün ta Ameden-i zanb*

243. Gelür zanba~ libası derviş-ane

Ayag üzre turur ol badim-ane

244. Cebininde şalalJı aşarı peyda

Derun_ında şafa olmış nüveyda

245. Başında şemlesi var şalil}-ane

O dabı boynın egmiş 'abid-:ane

246. Dil uzatmış su'ale ~azır olmış Sema'-ı şu'fiyana na?ır olmış 247. Veli dem-beste olmış şöyle mebhut

E§er itmiş afia a§ar-ı lahut

248. Sirayet eylemiş J,lalat-ı ezkar Sema' itmek dil er ])aletle na "'Çar

Su'al

249. Didim ey şufiyan içinde şafi

'İbadetle ezel 'ahdine vafi

250. Başuna k.an].a: şeyh urdı bu tacı

Ki

her meclisde bulmuşşın revacı 251. Seni kim ol$:,ıdı bu cem'a derviş

Ayag üzre turursın şöyle dil-riş 252. Mekanufi l_(andadur :tcandan gelürsifi

Ne ~imin selamın irgürürsin

241Ö ol. Rabb-i: pes O KAS.

244b. Den'in1lJ.da : Derünından Fatih I, Fatih II, KA$, 252e. J.<;andadur: k.;anda H. Mahmud.

150 Hasan Aksoy Cevab-ı zanba&;

253. Didi <<fe'n-~r ila a~,ar-ı Ra];ı;mfm» Nice il).ya ider emvatı Süb~an 254. Ki ben meyyit idim taht-ı zeminde

Yatardım topra].c içinde keminde 255. Çalındı na-gehanr şurı ra'dıfi

Bafia bu nev' a o ldı emri ra' dıfi 256. Uyan bab-ı 'ademden başı ].caldur

Şafa ·meydanına gel devr-i güldür 257. Ki gül-şende sema'-ı şufiyan var

Çü oldtLm bu şada-y-ıla baber-dar 9a 258. }$:ararım gitdi 'azın itdim bu cem'a

Bularn gül meclisinde taki lem'a 259. Delü divane ister uşlu uşlu

Ki «el-cinsu ila'I-cinsi yemilm> 260. Çü şufiyem bu dem geldüm şafaya

Bi-I:ıamdillah irişdüm merl)abaya 261. Urundum iş bu tacı ben ].ndemden

Ve «e'ta külle şey'in» den o demden 262. Dikilmişdi bu kisvet beyne'l-a'yan

Urundum şimdi şuret tutdı ~kvan

: ..

263. Bu cem' içre benem çün badim-i baş Sülukümde tutarven r·ah-ı iblaş

254a ta]J.t-ı taht u KAS. .

255a sürı ra'dıfin : şür-ı va'din Fatih L

256h Meydanına gel : bezmine gel kim KAS.

257 Bu beytin mısraJarı H. Dalımüd'da yer değiştirmiş. 261b den o demden: ijaleJ.cadaı:i KAS.

262a . cem' : dem H. Ma;hmud, KAS 11 çün: pes KAS.

Şemsi'nin Gülşen-Abad Masnevisi

264. Ayag üzre bafia turmak.-durur bu Olam ta meclis-i gül içre lJ.ôş-bu 265. Çü bilüm bağladım bıdmetde ez-can

Bafia talib olur erhab-ı 'irfan 266. MuJ;ı,ahbet tig-ile payüm keserler

Elüm alup şaf-aya irgürürler 267~ El üzre iderem ~at'-ı meraJ:ıil

Müzeyyendür benümle her ma.tııafil 268. Çü payüm kesdiler ralı-ı vefada

Ayaguma başın ;t<:or gül şafada 269. Beni gilden çık.arup dest-i ibvan

Şaf,a bezminde cayım fev;t<:a'l-ak.ran 270. Bu 'izzeUer bafia bıdmetden oldı

Bu rahmetler bafia zahmetden _{!•ı •} oldı Nasihat-ı • •ı zanbak .•

271. ݧit benden erisen \ıasb-ı !1ali Safia menzil idin şaff-ı ni'ali 272. Ulular bıdmetinde cest-ü çalak

Miyanufi şedd idüp ol şöyle derrak 273. Çı:tcar nefsüii muradatın aradan

Muradatufı bite rah-ı bafadan

266a payüm : başum H. Mahmud. 267a iderem : eylerem Fatih I.

26Ba payüm kesdiler : payimi keser Fatih I. 272a Ulular: Olı-gör Fatih II.

b şedd: bend H. Mahmud. 273 Bu beyit KAS.'da yok.

ısa ·- . ·Hasan Aksoy

274. Çü badirnsin uyanık. ol sel,ıer-şam

Seni yoldan ~omasun burd ü a:şam 275. Gele bir dem ~oyup şaff-ı ni'ali

Senüfi. ola bi-külli şadr-ı 'ali

9b 276. Tura şaf bağlayup \carşunda l}uddam Yedüfi büs eyleyen bula niçe kam 277. Bu nak.li bôd isitdüfi ez Peyember

Ki badimler olur mabdum mul}arrer 278. Buyurmuşdur gerü Sultan-ı ekrem

Ki ~avmüfi seyyididür badimü'l)~avm 279. Anuii-çün ral:ımeten li'l- 'alem1ndir

Anufi-çündür şefi'u'l-mü~nibindir Ameden-i nilufer

280. Gelür nilufer anda çeşmi giryan Açar yumar gözin meclisde J:ıayran 281. :r>:ararı yol<: şu üzre he·m-çü n~il

J:lal'avetle o;t<;ur ayat-ı T~nzil 282. Şalup seeefidesin şu üzre ol pak

'İbadet ~aşdın itmiş anda bi-bak 283. Riyazetle şararmış ruyı anıfi

l:Jaber virür bu işden buyı anıfi

274b burd ü aşaın : büred ü şam Fatih I; huı·d-i aşam Fatih II: burd şam KAS.

279 Bu beyit KAS.'da yok.

280a anda : daijı KAS.

28la nakil: e~il Fatih II, H. Mahniud, KAS.

282a ol pak: bi-bak Fatih I.

Şemsi' nin· Gülşen-Abad Mesnevisi 153 284. Siper tutmış başına şag u şolda

Turur l).aletle olda bir maP:alde Su'al

285. Su'al idüp didim ey zelır-i abi Nedür ].lalüfi bana vir-gil cevabı 286. Niçün yol,<; gayrılarla ibtilatufi

Ayaguii kilde terk itmezsin abufi 287. Şu üzredir rnekanun hem-çü zevra;].<:

Dilünde ba~-ıla val).şet var anca~ 288. N eden el virdi sana bu keramet

Ki ab üzre idersin bôş i].<:amet Cevab-ı nilllfer

289. Dehan a~çup o dem· ol m·erd~i bôş-l).al Çü s·a'ilsin didi benden cevab al 290. Ki ben bir ehl-i ].ıal idim cihanda

Gelüp seyrana gezdim In ü anda 291. Ne yire vardım-ısa bafia l,ıussad ·

Beni ta'n-ı ]).asedle itdi na-şad lOa 292. I:Iuzur-ı ].<:albime çün irdi no~şan

'İbadatım şafası buldu büsran 293. Çü vacib o1dı andan hicret itdim

Vatan terk idüp abır caya gitdim 294. Bafia tar oldı abır re b' -i meskun

Girüp deryada oldum .anda medffin

284b bir: bu Fatih I, KAS.

285r. id üp: itdüın KAS/ /zehr-i: zehhar-ı Fatih I .. 290a Ki: Çü KAS.

292b safası: kazası KAS .. 294b dery{ıda: deryayc>. KAS.

154ı 295. 296. 297. 298. 299.

Ç~ardum çilleler itdüm riyazet Bu l;ıalat üzre el virdi ketamet Bu kez şu üstine seccade şaldum Bu l;ıale şükr idüben secde ~ıldum Gelüp üstime silsen çekdi bançer Didi ey merd-i s.alus-ı mul).a~ar Bu baljca gösterirsin şatl;ı u tamat Bu istidracıfu dirsin keramat Safia mı ;l.<:aldı bu i?har-ı har*-Var-iken ekrem u a'lem balay~

I;Iasb-i l;ıal

300. Gelür bir yaftadan zanb* cefakar Dil uzadup olur olda sitem-kar 301. Zeban-ı-şeş-peri virür cerahat

Şu ]).aletleki olur ~atta'-ı raJ;ıat 302. Çü canım bu cefadan oldı bi-zar

Si per tutdım şabırdan anda na -çar 303. Çü şabr oldı penahım rahat oldum

Şafa buldum o dem bi-mi]).net oldum

295b balat: baiet KAS. 296a kez: gün H. Mal1mud.

298b dirsin: sen dirsin H. Mahmud.

Ha&an Aksoy

299a harık: hazık KAS.

b ekrem

li:

ekrem-i H. Mahmu.d/ /ekrem u a'lem: a1

lem u ek-rem KAS.

300e. Gelür: Gelüp H. Mahmud.

Başlık Başlık sadece KAS.'da var.

30lb k.;atta'-ı rahat: kat'-ı ezhat ıKAS.

Şemsi'nin Gülşen-Abad Mesnevisi 155

Nasihat-ı

_.

... nilüfer be-zeban-ı hal

.

304. İşit benden bum iy merd-i şafi

Nedenlü ço\c olursa safia cafi 305. Tal),ammülle şabırdır ana l_(al].<an

!}:o atsun seng-i ta'nı safia na-dan 306. Senüfi bazarufi olsun da'ima I:I~

!):o tmma ne dilerse s'öylesün bal\<: 307. İşitdüfi A],ımed-i mubtar'a I:ıüssad

Didiler sal:ıir ü mecnün afia ad 308. Gehi şa 'ir didiler gahi ~aşşaş

İşidirdi tutardı ralı-ı iblaş 309. Geçerdi karıhan-ı J:Ial.<:I.<: bila-bak

Afia 'av'av iderdi kelb-i na-pak lOib 310. 'Ke1sad irmezdi andan karıibana l:lasaset irdi ancak. ol sükkana 311. Yüri J:Iak.;J.<-ıla eyle kar u bazar

Selamen di safia kim olsa azar 312. I}.o ballp Ualıl_<:-ıla ol m~ayyed

Rızasın gözle ol 'abd-i mü'eyyed 313. Ne gam senden e ger. razı ola I:Ial.<ıt<

Ser-a -ser sana düşmen olsa bu balk, 314. Gazab itse safia Rabb-i tüvana

Müfid olmaz rıza-yı cümle-eşya 315. Şafa sür sana ger na-dan atsa seng

Çü şili-ı meyve-darsın eyleme neng

304g benden bum : bum vü benden KAS./ /şafi: şufi Fatih II., H. Mahmud,

308e, şa'ir: s.fı .. bir KAS.

156

316.

317.

Yemişii agaca çôban u na -dan Çomagm ata-geldi tınma ey can Siper ~ıl şabrufiı başuna der·viş Bu mürseller yolıdır olma dil-riş

I;Iikayet-i münasib ez-zebanı nilufer 318. Didi bir dernde berr bir baga vardım

Naşil).atlar bulup bôş çağa irdim 319. Görürem anda bir bôş şab-ı bala !):.atı mevzun u ra 'na mi§l-i tuba 320. Veli başında: var bir seng-i na-pak

Ki mul).kem tutmuş anı şöyle · çalak 321. Su'al idüp didim ey şab-ı ni'met

Nedir başufidaki bu seng-i mil)net 322.. 'Didi !bir demde !bir çôban-ı na-dan

Başuma atdı bir seng-i bey-aban 323. Şıdı ol şabumı ben meyve dökdüm

!):.abul itdim anı başumda tutdum 324. Bu fabrumdur ki ger şah-ı mugaylan

Olaydım atmaz-ıdı anı na-dan 325. Bu ma'niden budur seng-i keramet

Kemalüme virür her dem şehadet

316Pı çoban u: çoban-ı Fatih I.

b geldi: gelmiş Fatih I.

318a ben: KAS.'da yok. 319a anda: KAS.' da yok. · 32la· · ni'met: ral_ımet KAS.

b mi.Q,net: zal_ımet KAS. 322b bir: bu KAS.

323b itdüm:· id üp Fatih ı.

Şemsi'nin · Gülşen-Abad Masnevisi 157

ııa:

326. Anufiçün tutınışam baş üzre anı

Ki bundan 'ibret ala reh-rev.anı

327. Bu mi)J.net-banede umma emanı cefa çek bunda gözle cavidanı

328. Çü ral}.at menzili oldur bilürsen Yola gir şıd!s-ıla şftfi erisen 329. Dilersen bırmene düşmeye cemre

l):ula;tG tutma ~adi§-i zeyd u 'amre 330 .. Veli bu mürşid-i kamilsüz olmaz

Tuyarsafi J;ıali bu iş. ansuz olmaz 331. Anufiçün ben dabı bu cem'a geldüm

Bu :?ulmetden rehaya şem'a geldüm Ameden-i nergis

332. Gelür nergis bu meclis içre mestan Olup naşıJ;ı o~ur ayat-ı l):ur'an 333. Gözin açup cih:ana <<fa 'te bir» dir

Bu ahvale

_.

katı ~ • .. bir mu'tebirdir 334. Ki eşya ma?Jhar-ı I:I*-'dır ser-a-ser

Mezailıirde :?uhftrın gör beraber 33'5. Gözüfi aç bu elliana ~alma 'amya

ŞaJ;ıayifden o\9. esrna-i ~üsna 336. Neler söyler safia evr·ak.-ı eşcar

Gel ol~ı her birinden ders-i esrar

327a mi.lJ.net-ijanede: miJ;ınet-baneden KAS.

32·9b zeyd u: zeyde vü KAS.

330b 'fuyarsafi· }J:ali: Yolun yafiulma KAS. 331b şem'a: sem'a KAS.

333b J5:atı: ].canı :Fatih II, KAS. 334a eşya: her şeyı KAS.

b beraber: birader H. Mahmud, Fatih I/ /~uhurın gör beraber:

ıuhürını eyle ezber K:AS.

ısa

ll b

Hasan Aksoy 337. Tuyasın her vara~dan bir· kitabı

İşit <<inni ene'llah» dan bitabı 338. Olupdur her vara~ bir sifr-i men§ur

Ledünni 'ilmidir man~um u mensur 339. Bunuii içindedir hep levl) u kürsi

Ülu'l-ebsar okur anealk bl.l dersi • ·.•. r•,

-340. Bu mektebden ne tuysun merd-i na-dan Ki levl)in yumamışdır hem-çü tıflan 341. Gerekmezdin J.9.lursafi lev~i sade

Ma'arif l)arfi yazılur küş·ade 342. Bilürs·efi name-i I:Iak.,l{drr bu evrak.;

O;t;urlar l)arf-i remzi şaJ.'ı;ib-ezv~ Su'al

343. Bu esrarı çü nergis itdi ifşa ~atma varup itdim söze inşa 344. Didim ey bilsitanun merd-i mesti

Şikest idim sözüfi virdi- düristi 345. Nedendir da'ima mestanesin sen

Bu nat' üzre neden ferzanesin sen 346. Gözüfı açıJ.51 ·@ricek aüt.abı

Gime olsa yuma.rsan hem-çü habi 347. Ne gördi 'ayn-ı şems içinde 'aynufi

Ana da'im mukabildir cebinüfi. ,.,

336a evrak-ı: evrak u KAS.

b ders-i: harf-i KAS. 339a levh u : lev.h-i Fatih I.

34lb .b,arfi · yazıh.ir kCı.şade: l).arfini yazarlar anda KAS. 3~6a Gözün açık göricek: Göz açarsın göricek ·Fatih I.

$emsi1

nin Güişen-Abad Mesnevisi

Cevab-i nergis

348. Didi 'ibretle ba:ı.mıışam cihana I:I*i~atsüz ne ragbet in u tma 349. Bu ma'niden ba~aram afitaba

Ki terbiyyetde ma?hardır cenaba 350. !}açan tolunsa gelse leyl-i hicran

Açılmaz çeşm-i bi-bab.tım pes ol an 351. Gözüm ol dem yumaram hem-çü bufte

Görünmese açılmaz hefte hefte 352. Ki bar olur bafia hep rfı-yı agyftr

Sez'adır gör olanı ru-yı dil-dar

Naşibat-ı nergis

353. Gözünden içmek istersen şarabı

I:I~ik.,at gözle şufi ko serabı 354. Virilmişdir safia bu mu-yı müjgan

K'anı dam eyleyesin eyle ~'an 355. Anı dam eyle 'an].ca vü hümaya

Bülend ol ;t<:adrüfii irgür semaya

356. I;Ia~er eyle }J.a?;er ey ehl-i inşaf Şa].cın ol damı J.curma be-her eclaf 357. I:Iak.I].cat gözle gel aldanma na].cşa

Başiretle na~ar kıl 'arş ü ferşe

358. Silersefi ru-yı-eşyadan bu kerdi

Temaşa idesin bar icre verdi

351b Görünmese : Görünmezse Fatih I. 355b J.<:adrüfiı: J.caddüfii KAS.

356b damı: dam KAS.

16()

Hasan

Aksoy

359. O dem 'arş-ı 'ula görine ~errat Zuhur ide })~~at safia bi'?;-z;at 360. Gtde göfilüfi gtözinüfi bu ·n~abı Göresin ~atrede derya-yı n·abı ı2a 361. Anufiçün ben dabı irşada geldim

Bu meclisde güle feryada geldim Ameden-i sa'ir ezhar

362. Bu tertib-ile geldi cümle ezhar O~udum her birinden ders-i esrar 363. Şala ol dı dirildi 'baş u 'ama

Agaçlar şaf tutup geldi \<:.ıyama 364. Tutar her bir şab elinde bir kitabı

O~ur andan bulanlar fetl,ı-i babı 365. Şalar destini dir benden sebak. al

Ledünni 'ilmidir gel bir vara~ al

366.

I}:urıldı ]}al~a-i tev).ı.id-i abyar Eserdi bad-i cezbe beyne'l-eşcar 367. I}:urıldı çün bu .J.ıalet üzre şof.ıbet Zikirden can damağı aldı ıe~?;et 368. Derunı her birinüfi geldi cuşa

Çiçek şufileri geldi buruşa 369. Bu Maletden kimisi can1esin çak

İdüp destin kimi candan yudı pak 370. ,Kimi destarını başından atdı

Kimisi bır~.asın bammara satdı

360a Gide göfilüii gözinüfi: Gider göfilüfi gözüfide.n KAS.

~~msi'nin Gülşen-Abad Mesnevisi

371. Kimisi ney gibi ol dernde nalfm Kimi def gibi olmuş sine-guyan 372. Sem·a' eyler kimisi hem-çü gerdün

Kimi topraga düşmüşler diger-gün 373. Kimin bi-b.ôş idüpdür veed-i vacid

Kimi raki'le k.almış kimi sacid 374. Bu h.,alet içre bülbül oldı ;tea vval

O].cur esrar-ı tevl:ıidden biraz ~al 375. Bularuii vecdi artar lezzetinden

Şa:falar kesb iderler ~aletinden 376. Bular bu Q.alet üzre bar-ı rnekkar

}:Iased dendanını tlz itmiş azar 377. Ne vecdi var ne dilde huy u hayı

Yelakin iltizam itmiş cefayı

378. Uudaya fazı idüp ez mekr-:-i rnekkar . Ferag ehlini lutfuiidan nigeh-dar

12b Zümre-i şükufe gülün ?:Uhurın murad itdükleridir 379. Bul ar çün farig o ldı şo!l;ıbetden

Henüz gül çJl<:mamışdı balvetden 380. Çü 'b-aletden biraz buldılar aram Dönüp pes bülbüle itdiler ibram 381. Ki ey şeyb asitanında 'lcoyan baş

Döken 'aşl}ından anufi. her sel).er yaş

371b güyan: giryan KAS. 373a idüpdür: idüben KAS. 376a Bular: Bulur Fatih IL

378a gudaya fazı id üp: guda fazı eyleyüp Fatih ı.. b ehlini: ehline Fatih I, Fatih II.

380r. Çü:

Bu

KAS.

b pes bülbüle itdiler: bülbüle eylediler KAS.

i6:i,:

Hasan

Aksöy

382. NiyAzeyie bugün oi mürşide var Bizümçün l)a:Zrete lutfeyle yalvar 383. Ki cem' oldı :tcapunda bunca ap;bab

Olara lu1f idüp fet].ı eyle-gil bab 384. Ki hep 'aşık.larufidur ez-reh-i dur

Gelüpdür her biri müşt~ u mesrur 385. Olar ]fadden aşurdı intiıarı

Semaya çı~dı §'ahum .ah u zarı 386. Demidür idesin a~baba ·çare

L~aJiı merhem idüp zabm-ı b'are 387. İşitdi bunı bülbül itdi feryad

Didi l<;andan-durur bu murg-ı na-şad 388. Bilürsin 'aşık.-ı şeydasıyam ben

Bu :gül-şen içre bir rüsvasıyam ben 389. Bu besdıür ki bu cem'· içinde tenha·

Turarn bir kfışede bacletle şeyda 390. Benüm ;Qaddim de:gildir itmek ibram

Benem bir 'aş~-ı na-şad u na-kam 391. Benem çün '3.şı.J.5:-ı meşhur-ı M:a~~

Bu küstab,i degüldür ralı-ı 'uşş·a~

Bu matlabufi :lfuşülünde bülbülden me'yus olup benefşeye ibramlarıdır 392.. Çü me'yfıs oldılar bülbülden ezhar

Tanı:şdı birbiriyle cümle abyar 393. Benefşe bu işi görmek revadır

Bu 'arz-ı l,ıale ol varm~ sez'adır

388a Bilürsün: Bilürsiz Fatih II, KAS.

b gül-şen içre: bezm içinde KAS. Kas.'da bu beyitten sonra 274-349. beyte kadar olan kısım girmiş.

$E}msi'nin. Gülşen-Abad Mesnevisi 163 394. Ki budur işigünde hadim-i has

Bu cem' içre bunundur ralı-ı ihlaş 395. Didiler ey benefşe 'azm-i :!$:al it

Varup ol pire bizden 'arz-ı J;l;al it 13a 396. l;Iu:iurunda olursın her sePıer şam

Senüfidür pes bu işde 'arz u i_\(da.m 397. Dehan açup didi ey cem'-i ibvan

Bilürsiz hane-i halvetde piran 398. Bulurlar «li-ma'allah>> dan numune

Anunçündür düşerler bu kümune 399. <<Ebitü» hanınu:fi mihmanıdırlar

Bular ol 'alemüfi su1tatindırlar 400. Bu den1 itmez bizimle gerçi baz·ar

Olursam ben olam bu işde ~zar 401. Deyüp gül işiginde .~odı başın

AJsıtdı 'ayri-ı rengin ile yaşın 402. Niyaz-ile didi ey ;tcutbu'l-a~ta'b

~apu:fida munta?;ırdır cümle al.lbab 403. L~an-ile dilerler olalar şad

Nesimüfiden bulalar ralı-ı irşad 404. Şaçasın '.aleme bu-yı mutarra

Şemimüftle tola hep bag u şa];ıra 405. Safia minher ola bag içre gül-şa)J

Ledünn! 'ilmini oJ.cuya eşyab

397h Bilürsiz: Bilürsin H. Mahmud.

400n itmez bizimle gerçi: bizimle gerçi olma KAS. b ben olam bu işde: ben bu işde olam KAS.

401e, başın: _pa,şı KAS. b yaşın: yaşı KAS.

406. İııitdi bu sözi çiin kan-ı 'irfan Keremden cilııa geldi b$-i i.Q.san · 407. Didi vaJ.ıdetde gerçi kfunurfuıım'

Tecerrüdle bu dem pir-i civanım

408. Ki val;ı.det 'rueminde 'ömr-i yek-dem Hezar sal 'öinr-i keııretdendir aledem 409. Veli taliblerin ııev;Js:-ı ~ası

Beni ce?;b itdi ol dem mübtelası

410. Demidir mlnbere idem şu'ı1dı

Bu dem irşad içün idem ;tcu'ı1dı

411. Bu gül-ııen cami'inde cümle şı1fi

Olup ~azır içeler 'cam-ı şa.fi

412. Benefııe çün getürdi anda müjde

Şafadan geldiler her biri vecde

Bir sel;ıer gülün minber~i ııaba şu'ı1d itdügidir 413. Çün itdi taşliye. billbill seJ.l:er-gah

Ç:Qcar gül minber-iııaua be-na-gah 13b 414. Görüp ruyın k.amusı oldı mebhı1t

Bu nası1ta bacalet virdi lahı1t

415. Çi-ger açmaz ağzın niçe eyyfun Veli söyler idi bı1yı ser-encam

406a İşitdi bu sözi çün: Çün işitdi bu sözi KAS. b iJ;ısan: 'umman KAS.

40Bb 'ömr-i !lı:e~retdendir: keııretinden-durur Fatih I.

409a likası: şafası KAS.

4lla di.mi'inde: cami' içinde Fatih II.

412b ş·a.fdan · geldiler: Safasından. gel ür Fatih I. 414a mebhüt: bi;..hüt Fatih I, KAS.

415e, Çi-ger: Egerçi Fatih III/açmaz: açmadı KAS. b ser: bunca KAS. ·

Şeiil,Sj!niı:). . Gülşen-AbM Masnevisi 416. 417. 418. 419. 420. 421. 422. 423. 424. 425. 426. 420e, b 42ıa 422b 4251:'. b

Şenalar o~dı billbill firavan Esüp bad-ı saha pes oldı ]Jandan DeMnın açdı itdisinesin ~ak Girüp meydan~ı şev~a oldı çal8.k .

Ma'arif _ma]Jzeninden açdı babı . ...

--Okur her bir varakdan bir ~. ~ "

.

..; kitabı Çü meclis içre şaçdı 'ıtr-ı taze Abiri kimse ·aımazdı piyaze 'fuyaldan huyın anun müşk-i tatar l):alender veş girer. bir bôsta ]Jıin-Mr Dükanın yapdı hep 'ıtr ıssı 'attar Be-a]Jır aldılar aiia baridar l;facaletden ~amu ezhar-ı ]Jôş-bı1

Başın aşaga şaldı hem-çünan mu Gehi mestane val).detden urur dem Şolar yüzin uyarur anı şebnem Gehi söyler :tıal<:ayil<dan mu'amma Gehi esma yüzinden geh müsemma

Gehi tefsir iderdi · gahi te'vil Şunı kim vermedi envar-ı Tenzil · Şu defilu kesf-i·esrar itdi derhal _...

_....

ıs:amuya oldı anda J.ıall~i eşkal

-Tuyaldan büyın anun: Çüobüyın tuyı;ı,ldı· a17.da KAS. : · · girer: girür H. Mahmüd. . ·

ıss: işi Fatih ı.

aşaga: ayaga KAS. Bu bey;itten sonra.KAS.'da-,şöyle .. bir beyit mevcuttur:

Gehi açdı derünundan .. ktınüzı ·

Lisan-ı gayb ile söyler· rumüzı.

gahi: gılli KAS. envar: esrar Fatilı II.

166 14a 427. 428. 429. 430. 431. 432. 433.

434.

435. 436. 427a 428a b 429a 430a 431a 434a b 435a

Fenaya itdi a]Jır anda irşad üir ey erb8;b-ı cem'-i gül-şen-abad Bu cem'in far;Js;ı vardır eylen i?;'an Bu cem'iyyet olur tezde perişan Mu,~arrerdir bazıfını her baharuii Şoiiı leyl oh-sar ahır neharuii Gurubu vardır öniiide tulu'ufi Uşuli var-durur la-:büd furu'uii Çü dünya fer'-i uibradır bila-rayb Bu fer'i ?:ahir olmuş aşlıdır gayb

Bırak. fer'i yapış aşla müdarn ol Sa'adet içre şufi müs'tedam. ol

l.Iazanından emin ol bu dhanufi BeH1sından balaş ol in u anufi

Su'al-i sa'il be-gül

Çü neşr itmişdi gül anda nükatı J>.amunufi bal olupdı müşkilatı Veli bilyında J.caldım anda teşne Ta.Zarru'la yapışdımı gül peşine· Didim ey gül-şen-abad içre şeh-var J>:ula~ tut bana lutf it müşkilim var

· alJ.ır anda: anda ab ır KAS.

eylen:eyle Fatih II, KAS.

tezde: tezcek Fatih I. · .. lJ.azanı: ]Jarabı Fatih I.

vardır önifide: var önifide her KAS.

fer'-i ulJra: fer'i alJıret KAS. gül anda: anda .gül KAS.

olupdı: olundı Fatih I.

Hasan Aksoy

Ş~ın.si'nin Ç-ülşen-Abad Mesnevisi

437. Bu bu-yı dil-firibi J_candan aldufi Ya bu reng-i garibi !fandan aldufi 438. Ne kanın 'ıtrıdıranı 'ayan it

Bana bildir o kanı hôş beyan it 439. Didi kanın şorarsan şab.a var-gil

Bana andan gelüpdür ana şor-gil 440. Tenezzül eyledüm pes şaba fi'l-l:ıal

Didim ey gül budagı eyle :ifzal 441. Güle senden irişmiş bu-yı can-babş

Bu matlab-çün safia geldim sürüp rabş 442. Beni redd itme J.capufidan 'ay·an it

Bana ol bu-yı mahfiden beyan it 443. Didi lözdekden aldım ben de anı

Şorarsan var ana şor sen de anı 444. Varup ôzdekden anı s·a'il oldum

Gedayım her ;l.<apuya ma'il oldum 445. Tazarru'la didim ey merd-i ma'ni

Muradım var ~apufida vir-gil anı 446. Güle buyından itmişdim su'ali

Sana gönderdiler di ],lasb-ı P:ali 447. Senin midür anı sen ~andan alduft

o

bu-yı can-fezayi ].<:anda buldun 448. Didi ben ~andan vü ].<:andan bu iJ;ıalet

Beni ~o bende yoJ.sdur bu ker·amet

440a pes şaij.a fi'l: ben şab.a der. KAS. 444b ma'il : sıl'il KAS. .

445b k.,apufida : k.atufida Fatih I, Fatih IL

J67

. .. ··•,•.

1.63 Hasan Aksoy

449. Veli kökden gelüpdir bana ol buy Bana andan gelüpdir ol güzel huy

450. Anı sen a:fia şor kim aşl-ı eşya Odır ma;l<;şuduii andan ~ı temaşa 14b 451. Tenezzül eyleyüp pes b'fba vardum

Yüzüm hakine sürdüm şeyija vardum 452. Didim ey cümlenü:fi aşl-ı uşuli

~apufia geldi bu 'abd-i fuzuli 453. ~apu:fida :Q.aceti.im var etme merdud

Kerem kanısın itm,e anı mesdud

454. Ki her bir ]s:apuda itdüm terane ~amu redd itdiler düşdüm fesane 455. ·Şikurum özleyüp bu baba geldim

~oyup P,şrı ülu'l-elbaba geldim 456. Beni şalma keremden özge baba

Ki ta~at yo~ ciger döndi kebaba 457. D idi ey müdde'ı ey yolda 'ay yan

Sana minnelt mi var. oldunsa ta 'ban 458 .. Ciger anma~ bu yol içre hatadır

Bilürsefi za:tımeti saiia 'atadır 459. Cihan u

can

ıanıl·maz ıbunrla heyhat

Yalınca git yorulmıa iste il)acat

450a aşı: ehl Fatih I.

b maJs:şudufi andan J.<ıl: mak.şlidı ).<ıl andan KAS.

45la pes: ben KAS.

455e. Özleyup: izleyup Fatih II, öz'leyü-ben KAS.

Şemsi'nin Gülşen-Abad Mesnevisi 169

460. Bu yolda der-be-der ol turma sa 'il

I:Iarim-i ka'beye olınca vaşıl

461. Muradın bulmadın bu yolda merrlan Oturmadı bu iş şanma ki asan 462. Yüri var bake şor ol bu-yı mal)büb

Bana andan gelüpdir şöyle mergub 463. Çü göçdüm ol finadan bake vardum

Deme bake veli eflake vardum 464. Yüzüm bake urup itdüm niyıazı Didim ey talibinün dil-nüvazı 465. 'Ata-yı I:Ial.d~.'a sensin ma?lıar-ı baş

Kime eylikler eylersin bi-iblas 466. }$:apuftda I:ıacetüm rvar bôş-reva ;ta.l

Mariz-i ~acetim şahım deva ~ıl 467. Güle bilyından itmişdim su' ali

Sana gönderdiler abır bu ~aH 468. Keremden söyle ol budan nişane

Beyan eyle beni şalma yabane 469. Didi ey talib-i bu-yı I:ıa~ltcat

'AcUI olma bu yo1da itme minnet 15a 470. Sana besdir ki yolunda olasın

İzin izle yolunca git bulasın 471. Bana barandan irdi ol sa' adet

Afta sor kim odur ehl-i emanet

46lb iş sanma ki: işi sanma Fatih I, Fatih II, KAS. 465b eylikler eylersin: eyliklersin IH. Mahmud. 41le. . ol: bu KAS.

·ı 70 HMan Aksoy

472. Göçüp andan yüzüm barana tutdum ij:Uzurunda turup .ço~ labe itdüm 473. Tazarru'la didim ey ab-ı neysan

Su'alim var ~apunda eyle ttısan 474. Gülilli büyını senden geldi dirler

O ]J.al'atı güle ol virdi dirler 475. Bu işde der-be-der geldüm k.apuna

Şorar-ven anı senden l).azretüne 476. Bana ol bu-yı lahüttan nişane

l:laber soyle -şeha itme bahane 477. Didi ey talib-i miskin-i pür-zar Talebde şadık.-ısan olma azar 478. Bu yolda zaif.ımet olmayınca yare

İrişilmez yüri olma figare 479. Bana bu matlabıfı ehr-i hevadan

İrüpdür afta var tıtalma şafadan 480. Bana andan gelüpdür ol emanet Afıa şor ol bilür andan dirayet 481. Çü me'yüs oldum andan ri.J.:ılet itdüm

Bu menzillerden abır hicret itdüm 482. İr:i.şüp merl).aba itdüm seP.Aba

Su'alim arza ].<ıldum ol cenaba 483. Didim ey hü hevasından baber-dar

{$:apuiia geldi bu dem talib-i zar

473b J.ç.apunda: J.ç.atunda ~Fatih I. .

Şemsi' nin. Gülşen-Abad Mesnevisi 171 484. Düşüp elden ele avare oldum

Gülün buymı senden şora geldüm 485. Sana gönderdiler her ~anda varsam

Seni bilür ,dediler her kime şorsam 486. Safia l_\andan irişdi bu-yı canim

Bafia kanın baber vir eyle ihsan 487. Beni ilden ile a vare itme

Şifa it derdiine ·bi-'çare itme 4:88. Didi ey talib-i esrar-ı lahut

Bu meydanda şorulmaz resm-i nasut Eıb 489. Bunun ser-mayesi avarelikdür

Bu derdin çaresi bi-çarelikdür 490. Bunun encamı hayranl~dur ancak

Bunun ·ma'murı viranlıl.<:dur el-l;ıak. 491. Bu bunufi ben dal]ı avaresiyem

Bu derdün ben dal}ı bi-çaresiyeırt 492. Tuyaldan c.an meşamı bu-yı razı

Kirnesne bulmamışarn çare-sazı 493. I)::ararım l.<:almadı oldum hevayi

Yilüp derdüme bulmadum devayı 494. Bana bad-ı hevadan geldi bu şan

Afta şor kim ol eyler .anı tibyfm 495. Bi-külli sa 'y id üp ir düm h ev aya Sü' alim arZa. J..nldum ol fenaya

484?, oldum: geldüm H. Mahmüd.

487a ilden ile: elden ele KAS., H. Mahmud, Fatih II. 490b el-l).a).c: anca'te ·Fatih I., KAS.

492b bulmamışaın: bulmamışdım KAS 494e.. bu: ol KAS.

496.

497.

Didi ey tilib-i bU-yı }l~t

Talebden ~a eyle sa'y ü himmet Bana milk-i 'ademden geldi bu bfı

Yol<; olursafi tuyarsm anı her su 498. 'Anaşır cübbesi olduJs,:ça ber-duş Varılmaz ol araya eylegil Mş

499. Fena-fi'llah olanlar varır anda Beka bi'llah olanlar varır anda 500. Vücudundur o rub-sarufi J;ıicabı

~yarsafi kendüfie ;t<:al\car n~abı soı. Vücudun J;ıaşılı ç~ dü-cudur

Bu ma~uda iki I;ıabbe girevdur 502. Geçersefi l;ıabbeden mal;ıbub alursın

Virüp bu be~e-i mergub olursun 503. Veli vardır dabı sende be~aya

Anufiçün itmedün derk baf·aya 504. Girü dön irmek istersen murada

Göçüp menzil-be-menzil ol fütade 505. Girü var I;ıa.Zret-i verde selam it

Nice müddet işiginde Jpyarn it

506~ Senüfi andan-durur yine fütftl;ıufi

Sana andan eriser J.ıa?+~ı rfı\ıufi- _

497a bu bü: ol büy KAS.

502a alursın: olursın Fatih I, KAS. 503a sende: senden KAS.

504b fütil.de: fenada KAS. 506a fütül;ıufi: füyüzufi KAS.

b eriser: geliser KAS.

-~Şem.Si'nin.Gülşen-Abad Masnevisi

16a

507. Ne denlü eylerise ol bahane I);o telvini ş~ gitme yabane 508. İşitdüm bu sözi girdaba düşdüm

Ciger mecrılh olup bı1n-abe düşdüm

509. Muradımdan çü oldum bunda me'yU.s Bu dem tutdum :Zarılri seyr,-i ma'kus 510. Veda' itdüm havadan .eJbre vardum

Sel;ı:ab-ile gezüp barana irdüm 511. Yağtıp baran-ıla topraga düşdüm

Sirişt olup o dem aşla :t<:avuşdum

512. Çü kökden özdeke andan da şatJ.a

Varup andan ulaşdını piş-i şeyba

513. Niyaz itdüin J;ı.u.Zılrunda olup dal

Yine itdüm cenB.:ba arz-ı alıvar

514. Ta.Zarru'la didim ey mürşid-i haCI.

~apufi.da bende oldum itme azad' 515. Çü sensin ka'be"i maleşild-ı 'uşşaJG

~o devr ide cenabufi. 'abd-i müşt~

516. Çü canrm senden aldı bU-yı yarı Şafa bilür anu:iiçün za.bm-ı harı

517. Cefa-y-ıla da.bı hicrana şalma

Bu 'umrfuıdan beni virana şalma

518. Beni avare itdü:ii nice eyyam Heva :iJ.91mine irdüm ser~ncam

508 Fatih I.'de b mısramdan sonra 512. beyte .atlanıyor. · ·

5ıoa itdüm: idüp, KAS.

515b Ko: Çü KAS.// ide: idem KAS:

i'N Hasan· Aksoy

519. Yine sende didiler ol meraını Bana reddüfile irgürme -garamı 520. Olursam zabme-i bar-ıla ma-şa

Bıra).gnam ct~tmenüfi elden fe-l)aş·a 521. Çü sensin ;l<?.ble-i amal-i tullab

Dabı dönmem cemalün cana mii)rab 522. İşidüp şefk,:at itdi bu gedaya

Cefayı ~odı yüz tutdı veıfaya 523. Didi ey talib-i mehcür-ı pür-zar

Bu seyrüiiden ş~ınup olma bi-zar 524. Yedüfi ger her. ~apudan zabme-i red

Veli sedd olmamışdı bab-ı sermed. 525. Egerçi olmadufi ma~şuda vaşıl

Vel·akin çqıc. feva'id oldı 'J;ıaşıl

1'.r%1f

526. Ki her bir k,apudan bir P.j.şşe aldun Mul)abbet mUQıkem oldı yine geldün 16b 527. Safia bildirdi firk.at k.adr-i vaşlı

Tema·şıa eyledün hep fer' u aşlı 528. Tabayi '· rütbetinde oldun agah

Bu yolda gahi guh oldufi gehi gah 529. Gehi nami olup buldun terak.ık,:i

Cev.amidle gehi itdüfi telal.%1 530. Gehi ab-ıla oldufi şöyle seyyal

Gehi bad-ıla her bir suya meyyal

520a Olursam: Alursam Fatih I.

5241:'. ger: pes KAS. 527a vaşl: aşl Fatih I.

528a .rü:t,betinde_: ray:J;>den KAS. 530n seyyM: meyyal Fatih I.

Şemsiinin . GÜlşen -Abacı Mesnevisi

531. Al up her birisinden bir kemali Gerü geldün tuyup pes \lasb-ı ~ali 532. Bizüm-çündi çü devr-i bab-ı agyar

I:I~i~atda medarufidı der-i yar 533. Bu hicr oldı safia terbiyyet-i

bas

Irak.).~da bulındı ralı-ı ihlaş 534. Deme ıbu lhicr ü alamım cefadur

Safia ma'ni yüzünden bu vefadur 535. Çü isti'dad-ıla geldüfi k.apuya

I:I~i~at gözle ]J.azır ol tapuya

536. J.Ia~ay~ ma'denidür veeh-i mutlak. Bu eşyada görinen odur el-1,1~ 537. Beni !gl dı bu reng ü bu ya ma~har

Şu'ünıdır anun bu şan-ı enver 538. Beni ~o ~i-şu'ünı gözle şufi

Me?ahirden açasın cam-ı şafi 539. Çü himmet irdi ;tcaldırdım ni~abı

Gözüm açıldı ref' itdüm l)icabı 540. I:Ial$:il.<at bilyın aldı can dimagı

İşitdi s1rr-ı val)detden J.culagı 541. Vücudum şehrinüfi fetp, oldı babı

Görürem bende imiş ol cenabı

53lb hasb-i: H. Malımüd'da yok. 532 Bu beyit KAS.' da yok.

i7$

e. Bu mısra Fatih I.'de şöyle «Bizim-çün der olupdur bab-ı

afzyAr»

533a hicr: hicrüfi KAS.

176

17a

542. Veli 'aks-i cemal imiş o ?:ahir Afta mir'at imiş cümle metabir 543. Şıdıın mir'atı 'ayn oldı şuhudum

O 'ayne doymadı 'ayn-ı vücudum 544. Gül ile gül olup harıbıraıcdım

l):.amusın ateş-i val),det de y~dım

545. Çü buldum ibtidada intiliayı

Afia ınir'at idindim ma-sivayı l:Jatime-i ki tab ·

~. l:Jaber tuyduii mı ey şUfi-i talib Nedir bu ortada a'le'l-metalib 547. Sülük emrini itdüm sana ta 'lim

l:Ia~ay~dan biraz irşad u ta 'Um

548. Mürid ü şeybuii adabından imla

İdüp andan birazcük ~dım inşa

549. Bahane eyledüm ezhar u verdi Beyan itdüm safia aıJ.:ıval-i derdi

550. Gerekdir tuyasın bundan rumüzı l):.azasın gar-ı ~albüfiden künuzı 551. Ola işbu kitabım safia gül-şen

Şaf,ası bi-beha fe!Q.vası ruşen 552. Balıarına bazan irmez müebbed

Şafa bezminde ol bunda muballed

542a o: bu KAS.

544 KAS.da bu beyitten sonra şöyle bir beyit daha. var. Beyanı istedüm şehrimde buldum

Gezüp '~lfa)p pes enfüsde buldum 546a tuydufi mı: tuydum ki KAS.

Ha~ Aksoy

$emsfnin Gülşen-.A:bad Mesnevisl

553. Veli budur vaşiyyet safia ey

yar

~>;açan dirsen bu gül-şen içre ezhar 554. Unutma Şemsi'yi bayr-ıla yad it

O!su bir fatil)a canını şad it 555. Bagışiayıp afia idersen il).san

Birine on vire ol Rabb-i mennan fi't-Tarih ve't-tesmiye 556. Diledimki diyem tarib-ile ad

Didi hatif dilümde Gül-şen-abad 557. I:Iis·ab ey le bu §ani mışra 'ını

To~uzın tarıJ_ı idüp bul anda 'aynı

Va]s.;a'a'l-ferag min kitbetihi bi fa'Zli'llahi ve ra!J)metihi en-na!fıl el-fa;I5:ir I:Iüseyin b. I:Iasafi eşlaiJ).allahu

şanehuma fi evasitı Ramazan sene 1063