r T -
¿ j o t e r o
Tarihi eserlerimiz göz göre göre kayboluyor
m • ■Amacından uzak...
D aıüssüeda M ehmet Ağa Sebili
Divanyolu’rıun, köşesindeki Sinan Paşa Sebili, 1969’da ISO lira aylıkla “Sebil” olarak kiraya verilmiş. Bugün aylık bedeli, 55 bin lira. Büfe ola rak kullanılıyor. Bakımsız ahşap saçaklarına takılan floresanlann yanısı- ra, mermer tezgâhı da, sıralanan gazete ve dergilerle örtülü.
Özelliği kaybolmuş..
Beşıraga
Sebili | oldukça bakımsız.
Deri giysiler satan bu dükkânın 1580’de inşa edilmiş bir sebil olduğunu anlamak hayli güç. Turuncu branda göl geliği, beyaz badanalı dış cephesiyle şirin bir dükkân
işte. Orijinal taş kaplama duvarlarına çakılan kahveren gi tahtalar, deri giysilerin teşhiri için kullanılıyor. 1968’de 400 lira aylık kirayla ihaleye çıkarıldı.
Yeşildirek’de Kızlarağası Beşir Ağa tarafından 1745’te yaptırılan seb i lin manav mı, oyuncakçı mı, yoksa Tekel bayii mi olduğunu anlamak hayli güç. Kentin önemli bir turistik ve tarihi alanında bulunan, en kötü kullanılan sebiller arasında.
Sebiller r sefilleri eynuyo
O S M A N L I L A R
döneminde özel günlerde şerbet ya da
helva dağıtmak amacıyla yapılan sebiller, günümüzde
deri, hediyelik eşya dükkânları, matbaa ya da büfe olarak
kullanılıp, kaderlerine terk ediliyor
TÜRE ÇELİKOĞLU
D
ondurucu soğukların arasına serpiştirilmiş, bahardan borç aldığı mız günlerden birinde, fotoğraf makinemle İstanbul’u görüntülü yorum.» B M * Kentin güzellikleri, batan gü neş, çarşaf gibi bir deniz, Anadolu’nun bağrından kopup gelmiş bocalayan insan lar, koca kentin yükü altında ezilmiş köp- rüaltı çocukları değil bu kez objektifime al dıklarım. Mimarileriyle gözalan, günümüz deki hor kullanımlarıyla ustalarının kemik lerini sızlatan “ Sebiller” modellik ediyor bana...
Anadolu'da Selçuklular zamanında ya
pılmaya başlanan sebillerin sayısında, Os manlIlar döneminde artış olduğu biliniyor. Sayıları bir dönemler 125-130’a ulaşmış. Ancak zamanla çoğu ortadan kalkmış ya da kaldırılmış. Bugünse, 70 kadar sebilin adı var vakıfların kayıtlarında...
Amaçsız kullanım...
Hayır kurumlan niteliği taşıyan, padişah lar, saraylılar, devlet büyükleri, zenginler ve mali durumu elverişli kişiler tarafından yaptırılan sebillerde, bayram ve kandil gün leri halka parasız şerbet ve helva dağıtılır mış. Ne var ki, bugün hayır yapmak bir ya na, çeşitli adlar altında deri giysiler dükka nı, matbaa, hediyelik eşya ya da büfe ola rak kullanıma açılan sebilleri, harab etmek için yarışıyor gibiyiz...
Koca Yusuf P aşa Sebili
Çürümüye
yüz tutmuş...
Fındıklı’da bulunan Koca Yusuf Paşa Sebili, 1787’de yapılmış. Fazlaca harap olmamakla birlikte, cephede ince çizgiler halinde dolanan bezem eler
farkedilemiyor... Ahşap saçağı çürümeye yüz tutmuş sebil, bugün çay bahçesi olarak
kullanılıyor. Vakıflar bu sebilin eski dönemlerde olduğu gibi özel günlerde parasız helva, şerbet, su ve meşrubat dağıtımında
kullanılmasını amaçlayan çalışmalar yapıyor.
Nuruosmaniye Camii Sebili | Güzelliği
l--- --- — --- -
J görülmüyor...
Osmanlı Barok yapılarının ilginç örneklerinden biri olan Nuruosmaniye Ca mii Sebili özellikle saçak işçiliğiyle hayranlık topluyor. Ne var ki, mermer cephesindeki kitabeler, sütun başlıkları ve pencereler üzerindeki motifler, dükkan sahibinin orasına burasına gelişgüzel astığı turistik eşyalardan görü
lemiyor. Ya da ikinci planda kaiıyor. 1 Ocak 1947’de sebil olarak kiraya ve rilen Sebil’in bugün aylık kirası 62.790 lira...
Damat İbrahim Paşa Sebili
Matbaa olarak
kullanılıyor...
Yapım yılı 1718. Bugün matbaa olarak kullanılıyor. “ Nikâh-düğün davetiyeleri kartvizit ve bilimum matbaa işleri yapılır” yazılı bir levha, demir şeb ek e lerin üzerine asılı duruyor. Damat İbrahim Paşa Sebili de diğerleri gibi, “Se- bil” olarak 1949’da 187 lira 50 kuruş bedelle kiraya verilmiş. Bugün kirası,
1.600 liraya dek yükselmiş. Ancak 37 yıldır herhangi bir onarım görmediği
i
için harap durumda bulunuyor. 11
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
