KENTYAŞAM
m m * L xM U â'\İ i
*' \»w»/* '
. __
't â b i* * * * - • '» » «<i)r... .,„_ .M m tB S i"' : İ ff i^TIM 'llifH linrH ^T H fflffl^TT 558” *^”^ ^ .
TARİHİ KÜÇÜKSU ÇAYIRI (!) — Kayık âlemleri kadar eğlenceleriyle de tanınan Küçüksu Çayırı şimdi bu görünümde. Ağaçları kesilmiş çıplak bir arazi. (Fotoğraf: Remzi Gökdağ)
Küçükgu’yu yeniden kazan m ak
REMZİ GÖKDAĞ
İstanbul’a doğanın armağanı olduğu söylenen Küçüksu Çayı rı, yanlış karar ve uygulamalarla son 50 yılda doğal güzelliğinden çok şeyler yitirdi. Bugünlerde ağaçlan kesilmiş, çimleri yok edilmiş çıplak bir arazi görünü münde olan Küçüksu Çayın’nrn yeniden kazanmak amacıyla bir çalışma başlatılıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce pro jesi tamamlanan Küçüksu Çayı rı düzenleme çalışmaları, çayı ra tarihi ve doğal kimliğini ye niden kavuşturmayı amaçlıyor. Bir zamanlar “ Asya’nın tatlı suları” olarak ün yapan Göksu ve Küçüksu dereleri de bozulan çayır gibi doğal güzelliklerinden çok şeyler kaybetti. Berrak ve tatlı suların aktığı Göksu ve Kü- çüksu’ya önceleri birkaç yapımn kirli suları karıştı. Çarpık kent leşme ve sanayileşmeden nasibi ni alan dereler zamanla kanali zasyon niteliği kazandı. Kayık âlemleri kadar, eğlenceleriyle de tanınan geniş çayırda Spor Aka demisi gibi büyük ve ölçüsüz te sislerin yapımına izin verildi. Çayırda kurulan spor tesisleri ve seralar bu tarihi çayın günden güne daralttı. Son olarak Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün
şantiyesi olarak kullanılmasına izin verilen çayır gözler önünde katledildi.
Eski bitki örtüsüne uygun ağaç ve çalı cinsleriyle yeniden düzenlenecek çayırda, eski iske le binasının restorasyonu ile çi çek sofaları yapılacak. Sakin, doğal özelliğini tekrar kazandır maya amaçlayan projede, çayır da geleneksel özelliğine uygun olarak mısırcılar için bir yer ay rılacak ve gezi yollarının çayırı fazla bölmemesi sağlanacak.
Proje alanının en geniş mey danım oluşturan çeşme çevresi taşıt trafiğine kapatılarak özel olarak yapılmış, mısırcılara ve dondurmacılara ayrılacak. Alan içindeki yaya yollan eski örnek lerine ters düşmeyecek genişlikte yapılacak ve kenarlarına ağaç lar yerleştirilecek. Küçüksu iske lesi tekrar inşa edilerek, tur mo torlarının ve vapurların iskele yi kullanmaları sağlanacak. Alanda çocuklar için de bir ço
cuk bahçesi yapılacak. Meyda nın, özel olarak yaptınlan fener lerle aydınlatılması sağlanacak. Göksu ve Küçüksu çaylarının arasında kalan ve Boğaz’m en güzel mesire yeri Küçüksu Ça yın bir zamanlar selvi ağaçlan ve onların altını kaplayan doğal çayırlarla kaplıydı. Osmanlı dö neminde bazı isyanlardan son ra Kâğıthane ve Alibey dereleri yakımndaki mesirelerin gözden düşmesi sonucu yeni yerler ara yışı sonucu ortaya çıkan Küçük
su Çayın’na ilk yapı, güvenliğin sağlanmasından sorumlu Bos tancı kuruluşunun barınması için çayırın güney ucuna inşa edildi ve yanma küçük bir mes cit yaptırıldı. Padişah I. Mah m ut’un Küçiiksu’ya sık sık gel mesi nedeniyle Sadrazam Divit- tar Mehmet Paşa tarafından 1752 yılında bir kasır inşa edil di. Kasrın yapımından sonra pa dişahın buraya gelmesi ve eğlen celer düzenlemesiyle çayır önem
kazandı. 3. Selim ve 2. Mahmut devirlerinde tamir gören kasr, Abdülmecit tarafından yıktırıl dı.
1856’da bugünkü kasır yap tırıldı. Kasrın yanındaki dört basamaklı merdivenden çıkılan bir şeddin üzerine dört yüzü mermer olarak yaptırılan Mih- rişah Valide Sultan Çeşmesi de kasır ile birlikte çayırın en önemli yapıları arasında yer al dı.
1911 yılındaki şiddetli yağış larda Göksu Çayı’nın taşması sonucu çayın su bastı. Çayırda ki çamur uzun yıllar temizlene medi. Bu büyük su baskınından sonra çayır gezileri azaldı ve ça yırın eski güzelliği kalmadı. Bu yıllardan sonra çayırda kurulan mısır kazanları ve yapılan çeşitli eğlenceler halkın eskisi gibi ilgi sini çekmiyordu.
Zamanla Göksu Deresi’nin romantik kayık âlemleri ve çim lerine geniş halılar serilen meş hur çeşmenin çevresi de unutu lur oldu. Bir süre sonra da Şe hir H atlan ’nın Boğaz vapur se ferleri Küçüksu iskelesi için ip tal edildi. Son olarak Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprü lerinin şantiyesi olarak kullanı lan çayırın, doğal güzelliği ta mamen yok edildi.
Büyükşehir Belediyesi’nce projesi
tamamlanan Küçüksu Çayırı, eski bitki
örtüsüne uygun ağaç ve çalı cinsleriyle
yeniden düzenlenecek. Çayır yeniden
tarihi ve doğal kimliğine kavuşturulacak.
Küçüksu çayırında düzenleme yapılacak alanlar
MTMi
¡SSm
' ı KÜÇÜKSU PLAJI Otopark-Taşıt yolu Yaya yoluKüçüksu Çayırı düzenleme çalışmaları Göksu ve Küçüksu dere leri arasında kalan bölgede yapılacak.
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
