Adli
Ama~h
DNA Analizlerinde Kullanlml:
Geleneksel
jel
elektroforez yontemi
He
kar~da~tIrma
Uzm. Dr. Faruk A~ICI06LU*, Bio. Satl TARAK KOLUA<;IK*, Bio. Dmit <;ETiNKAYA*, Bio. Fatih AKyDz*
• Adli Tip Kurumu Ba~kanl!gl Biyoloji ihtisas Dairesi. istanbul.
Ozet
Kapiller elektroJorez son on Yllda genetik, mikrobiyoloji, biyokimya. klinik ve adli tip gibi bir fok alanda pro-tein. ila~'; nilkleik as it vb. molekullerin aymmmda etkin ve ekonomik bir yontem olarak geni§ kullamm alam bul-mu§tur. Son Ylliarda kapiller elektroJorez'in UV-VIS absorbans, LlF( lazer destekli floresans}. kitle spektrometri gibi cihazlarla kombine edilmesi sonucunda daha hassas ve daha hlZlz aymm imkam dogmu§tur. Yazlmlzda kapil-ler elektroforez teknolojisinin dayandlgl prensipkapil-ler, geli§im sureci gunumuzdeki uygulama alanlan ve ozellikle DNA analizindeki onemi derlenerek yontemin geleneksel jel elektroforez yontemiyle kar§lla§tmlmasl amaflanml§-tlr.
Anahtar kelimeler: Kapiller elektroforez, geleneksel jel elektroforezi, adli amaflz DNA analizi.
Capillary electrophoresis in clinical and forensic DNA analysis: Comparison to gel-based systems
Summary
During the past decade, capillary electrophoresis(CE) emerged as a promosing, effective and economic met-hod for seperation a large variety of molecules, including proteins, drugs, and nucleic acids in the fields of human genetics. quantitative gene dosage, microbiology, virology, clinical and forensic medicine. Recent developments in capillary electrophoresis with fluorescence detection and instrumental advances have led to increased sensiti-vity and. therefore, a growing number of applications. Capillary electrophoresis has been coupled with various techniques such as UV-VIS absorbance detection, LIF(laser-inducedfluorescence}, and mass spectrometry to ac-hieve effective. and fast seperations. This review discusses the principles and important aspects of CE-based analysis, provides an overview of the application and compare this technique with traditional slap gel electropho-resis.
Key words: Capillary electrophoresis, slap gel electrophoresis,forensic DNA analysis
Giri§
Kapiller elektroforez(CE), elektroforetik hareket kabiliyeti, faz aymml ve molekiiler boyuttaki farkhhklara ya da bunlann bir ka~Ina bagh olarak elektrokinetik aymm yapan bir tekniktir. Bu elektrokinetik aymm iki ueu a9lk,
dl~ ytizeyi silika ile kaplanml~, yakla~lk 25-75 )..1m i~ 9aph ve 15-100 em uzunlugunda, silindirik kapillerlerde yapl-1Ir. Kapiller, elektrotlan ve tamponu igeren iki earn hazne arasma yerle~tirilmi~ olup, kapillerier jel ile dolduktan soma 90k az miktardaki omek, kapillerin biT ueuna elektrokinetik ve hidrodinamik teknikle ytiklenir. Aymm ytik-sek voltaj(yakla~lk 5-30 kV, 1-150 )..IA) uygulayarak yakla~lk 200-500 V/cm dogru aklm altmda saglamr. Bu elekt-rik aklml sadeee molektilleri elektrikle ytiklemez (elektrofoTez) aym zamanda Wm soltisyonun hareketini sag-lar(elektro-ozmoz). Basm~h aklmlarda gozledigimiz parabol ~eklindeki aklm egrisinin yerine elektro-ozmozda dtiz akIm egrisi olu~ur. Kapillerdeki 90ztintir maddenin dagIilml temel olarak difftizyon ile kapiller duvan-omek
etkile-A~lc!Oglu Tarak K()lua~:Ik S, <;:clinkaya 0, AkyUz F
§imi, IS) ve ilctkenlikteki degi~kenlige bagh olarak elektrorore:ik dagllnna . Kapillcr duvan-ornck
mi. duvar iy yiizeyinin tampona eklenen dinamik maddeler iie kaplanmasl He en aza indiriliL Orncklcr kapillerin anot ucuna yakm yerle§tirilen sensorier ilekapiller iizerinden saptamrlar. Yontemin en onemli avantajlan c;:ok az miktarda omek gerektirmesi(birkac;: nL), ileri derecede hassas olmasl[LIF (laser-induced f1uorescence)teknolojisi ile birle~tiginde atto-mol seviyelerij, hlZh aymm giidi, on-line pik olarak goriintlilenebihne, otomatizasyon ve ek cihazlarla uyum olarak slmlanabiliL( 1,
Gah~maJmzda kapiller clektroforezin temel prensipleri yamnda bu teknolojinin gcli§im siireci Vt: giiniimiizde ki uygulama alanlafl ve ozel1ikle DNA anaIizindeki onemi derlenerek yontemin geleneksel je! elektroforez tekIlolojisi ile kar§i\a§tmlmasl amac;:lanml~tIr.
Tarihsel geli~im:
970'ierin ba§mda Hjcl1en'in 3 mm 9apli doncn yaptlgl 9ah§ma!ar bugiin auo-mol 'Ie daha
mik-tardaki maddcnin anaIizini yapabilcn ve hilimin pck yok dalmda kullamlan bir anaHz teknigi haline tir,1974'te Virtanen Hip c;:apml 0,2 mm'ye inrlirmi§, bOylece lSI kayhmdan kaynaklanan problemleri ortadan kaldl-rarak sistemin optimizasyonu konusunda onemli bir a§ama kaydetmi§tir(3).1981 Ylhnda Jorgensen ve Lukacs'lll kapiller ~apml 10 _m'nin a1tma indiren ,.:ah~malan (4) giiniimilzde ,.:apl 1 _m'den ince ve boylan daha klsa kapil-ierlcrin kullamlabildigi elcktroforez i§!emi i~in en biiyUk iicrien:e ohnu§tur.
KapiHer e1eklroforez leknolojisine floresans girmesi 19RO'li yilIar ile 1990'h
yapl1an <;ok saYlda yah~ma ile mtimkiin olmu~tur. Dogal tloresans gortintiileme ilk kez 1991 'de Swaile 'Ie Sepaniak tarafmdan gosterilmi~ boylece tirozin ve tiriptofan gibi bir c;:ok biyolojik molekiilde bulunan aminoasitler dogal floresans ozelliklerinden dolaYI gortintilienebilmi§tir. (3, 5).
Polisiklik aromatik hidrokarbonlar da dogal florcsans ozciliklcrindcn dolaYI gortinttilencbilmcKte ve memdi hiicresindekl KalrlSerOl mckanizma hakkmda faydab bilgiler vemlcktedirleL Ancak yuk saYlda mOle-kiiWn laser l§lgl altmda koIayl!kla okunabilen dalga dogaJ floresans ozelEgi ta~lmasl, molekiillerin UI-revlerinin c;:ah§llmasInI gerektirmi§tir. Ba~langlyta kapiller oncesi tiirevlendirrne denenmi~, fakat aym molekiiliin C;:C§itli tiirevleri farkh elektroforetik hareket kabiliyeti gostererek yok saYlda pik olu~masma yol aydlgmdan daha sonralan ttirevlemlimle i§lemi, molektil aynlIp gozlem penceresine gelmeden hemen once yapIlml~llL Boylece do-gal floresans bzelliginc sahip ohm turevler klsa sure soma gozlem penceresine geldiklerinden aynlma imkam
bula-manH~lardlr. Doksanh Ylllann ortalanndan itibaren sistemin ko§ullanm iyile?tirici hir \;ok jlerlcme
kaydc-dilmi~ ve ozel1ikle kapiUer duvarlarmda kmlan lazerin dagilmasJnl onleyecek, boylece az miktarda omegin etkin analizini saglayacak tasanm degi~ikliklerine gidilmi§tir (5,6), Pahah, btiylik ve su sogutmah lazer yerine ekonomik, kompakt ve hava sogutmah, 24H nm'de I~m veren KrF (krypton fluoride) lazer geli§tirilmi§tir (7).
Kullamm alanlan:
CE inorganik iyon saptanmasl (3,8,9), c;:evresei analiz (0), ilac;:lar, oiigoniikleotidier, peptit ve protein analizle-ri (1-1 konulannda kuHamm alan! balmu§tur. Bir ba§ka onemli kullamm alam ise norokimyasal anaiJz ve DNA diziIemesidir Alzheimer'l,r hastalarm beyin omurilik slvlsmda primer aminier ile saptanabil-mektedir.(l4,15) Kapiller elektroforez Mycobacterium tuberculosis, Hepatitis C virus, Polio mVl gibi mik-robiyolojik ve viral DNA'mn saptanmasmda(l6), Kistik fibrozis, Duchenne kas distrofisi, Konjenital adrenal hi-perplazi gibi genetik hastahklann tamsmda(17,18) Down sendromu, Foliktiler lenfoma gibi kantitatif gen dozajl gereken hallerde ve Adli lipda genelik polimorfizmin saptanmasmda da kuliamlmaktadlr(l9). insan genomundaki dizi degj~ikliklerinin yogunlugu tok baz dcgi§ikliginden kaynaklmldlgl i~in mlltasyon polirnorfizmi gos-lerrnede kul1amlacak yonlemier tek baz deg;~ikJigini saptayabilmelidiL Mutasyon vc polimorfizm analizinde hali-haZlrda kullamlan yontemler ; PCR(polymerase chain reaktion),RFI.P(rcstriction fragment length polymorphism),
hybridization teknikleri, DGGE(denaturing gradient gel electrophoresis), TGGE(temperature gradient gel elect
rop-horesis), HA(heteroduplex analysis) ve CMC(chemical mismatch cleavage) olup bu ve§itli tekniklerin her birinin iistiin ve eksik taraflan bulunmaktadlr. Tiim bu metodlar ba§langlvtan giiniimiize kadar geleneksel jel elektroforez yontemine day anarak ph§lImakta iken kapiller elektroforez teknolojisi son on Yllda protein ve ntikleik asitleri de
kapsayan vok ve§itli molekiillerin aymmmda etkin ve ekonomik bir yontem olarak geni§ bir kullamcl kitlesine sa-hip 0Imu§tur.(20)
Aynca klinik analizlerde serum proteinleri, hemoglobin varyantlan(21), iiriner proteinler, Na, K, Ca gibi kiiviik
iyonlar, kreatinin, oksalat, sitrat gibi endojen molekiiller, tam, tedavi ve ara§tlnna amavh ilavlar ve eksojen bile§i k-ler(22), uyutucu ve uyu§turucu maddeler(23), doping amaci ile kullamlan anabolik steroidler, efedrin, norefedrin,
narkotik analjezikler gibi maddeler(24), toluen, ksilen gibi kotii kullamm ya da mesleki olarak maruz kahmlabilen
maddelerin metabolitIeri (hippurik ve metilhippurik asit)(25), ate§1i silah atl§ artlgl, miirekkep, fotokopi toneri
gi-bi biyokimyasal olmayan maddelerin saptanmasmda da(l,26,27) kapiller elektroforezden yararlamlmaktadlr. Bu-nun dl§mda adli bilimler alanmda analitik sonuvlann farkh fiziko-kimyasal prensiplere dayah yontemlerle
dogru-lanmasl beklenir. Kapiller elektroforez bu konuda da geleneksel analitik yakla§lmlar ivin hassas ve giivenilir bir
kar§lla§tlnna yontemidir.(1)
Diger tekniklerle entegrasyonu
Klinik ve adli tIpta kullamlan kapiller elektroforez teknolojisine dayah analiz yontemleri CZE( capiller zone
elektrophoresis), MECC(miceliar electrokinetic capillary chromatography, CGE( capillary gel
electrophore-sis),CITP(capillary isotachophoresis), CIEF(capillary isoelectric focusing) olarak S1falanabilir. Bu teknikler kombi -ne edilen cihazlarla birlikte farkh alanlarda kullamma olanak tamrlar (3). UV-VIS(ultravioletlvisible) absorbans
inceleme (28), radyokimya ve elektrokimya (29-30) alanlan ile kombine bir §ekilde kullamlabildigi gibi kiitle spektrometresi ile birlikte bilinmeyen bile§iklerin tammlanmasmda da kullamlabilmektedir. LIF ile desteklenen CE kapiller iverisindeki tek bir molekiilii dahi saptayabildigi gibi bir vok kapilleri de aym anda gozleme olanagl sagla-maktadlr. Bu avantajl DNA dizileme tekniginde biiyiik yarar saglar. Ters faz Iikid kromatografi ile kombine olarak
daha hlZh ve etkin aymma olanak tamr.(31) Push-pull kanul ve mikrodializ ile kombine edilerek in vivo noropeptid salgIianmasl gosterilebilir. Bu yontemle adli analizlerde ila<;: kotii kullamml saptanabilir.(32)
Kapiller elektroforez ve jel elektroforez yontemlerinin kar§da§tmimasl
CE'nin LIF ile desteklenmesi sonucunda bu teknik DNA fragmanlanmn aynmmda en hlZh geli§en yontem 01 -mu§tur. Primer ismi verilen, vogaltllmasl istenilen bolgeye ait ba§latlcl elemanlar kullamlarak DNA fragmanlan eksponansiyel olarak <;:ogaltIlmaktadlr. Geleneksel jel metodlannda DNA, zincire baglanan kimyasallar yardlml
Y-la goriiniir hale getirilirken CE tekniginde DNA'mn algllaYlcl sistem tarafmdan tanmmaSl floresan boyah primerler
sayesinde olmaktadlr. Bu amavla primerler dort ve daha fazla, farkh renkte floresan boy a ile boyanmaktadlf (33).
Bu da benzer biiyiikliikte fragmanlann farkh boyalarla boyanarak aym zamanda analizini saglamaktadlf. Ticari
ola-rak haZlflanan kitlerle 9,10 ve 16 polimorfik DNA bOlgesini bir PCR reaksiyonuyla vogaltIhp yine bir yiiriitmeyle analiz etme §ansl dogmu§tur. Geleneksel jel yonteminde ise bir arada vogaltIlabilen ve analiz edilebilen bOlge saYl-Sl slmrhdlr. Boylece CE ile zaman tasarrufu yanmda emekten de tasarruf saglanmaktadlr.
Adli DNA vah§malannda herhangi bir protein kodlamayan ve bu sebeple ki§iden ki§iye farkhhk gosterebilen aym baz gruplannm belirli saydarda tekrarlanmaslyla olu§mu§ klsa tekrar dizileri kullamlmaktadlf (33). Bunlar
degi§en biiyiikliiklerdedir ve sistem bu biiyiikliiklerin analizlerinin yapdacagl optimum §artlann (lSI, voltaj, siire) diizenlendigi programlarca yonetilir (34). Bir omegin analizi bittiginde i§leme digeriyle devam edilmektedir.
A~IClOglu F,Tarak Koluaylk S, <;::etinkaya 0, Akyiiz F
kutup olan anoda dogru hareket eder. Hareket, destek sistemin yaplsl, DNA molekiiliiniin ~ekli ve biiyiikliigii ile elektriksel kuvvetin biiyiikliigiinden etkilenir. Bu amayla kullamlan gen analiz cihazlannda kapiller elektroforez i§-leminin her basamagl otomatize olm"'~tur (34-36). Bu cihazlar anot ve katot kutuplar arasmda uzanan bir kapiller, slcakhgl sabit tutacak bir ISltlCI bolge ve anot uca yakm bir bOlmede lazer I~lk kaynagl ile CCD kameradan olu~ur. Kapillerin iyine polimer dolduran bir §mnga ve her iki kutupta elektrik geyirgenligi saglayacak tampon hazneleri bulunmaktadlr. Her bir omek iyin yeniden polimerle doldurulan kapiller , ornek tiipiine girdiginde PCR ile
yogaltIl-ml~ ve denatiire edilmi§ DNA fragmanlanm elektrokinetik yontemle (37) kapiller iyerisine ahr ve bu a~amadan soma sabit voltaj ve sabit slcakhkta anot kutba dogru hareket eden DNA fragmanlan kapillerin silika ile kaplanma-ml§ bolgesinden geyerken lazer 1~lgml baglandlklan primerin rengine gore degi~ik dalga boylannda yansltarak
CCD kamera tarafmdan algIlanlrlar(~ekil 1). Uygun bilgisayar yazlhml tarafmdan degerlendirilen bu veriler
ekran-da biiyiikliik ve yogunlugu ifade eden pikler ~eklinde belirir. Bu pikler bahsedilen yazlhm tarafmdan daha once bu yazlhma tamtIian floresan boyaiJ ve fragman biiyiikliigii bilinen standartlarla kar~Ila~tmlarak degerlendirilmekte-dir.
~ekil 1. Lazer destekli kapiller elektroforezin §ematik goriiniimii.
"
CCO KameraVeri Degerlendirme
- Polimer lie dolu kapiller _
5 - 20 kV
Tampon Tampon
Geleneksel jel elektroforezinde de DNA iki cam plaka arasma dokiilen poliakrilamid jelin porlan arasmdan elektrik kuvveti varhgmda ilerler, ve gozlenebilmesi iyin DNA zincirine giimii§ iyonlan baglanarak bu iyonlar ayn bir soliisyon iyinde goriiniir hale getirilir. Boylece jel iizerinde koyu renkli bantlar §eklindeDNA gozlenebilir. Bu fragmanlann biiyiikliikleri yanlannda beraberce yiiriitiilen marker DNA'larla kar§lla§tmlarak tespit edilir. Burada
kar§Iia§Iian giiyliik yeterince giimii§ iyonuyla muamele gormeyen ya da fazla miktarda bulunmayan DNAlann silik
bantlar olu§turmalandIr. Kapiller elektroforez bu ayldan kiiyiik hacimde omeklerde ya da degrede DNA'larla yapl -Ian yah§malann sonucunda dii§iik miktarda PCR iiriinii bulundugu durumlarda daha etkin sonuy vermektedir. Ka-piller elektroforez kullamlarak farkh laboratuarlarda yapIian yah§malarda standart sapmasmm 0,075-0,1175 baz yifti arasmda bulunmasl, bu teknolojiyi standart sapmasl 0,2 baz yifti olan geleneksel jel elektroforezinden daha et-kinaymm yapabildigini gostermektedir(34,37). Yiiksek voltaj kullamml geleneksel jeJ elektoforezine gore yok
kar§da§tmlmasl Tablo 1 'de yapIlml§tlr.
Tablo 1. Kapiller elektroforez ve geleneksel jel elektroforez yontemlerinin kar§lla§tmlmasl
KAPiLLER ELEKTROFOREZ
*
YLiksek voltaj altmda hlzh aymm glicii* Otomatizasyon
*
Zaman ve emek tasarrufu*
Az miktarda omek ile etkinayinm-*
~ok saYlda lokusu birlikte c;:ah§abilme*
StandardizasyonGELENEKSEL YONTEM
*
Dli§iik voltaj uygulanabilirligi*
Tiim a§amalar manuel*
Fazla zaman ve emek sarfl*
Daha fazla omek gereksinimi*
Smlrh saYlda lokus c;:ah§abilme*
Degi§kenlikLaboratuanmlzda floresan boyah primerier ile kapiller elektroforez teknolojisine dayah DNA tiplemesine
ba§-landlgmdan beri ozellikle geceleri ve hafta sonlan gibi eskiden atil olan saatler verimli klhnml§ bu sayede incel e-mede yiizde yiize varan bir hlz artl§ma ula§Ilml§tlr. Sistemin yliksek hassasiyetinden dolaYI eski yontemle silik
da-hi olsa sinyal vermeyen omekler yeni yontemd~ olc;:iilebilir pikler olu§turmakta ve pikler degerlendirmeye al
mmak-tadlr. Ancak bu derece yiiksek hassasiyet daha titiz c;:ah§maYI zorunlu kIlmakta ve kontaminasyon riskini ortadan kaldlracak kurallara harfiyen uyulmasml zorunlu kilmaktadir. Tipleme sonuc;:lanmn pik olarak ahnmasl,
gerektigin-de piklerin ladder ile iist liste c;:akl§tmlmasma olanak tammakta , pikler bilgisayar ortammda muhafaza edilerek
is-tendiginde yeniden degerlendirmeye imkan vermektedir. Geriye yonelik olarak pik sonuc;:lanmn degerlendirildigi gline ait voltaj, lSI gibi tUm paremetrelerin Yillarca soma bile degerlendirmeye uygun olmasl izlenebilirligi saglayan c;:ok onemli bir olanaktlr.
Daha oncede vurguladlglmlz gibi kapiller elektroforez teknigine dayah yontem analiz sliresini klsaltarak zaman
ve emekten tasarruf sagladlgl gibi, tUm slirecin otomatize olmasl ve glinlimlizlin olmazsa olmazlanndan olan stan-dardizasyona imkan tammasl dolaYlsl ile gittikc;:e geni§leyen bir kullamcl kitlesine ula§maktadlr.
Kaynaklar
1. Heeren V F, Thormann W. Capillary electrophoresis in clinical and forensic analysis. Electrophoresis, 1997;18:2415-2426.
2. Landers J P, editor. Handbook of capillary electrophoresis. CRC Press, Boca Raton,1997:45.
3. MacTay10r CE, Ewing AG. Critical review of recent development~ in fluorescence detection for capillary electrophoresis.
Electrophoresis, 1997; 18: 2279-90.
4. Jorgensen JW,Lukacs KD. CIin Chern, 1981; 27(9):1551-3.
5. Gassamann E, Kuo JE, Zare RN. Electrokinetic seperation of chiral compounds. Science 1985; 230:813-14. 6. Chen DY, Dovichi NJ. Yoctomole detection limit by laser induced fleurescence in capillary electrophoresis.
J. Chromatogr A, 1994; 657:265-69.
7. Chan KC, Janini GM, Muschik GM, Isaaq HJ. Pulsed UV Laser-induced fluorescence detection of native peptides and proteins in
capillary electrophoresis. J. Liq. Chromatogr, 1993; 16: 1877-90_
8. Huggins TG, Henion JD. Capillary electrophoresis/mass spectrometry determination of inorganic ions using on ion spray sheat flow
interface. Electrophoresis, 1993; 14: 531-39.
9. Chen M, Cassidy RM. Seperation of metal ions by capillary electrophoresis_ J. Chromatogr.aphy , 1993; 640: 424-431 _ 10. Crosby D, EI Rassi Z. Micellar electrokinetic capillary chromatography with cationic surfactans. J. Liq.
Chromatogr, 1993; 16: 2161-2187.
11. Tagliaro F,Turrina S, Smith FP_Capillary electrophoresis:principles and applications in illicit drug analysis. Forensic Sci Int,
1995;77(3):211-29.
12. [ssaq HJ,A decade of capillary electrophoresis. Electrophoresis. 2000; 21(10):1921-39.
13. Deyl Z,Miksik I,Tagliaro F. Advances in capillary electrophoresis.Forensic Sci Int, 1998; 92(2-3):89-124.
14. Bergquist J, Gilman SD, Ewing A G, Ekman R. Analysis of human cerebrospinal fluid by capillary electrophoresis with laser induced
fluorescence detection_ Anal. Chern, 1994; 66:3512-18.
IS. Nouadje G, Rubie H, Chatelut E, Canal P, Nertz M, Puig P, Couderg F. Child cerebrospinal fluid analysis by capillary electrophoresis
and laser induced fluorescence detection.J Chromatogr A, 1995; 717: 293-98.
16. Felmlee TA,Oda RP,Persing DA,Landers JP.Capillary electrophoresis of DNA potencial utility for clinical diagnosis.
J Chromatography A, 1995;24-717(1-2):127-37.
17. Gelfi C, Righetti P G, Magnani C, Cremonesi L, Ferrari M. Simultaneous detection of delta F 508,G542X,N1303K,and 1717-IG
A~IClOglu F, Tarak Kolua~lk S, <;etinkaya 0, Akytiz F
18. Gelfi C, Orsi A, Leoncini F, Righetti P G, Spiga I, Carrera P, Ferrari M. Amplification of 18 dystrophin gene exons in DMD/BMD patients:simultaneous resolution by capillary electrophoresis in sieving liquid polymers.BioTechniques, 1995; 19: 254-63. 19. McCord B R, McClure D M, lung 1 M. Capillary electrophoresis of PCR-amplified DNA using fluorescence detection with an
intercalating dye. 1 Chromatogr, 1993; 652:75-82.
20. RighettiP G, Gelfi C. Capillary electrophoresis of DNA for molecular diagnostics.Electrophoresis, 1997; 18: 1709-14. 21. Molteni S, Frischknecht H, Thormann W.Application of dynamic capillary electrophoresis to the analysis of human variants.
Electrophoresis, 1994; 15: 22-30.
22. Xu X, Kok W T, Kraak 1 C, Poppe H. Simultaneous determination of urinary creatine, calcium and other inorganic cations by capillary zone electrophoresis with indrect ultraviolet detection. J Chromatogr, 1994; 661: 35-45.
23. Tsai JL,Wu WS,Lee HH.Qualitative determination of urinary morphine by capillary zone electrophoresis and ion trap mass spectrometry. Electrophoresis, 2000;21 (8): 1580-90.
24. Lurie I S, Sperling A. R, Meyers R. P. The determination of anabolic steroids by MECC ,gradient High pressure Iikid chromatography and capillary gas chromatography.J Forensic Sci, 1994; 39: 74-85.
25. Lee K J, Lee 1 J, Moon D C. Application of micellar electrokinetic capiller chromatography for monitoring of hippurik and methyl hippuric acid in human urine.Electrophoresis, 1994; 15: 98-102.
26. Rohde E,Vogt C,Heineman WR.The analysis of fountain pen inks by capillary electrophoresis with ultraviolet/visible absorbance and laser-induced fluorescence detection.Electrophoresis, 1998; 19(1):31-41.
27. Cengiz S, Sakul O. Capillary Electrophoresis in Forensic Soil Analysis. Trace Elements And Electrolytes 2001;18:2. 28. Guzman NA, Moschera J, Bailey CA, Iqbal K, Malick AW,Assay of protein,drug,substances present in solution mixtures by
fluorescamine derivatization and capiller elektrophoresis J. Chromatogr, 1992; 598: 123-31.
29. Ewing AG,Mesaros IM,Gavin PF.Electrochemical detection in microcolumn seperations.Anal Chern, 1994;66:527-37. 30. Lunte SM,OiShea TJ.Pharmaceutical and biomedical applications of capillary electrophoresis/electrochemistry. Electrophoresis,
1994; 15:79-86.
31. Monnig C A, Jorgenson 1 W,On-column sample gating for high speed capillary zone electrophoresis. Anal. Chern, 1991; 63: 802-807. 32. Paez X, Rada P, Tucci, S, Rodriguez N, Hernandez, L.Capillary electrophoresis laser induced fluorescence detection of amphetamine in
the brain. 1 Chromatogr A , 1996;735: 263-69.
33. Budowle B, Moretti T R. i~inde:Epplen 1 T, Lubjuhn T. (Ed. ) DNA profiling and DNA fingerprinting. Birkhauser Verlag, 1999:103. 34. Wenz H, Robertson JM, Menchen S, Oaks F, Demorest DM, Scheibler D, Rossenblum BB, Wike C, Gilbert DA, Efcavitch lW. High
precision genotyping by denaturing capillary electrophoresis. Genome Res, 1998; 8: 69-80.
35. Deforce DL, Millecamps RE, Van Hoostat D, Van den Eeckhout EG. Comparison of slab gel electrophoresis an capillary electrophoresis for the detection of the fluorescently labeled polymerase chain reaction products of short tandem repeat fragments. 1. Chromatogr A, 1998; 806: 149-55.
36. Wang X, Sawaguchi T, Sawaguchi A. Application of electrophoresis technology to DNA analysis. Elektrophoresis, 2000; 21 :334-37. 37. Buel E, Schwartz MB, La Fountain MI. Capillary electrophoresis STR analysis: comparison to gel-based systems.
J. Forensic Sci, 1998; 43: 164-70.
38. Luckey lA, Drossman H, Kostichka Al, Mead DA, DiCunha JD, Norris TB, Smith LM. High speed DNA sequencing by capillary electrophoresis. Nucleic Acids Res, 1990; 18: 4417-21.
39. Karger AE, Harris JM, Gestland RF. Multiwavelength fluorescence detection for DNA sequencing using capillary electrophoresis. Nucleic Acids Res, 1991;19: 4955-62.
40. Butler J M, i~inde:Lincoln P J, Thomson J (Ed.) Forensic DNA Profiling Protocols, Humana Press Newjersey, 1998:279.
41. Cengiz S. Adli Bilimlerde Analitik Kimyanm Bazi Uygulamalarl.Ttirkiye Kimya Teknolojileri dergisi, 2001;2: 56-61.
ileti§im Adresi: Dr. Faruk A~IClOglu Adli TIp Kurumu Biyoloji
ihtisas Dairesi, Esekapl-istanbul
