İNTERNET VE NÖROŞİRÜRJİ

Turk Ntiro§irurji Dergisi 8: 26 - 29, 1998

TIPTA

iLETi~iM

internet ve Noro§iriirji

Internet and Neurosurgery

HAKAN BOZKU$, CENGtZ KUDA Y

Bozku§: internet ve Noro§irurji

istanbul Universitesi Cerrahpa~a Tip Fakultesi,Noro~irurjiAnabilim Dah, istanbul

Ozet: Bugun i<;inen yeni ve yaygm ileti~im ~ekli olan internet, norolojik bilimlerle ilgili bilgi ahFeri~ini saglamakta ve World Wide Webimkam noro~iriirjinin geli~iminehlZ kazandlrmaktadlr.

Anahtar Sozciikler : internet, noro~irurji

GiRi$

tnternet her alanda oldugu gibi noro~irurji alanmda da sagladlgl irnkanlar ile arhk bin;ok i~i daha iyi ve kolay yapabilrnernize olanak saglarnaktadlr. tnternet'in ortaya <;lkl~l, ondan ne ~ekilde faydalamlabilecegi, World Wide Web

(WWW) sayfalan araClllgl ile istenilen bilgiye nasll ula~llabilecegi, kullamlabilecek ornek adresler bu yazlda ele almrnaktadlr.

iNTERNET NEDiR?

Bilgisayarlar arasmda ag sisterninin kurulabilrnesi i<;inonceleri iki bilgisayarm birbirine baglanrnaslyla "local area network" (LAN)

olu~turulrnu~ ve daha sonralan bu bilgisayar baglanhlarmm kendi i<;lerindebirle~rnesi ile intemet

(global computer network) ortaya <;lkrnl~hr. tlk internet fikri 1960 '11ylllann ba~lannda Arnerika Birle~ik Devletleri (ABD) Savunrna Bakanhgl'nca herhangi bir sava~ta kesintiye ugrarnayacak bir haberle~rne sisterninin kurulrnasl

26

Abstract: Today's recent and popular communication medium, the internet, provides means for exchange of educational information related to neurosciences. World Wide Web will contribute more to the development of neurosurgery.

Key Words: Internet, neurosurgery, world wide web

du~uncesiyle dogrnu~tur. 1968 yllmda ise ilk ternel ta~l olu~turan ARP ANET (Advanced Research Projects Agency Network) projesi A.B.D. Savunrna Bakanllgl'nca kullamlrnaya ba~landl. 1974'te farkh bilgisayar sisternlerinin birbirlerine baglanrnaslm saglayan TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) sisterni bulundu ve 1982'de kullamrna ge<;irildi. TCP/IP, bugun internette ileti~irni saglayan ana protokoldur. Aynca slk<;a kullamlan diger bir sistern de PPP/

SLIP'dir (Point-to-point protocol/serial line interface protocol) (3 ) .

1990'da ise ARPANET'in yerini NSFNET (National Science Foundation Network) aldl ve ilk onceleri 5 adet super bilgisayar arasmda saglanan bilgi ileti~irni, daha sonralan 1991 yllmda daha alt seviyelerde de bilgi ileti~irnine olanak saglayacak <;all~rnalarba~latllrnasl ile hlzla ilerleyen bir trafikle gunurnuze ula~t1. Turkiye ise bu aga 1993 Nisan aymda kahldl.

1989'da degi~ik bilgisayar sisternlerinde (IBM-uyurnlu, Apple Machintosh-uyurnlu) bilgi

TUrk Noro§irUrji Dergisi 8: 26 - 29, 1998

aktanmmm UNIX <;ah~ma sistemi kullamlarak standart bi<;imde saglanmasl amaCl ile isvi<;re'de

(CERN, European Particle Physics Laboratory) World Wide Web (WWWveya W3) geli~tirildi (1).

internetin en hlZh geli~en alam olanWorld Wide Web, 1992'de piyasaya siiriildii. Web i<;erisindekabul edilen yazl dili HlML (Hypertext markup language) ve en slk kullamlan bilgi aktanm protokolii iseHITP

(Hypertext Transfer Protocol) ve FTP (File Transfer Protocol)'dir.

internette istenilen Websayfasma ula~llmasl ve buradan gereken bilginin ahnmasl (yazl, grafik, ses, resim ve video) i<;inkullamlacak taraYlcllar(browser)

da istekler dogrultusunda her ge<;en giin yeni boliimleri ile kar~lmlza <;lkmaktadu. Giiniimiizde en slk kullamlanlar ise "Netscape", "Microsoft Internet Explorer", "Mosaic" dir. Bilgiye internette ula~llmasl isebazl arama merkezleri (search engine) tarafmdan yapllabilmektedir (Tablo I) (2).

N6RO~iRORJiDE iNTERNET UYGULAMALARI

Genel hp alanmda oldugu gibi noro~iriirji alamnda da, bilgi ah~-veri~inin saglanabilmesi bu ileti~im sistemi ile arhk daha kolay olacaktu. Herhangi bir zamanda, herhangi bir yerde bir telefon hath kullanarak medline taramaSl yapabilecegimiz (Tablo II), noro~iriirji alanmdaki yenilikleri dergiler ile takip edebilecegimiz (Tablo Ill), kendimizi

Bozku§: lnternet ve Noro§irurji

egitebilecegimiz (Tablo IV), ba~kalan ile tarh~ma ortamma kahlabilecegimiz (chat - r0 0m) veya olgulanmlzl diger saghk kurumlanndaki meslekta~lanmlzla konsiilte edebilecegimiz (Tablo V) bir ortam ile tam~maya ba~hyoruz (4).

Tablo Il'de verilen adreslerde, medline hizmeti ve makalelerin ozetleri iicretsiz sunulmaktadlr. Eger tiim makaleyi isterseniz belli bir iicret odemeniz gerekmektedir.

N oro~iriirji ile ilgili verilen ornek dergi adreslerinden (Tablo III ) bu dergilere on-line

abonelik saglanabilmekte ve bu dergiler bazl se<;ilmi~ makalelerini iicretsiz olarak internetten yiiklenmesine olanak saglamaktadu.

Olgu sunumlan yapllarak tarh~ma ortaml hazulanan sayfalara hastalann radyolojik goriintiileri en hlZh ve ekonomik ~ekilde saydam adaptorlii taraYlcldan ge<;irilerek istenen resim formatmda (gif, jpg, bmp vb) gonderilebilir.

Bilin<;litam ve tedavi i<;inhem doktorun hem de hasta ve/veya hasta yakmlarmm egitilmesini saglamasl, biiyiik ~ehirlerimiz dl~mdaki saghk merkezlerinin kendilerine gelen olgulann klinik tablo ve filmlerini ana merkeze elektronik posta (e-posta) ile gonderebilme imkamm saglamasl dolaYlslyla internetin kullammmm yaygmla~masl beklenebilir.

Tablo I: internette Bilgiye Ula~llmaslm Saglayan ve En Slk Kullamlan Arama Merkezlerinin Adresleri Aramamerkezi AltaVista Excite Hotbot Infoseek Magellan Open text Index Yahoo Adres(http:// ) altavista.digital.com www.excite.com www.hotbot.com guide-p.infoseek.com www.mckinley.com www.opentext.com www.yahoo.com

Tablo II: Medline Hizmeti Veren WebAdresi Ornekleri

isim Adres (http:// )

HealthGate www.healthgate.com/HealthGate/MEDLINE/search.shtml

Medscape www.medscape.com

NationalLibrary of Medicine www.ncbLnlm.nih.govIPubMedl

PhysiciansHome Page php2.silverplatter.com/physicians PlymouthArea Communities Medic,!-lAccessNetwork www.pacman.org/

Turk Noro§irurji Dergisi 8: 26 - 29, 1998

Tablo III: N6ro~iriirji Dergilerinin Web Sayfasl Adreslerine Ait Ornekler

Bozku§: 1nternet ve Noro§irurji

isim

Acta Neurochirurgica

American Journal of Neuroradiology American Journal of Radiology Archives Neurology

Brain Pathology

British Medicine of Journal British Journal of Neurosurgery Contemporary Neurosurgery

Current Opinion in Neurobiology JAMA

Journal of Image Guided Surgery Journal of Neuroendocrinology Journal of Neural Transmission Journal of Neurology

Journal of Neuroscience Journal of Neurosurgery

Neurology Neurosurgery and Physchiatry Neuron Neuroscientist Neurosurgery Neurosurgery XXI Neurosurgical Focus Neuroradiology

New England Journal of Medicine Surgical Neurology The Lancet Adres (http://. ) www.springer.co.at/journals

I

new. phtml www.rad.rpslmc.edu/ -ajnr

I

www.arrs.org www.ama-assn.org./public/journals/neur/neurhome.htm path.upmc.edul divisions

I

neuropath/bpath.html www.bmj.com

www.catchword.co.uk

www.wwilkins.com/wavcat-bin/ journals _ops IID0177209

I

0163-2108/prod biomednetl gateways

I

nrb www.ama-assn.org./special/infohome.htm www.igs.wiley.com www.blackwell-science.com/products/journals/jneur.htm www.springer.co.at/journals/ new. phtml

link.springer.de/linkl service

I

journals

I

00415

I

index.htm www.jneurosci.org/ www.neurosurgery.org/journals/jneuro/ summary .html www.bmj.com/bmj/ www.cell.com/neuron/ www.theneuroscientist.com/ www.wwilkins.com/neurosurgery www.pareras.com/neuroxxi/

www.neurosurgery.org/journals/ onlinejl summary.html link.springer.de llinkl service

I

journals

I

00234

I

index.htm www.nejm.org

www.elsevier.com www.thelancet.com

Tablo IV: N6ro~iriirji ile ilgili Web Sayfa Adreslerinden Ornekler

isim Adres (http:// )

AANS&CNS Neurosurgery on call www.aans.org

Acustic Neuroma Association neurosurgery.mgh.harvard.edul anal

American Brain Tumor Association neurosurgery.mgh.harvard.edu Brain Imaging Center(McConnell) www.mnLmcgill.ca/

Center for Computer Assisted Neurosurgery www.neus.ccf.org/ccan/ccan.html

Child Neuro www.waisman.wisc.edu/child-neuro/

Congress of Neurological Surgeons Sunsite.unc.edu/Neuro/newchair.html Hydrocephalus Association neurosurgery.mgh.harvard.edu/hal National Institute of Neurological Disorders and Stroke www.ninds.nih.gov

Neuroanatomy &Neuropathology www.dote.hu/%7Ehegedus/

Neuroangiography www.uic.edu/depts/mcns/patients/angio.html

Neuropharmacalogy www.hbp.np.scripps.edu/Home.html

Neuroscience.net www.neuroscience.com

Neuroscience on the Internet www.neuroguide.com

Neurosurgery Library www.uwo.ca/clinns/ subnsx/ind-nsx.html

Neurosource www.neurosource.com

Neurosurgery INTERNET Resource sunsite.unc.edu/Neurol

Trigeminal Neuralgia Association neurosurgery.mgh.harvard.edu/tnal Turk N6ro~irurji Dernegi (TND) www.ato.org.tr/konuk/noro/noro.htm

TraumaNET www.traumanet.com

Trauma Home Page rmstewart.uthscsa.edul

Think First www.neurosurgery.org/membinfo/think1st/summary.html

Tiirk Noro§iriirji Dergisi 8: 26 - 29, 1998

Tablo V: Universitelerin N6ro~iriirji Web Adresi Ornekleri

Bozku§: jnternet ve Noro§irurji

isim

Akdeniz Universitesi Cleveland Clinic Ege Universitesi

Fukushima Medical School, Japan Georgetown University

Massachusetts General Hospital Newyork University

University of California at Los Angeles University of California at San Francisco University of Connecticut

University of North Carolina University of Pittsburgh Yale University SONU<; Adres ( http:/

r

)

www.akdeniz.edu.tr/internet/tip ICT4 www.neus.ccf.org/ medicine.ege.edu. tr

I

neurosurgery

I

www.fmu.ac.jp/home/ ns

I

index-ns.html

www.dml.georgetown.edu/ deptsl neurosurgery

I

index.html neurosurgery.mgh.harvard.edul

mcns 1O.med.nyu.edul neurosun.medsch. ucla.ed

ul

marlin. ucsf.edul neuro www.uchc.edu

sunsite. unc.edu/N euroIN euro.html www.neuronet.pitt.edu/

info.med ..yale.edul surgery

I

neurosur

KAYNAKLAR

Gerek evde gerek hastanede eri~ilebilecek bir sistem haline gelen internet, n6ro~iriirjide faydalanm nasll g6sterecek ? Daha c;ok ~ey mi bilecegiz ? Komplikasyon veya 6lUm oranlanmlz ml azalacak ? Ameliyat tekniklerimiz mi degi~ecek? Bunlarm ve benzer sorularm cevabl evet olacaktIr.

Yazl~ma Adresi: Dr. Hakan Bozku~ P.K4

34301 Cerrahpa~a istanbul

reI: (212) 5992433 E-posta: bozkus@ ibm.net

1. Block E , Mire E: Trauma on the Internet; early experience with a world wide web server dedicated to trauma and critical care. J Trauma 41: 265 - 270,1996 2. Charletta DA: The neuronet ; order from chaos;

searching the internet . AJNR 18: 202,1997

3. Hahn H: The Internet. Complete Reference, ikinci bask!, New York: Osborn McGrawhill, 1996, 134 s.

4. Kim R, Kelly PJ: Application of the World Wide Web to neurosurgical practice. Neurosurgery 39: 1169 -1182, 1996