ARAŞTIRMA
ARAŞTIRMA
PLANLAMASI
PLANLAMASI
ARAŞTIRMA
ARAŞTIRMA
PLANLAMASI
PLANLAMASI
Prof. Dr. Rengin ERDAL
Araştırma planlı ve
bilimsel bir çalışma
olup:
1.Herhangi bir konuya açıklık getirmek 2.Bir soruna çözüm bulmak
3.Belirli kavramlara veya kuramlara ulaşabilmek için yapılır.
Araştırmalar yapıldığı yer,amaç,kapsadığı zaman,veri toplama biçimi vb. göre çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir.
I. ARAŞTIRMA
ÇEŞİTLERİ
Araştırma Yapıldığı Yere Göre
1.Laboratuvar araştırmaları
Araştırmanın Amacına Göre 1.Gözlemsel araştırmalar
Teoriye yeni bilgiler katma,sorunlara kısa sürede çözümler bulmayı amaçlar.
2.Tanımlayıcı araştırmalar
İncelenen olayın özelliklerini tanımlamak için yapılan araştırmalardır.
3.Analitik araştırmalar
Sorunu kapsamlı olarak inceleyerek
nedenlerini ortaya çıkarmak ve gerekli
Araştırmanın Kapsadığı Zamana Göre
1.Kesitsel araştırmalar(Cross sectional)
Belirli bir zaman diliminde herhangi bir konuda durum saptama araştırmasıdır.Örneğin:Tbc görülme sıklığı
2.Geriye dönük araştırmalar(Retrospektif)
Bir olayın incelenmesi veya açığa çıkarılması için geçmişteki bazı özelliklerinin araştırılmasıdır.Örneğin:Evli kadınların gebelikleri ile ilgili araştırmalarda gebeliklerine ilişkin sorulan
sorular(gebeliğin sonucu,olduğu yer, çocuğun cinsiyeti, çocuğun yaşayıp yaşamadığı,öldü ise yaşı vb.)
3.İleriye yönelik araştırmalar (Prospektif)
Bir grup kişinin incelenen konunun özelliklerine göre belirli bir süre izlenmesidir.Örneğin sigara içen ve içmeyen grupların
izlenerek KOAHın hangi grupta daha çok görüldüğünün saptanmasıdır.
Veri Toplama Biçimine Göre
1.Kayıt araştırmaları: Kayıtların tam ve tüm bilgileri kapsaması gerekir.
2.Anket tekniği ile araştırmalar: Posta ile yada yüz yüze görüşülerek yapılır.
3.Deneysel araştırmalar: Kontrol grubu ile denek grubu arasında ki farklılığın
aranması temeline dayanır.
4.Gözlem araştırmaları: Belirli koşullar altında deneklerin gözlenerek
II. ARAŞTIRMANIN
DOĞRULUĞUNU ETKİLEYEN
ETMENLER
1. Yan tutarak (ön yargı ile)
araştırmaya başlamak
2.Yeter sayıda denek üzerinde
çalışmamak
3.Gerekli durumlarda deney grubu
ile karşılaştırmak için kontrol grubu
kullanmamak
4. Gerekli durumlarda farkına vardırmama ilkesini uygulamamak
5. İncelenecek konunun özelliğine uygun ölçü bulamamak
6. İncelenecek bağımlı değişkene etki edebilecek bağımsız değişkenleri iyi seçememe:
Örneğin:
Bağımsız Değişkenler:
Yaş,Cins,Eğitim Durumu,Irk Bağımlı Değişkenler:
Doğum Sayısı, Hipertansiyon
(Canlı doğum sayısı arttıkça hipertansiyonda artar.)
7.Uygun olmayan istatistiksel yöntemleri kullanmak Özellikle “Önemlilik
Testlerinde“ yanlış teknik kullanmak testin gücünü azaltır ve sonuçları
geçersiz kılabilir.
a.Verinin ölçümü(kalitatif,kantitatif) b.Örneklem büyüklüğü(denek sayısı
arttıkça testin gücü artar)
c.İncelenen grupların bağımlı bağımsız olması
d.Test çeşitleri (parametrik,non
parametrik) Her bir parametrik teste karşı birden çok parametrik olmayan test vardır.
Parametrik Testler Evren Ortalaması
Önemlilik Testi
İki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik Testi (“t” student)
İki Eş Arasındaki Farkın Önemlilik Testi
(“t”paired )
İki Yüzde Arasındaki Farkın Önemlilik Testi Varyans Analizi
Non Parametrik Testler
İşaret testi
Mann-Whitney U Testi Wilcoxon Eşleştirilmiş İki Örnek Testi
4 gözlü iki-kare testi Kruskal-Wallis Varyans Analizi
8.Karşılaştırılamayacak durumları
karşılaştırarak karara varma
(Hastane verilerinin karşılaştırılması)
9.Sonuçları doğru yorumlayamamak
(Test sonıcu anlamlı /anlamsız
çıkması durumunda nedenleri en
azından yüzdeleri incelenmelidir.)
10.Veri toplama ilkelerine ve verinin
taşıması gereken özelliklerine
uygun
şekilde veri
ARAŞTIRMANIN
AŞAMALARI
1.İNCELENECEK KONUNUN SAPTANMASI
Konu seçiminde
a)Araştırıcının bilimsel kapasitesi
b)Gerekli malzeme,laboratuvar,diğer olanakların sayı ve kalite yönünden yeterli olması
c)Konu ile ilgili verinin bulunup bulunmadığı d)Mali olanaklar,zaman yeterliliği
e)Konunun bir yenilik getirmesi f)Konunun ilgi çekici olması
g)Bir bilim dalı için önemli olmalı ve bir soruya cevap verebilmeli
2.ARAŞTIRMANIN PLANLANMASI
a)Sorunun tanımı:Sınırlı bölüm ayrıntılı biçimde anlatılarak sorun tanımlanır.
b)Amacın belirlenmesi:Sorun iyi tanımlanmış ise okuyucu amacı tahmin eder. Buna rağmen amaç açık ve yanlış anlamaya yol açmayacak bir biçimde açıklanır.
c)Araştırmanın önem:Araştırmadan elde edilecek yararların ne olacağı açık ve
inandırıcı bir biçimde belirtilir.
d)Hipotezler:Test edilecek hipotezler veya hipotez açık olarak belirtilir.
e)Zorunlu ve zorunlu olmayan kısıtlamalar
belirtilir.(Örn. İş yeri ile sınırlı olma) f)Kullanılan kavramların tanımı
g)Materyal Metod: Bu bölümde
araştırmanın nasıl yapılacağı anlatılır. 1.Araştırmanın Yeri
2.Örnek Alınan Evren Hakkında Bilgi 3.Örnek Sayısı ve Örnek Seçim Tekniği 4.Veri Toplama Aşaması(teknik,ön
deneme, saha çalışması) 5.Veri Dizgelenmesi
6.Değerlendirme
7.Süre ve Olanakların Belirtilmesi (zaman,insangücü,maliyet)
3.UYGULAMA
VERİ TOPLAMA AŞAMASIDIR.
4.DEĞERLENDİRME
TABLO,GRAFİK,İSTATİSTİK
SUNUMLARIDIR.
5.RAPOR MAKALE YAZIMI
Rapor, araştırmadan elde edilen
bulguların makale veya tez
şeklinde okuyucuya
sunulmasıdır.
Raporun bölümleri probleme ve raporun yazılma amacına göre düzenlenir.
1.ÖN BÖLÜM:
Başlık Sayfası Önsöz
İçindekiler,Tablo ve Şekiller Listesi 2.GİRİŞ BÖLÜMÜ:
Sorunun tanıtılması,araştırmanın amacı ve önemini Kapsar.
3.YÖNTEM (Materyal ve Metod) BÖLÜMÜ 4.BULGULAR VE TARTIŞMA BÖLÜMÜ
5.SONUÇ,ÖNERİLER VE ÖZET BÖLÜMÜ 6 SON BÖLÜM
