S A Y F A @
Mehmet
Akif Mektebi
Bu milletin mütefekkirleri yabancıyı kö
rükörüne taklit etmeyen; devleti milleti
kendi özünce yürütmeyi ve ilerletmeyi bi
len insanlardır..
Yılmaz GÜRBÜZ'
istik lâ l M a n i' nin ve safah at'in büyük sairi Meb m et A kli Ersoy bundan 3İ yıl ön ce, 27 A ralık 1936 d a H akkın rah metine kavuşm uş
tu. Türk edebıyatınjn imanlı, m üslüm an, kırılıp eğilmeyen en büyük şah siy eti odur.
C a b a 30-40 yıl önce cemiyeti m İ*m içine düşm ek üzere oldu gu bataklığı gösterm işti, aldı rıg eden olm adı; bir ah lâki se falete, bir içtim ai atalete, bir milli değerler buhranına gö müldük. A kif'in bu elim durum la r için çok fay d alı reçeteleri vardı, kullanam adık. o ilaçlar dan fay d ala n acak doktorları iş b aşın a getirem edik. F a k a t Akif, bu g ay rı millileri berta raf edecek bir neslin kendi fi kirlerinden, lsiâm dan İlham a la cağını biliyor iş b aşın a gelece gini üm it ediyordu;
Milleti m addi m anevi kuvvet lerıyie seferber edip ruhi m a hiyetinin çevresi içinde ileri götürecek bir nesil (A sım ın nesli) bu b atak lığı kurutup Müs lüman Türk m illetine y araşan bir milli düzen” kuracaktı.
Akif koca im paratorluğun ça tırd ay arak _ çöküşünü seyre derken; kalbi parçalanan, acı duyan bedbin bir şairden ziya de yılm ayan. korkm ayan, ümit le yeni istikballer müjdeleyen bir filozof, h attâ T ü rk halkı na şevk, mehmetçiğe m oral ve ren bir hatip olarak İstiklâl Mücadelemizin m anevi desteği oldu.
İsiâm ın geri k alış sebeblerine neşterini vurdu, dertlere devâ olacak v aazlar verdi. "E n bü yük derdim iz birbirimizi anla m am ak tır" diyordu. A m a iste diği gibi yetiştirdiği Asım JNes linde böyle birbirini an lam a m ak, tefrike düşm ek güvensiz lik olm ıyacaktı... Okulsuz, öğ retm ensiz; bir sa fa h a tla bir İs tik lâl M arşı ile bugün Türkiye de bir Mehmet A kif Mektebi vardır.
"O nun idealindeki düşünen züm re îslâm ın m ünevverleri mil letin duygu ve düşüncelerinin ay n ası olacaktı, hakiki demok rasi buydu. Düşünen zümre nin ne düşündüğü ve ne dedi ğini umumumuz kavrıyam ıyo- ru z, bu sebeble an arşi içinde kafam ızla kalbim iz beraber ya şam ıyor. K afam ızın düşüncele ri milli varlığım ızın asabın a sereyan edemiyordu. Edeme diği için hayatım ızın ahengi durgunluk geçiriyor Ve a z a felç arazı gösteriyordu. Münevveri ile halk kitlesi milleti m eydana getirir.
Bizde erbabı tefekkürle av a mın arası.
P ek açık, işte btıdur besice vücüdun y a ra sı” diyerek Siiley- m aniye K ürsüsünde teşhis etti ği h astalığın, F atih K ürsü sü n de devâ arıyor ve neticede mü nevverie halkı k ay n aştıracak vasıtanın mektep-okul, eğitim olacağını söylüyordu.
gaibinden haber a lır gibi m aa ritim iz! bugünki çıkm aza soka cak ları k asd ed erek :
"M uallim ordusu derken çekir ge orduları Ç ık arsa o rta y a artık hesap e- din z a ra rı." öğretm enin millete, milli de ğerlere, milli m üesseselere en b a şta İslâm iyete kuvveti# bağ lı bulunm ası icap ettiğini, yek pare bir g a ra n it k a y a gibi sa ğ lam nesil yetiştirm ek için bun lan n zaruri olduğunu söylü yordu:
(M uallim) im diyen olm ak ge rektir imanlı, Edebli, sonra liyakatli sonra
vicdanlı, O rab ıtay la bu millet bulur
bulursa fe la h ; O bir çözüldü mü her şey bi ter m aazallah... Ne yazıktır ki o rab ıta çö züldü, Sah ip çıkm adık sah ip çıkm ıyoruz çocuklarım ıza, genç lerimize.. Bunun için Akif dev Jetimizin çöküş devrelerinde sa hipsiz kaldığım , sah te sah ip lerjm elinde felâkete sürüklen diğini H akkın Seslerinde diie getirip asıl bu memleketin müs lüman çocuklarının memlekete sahip çıkm asını biricik h alas yolu görm ü ştü r:
"S a h ip siz olan memleketin bat m ası h ak tır; Sen sah ip olursan bu vatan bat m ıyacaktır. Atiyi karanlık görerek azmi bı rakm ak... Bilmem ki ölüm v a r m ıdır on
dan d ah a a lç a k !” E trafım ızdaki şer kuvvetlerle mücadeleden çekinir harverde bu millet düşm anlarının kötü lüklerini görerek bedbinleşirse!! gay rı milli u n su rlar vatanın sa hibj gibi görünürken, biz tnem ieketim ize sahip çıkam ayacağız. Cesur, korkusuz, fe rag at sahi bi H a k aşığı h ak ik at fedaisi insanlarım ız a z ; bu cem iyeti mizin dejenere olduğunu gös teri yor,
Mehmet Akif cemiyetin düzel mesjni ah lâk ta, bunun men
şeinl de dine isiâ m a A llah a sığın m ada buluyordu; "N e irfan dır ve ren ah lâk a yüksek lik, ne vicdandır; Fazilet h issi insan lard a Allah kor- kusundandır. F a k a t, ahlâkın izmihlali en
m üthiş bir izm ihlât; Ne m illet kurtulur, zira ne mil liyet ne istiklâl. Oyuncak sanm ayın ah lâk ı miiil ruh i millidir. Onun iflâsı en korkunç ölüm d ü r: m evt i kü llidir." A kif bu veciz beyitleri Türk' ün çöküş devirlerinin hepsi ¡Çin söylem iştir.
"O cem iyet ki vicdanında h â kim h a v i i yezddandır; Bütün dünyaya sahipdir, bütün ak v a m a sultandır. F a k a t efradı A llah korkusun dan bihaber Millet. Çeker, milletlerin m enfuru kip ti levh adar zillet,” M üslüm anlıktan uzaklaşm ış olmamızı bu aziz dini yan lış an layışım ız, ehii olm ayan ellere teslim edişim iz ve bunlarında delâleti, cehaletiyle de İslâm î gerilik sebebi olarak görüp gös terecek dinsizlere kedi payı verm iştir; günah vebali gene bızlerin, m üslüm aniarm omuz lanndadır.
"M üslüm anlık narde, bizden geç m iş insanlık bile.. Alem ald atm ak sa m aksad, a l danan yok n a file ! K aç hakiki m üslüm an gördüm se hep m akberdedir; M üslüm anlık bilmem am m a, g a
liba göklerdedir,., îslâm ın büyük şairi Mehmet Akif E rso y ’u rahm etle anarken 1326 dan beri değişm eden ra m azanlarım ıza düşen siyasi gölgenin kalkm asını dlliyerek onun ram azan şiirini de su n a rak îslâ m a A llahtan iyilikler niyaz edelim...
T a R ab şu m uazzam R am azan hürmetine K ald ır arad an vah dete hail ne
İse Ya R ab şu asırla rc a süren tef rikadan A rtık ezilip düşm esi ümmet ye se Madem kİ, verdin bize bir ruh
i nevin T a Rab, d ah a bir nefha i te-
yid insin..
Millet, a tale t bataklığını ku rutm uş, ilim muhitine ve fen diyarın a atılm ış, san a y ie sa t-ılmış ticaretini yaym ış, hür ve temiz vicdanlı bir m illettir. B u milleti h ay at ve ilerleme yolu n a ilk adım ilk m ekteptir, ilk mektebi canlandıran âm il mual lim ordusudur. B u m uallim or duşunun her ferdi İmanlı, edeb li, liyakatli, vicdanlıdır. B u or du bu milletin k afasın ı ve ru hunu işleyerek; yüreği aynı his le çarpan, aynı gayeyi gözeten bir millet yetiştiriyor..
im an sız bir İnsan gibi dinsiz bir cemiyetin, milletin de yok olm ağa m ahkûm olduğunu bir çok beyitinde İfade eden A kif, tembelliğin yokedilmesini isti yor, m ünevverim diyenlerin bl le kahvehane, klüp köşelerinde pineklemesini hazmedemiyor- du.”
M ahalle kahvesi şarkın ha- rimj kaatilidir.
T am am o eski batakhaneler m ukabilidir," deırken evleviyet ie bu milleti k u rtaracağın ı, iler Üteceğini söylediği m uallim le rin öğretmenlerin halkın a r a sında, gençliğin yanında olma sı icap ettiğini belirtiyor bu gibi tenbelhanelerden hakiki m aarifciyi uzak tutuyordu.
Akif, Süleym aniye K ü rsü sü n de münevverlerin Islâm ! an la m adıklarından, İslâm î terakki ye mâni olm adığından bahisle bugünki gibi o yıllarda d a av dutlarımızın büyük bir gaflet İçinde bulunduğunu anlatıyor ve H akkın Seslerin de cehaleti yenmenin ş a r i olduğunu haykı rıyordu;
"Y ıllarca, a sırlarc a süren uy kudan artık, Silkinde; muhitindeki zulm et leri yak y ık ! E y v a h ! Bu zilletlere sensin yİ ne illet.... E y derdi cehalet san a düşm ek
le bu millet Bir hal getirdin kİ ne din kaldı
ne nam us t E y sjne i îslâ m a çöken kapka r a kabus. E y millet uy an ! Cehline ku r
ban gid iy o rsu n ! İslâm î da batsın diye tutm uş yediyorsun" derken cehaleti yenmede m aarif ordusunun zs ruret olduğunu belirtiyor ve fa k a t endişe İle genç Türkiyenin
Taha Toros Arşivi
