Beden üzerinde kavram biçim ilişkisi



"%$%.áe:%2Û.$%á+!62!-á"ÛaÛ-áÛ,ÛÜ+Û3Û

2%,!4)/.á/&á#/.#%04á!.$á&/2-á/.á4(%á"/$9

(áÜEYMAáe34e.%2á5:5.d: $/)á3ANAT dZ "UáMETINáGElMIÝáYÏLLARDAáVEáIlINDEáBULUNDUÛUMUZáEÛITIMáyÛRETIMáYÏLÏNDAá DERSLERIMIZDEáVEálALÏÝTAYLARDAá~RETILENáPROJELERáARASÏNDANáSElILENálALÏÝMA-LARÏNá D~Ý~NCEá ~RETIMá S~RElLERININá DEÛERLENDIRILMESINDENá OLUÝMAKTADÏRá !MACÏMá BUNDANá SONRAKIá yÛRENCILERIMIZá IlINá BELGEá NITELIÛIá TAÝÏMASÏá VEá (EYKELá"yL~M~áDERSLERINDENáBIRIáOLANáGENELáTANÏMÏYLA á4AKÏáDERSLERINDEá ~RETILENáSANATSALáTAKÏáYAáDAáBEDENáHEYKELLERININáG~N~M~ZáSANATáORTAMÏNAá KATKÏSÏáVEáKONUMUNUNáKENDIáYORUMLARÏMá~ZERINDENáIRDELENMESIDIR

Anahtar kelimeler: 4akÏ BeDen kimlik mekhn !BSTRACT

4hiS teXt iS an eValUatiOn OF thOUGht anD PrODUCtiOn PatternS FrOm SeleCteD WOrkS OF thiS anD PreViOUS eDUCatiOn Year´S leCtUreS anD WOrkShOPS -Y aim iS that it BeCOmeS a reFerenCe DOCUment FOr OUr FUtUre StUDentS anD eXamineS the COntriBUtiOn anD StatUS OF the artiStiC JeWelerY anD BODY SCUlPtUreS that are CreateD DUrinG JeWelerY leCtUreS OF SCUlPtUre DePart-ment tO tODaYS art enVirOnDePart-ment thrOUGh mY interPretatiOn

+eY WOrDS: *eWellerY BODY iDentitY Site

-armara eniVerSiteSi '~Zel 3anatlar &ak~lteSi (eYkel "yl~m~ DerSlerin-Den Biri Olan Genel tanÏmÏYla ±4akÏ AtylYeSi²nDe BeDerSlerin-Denin Sanat YaPÏtÏ-nÏn SerGilenDiÛi mekhn Olarak kUllanÏlDÏÛÏ GelenekSel heYkel Ya Da takÏ anlaYÏÝÏnDan FarklÏ yÛrenCilerin BireYSel tOPlUmSal SiYaSal POlitik ekO-lOJik eStetik SOrGUlamalarÏnÏ mekhna - BeDene yZG~ Site SPeSiFik UYGU-lamalarla YaPÏtÏn BeDen - mekhnla B~t~nleÝtiÛi Ya Da aYrÏlDÏÛÏ DUrUmlarÏ DeneYimleYerek Yeni anlamlar ~reten lalÏÝmalar YaPÏlmaktaDÏr $erSleri-miZDe iSminin kOlaYCa laÛrÏÝtÏrDÏÛÏ ~Zere BeDeni S~SleYeCek eStetik OB-Jeler ~retmek Yerine yÛrenCilerin kimliklerini D~nYaYa BakÏÝlarÏnÏ FiZikSel yZelliklerini malZemeYle kaVramSal ileriÛi yrt~Ýt~ren BeDenDe taÝÏnaBilen heYkeller OrtaYa kOYmalarÏ amallanmaktaDÏr '~n~m~ZDe BilGinin hÏZla YaYÏlÏmÏ BireYlerin tOPlUmlarÏn k~lt~rlerin aYÏrt eDiCi yZelliklerini Yitirme-lerine SeBeP OlUrken YaÝamÏn BirikimlerinDen DOÛan Sanat YaPÏtlarÏ Da aYnÏ ÝekilDe StanDartlaÝmÏÝtÏr aaÛDaÝ 3anat ±artÏk Bir atylYeDe ~retilmeSi VeYa ±BeYaZ k~P² mekhnDa SerGilenmeSi Ýart OlmaYan hatta GelenekSel heYkel Ya Da reSim BeCerileri Bile GerektirmeYen ki BUnlar Da ±alanlarÏnÏ GeniÝletme² S~reCinDen GeliYOr heYkel ±kaiDe ~ZerinDeki FiG~r² reSim ±DUVarDa ki taBlO² Olmaktan kUrtUlUYOrDU GyrSel Sanatlar Yeni keÝFeDil-memiÝ Bir alana aDÏm atÏYOrDU AYnÏ SÏralarDa Y~kSek Ya Da G~Zel Sa-natÏ POP~ler k~lt~r Ya Da kitle k~lt~r~nDen VeYahUt G~nDelik haYattan Ve BeDenDen keZa enFOrmaSYOn Ve Yeni meDYaDan aYÏran B~Y~k mODerniSt aYrÏm aÝÏnÏYOr lyZ~l~YOrDU "yYleCe inSan ynCe Bir ±Sanatlϲ kaVramSal

SanatlÏ YerY~Z~ SanatlÏSÏ POP art SanatlÏSÏ PerFOrmanS VeYa S~rel Sanat-lÏSÏ OlUYOr kimi Zaman Bir meCraDan DiÛerine GeliYOrDU²

*Ohn 2aJChman´Ïn Da DeDiÛi GiBi artÏk SanatlÏlarÏn reSSam Ya Da heYkel-tÏraÝ Olarak SÏnÏFlanDÏrÏlmaSÏ G~lleÝmeYe BaÝlaDÏÛÏ GiBi aYnÏ SanatlÏnÏn Dynem Dynem FarklÏ anlaYÏÝlarÏ takiP ettiÛi reSim FOtOÛraF ViDeO Sine-ma PerFOrmanS enStalaSYOn alanlarÏnDa ~retimler YaPtÏÛÏ Gyr~lmekteDir 3anat YaPÏtÏnÏn haYata Dair kOnUlarÏ G~nDeme GetiriP inSanlarÏ D~Ý~nD~r-meYe Ve SOrGUlamaYa iterken BeDenin De SanatÏn malZemelerinDen Biri OlmaSÏ kalÏnÏlmaZDÏ "eDen ±´lerDen itiBaren "atÏ 3anatÏ´nÏn SÏk SÏk BaÝVUrUlan Ve Bilinlli Bir araCÏ haline GelmiÝti / ZamanDan Beri SOSYal Gyrenekler tOPlUmSal CinSiYet tanÏmlarÏ Ve tOPlUlUk StanDartlarÏ ekSeninDe Var Olan anlaÝmaZlÏklarÏ ateÝlemek SUretiYle SiYaSet Din Ve hUkUk alanla-rÏna SÏlraYan latÏÝma Ve tartÏÝmalara BeDen De Dahil eDilmiÝtir²  AYrÏCa BaZÏ SanatlÏlar BeDene FiZikSel Ve ZihinSel aCÏ Vererek arÏnma DaYanÏklÏlÏÛÏ yllme Ve yZG~rleÝme aDÏna GelmiÝte YaÝaDÏklarÏ traVmalar ile Y~ZleÝerek kenDilerini iFaDe etme YOllarÏnÏ DenemiÝlerDir "iZim DerSimiZDe YaPtÏkla-rÏmÏZ PerFOrmanS Ya Da BeDenSel DeneYim DeÛil YaÝama Dair meSaJlarÏn iletiminDe BeDenin mekhn Olarak kUllanÏlDÏÛÏ lalÏÝmalarDÏr

dÛrenCilerimiZDen .UraY 3eVinDik 2eSim  SyZC~kler Ve yll~lerin YaÝam ileriSinDe SimGe Olarak Yer alDÏÛÏ D~Ý~nCeSiYle ~rettiÛi iÝleri hakkÏnDa ±her ÝeYi S~rekli tanÏmlamaYa lalÏÝmak Bir Dairenin leVreSinDe DUrmak-tÏr "ir ÝeYi tanÏmlamak OnU SaBitleÝtirmek Demektir OYSa Gerlek YaÝam SaBit DeÛilDir² DiYerek SeSlerDen OlUÝan SyZC~klerin Bir anlam taÝÏDÏ-ÛÏnÏ Fakat SyZ~n an´a ait OlUP UlUP GittiÛini hatÏrlatarak kalÏCÏlÏÛÏ YaZÏYla SaÛlamaYa lalÏÝmÏÝtÏr &akat YaÝam GiBi DUYGU D~Ý~nCe Ve BilGi De an Be an DeÛiÝim ilinDe OlDUÛUnDan BUnUn Da S~rel ileriSinDe DeÛiÝiP Dy-n~ÝeCeÛini SyYler ÞnSanlarÏn k~lt~rel Verileri lOk FarklÏDÏr :aman mekhn Din iDeOlOJi Ve CinSel FarklÏlÏklar GiBi etkenler BireYlerin kimliklerinin OlU-ÝUmUna katkÏDa BUlUnDUÛU GiBi BireYler De BUlUnDUklarÏ leVrenin Dyn~-Ý~m~nDe etkili OlUrlar 3anat eSerleri SaDeCe akla hitaP etmeYiP Gyrmek DUYmak Ve hiSSetmek GiBi DUYUlara Da hitaP ettiÛi ilin kaVramlarÏ iFaDe eDen YaZÏDan lOk Daha FaZla anlam iletirler .UraY kenDi YaÝam S~reCinDe-ki DeneYimlerini DUYGU Ve D~Ý~nCelerini O G~ne kaDar Olan BiriS~reCinDe-kimlerinin iZlerini ~retimi araCÏlÏÛÏ ile YanSÏtarak kenDini YeniDen keÝFeDer "yYleCe ele alDÏÛÏ kaVramlarÏ YaZÏ YOlUYla leVreSine OlDUÛU kaDar kenDiSine De tek-rar etmiÝ OlUr

ÞlinDe YaÝanan laÛ tOPlUmSal anlaYÏÝ BireYlere Bir takÏm DeÛerler Y~kle-mekteDir +imi Zaman BUnlar BireYin kenDi terCihi DÏÝÏnDa

Ýekillenmekte-44

Dir "aZÏ tOPlUmlarDa BeDen haZ Ya Da t~ketim neSneSi Olarak kaBUl Gyr-m~Ý Ya Da Dinin ÝekillenDirDiÛi lerleVeler ileriSinDe YaÝamak DUrUmUnDa BÏrakÏlmÏÝtÏr '~n~m~ZDe reklam enD~StriSi internet Ve meDYa araCÏlÏÛÏ ile UYGUlanan StrateJiler YOlUYla BireYler Bilinlli Bir ÝekilDe hiSSiZleÝtirilmeYe Ve OnlarÏ t~ketim ODaklÏ YaÝamaYa t~kettikle mUtlU OlmaYa YynlenDirmek-teDir dÛrenCimiZ AYhan -UtlU 2eSim  inSan DOÛa iliÝkiSini Ve inSan-larÏn DOÛaYÏ DeÛiÝtirDikle kenDine Zarar VerDiÛini DOÛaYa YaBanCÏlaÝarak aSlÏnDa kenDimiZi YalnÏZlaÝtÏrDÏÛÏmÏZ Fikrini SalYanGOZ hemStÏr Sinek iGUana UÛUr ByCeÛi GiBi CanlÏ Ya Da yl~ haYVanlarÏ BeDen ~Zerine YerleÝ-tirerek GyStermekteDir 4~ketim aDÏnÏ VerDiÛi BU lalÏÝmaSÏnDa AFrika´Daki G~l ekOnOmik kOÝUllar neDeniYle allÏk haStalÏk GiBi ZOrlUklarla SaVaÝÏrken Y~Zlerine kOnan Sineklere kaYÏtSÏZ kalan inSanlarÏn Yerine kenDiSini kOYar "U rahatSÏZ eDiCi DUrUma GyZ YUmarak Bir ÝeY YaPmaDan DUrmamÏZ t~ke-tilDiÛimiZi Bile Bile BUna kaYÏtSÏZ kalDÏÛÏmÏZÏ anlatmaktaDÏr AYhan´Ïn BU iÝi ile 3OkrateS´in SaVUnmaSÏnDaki at SineÛi BenZetmeSi araSÏnDa YakÏnlÏk kUrUlaBilir 3OkrateS UYUÝUklUk ileriSinDeki tOPlUmU UYarmak ilin kenDi-Sini at SineÛine BenZetmiÝtir 3OkrateS´in BenZetmeSinDe SyZel kaVramSal Yyntem kUllanÏlÏrken AYhan GyrSel alGÏSal Bir Yyntem araCÏlÏÛÏ ile kenDini Ve tOPlUmU SOrGUlamaktaDÏr a~nk~ G~n~m~ZDe t~ketimin neDeni ihtiYal-lar DeÛilDir neSneler CaZiP hale Getirilerek inSanihtiYal-lar BUnihtiYal-larÏ almaYa Ýartlan-DÏrÏlmakta GeleCek neSillerin YaÝam kaYnaklarÏ inSan iliÝkileri Ve DOÛanÏn tüketilmesine izin verilmektedir.

±9aÝam her zaman kendi ilinde Bir denGedir BU denGenin iÝleYiÝ Bilimi ise Bir leÝit sistemdir.

3istemler tOPlUmlarÏ iline alÏrlar BireYlerin lOÛU zaman FarkÏna Bile var-madan ParlasÏ OlmalarÏnÏ saÛlarlar.

"azen karÝÏ kOYmak istesek Ya da daha Fazla iline Girmek istesek de BU sistemler vüCUtlarÏmÏza adaPte OlmUÝ aksesUarlar GiBidir Bizler BU akse-sUarlarla iliÝki ilerisine GirmiÝ ve Onlarla YaÝamaYÏ yÛrenmiÝizdir² . dÛrenCimiz "ahadÏr aOlak 2esim  BeBeklikten itiBaren ynCe aile OkUl sOnra iÝ haYatÏnda kUrallar ilerisinde YaÝadÏÛÏmÏz ve ymrümüz süresinCe tOPlUm ilerisinde sürdürmek dUrUmUnda OldUÛUmUz ekOnOmik POlitik dinsel Cinsel Ïrksal YaÝam Pratikleri ilerisinde BUlUnan ve OtOriteler tara-FÏndan BilimlendirilmiÝ kUrallarla YynetildiÛimize deÛinir. +endisini düz lizGisel FOrmlarÏn BirBirleriYle kesiÝmesi Ya da BirleÝmesinden OlUÝan aÛ Benzeri Bir YaPÏ ilerisine sOkarak sistemlerde var Olan kÏsÏtlamalara stan-dartlaÝmaYa karÝÏ FarkÏndalÏk OlUÝtUrmaYÏ amallar.

3eda dzdemir´in 2esim  dersimizde YaPtÏÛÏ lalÏÝmada takÏnÏn sanat YaPÏtÏ Olarak Yeri ve deÛeri sOrGUlanÏr. 3eda statü semBOlü Olan ve herke-se Gysterilmek üzere elin üst taraFÏnda kUllanÏlan deÛerli taÝ Yerine maddi alÏdan deÛersiz dOÛal Bir taÝÏ terCih etmiÝ ve BUnU elin il kÏsmÏnda kUlla-narak takÏda kaBUl GyrmüÝ deÛerleri ters Yüz etmiÝtir. "yYleCe Geleneksel düÝünCede süs nesnesi Olarak kaBUl GyrmüÝ takÏ Fikrinden FarklÏ Olarak Günümüzde sanatsal takÏnÏn anlamÏ ve amaCÏ sOrGUlanÏr. 0ÏrlantanÏn mÏ YOksa sanat eserinin mi meta deÛerinin daha Fazla OldUÛU Gündeme Gelir ve asÏl deÛerli OlanÏn malzeme Ya da Bilim deÛil arkasÏnda Yatan düÝünCe OldUÛU Gyrülür. AYrÏCa BUrada sanat YaPÏtÏnÏn mekhnla kUrdUÛU iliÝki ler-levesinde sanatsal takÏnÏn Bedenle kUrdUÛU anlam iliÝkisinin aYrÏldÏÛÏ ve il ile GeltiÛi dUrUmlar deneYimlenir.

2esim 

4

. YY´a kadar heYkel denilinCe ynemli kiÝiler Ya da OlaYlarÏn ylümsüzleÝ-tirilmesi kent mekhnÏnÏn estetize edilmesi anlaÝÏlÏYOrdU. 'ünümüzde ise heYkelin anlamÏ mekhnÏ deÛiÝerek ve GeniÝleYerek ilerisine sOrGUlama katÏlÏm deneYim reddetme Ya da kaBUl etme araÝtÏrma estetik BilGi haYal GüCü Birikimler GiBi YaÝam Pratiklerinin PaYlaÝÏmÏ ve elBette sürel dhhil OlmUÝtUr. dÛrenCilerimizden 5ÛUr #inel 2esim  dersimiz ilin Ya-PaCaÛÏ üretimde eÛitim haYatÏ BOYUnCa heYkel YaPtÏÛÏnÏ Belirtir. ±(eYkel sanatlÏnÏn adeta Bir ParlasÏ OlUr OnUnla anÏlÏr hatÏrlanÏr Ona dynüÝür. "elki de haYatÏnÏn sOnUna kadar taÝÏmasÏ Gereken Bir Yüke dynüÝür² . "edeni sanat YaPÏtÏnÏn mekhnÏ Olarak kUllandÏÛÏmÏz dersimizde sanat YaPÏtÏ mekhnÏnÏn nereler OlaBileCeÛi YaPÏtÏn mekhnla kUrdUÛU iliÝkide YaPÏtÏn Beden üzerindeki hakimiYeti il ile GeltiÛi kaBUl Ya da reddettiÛi dUrUm-lar üzerinden sOrGUlama YaParak ürettiÛi heYkeli kendisinden kendisini de heYkelden aYrÏ düÝünemeYeCeÛini Belirterek kendisinin heYkeliYle var OldUÛUnU heYkelin de üretiCisi Olmadan var OlamaYaCaÛÏ FikriYle kendisi-ne BaÛlÏ Bir Beden heYkeli üretmiÝtir.

±0aUl #rOWther sanatÏ anlamak ilin ille de Ondaki anlamlarÏ kavramsal ve yYküsel Olarak Bilmemiz GerekmediÛini lünkü BirlOk Bilimi Bedensel Olarak alGÏladÏÛÏmÏzÏ ve sezdiÛimizi ileri sürer²  .

9aÝam süreCinde GelmiÝ Birikimler deneYimler ve levreden alGÏladÏkla-rÏmÏz yÛrenilmiÝ BilGiler Olarak Bedende anlama dynüÝür. 6e insan

kar-2esim 

4

ÝÏsÏndakinin de kendisi GiBi düÝündüÛünü zannederek GyrdüÛünü kendi BilGisi dhhilinde deÛerlendirir. $eÛiÝen zaman mekhn sOsYal dUrUm ile sahiP OlUnan Gyrsel iÝitsel dUYUmsal ve BiliÝsel deneYimler Birikimler yzneden yzneYe deÛiÝiklik GysterdiÛi ilin sanat YaPÏtlarÏnÏn tek Bir alÏdan deÛerlendirilmesinin ve YOrUmlanmasÏnÏn anlam zenGinliÛini enGelleYe-CeÛi düÝünülmektedir. "U derste yÛrenCiler üretim sürellerinde kendi Birikimlerinden YOla lÏkarak kendi lizGilerini BUlmalarÏ kendi sanatsal kimliklerini OlUÝtUrmalarÏ ilin yzGür BÏrakÏlmÏÝlardÏr. "ir sanat eserinde hem üreten hem de izleYen alÏsÏndan asÏl deÛerli Olan FOrmUn YanÏ sÏra YaPÏtÏn sahiP OldUÛU düÝünCe ve dUYGUnUn izleYiCiYe aktarÏlmasÏndadÏr. 3anat eÛitimi almakta Olan yÛrenCilerimizin sOrUnlarÏ da iÝ Para eÛitim saÛlÏk BarÏnma din Gyl aYrÏlÏk sevGi kOrkU dOstlUk dOÛa endüstri POlitika GiBi Ortak PrOBlemlerimizden OlUÝmaktadÏr. 3anatlÏlarÏn iÝi BU sÏ-kÏntÏlarÏ emPati YOlUYla diÛer BireYlere hatÏrlatma ve FarkÏndalÏk OlUÝmasÏnÏ saÛlamaktÏr. $erslerimizde her türlü malzeme kUllanÏmÏnÏn serBest OldUÛU üretimlerin kalÏCÏlÏÛÏ FOtOÛraF YOlUYla saÛlanmaktadÏr. "U FOtOÛraFlara Ba-kan izleYiCinin kendini Bir süreliÛine iÝi üreten kiÝinin Yerine kOYmasÏ ve kendi YaÝantÏsÏYla yrtüÝen nOktalarÏ düÝünmesi sanatlÏYla emPati kUrmasÏ hedeFlenir. &OtOÛraFÏn ynemi anÏn dOndUrUlarak mesaJ iletiminin sOnsUz-lUÛUnUn saÛlanmasÏdÏr. AYrÏCa Bedenden YOksUn Olarak iÝin serGilenmesi anlamÏn eksik iletilmesine neden OlUr. "eden BUrada iletiÝim mekhnÏdÏr ve BU mekhnÏn PaYlaÝÏmÏ FOtOÛraF araCÏlÏÛÏYla saÛlanmaktadÏr. 'aleride serGi-leneBilmesi adÏna anÏn FOtOÛraFlanarak dOndUrUlmasÏ dÏÝÏnda Beden Ge-ziCi ve interaktiF Bir kamUsal mekhn Olarak da anÏn YaÝanmasÏna ve iletilen mesaJÏn zaman ilinde dynüÝümüne Olanak saÛlamaktadÏr.

$Olá(áÜEYMAáeST~NERá5ZUNyZá

-armara eniversitesi 'üzel 3anatlar &akültesi (eYkel "ylümü  +ülük aamlÏCa #ad. ACÏBadem +adÏkyY-ÞstanBUl %-POsta: h.seYmaUstUner Gmail.COm

$IPNOTLAR

. ArtUn Ali der.  drGe .UrsU der.   aaÛdaÝ 3anat .edir -Odernlik 3OnrasÏnda 3anat ÞstanBUl ÞletiÝim 9aYÏnlarÏ s.-.

. (eartneY %lenOr  3anat ve "UGün ÞstanBUl AkBank +ültür ve 3anat $izisi: s.. . 3evindik .UraY  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm -etni.

. aOlak "ahadÏr  'ünCel 4akÏ 4asarÏmlarÏ $ersi 0rOJe 3UnUm -etni. . #inel 5ÛUr  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm -etni. . %rzen *ale .eJdet  aOÛUl %stetik ÞstanBUl -etis 9aYÏnlarÏ s..

+AYNAKLAR

„ ArtUn Ali der.  drGe .UrsU der.   aaÛdaÝ 3anat .edir -Odernlik 3OnrasÏnda 3anat ÞstanBUl ÞletiÝim 9aYÏnlarÏ.

„ (eartneY %lenOr  3anat ve "UGün ÞstanBUl AkBank +ültür ve 3anat $izisi:. „ 3evindik .UraY  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm -etni. „ aOlak "ahadÏr  'ünCel 4akÏ 4asarÏmlarÏ $ersi 0rOJe 3UnUm -etni. „ #inel 5ÛUr  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm -etni. „ %rzen *ale .eJdet  aOÛUl %stetik ÞstanBUl -etis 9aYÏnlarÏ.

„ 3anat ve 3OsYOlOJi  "aÛlam 9aYÏnlarÏ ÞstanBUl YaYÏna hazÏrlaYan AYlin $ikmen dzarslan

2ESIMLER

. 3evindik .UraY  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm 'yrseli . -UtlU AYhan  'ünCel 4akÏ 4asarÏmlarÏ $ersi 0rOJe 3UnUm 'yrseli . aOlak "ahadÏr  'ünCel 4akÏ 4asarÏmlarÏ $ersi 0rOJe 3UnUm 'yrseli . dzdemir 3eda  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm 'yrseli . #inel 5ÛUr  3anat 4akÏ "eden ÞliÝkisi $ersi 0rOJe 3UnUm 'yrseli