Metodlarmm Kar§I1a§tInlmasl
H.ERGlN DOLGERa), BEYIIAN EGEb,c), SOIIEYLA ERTORK b)
a) Firat Oniversil.esi, Tip Fakiiltesi, Adli Tip Anabilim DalL, Elazlg,Tiirkiyc b) Ege Oniversitesi, Tip Fakiiltcsi, Adli Tip Anabilim Dall, Bomova, !zmir, Tiirkiyc c) Adalet Bakanhgl Adli Tip Kurumu, tzmir Grup Ba~kanllgl, tzmir, Tiirkiye
THE COMPARISON OF IODINE VAPOUR AND IODINE-NAPHTHOFLA VONE TECHNIQUES ON LATENT FINGERPRINTS
Ozct
Latent pamlak izinin ortaya ylkanllp inccJcnmesi iyin bir yok maddc ve tcknik ara~lmlmakta,
birbirlerinc iistiinliigii tartl§umaktadlL Bll yah§mada, 22 ki§ilik bir grubull samanh vc bcyaz mcktup kagldma alman izlcri 3, 5, 7 ve 30 giin beklctilip, iyod buhan vc iyod-nafloflavoll ilc boyanarak incelcndi ve bu iki yontcmin birbirillc ktyaslamasl yapLidl.
GiRi~ ve AMA(:
Parmaklann volar ytizlerinde, 0_2-0.5 mm arahklarla az 90k birbirine parclcl, 0.5- 1.2 mm kalmhgmda, dermo-epidermal bilqim §cklinc uygun, ki§iyc ozel, birtakIm papiUer hatlar bulunur ve buradaki ter bezlerinin salglsl da bu papiller yaplya a911arak deri yiizeyine atJllr
0-
3)_Vejetatif sinir sistemine bagh olarak stirckli ter salglsl yapJldlgl i9in, el ozellikle silinmemi§ veya kurulanmaml§ ise, parmak u9lan daima biraz nemlidir ve dokunulan yerlcrde papillalarm izleri kahr, bunlara latent pannak izleri denir (2-7)_
Bu izlerin kalmasmda sleakhk ve kuruluk gibi ortam §anlanmn, zamamn ve dokunulan yiizeyin olduk9a onemli yeri vardlr. GUne§ l§lgma maruz kalan izin omrii kisadlr (7), teri emmeyen cam, porsclen, cilalI vc parJak yUzcylcrdc izler olduk9a iyi olu§urken, cilaslz Lahta vc bcnzcri pUrUz!U yUzcylerdc ve kagItlar Uzcrinde pek iyi meydana gc1mezler (4,6).
Aynca izdc depolanml§ matcryalin azlIgl, palmar sckresyondaki yctcrsizlik ve toplumda parmak izleri iyi 91kmayan ki§ilcrin varltgl bildirilmcktcdir (7,8).
Latent parmak izinin gozle gorUnUr hale gCLirilip incclcnmesi i9in, bir90k madde ve teknik ara§tmlml§, bu ama91a birtakim ozcl tozlar (3,6,7), gUmU§ nitrat, osmik tetra oksit (6,9), ninhidrin (9-11), tripsin (10), agar jellcr (12), polisiyanoakrilat csterleri(l3), triketon benzerleri (14), 1,8-diazoOuorcn-9-one (11), lazer (5,10,11,15-18) kullamlml§, bakteriyolojik (Acinetobacter calcoaceticus) bir teknik de uygulanml§tlf (19).
88 H.E.DULGER, B. EGE, S.ERTURK
MATERYAL ve METOD
Bu c;ah~mada Ege Universitcsi Adli TIp Anabilim Dah'nda c;ah~an ve ya~lan 25 ile 58 arasmda degi~eft 9 kadm, 13 crkek top lam 22 ki~inin latent bawarmak izlcri samanh ve beyaz mektup kagldma almarak, siyah kutuda oda slcakhgmda, 3,5,7 vc 30 gun bekletildi.
Samanh kaglda alImp, 3 ve 5 gun bekletilen izIcr hem iyot buhan hem de iyod-naftoflavon ilc ayn ayn boyanarak incelendi. Sarnanh kaglda ahmp 30 gun bekletiIcn vc bcyaz kaglda almlp 7 gun bekletilcn izIcrc ise sadece iyod-naftoflavon metodu uyguJandt.
Ayrrac;lar:
- a-Naphtoflavone (Aldrich Chern. Co. N 180-1) - Kloroform
- Siklohekzan - Saf iyod kristali
Stok C;ozellinin /-/azzrlanmasz: 1 g naftoflavon 33 rnl kloroformda c;oziilur, uzerine 300 mi siklohekzan eklcnerek, eide edilen berrak c;ozelti koyu renkli bir ~i~edc, oda sicakhgmda saklamr.
C;alz~ma C;ozeltisinin Hazzrlanmasz: 150 ml stok c;ozelLisi uzcrinc 300 mg saf iyod kristali eklenerek karl~l1nhr ve sprcy §eklinde kulIamhr.
!yod Buharz Uygulamasz: Kolayca buharla§an saf iyod kristalleri aIttan hafifc;e ISltIlarak, incclenecek bOlgeye yogun bir §ekilde puskUrti.ililr.
BULGULAR
Izlerin iyod buharl ile kahvercngiye, iyod-naftoflavon ile rnnvi renge boyandlgl, sarnanh kaglda almlp 3 gun bekletilen izlerin iyod buhan uygulanmasmda yer yer kayboldugu, 5 gi.in bekletilcn izIcrin belli belirsiz bir ~ckilde boyandlgl, samanlt kaglda ahmp, aym sureIerde bekletilen ve iyod-naftoflavon metodu uygulanan izlerin ise ki§i identifikasyonu i«in yeterli bir §ekilde ortaya C;lktIgl izlendi (~ekil 1).
Samanh kaglda ahmp 30 gun bekletildikten soma iyod-naftoflavon ile boyanan izlerin identifikasyon ic;in tamamen yetersiz oldugu, sadecc mavi bir leke olarak belirginle§tigi, beyaz kaglda ahmp, 7 gun beklctildikten soma iyod-naftoflavon uygulanan izlcrdc ise papillcr hatlann belirgin bir ~ekildc ortaya (,:lktJgI goriildu (~ekil 2). Samanh kaglda ahndlgl gun, iki yonternle de ayn ayn boyanan izIerin hepsinde ba§anh sonuc;lar elde edildi (~ekil 3).
r
$ckil ). :,:nn:mll bglda "llnan ve 5 gilJl bckletilJikten sonra IIlcelcnen p:mnak i/.Jeri.
$ckil 2.7 giin bcklclildiktcn sonra iyod-naClo[lavon uygulan:lrak incelencn parmak izlcri.
*
L
90 H.E.DOLGER, B. EGE, S.ERTORK
TARTISMA ve SONU<;
Kavrama fonksiyonunda onemli rolii oldugu gozontine ahnarak, bu ryah~mada ba~parmak izleri kullamldlgl, iyod-naftoflavon metodunun (20,21), uygulanabilirligi ve klasik bir yontem olarak bilinen iyod buharma tislunlUgU ara~tmldl (6-9).
tyod buharl ve iyod-naftoflavon uygulamalannm oldukrya kolay, ryabuk sonury vercn, izin bulundugu yeri tahrip ctmeycn (nondestrtiktif) yontemler oldugu, latent parmak izlcrinde fiziksel veya kimyasal degi§iklikler yapmadlklan iryin yontemin ba~anslz kalcilgl hallerde diger teknik1crin uygulanmasma imkan verdigi bildirilmektedir (8,9,20).
Her iki yontemde de birkar; ptiskurtme ilc izlcrin hemen belirgin hale geldigini, tek-rar wkrar uygulamamn yapllabilecegini, zaten iyod buhannm birkar; dakikada soldugunu, iyod-naftoflavon uygulamasmda ise parmak izi olmayan yere dti§en SIVI partiktillerinin
hemen urytugunu gozledik. tyod buhan ilc ortaya rylkarllml§ izin ineelenmesi veya resmi-nin ryekilmesindc kaynaklarda belirtildigi gibi cam bir plak kullamldl, yeterli kontrastm saglanmasl ir;in objektifin ucuna mavi bir filtre taklldl (22).
iyod buhannm kaglliar uzerindeki 3 gtinliik iz1cri kolayca ortaya r;lkarabilecegi, iyod-naftoflavon tekniginde ise bu slirenin 5 haftaya kadar uzayabilccegi (8,20,21), ancak kaglt mendil v.s. gibi ryok absorb an yuzeylerde bulunan 24 saatlik izlerin isc parmak izi iryeriginin absorbe edilmcsi nedcniyle iyod buharl i1c ortaya r;lkartlamayacagl (8,9,21) belirlilmcktedir.
Bu nedenle, absorban saYllan samanh kaglda alIp, 3 ve 5 gun beklettigimiz ve iyod buhan uyguladlglmlz izler ile aym kaglda alIp 30 gUn beklettigimiz ve iyod-naftoflavon melOdu kallandlglmlz izlerde ba§anh sonur;lar alamadlk. B una kar§m beyaz mektup kagldma allP 7 gUn beklettigimiz ve iyod-naftoflavon ilc boyadlglmlz izlerdc oldukrya ba§arl sagladlk.
<;ah§ma solusyonunun stabil olmadlgl vc her zaman taze hazlrlanmasl gerektigi onerilmektedir (20,21). Ara§tIrmamlZda bir saat ir;inde olu~an tortulann iyicc r;alkalamaya ragmen giderilemedigini, tam erimeyen iyod kristalleri iryin solusyonun suziilebilecegini ve uygulama slrasmda cihazm ucuna biriken tortularm koloroform ile temizlenebilecegini saptadlk.
10 gUne kadar beklemi§ stok solusyonlarmda ba§anh sonur;lar ahrken, aym ko§ullarda 14 gUn beklemi§ solusyonda, berrakhkta degi§me olmakslZln ba§arlslz kalmdlgml gordUk ve bunu solusyonun bozulmu§ olduguna bagladlk.
iyod-naftoflavon ile ortaya rylkarllan izlerin ile 2-7 gunde okside olarak soldugunu (9,20,21), kutu veya zarfta 10 gun beklemi§ izlerin solmadlgml gordlik.
Sonur;ta, iyod buhanmn kagltlar uzerinde ancak 2-3 glinliik izleri ortaya r;lkarabildigi, daha eski izlerdc ise iyod-naftoflavon uygulanmasmm uygun olacagl, cam plak yerle§tirilemeyecck ylizcylerde latent parmak izinin kalabilccegi gozonlindc bulunduruldugunda, bu glir;lUgli gostermeyen iyod-naftoflavon uygulamasmm tistlinlUgli vurgulanabilir.
1 Erbengi, T. (1985) lIistoloji, s. 273-290, Beta Basm Yaym A.~., Istanbul.
2 Kayah, H. (1984) Oze! Histoloji, s. 264-275, Istanbul Oniversitesi TIp Fakiiltesi Yayuuan, Istanbul.
3 Ozden, S.Y. (1989) Adli TIp El Kitabl, s. 28-29, Nobel TIp Kitabevi, Istanbul. 4 Ayka", M. (1987) Adli TIp Ders Kitabl, s. 249-252, <;:e!iker Matbaaculk, Istanbul.
5 Kent, T. (1981) 1. Forensic Sci. Soc., 21,15-22.
6 Ozen, C. (1983) Klsa Adli TIp Ders Kitabl, 3. Bask!, s. 18-21, Istanbul Oniversitesi TIp Fakultesi
Yaymlan No. Ill, Istanbul.
7 S6ylemez, A. (1982) Kriminalistik ve Sw; Yeri Incelemesi, s. 25-36, Ha§mct Matbaasl, Istanbul.
8 Haque, F. (1989) Iodine-7,8-benzoflavone method a recent synopsis, (Ki§isel haberle§me). 9 Mashiko, K., Ishlzaki, M. (1977) Identification News, November Issue, 3-5.
10 Everse, E., Menzel, E.R. (1986) I Forensic Sci., 31,446-454.
II Menzel, E.R., Bartsch, RA., Hallman, J.R. (1990) 1. Forensic Sci., 35, 25-34. 12 Parkin, RH., Hartley, K. (1987) Forensic Sci. Int., 35, 267-275.
13 Almog, J., Gabay, A. (1986) I Forensic Sci., 31, 250-253. 14 Almog, J. (1987) 1. Forensic Sci., 32, 1565-1573. 15 Dalrymlc, RE. (1982) I Forensic Sci., 27,801-805.
16 Herod, D.W., Menzel, E.R. (1982) 1. Forensic Sci., 27, 513-518.
17 Nicholas, M., Christopher, J.L., Pierre, A.M. (1990) Forensic Sci. Int., 45, 73-83.
18 Pounds, CA., Grigg, R., Mongkulaussavaratana, T. (1990) J. Forensic Sci., 35, 169-175. 19 Harper, D.R, Oare, C.M., Heaps, CD. (1987) Forensic Sci. Int., 33, 209-214.
20 Haque, F. (1981) Iodinc-naphthoflavone solution for detection of latent finger prints on documents, (Ki§isel haberle§me).
21 Haque, F., Westland, A., Kerr, M. (1983) Forensic Sci. Int., 21, 79-83.
22 Guven, E., Kodak,!., Aydm, Y. (1968) Emniyet Genel Miidiirliigii Teknik Biiro Personeli Yeti§tirme
ve Geli§tirme Not/an, Tcksir bask!, I"i§leri Bakanhgl Emniyet Gene! Miidiirliigu, Ankara.
Ayn baskl i~in:
"
Uz.Dr. H.Ergin Diilger Firat Oniversitcsi TIp Fakiiltesi
Adli TIp Anabilim Dalt Elazlg, Turkiye
