ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Berna ARSLAN
Anabilim Dalı : Ġç Mimarlık
Programı : Ġç Mimari Tasarım (Uluslararası)
MAYIS 2010
MOTORYATLARDA ĠÇ MEKAN TASARIM SÜREÇ VE KRĠTERLERĠ
ĠSTANBUL TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ
MOTORYATLARDA ĠÇ MEKAN TASARIM SÜREÇ VE KRĠTERLERĠ
YÜKSEK LĠSANS TEZĠ Berna ARSLAN
418071004
Tezin Enstitüye Verildiği Tarih : 26 Nisan 2010 Tezin Savunulduğu Tarih : 12 Mayıs 2010
Tez DanıĢmanı : Prof. Dr. Hasan ġENER (ĠTÜ)
Diğer Jüri Üyeleri : Prof. Dr. Ali Ġhsan ALDOĞAN (ĠTÜ) Öğr. Gör. Dr. Özge CORDAN (ĠTÜ)
ÖNSÖZ
Tezimin en yararlı hale gelebilmesi için çaba sarfeden ve beni en iyi Ģekilde yönlendiren hocam Sayın Prof. Dr. Hasan ġener‟e emeği, katkısı, bilgi birikimi ve ayırdığı zaman için çok teĢekkür ederim. ĠTÜ Gemi ĠnĢaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi Dekanı Sayın Prof Dr. Ali Ġhsan Aldoğan‟a ve ĠTÜ Mimarlık Fakültesi Ġç Mimarlık Bölümü Öğr. Gör. Dr. Özge Cordan‟a katkıları ve destekleri için teĢekkür ederim.
Eğitimimde bu noktaya gelmemi sağlayan ve bana yıllar boyunca birikimlerini aktarmaya çalıĢan, yüksek lisans hayallerimi hep destekleyen Selçuk Üniversitesi Ġç Mimarlık ve Çevre Tasarımı Bölümü BaĢkan Yardımcısı Sayın Öğr. Gör. Dr. Rabia Doğan Köse‟ye ve bu eğitimi sürdürebilmem için burs sağlayan TUBĠTAK‟na minnet borçluyum.
Bu tezin fikir aĢamasından itibaren beni teĢvik eden Deniz Araçları Tasarımcısı Mert Ünnü ve Marmara Üniversitesi Ġç Mimarlık Bölümü Öğretim Görevlisi ve Yelken Antrenörü Tonguç Tokol‟a, tezim boyunca bana yat üretim sektörüyle ilgili olarak gözlem yapabilme ve uygulamalarda yer alabilme imkanı sağlayan Antalya TSMM Teknecilik ile Tuzla‟daki Çizgi Yat ve Mengi Yay Tersanesi‟ne teĢekkür ederim. Son olarak yaĢama sebebim iki özel insana; annem ve babama her zaman yanımda oldukları için çok teĢekkür ederim.
Mayıs 2010 Berna ARSLAN
ĠÇĠNDEKĠLER Sayfa KISALTMALAR.……...……….………..vi ÇĠZELGE LĠSTESĠ..……..………...………..vii ġEKĠL LĠSTESĠ……….…...………...…...…...viii ÖZET..……….……..………...………..…....xxvi SUMMARY ………...………...xxviii 1. GĠRĠġ ………...………...1 1.1 Tez Konusu ...…...……..…..………...……....1 1.2 Tezin Amacı ……….………..……….……...…2
1.3 Tezin Kapsamı ve AraĢtırmada Kullanılan Yöntemler….……...……..……...3
2. YAT ÜRETĠM SEKTÖRÜ VE YATLARIN SINIFLANDIRILMASI…...…..6
2.1 Yat ve Yatçılık Tarihi ….……….………...………6
2.2 Yat Üretim Sektörü …..…...………7
2.3 Türkiye‟de Yat Üretimi ve Tasarımı …….……...………..……...……….8
2.4 Yatların Sınıflandırılması ………..……….………9
2.4.1 Motoryatlar …….………..……10
2.4.1.1 Tek gövdeliler (Monohull)………...……….…………11
2.4.1.2 Çok gövdeliler (Multihull) ……..…….………13
2.4.2 Yelkenli (Sailing Yachts) ve yelkenli-motorlu yatlar (Motor-Sailor)...17
3.MOTORYATLARDA TASARIM SÜREÇ VE KRĠTERLERĠ …...……..….21
3.1 Kavramsal (Konsept) Tasarım.…...…………..……….………...…....24
3.1.1 Ġhtiyaç programı hazırlanması….…..……...………..26
3.1.2 Tekne performans kriterleri…..………...………...27
3.1.3 Tahmini maliyet analizi ...…...………….………..…...…...…….30
3.2 Ön (BaĢlangıç) Tasarım ...…...…………..….…..………..………...35
3.2.1 Tekne strüktürü ve stabilite tasarımı …….….………….……….…36
3.2.1.1 Dikey bölmelendirmeler ...……..………….……….39 Postalar……...………..……..39 Perdeler ………..……….………..………....39 3.2.1.2 Yatay bölmelendirmeler …...…………...……….42 Güverteler ……..……..……..………...42 Stringerler ..………...44
3.2.1.3 Gövde ve üst yapının tasarımı (Styling) ....…….………... 45
3.2.2 Elektrik sistem tasarımı ...….………...……..………...56
3.2.3 Aydınlatma sistemi tasarımı…….……...…...………65
3.2.3.1 Doğal aydınlatma...………...………...………...67
3.2.3.2 Yapay aydınlatma...………..….……...………...70
3.2.4 Mekanik sistem tasarımı …...………….………...……..….…87
3.2.4.3 Yangın Tesisatı …...……...………95
3.3 Final Tasarımı ve Onaylanması .…..……….……….………...99
3.4 Detaylı Tasarım ve Uygulama …...………...…..………...…...99
3.4.1 Gövde ve üst yapı..….………103
3.4.1.1 Kompozit tekne uygulama yöntemleri .…...…...………….…104
3.4.1.2 AhĢap tekne uygulama yöntemleri ...…....……...………110
3.4.1.3 Metal tekne uygulama yöntemleri...….……...……...…..……112
3.4.2 Ġç mekan tasarımı…...………...……….116
3.4.2.1 Salon ……..…....………125
3.4.2.2 Bar …..……...………128
3.4.2.3 Yemek alanı ..…...………...……….…………...129
3.4.2.4 Mutfak (Kuzine) …...…....…....………134
3.4.2.5 Dümen ve navigasyon merkezi....….…………...………….…...…..139
3.4.2.6 Kamaralar....…..……….…....……….………...143
3.4.2.7 Islak hacimler (WC/Banyo/Sauna)...…….……….…...…..150
3.4.2.8 Depolama alanları...…...…………...………….………….……....157 3.4.2.9 Sirkulasyon alanları...……...……….………….…...158 3.4.2.10 ÇamaĢırhane...…..…………..………...………..…161 3.4.3 DıĢ mekan tasarımı…....…...………..161 3.4.3.1 Güvenlik donanımları...…...…..………..162 3.4.3.2 Teknik donanımlar….…….………...……….166 3.4.3.3 Sosyal mekanlar………….…….…..……….……….168
4. DĠĞER TASARIM DĠSĠPLĠNLERĠNĠN YAT TASARIM SÜRECĠNDEKĠ ROLÜ ………....………..……….………..…...173
4.1 Ġç Mimar ve Mimarların Yat Tasarımındaki Rolü ...………....174
4.2 Endüstriyel Tasarımcıların Yat Tasarımındaki Rolü..………….………...…175
4.3 Gemi ĠnĢaat Mühendislerinin Yat Tasarımındaki Rolü...………...…...177
5. TÜRKĠYE’DE UYGULANMIġ MOTORYATLARIN TASARIM VE ÜRETĠMĠNDE ĠÇ MĠMARLARIN ROLÜNÜN TESPĠTĠNE YÖNELĠK ALAN ÇALIġMASI.…………...…….………..….179
5.1 Alan ÇalıĢması ve Kullanılan Yöntemler ...…...………...179
5.2 Örneklem Grubu………...………....……...……….179 5.2.1 Sunkiss...………...181 5.2.2 Azimut 55‟...…...……….………...194 5.2.3 Numarine 78‟…...……...………...200 5.2.4 Tatii……….…....….……….207 5.2.5 The Wish..……...………214
5.3 Revizyon Tasarım ÇalıĢması Yapılacak Yatın Belirlenmesi.……..………….216
5.3.1 “The Wish” yatı alan çalıĢması ve mekan analizi…..…...…………..…..217
5.3.1.1 Kamara ve ıslak hacimler …..………...220
5.3.1.2 Salon ……...……….…230
5.3.1.3 Mutfak/Depolama .………….………….………...…..235
5.3.1.4 Kaptan köĢkü (Kokpit) ……….239
5.3.1.5 Sirkülasyon alanları …..………..……….242
5.3.2 The Wish yatı iç mekan revizyon tasarım çalıĢması……….…………...244
5.4 Alan ÇalıĢmasının Sonuçları……….……….………...245
6.SONUÇ …..…………...………...249
EKLER …………...………....…...259
EK-A MÜġTERĠ-KULLANICI ANALĠZ ANKETĠ …………..………259
EK-B YAT TASARIMINDA ĠÇ MĠMARLARIN ROLÜNÜ TESPĠTE YÖNELĠK ALAN ÇALIġMASI ANKETĠ……….………..263
EK-C “THE WISH” YATI KULLANICI MEMNUNĠYET ANKETĠ ...…267
EK-D “THE WISH” YATI REVĠZYON TASARIM ÇALIġMASI ………….275
EK-E KĠġĠSEL GÖRÜġMELER ………...………..295
EK-F DENĠZCĠLĠK MÜSTEġARLIĞI ĠLGĠLĠ BELGELER VE YÖNERGELER ……….………311
EK-G DENĠZCĠLĠK TERĠMLERĠ SÖZLÜĞÜ .………....327
EK-H AÇIKLAMALAR (DĠPNOTLAR) ………...………...335
ÖZGEÇMĠġ ………...………….341
KISALTMALAR
ABS : American Bureau of Shipping
RINA :Registro Italiano Navale-Ġtalyan Loydu SOLAS : Safety of Life at Sea
TÜRKTERMAP : Türkiye Tersaneler Master Planı TL : Türk Loydu
IMO : International Maritime Organization MCA : Maritime and Costguard Agency
GĠSBĠR : Gemi ĠnĢa Sanayicileri Birliği DTO : Deniz Ticaret Odası
ÇĠZELGE LĠSTESĠ
Sayfa Çizelge 3.1: Elektrik bilançosu, Amatör Denizci El Kitabı ……... ……..………60 Çizelge 3.2: Teknede günlük aktivitelere göre saat dağılımları,
Preliminary Design of Boats and Ships...……...……...……..……...121 Çizelge 5.1: Teknede iç mekan tasarım kriterleri. kontrol tablosu.….…...…...243
ġEKĠL LĠSTESĠ
Sayfa ġekil 2.1: Savarona yatı, http://www.savarona.com.tr/Savarona/legenship.jpg...6 ġekil 2.2: Savarona yatı merdiveninden bir görünüĢ,
http://www.eventective.com/blog/wp-content/ uploads/2008/04/………...6 savarona_staircase_21.jpg
ġekil 2.3: Suudi Arabistan Kraliyet yatı,
http://www.eioba.com/files/user4434/al_salamah_yacht_mipos_3.jpg...7 ġekil 2.4: Kompozit teknenin kalıbından çıkarılması,
http://www.alltackle.com/composite_yachts.htm...11 ġekil 2.5: Kayıcı gövde, Monte Carlo 47-Beneteau, http://www.beneteau.com/ en/motorboats/produit.aspx?GAM_CODE=11&PRO_CODE=373……..12 ġekil 2.6: Yarı deplasmanlı trawler tipi tekne, Leomar 60,
http://www.leomaryacht.com/new/indeks.php?sid=trawler60_ex&lang= 0&mid=1&tid =trawler60………..13 ġekil 2.7: Yumrulu deplasman tekne tasarımı, San Lorenzo Yachts,
http://www.ballerride.com/wp-content/uploads/2009/03/sanlorenzo-44- superyacht-steel.jpg………...………13 ġekil 2.8: ĠDO-Deniz otobüsü, http://www.ido.com.tr/uimages/do_08_16.jpg...14 ġekil 2.9: Ġstanbul‟da bir deniz taksisi,
http://static.guncel.net/archive/3572/TdKKwwNR9aG.jpg...14 ġekil 2.10: Çift gövdeli tekne, Polinezya,
http://1.bp.blogspot.com/_4LxlcCFie4Y/S7SZdTrxOHI/
AAAAAAAAAQw/O-oFDVnS498/s1600/polinesia+catamaran.jpg….14 ġekil 2.11: Modern katamaranın esin kaynağı………...14 ġekil 2.12: Bir katamaranın iç ve dıĢ yerleĢimi, http://www.multihullsmag.com/ magazine/OldMags/Jan_Feb%2004/55er%20interior.jpg………...15 ġekil 2.13: Bir katamaranın çeĢitli bölmelerinden görüĢ, Catamarans The Complete Guide for Cruising Sailors………...15 ġekil 2.14: Su üzerinde katamaran ve tek gövdeli bir teknenin salınım hareketleri, Catamarans The Complete Guide for Cruising Sailors………....16
Sayfa ġekil 2.15: Lodestar trimaran-Arthur Piver, http://www.multihull-verein.de/images/ 0/0f/Mb127_html_29a43557.jpg……….16 ġekil 2.16: Trimaranın üstten görünümü,
http://imagenes.cosasdebarcos.com/barcos/grandes/2/5/3/9/trimaran- pivervictress-72539040071866504854485166494553.jpg…………...16 ġekil 2.17: Son teknoloji bir trimaran, Earthrace-Calibre Boats,
http://2.bp.blogspot.com ………...……..17 ġekil 2.18: Trimaran gövdesinde iç mekan oluĢumu, http://www.navis-yacht-
charter. com/upload/iblock/1d0/Catamaran_Pajot_Lavezzi_40_Greece_ interior_2.jpg………...……….17 ġekil 2.19: Suya beĢ farklı yüzeyiyle temas eden pentamaran yat,
http://www.superyachttimes.com/articles/Image/Companies/BMT-Nigel- Gee/Veloce-BMT-Nigel-Gee-01-big.jpg……….17 ġekil 2.20: Türkiye‟de üretilen 88 m yelkenli, Maltese Falcon,
http://www.boatdesign.net/forums/attachments/motorsailers/dynarig- motorsailer-ala-maltese-falcon-amoryross_maltesefalcon_04.jpg……..18 ġekil 2.21: 30 m bir motor-sailor, Merlin, Mengi-Yay ArĢiv………..…..19 ġekil 2.22: Yelkenlide güverte donanımları ve yelkenler, First 50-Beneteau,
http://www.3dsailboats.com/wp- content/uploads/2010/03/
Beneteau_First_50.jpg……….19 ġekil 2.23: Yelkenlide direk donanımlarının iç mekana yansıması, First 50-
Beneteau, Yat Tasarımı………20 ġekil 2.24: Güverte çıkıĢ kapaklarının iç mekan tavanında oluĢturduğu doğal
aydınlatma hattı, First 50-Beneteau, Yat Tasarımı………..20 ġekil 3.1: MüĢteri sözleĢme diyagramı, www.sponbergyachtdesign.com...21 ġekil 3.2: Tekne tasarım spirali, Preliminary Design of Boats and Ships………….22 ġekil 3.3: Kavramsal tasarımdan iĢletme aĢamasına kadar tekne tasarım süreç diyagramı, Preliminary Design of Boats and Ships………...23 ġekil 3.4: Kavramsal tasarımdan iĢletme aĢamasına kadar tekne tasarım süreç Diyagramı, Preliminary Design of Boats and Ships………..24 ġekil 3.5: Karina formuna göre tekneler, Yüzer Mekanlarda YaĢam Çevreleri ve Tasarım ĠliĢkisi YL Tezi………..…..27
Sayfa ġekil 3.7: Kavramsal tasarım aĢamasında bir eskiz çalıĢması ve tahmini tekne-su
hattı boyları, Preliminary Design of Boats and Ships………..30
ġekil 3.8: Kavramsal tasarım aĢamaları, Preliminary Design of Boats and Ships….32 ġekil 3.9: Ön tasarım sürecinde kurgulanan sistemler………...34
ġekil 3.10: Konsept aĢamasından konstrüksiyon aĢamasına tasarım süreci örnek paftalar, Preliminary Design of Boats and Ships……….35
ġekil 3.11: Köpekbalığından esinlenmiĢ dıĢ form tasarımı, Oculus-ShopferYachts37, http://www.superyachttimes.com/articles/Image/Companies/Schopfer- Yachts/Oculus-01-big.jpg……….37
ġekil 3.12: Sinek gözü ve kanat yapısından esinlenerek tasarlanmıĢ bir sürat teknesi Ellips, http://societyofdave.com/uploaded_images/catamaran_ ellips_g3-767864.jpg………...…37
ġekil 3.13: Devasa motoryat, A-Philippe Starck, http://www.designboom.com/tools/WPro/images/11m/y1.jpg...38
ġekil 3.14: “Ocean Emerald”-Normal Foster, http://www.instablogsimages.com/ images/2008/07/01/yacht-plus_gg1jM_48.jpg………...……38
ġekil 3.15: “Burgess”-Ken Freivokh, http://www.freivokh.com/...38
ġekil 3.16: AhĢap teknede strüktür elemanları, http://www.boatdesign.net/gallery/ data/512/thumbs/RX1_172.jpg………....39
ġekil 3.17: Kemere-posta birleĢim detayı………..39
ġekil 3.18: Teknede perdelerin genel yerleĢimi ve tekne bölümleri, boatdesign.net.41 ġekil 3.19: Su geçirimsiz perdelerin konfigürasyonu, www.boatdesign.net...41
ġekil 3.20: Güverte katmanlarının yerleĢimi, www.boatdesign.net...43
ġekil 3.21: Konstrüksiyon elemanları ve yerleĢimi, www.boatdesign.net...43
ġekil 3.22: Güverte kaplama katmanları, http://www.mar-team.com...44
ġekil 3.23: Güverte tik kaplama aĢamaları, http://www.mar-team.com...44
ġekil 3.24: Çelik teknede stringerler………..45
ġekil 3.25: Gövde formu çizim aĢamaları, Deniz UlaĢımında Küçük Kapasiteli Toplu TaĢıma Aracı YL Tezi………...…..46
ġekil 3.26: Çelik bir gemide postalar, Yay Gemi………...46
ġekil 3.27: AhĢap bir teknede omurga ve buna bağlanan posta düzeni, http://www.boatdesign.net/gallery...47
Sayfa ġekil 3.29: Ağırlık merkezi iyi hesaplanmamıĢ bir tekne, www.thesavvyboomer.com /photos/uncategorized/2007/10/29/yachtplunge_2.jpg………47 ġekil 3.30: Gövde yapılarına göre tekneler,
Preliminary Design of Boats and Ships………...48 ġekil 3.31: Üst yapının gövdeyle birleĢmesi, Jasmin, RMK ArĢiv………....49 ġekil 3.32: Katamaranda üst yapının gövdeyle birleĢmesi,
http://www.phenocats.com/images.html...50 ġekil 3.33: GüneĢ pencereli hardtop, Baia 78,
http://www.baiayacht.it/Pages/modelli.aspx?mod=5...50 ġekil 3.34: Rollbarlı yat tasarımı, Azimut 58,
http://www.rudderblog.com/media/images/vijesti/071031003.jpg...51 ġekil 3.35: Hardtoplu yat düzenlemesi,
http://www.luizdebasto.com/ldbweb/boats/interior/interior.html...51 ġekil 3.36: Rollbarlı yat düzenlemesi,
http://www.luizdebasto.com/ldbweb/boats/interior/interior.html...51 ġekil 3.37: DıĢ formlarına göre yat tipleri,
Preliminary Design of Boats and Ships………...52 ġekil 3.38: Ön tasarım sürecinde gövde formu hazırlanması ve endaze çizimleri, http://www.boatdesign.net/gallery...53 ġekil 3.39: Ön tasarım aĢamasında iç mekan kurgusu ve kat planları, President 780, http://www.yachtopolis.com/index_details.asp?id=28355&show=3...55 ġekil 3.40: Teknede aküler tarafından beslenen donanımlar, Amatör Denizci El Kitabı………58 ġekil 3.41: Akü-alternatör sarjı, Amatör Denizci El Kitabı…………...………59 ġekil 3.42: Kumanda panoları, Amatör Denizci El Kitabı……….61 ġekil 3.43: Aküden tüketici cihazlara elektrik dağıtım Ģemaları, Amatör Denizci El Kitabı………....62 ġekil 3.44: Elektrik dağıtım sistem Ģeması, Amatör Denizci El Kitabı………….…63 ġekil 3.45: Teknede geliĢmiĢ bir elektrik dağıtım sistemi,
Amatör Denizci El Kitabı………...….64 ġekil 3.46: Teknede genel elektrik Ģeması, Amatör Denizci El Kitabı...65 ġekil 3.47: Hardtop üzerinde doğal aydınlatma pencereleri, Hardtop 78-Numarine,
Sayfa ġekil 3.48: Borda üzerinde tasarlanmıĢ doğal aydınlatma pencereleri, 102Rph-
Numarine, www.numarine.com...68
ġekil 3.49: Lumboz, Foresti Suardi, http://www.forestiesuardi.it...69
ġekil 3.50: Hatch, Foresti Suardi, http://www.forestiesuardi.it...69
ġekil 3.51: Paula Rosa yatı-Rhoaed Young, Yat Tasarımı………....70
ġekil 3.52: IP numaralarına göre aydınlatma tablosu, www.neo-lite.com...72
ġekil 3.53: Yan güverte aydınlatması, www.underwaterlights.com/gallery...73
ġekil 3.54: Spotlarla yapılmıĢ uygun bir merdiven aydınlatma detayı, M/Y Montkaj, http://www.underwaterlights.com/gallery...74
ġekil 3.55: Kıç güverte tavan aydınlatması, M/Y Nero, http://www.underwaterlights.com/gallery...74
ġekil 3.56: AĢırı göz alıcı bir kıç güverte aydınlatması M/Y Serque, http://www.underwaterlights.com/gallery...74
ġekil 3.57: Gece seyrinde görüĢü rahatlatan kırmızı ıĢıklarla düzenlenmiĢ bir kokpit tasarımı, Yat Tasarımı………...…..75
ġekil 3.58: Motor dairesi aydınlatması, M/Y Janie, http://www.yachtforums.com/ forums/attachments/trinity-yacht/5001-review-trinitys-157-janie-tri-deck- janie-engine-room.jpg………...76
ġekil 3.59: Merdiven aydınlatmaları, Preliminary Design of Boats and Ships……..76
ġekil 3.60: Merdiven aydınlatmaları, Preliminary Design of Boats and Ships……..76
ġekil 3.61: Merdiven aydınlatması, Couedel Hugon Design, Yat Tasarımı………..77
ġekil 3.62 Merdiven aydınlatması, Guy Couach, Yat Tasarımı………...77
ġekil 3.63: Yatak baĢı aydınlatmaları, Preliminary Design of Boats and Ships…....78
ġekil 3.64: LoĢ aydınlatma kullanılmıĢ çalıĢma ve makyaj masası, Predator 108- Sunseeker, http://www.sunseeker.com/flash_galleries/boat_gallery.swf ?xmlfile=/xml_galleries/predator_108_gallery.xml……….79
ġekil 3.65: Makyaj ve çalıĢma masası aydınlatması, Predator 92-Sunseeker, http://www.sunseeker.com/flash_galleries/boat_gallery.swf?xmlfile= /xml_galleries/predator_92_sport_gallery.xml………....79
ġekil 3.66: Master kamarada okuma lambaları, Azimut 43S, http://www.azimutyachts.com/com/en/#/models/srange/43s/interior- gallery………..….80
Sayfa ġekil 3.67: Misafir kamarasında okuma lambaları, Predator 52-Sunseeker,
http://www.sunseeker.com/flash_galleries/boat_gallery.swf?xmlfile =/xml_galleries/predator _52_gallery.xml………...80 ġekil 3.68: Mutfak aydınlatması ve renk seçiminin aydınlatmaya katkısı,
Predator 92-Sunseeker, http://www.sunseeker.com/flash_galleries/ boat_gallery.swf?xmlfile=/xml………81 ġekil 3.69: Oturma mekanı içinde bir mutfak aydınlatması Predator 74-
Sunseeeker, http://www.sunseeker.com/flash_galleries/boat_gallery.swf? xmlfile=/xml_galleries/predator_74_gallery.xml………..…..81 ġekil 3.70: Banyo aydınlatması, Predator 74-Sunseeker,
http://www.sunseeker.com/performance-motor-yachts...82 ġekil 3.71: Sualtı aydınlatması, www.underwaterlights.com ………....83 ġekil 3.72: Sualtı led aydınlatma detay ve montajı, www.underwaterlights.com...83 ġekil 3.73: Motoryatta sualtı aydınlatmaları-Lazzara Yachts,
http://www.boatdesign.net/gallery/data/500/2009-Lazzara-Yachts
-LSX-Ninety-Two-Night-1600x1200.jpg………...……..84 ġekil 3.74: Türkiye‟de üretilen Malta ġahini (Maltese Falcon) sualtı aydınlatmaları, http://www.underwaterlights.com/gallery...84 ġekil 3.75: Teknede koridor boyunca yapılan yönlendirme ve acil çıkıĢ
Lambaları, Yat Tasarımı………..85 ġekil 3.76: Seyir fenerleri ve konumları, Denizde ÇatıĢmayı Önleme Tüzüğü…….86 ġekil 3.77: Seyir fenerleri, Denizde ÇatıĢmayı Önleme Tüzüğü,
www.forestisuardi.it...86 ġekil 3.78: Teknede hava sirkülasyonu, Boat Mechanical Systems Handbook ……88 ġekil 3.79 Mobilya içi fan-coil cihazı yerleĢimi alternatifi, Heinen Hopman …...…89 ġekil 3.80: Merkezi sistem Ģeması, Boat Mechanical Systems Handbook ………...89 ġekil 3.81: Chiller sistem Ģeması, Boat Mechanical Systems Handbook…………..90 ġekil 3.82: Tavan ve mobilyadan fan-coil ile yapılan havalandırma,
Heinen Hopman………...91 ġekil 3.83: Tavandan fan-coil ile yapılan havalandırma, Heinen Hopman…………91 ġekil 3.84: Alabandada lavabo yerleĢimi, Interior Design Methods for Yacht
Sayfa
ġekil 3.86: Temiz su dağıtım Ģeması, Boat Mechanical Systems Handbook………93
ġekil 3.87: Pis su tankı Ģeması, Boat Mechanical Systems Handbook………..94
ġekil 3.88: Ġçeriğine göre yangın söndürme cihazları, http://www.blazetech-fire- protection.com/userimages/chart.gif.………...97
ġekil 3.89: Oturma bölümünde yangın söndürücü ve konumu, KiĢisel ArĢiv …..…98
ġekil 3.90: Yangın çıkıĢ ve buton uyarı iĢaretleri………..98
ġekil 3.91: Yangın söndürme cihazı, gizli sprink, duman dedektörü ve yangın battaniyesi………...……….…98
ġekil 3.92: Detaylı tasarım sürecinde kurgulanan mekanlar ………...………100
ġekil 3.93: Mock-up, kokpit, www.mediabucket.com/image/mock up interior yacht...101
ġekil 3.94: Mock-up, salon, www.mediabucket.com/image/mock up interior yacht ...101
ġekil 3.95: Malzeme seçimlerini gösteren kolaj çalıĢmaları, Bannenberg.……..…101
ġekil 3.96: Malzeme seçimlerini gösteren kolaj çalıĢmaları, H2 Design ……..…..102
ġekil 3.97: Vakum enjekte yöntemi, www.turksail.com...105
ġekil 3.98 DiĢi kalıbından ayrılan kompozit bir tekne, TSMM ArĢiv...106
ġekil 3.99: Sandviç malzemeler, www.turksail.com...107
ġekil 3.100: Kompozit teknede üst yapı gövdesiyle birleĢirken, TSMM ArĢiv...109
ġekil 3.101: Kompozit yat, Namaste-TSMM ArĢiv...109
ġekil 3.102: AhĢap tekne uygulaması,www.boatdesign.net...110
ġekil 3.103: AhĢap tekne uygulaması,www.boatdesign.net...111
ġekil 3.104: AhĢap tekne uygulaması,www.boatdesign.net………...111
ġekil 3.105: Metal tekne uygulaması, www.hasb.com.au...113
ġekil 3.106: Metal tekne uygulaması, www.hasb.com.au...114
ġekil 3.107: Metal tekne uygulaması, www.hasb.com.au...114
ġekil 3.108: Nesting parçaları kesilmeden önce, www.kastenmarin.com...115
ġekil 3.109: Ġç mekan eskiz çalıĢmaları, Jasmin 2- Çizgi Yat, KiĢisel ArĢiv……..118
ġekil 3.110: Detaylı tasarım kokpit ve görüĢ mesafeleri, Jasmin 2- Çizgi Yat, KiĢisel ArĢiv……….119
ġekil 3.111: Tekne dıĢında kurulan postalar ve mock-up, mediabucket.com……..120
Sayfa ġekil 3.113: Kabin tavan yükseklik ve taban geniĢlik iliĢkisi, Preliminary Design of Boats and Ships………..123 ġekil 3.114: Otururken ve ayaktayken görüĢ yükseklikleri, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry……….…124 ġekil 3.115: Tipik bir motoryatta iç mekanlar, Amatör Denizci El Kitabı………..124 ġekil 3.116: Alabandaya göre Ģekillenen oturma birimleri, Preliminary Design of Boats and Ships………...…….125 ġekil 3.117: Oturma biriminde bir kesit çalıĢması, Jasmin 2- Çizgi Yat,
KiĢisel ArĢiv………...………..126 ġekil 3.118: Salon, Gimla-Vitter Shipyard, Yat Tasarımı………...….126 ġekil 3.119: Lüks bir yatta salon, Kismet-Lürssen,
http://www.lurssen.com/frame.html...127 ġekil 3.120: Salon ve kokpit, Numarine 78, www.numarine.com...128 ġekil 3.121: Salon içinde yer alan bar bölümü-Bannenberg,
www.bannenbergandrowell.com...129 ġekil 3.122: Yemek bölümü, Pershing 90,
http://www.pershing-yacht.com/home.php?lang=eng...130 ġekil 3.123: Salonda yer alan yemek bölümünden görünüĢ, Pershing 115,
http://www.pershing-yacht.com/home.php?lang=eng...131 ġekil 3.124: Detaylı tasarım aĢamasında yemek odası perspektifi, Trinity
Bannenberg, www.bannenbergandrowell.com...132 ġekil 3.125: Detaylı tasarım aĢamasında üç boyutlu salon modeli, Predator,
www.bannenbergandrowell.com...132 ġekil 3.126: Salon ve yemek odası perspektifi, Predator-Bannenberg,
www.bannenbergandrowell.com...133 ġekil 3.127: Salon ve yemek bölümü tasarım çalıĢması-Bannenberg,
www.bannenbergandrowell.com...133 ġekil 3.128: U tipi mutfak, Ferretti 470, http://yacht-photos.rightboat.com/boat- images/12084537/ferretti-470-07f88b.jpg………...135 ġekil 3.129: Mutfak-bar, Numarine 55, www.numarine.com...136 ġekil 3.130: Yelkenli tekne donanımlarının iç mekana yansıması, Grand Bleu Vintage-Philippe Briand, Yat Tasarımı………136
Sayfa ġekil 3.132 Postaların mutfak tasarımına yansıması, Superhawk 43-Sunseeker, http://www.sunseeker.com/flash_galleries/boat_gallery.swf?xmlfile= /xml_galleries/superhawk_43_gallery.xml………..…..137 ġekil 3.133: 30 m‟lik bir motoryatta mutfak düzenlemesi, Azimut 98,
http://img.nauticexpo.com/images_ne/annonces-g/azimut-98-
leonardo- 10255_3.jpg……….139 ġekil 3.134: Salon içinde kokpit düzenlemesi, Pershing 46,
http://lord-yachting.com/photos/pershing46-3b.jpg...139 ġekil 3.135: Konsolda yer alan navigasyon cihazları ve monitörler, Predator 84 Sunseeker, http://www.sunseeker.com/performance-motor-yachts/ predator84.php……….141 ġekil 3.136: Kokpit, Predator 52-Sunseeker, http://www.sunseeker.com/flash_ galleries/boat_gallery.swf?xmlfile=/xml_galleries/manhattan_52_
gallery.xml………....142
ġekil 3.137: Kokpit, Pershing 46, http://www.navis-yacht-charter.com/
upload/iblock/323/Yacht_charter_croatia_pershing_46_helm.jpg..…143 ġekil 3.138 Yatak boyutlandırmaları, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry………..….144 ġekil 3.139: Teknedeki konumlarına göre farklı yatak Ģekilleri ve yerleĢimleri, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building
Industry………...……….144 ġekil 3.140: Teknedeki konumlarına göre farklı yatak Ģekilleri ve yerleĢimleri, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building
Industry………....145 ġekil 3.141: Yatak üstü tavan yüksekliği, Interior Design Methods for Yacht
Design and Boat Building Industry………...…………..145 ġekil 3.142: Ayak mesafesi ve yüksekliği, Interior Design Methods for Yacht
Design and Boat Building Industry………..…145 ġekil 3.143: Üst katta kot farkına gelen bir kamara tasarımı, Azimut 43,
http://www.yachtingplus.hr/images/used/azimut_43_pyewacket/
Sayfa ġekil 3.144: Tipik personel kamarası yerleĢimi, Interior Design Methods for
Yacht Design and Boat Building Industry………...…146
ġekil 3.145: V formlu yatak tasarımı, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry……….……….146
ġekil 3.146: BaĢ kısımda bir yatak düzenlemesi, http://www.luizdebasto.com/ldbweb/boats/interior/interior.html...147
ġekil 3.147: Master kamara yerleĢimi, http://www.ferretti- yachts.com/_vti_ g2_ gallery_aspx_idM_2248-rpstry_20_--luxury-yacht-italian-boat- builder-motoryacht-sales.sphtml……….….147
ġekil 3.148: Master kamara, Serenity- Çizgi Yat, KiĢisel ArĢiv………..148
ġekil 3.149: Master kamara yerleĢimi- Elegance 82, http://www.drettmann- yachting.com/en/eleganceyachts/elegance8287/index.html...148
ġekil 3.150: Master kamara, Numarine 78‟Fly, www.numarine.com...149
ġekil 3.151: Master kamara, Numarine 78‟Fly, www.numarine.com...149
ġekil 3.152: Master kamara, Numarine 78‟Fly, www.numarine.com...149
ġekil 3.153: Manuel tuvalet………..151
ġekil 3.154: Elektrikli tuvalet………...151
ġekil 3.155: Teknede tuvalet tesisatı ve çalıĢma prensibi, Amatör Denizci El Kitabı………...151
ġekil 3.156: Alabanda lavabo yerleĢimi, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry………..152
ġekil 3.157: Alabanda tuvalet yerleĢimi, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry………….……….152
ġekil 3.158: Teknede tuvalet ve duĢ eylemi için gerekli mesafeler, Yüzer MekanlardaYaĢam Çevreleri ve Tasarım ĠliĢkisi YL Tezi…..152
ġekil 3.159: Klozet ve lavabo yerleĢimi………...…153
ġekil 3.160: Klozet yanında tutamaklar, http://www.ferretti- yachts.com/_vti_g2_ gallery_aspx_idM_1500-rpstry_20_--luxury-yacht-italian-boat- builder-motoryacht-sales.sphtml……….…….153
ġekil 3.161: Islak hacimde genel yerleĢim- Mochi 54, http://www.mochicraft-yacht.com...153 ġekil 3.162: Islak hacimde genel yerleĢim, Numarine 78Fly,
Sayfa ġekil 3.163: Sauna tasarımı,
www.klafsnordic.com/images/css_gallery/empire-sauna-2.jpg...155
ġekil 3.164: Sauna ve aydınlatma elemanı yerleĢimi, http://superiorsaunas.com/store/images/lightshade_0057.jpg...155
ġekil 3.165: Sauna yerleĢimi, www.greatsaunas.com...155
ġekil 3.166: Sauna yerleĢimi, www.greatsaunas.com ……….155
ġekil 3.167: Sauna havalandırma menfezleri ve izolasyonlar, www.greatsaunas.com...156
ġekil 3.168: Geleneksel bir sauna yerleĢimi ve tesisatı, www.greatsaunas.com...156
ġekil 3.169: Depolama alanları, Numarine Fly 78‟, KiĢisel ArĢiv………...157
ġekil 3.170: Depolama alanları, Numarine Fly 78‟, KiĢisel ArĢiv……….…..157
ġekil 3.171: Depolama alanları, Numarine Fly 78‟, KiĢisel ArĢiv………...…158
ġekil 3.172: Depolama alanları, Numarine Fly 78‟, KiĢisel ArĢiv………...158
ġekil 3.173: GeçiĢ ölçüleri, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry……….159
ġekil 3.174: GeçiĢ ölçüleri, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry……….159
ġekil 3.175: Merdiven, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry………...…..…160
ġekil 3.176: Merdiven ölçüleri, Interior Design Methods for Yacht Design and Boat Building Industry………..…160
ġekil 3.177: Yelkenli bir teknede vardevela-puntel ve diğer teknik güverte ekipmanları, http://www.erisi.com/denizcilik/tekneler/bolumleri...163
ġekil 3.178: Yatlarda güvenlik donanımları……….………164
ġekil 3.179: Can Salı, http://www.denizmagazin.com/images/egitim/canKurt/res01.gif...165
ġekil 3.180: Can Salı, http://www.denizmagazin.com/images/egitim/canKurt/res02.gif...165
ġekil 3.181: Yatlarda teknik donanımlar………..…166
ġekil 3.182: Pasarella, Besenzoni, http://www.besenzoni.it...167
Sayfa
ġekil 3.184: Teknenin yan tarafından kullanılan vinç, http://www.besenzoni.it...168
ġekil 3.185: BaĢ güvertede güneĢlenme alanı, Hardtop 78-Numarine, www.numarine.com/Photo/galery/exterior/78ht_IMG_0443.jpg...169
ġekil 3.186: Kıç güvertede güneĢlenme alanı, Hardtop 78-Numarine, www.numarine.com/Photo/galery/exterior/78ht_IMG_0433.jpg...169
ġekil 3.187: Kıç güverte ve havuzluk, Ferretti 830, http://blog.luxuryproperty. com/wp-content/gallery/ferretti-yachts/ferretti830.jpg……….170
ġekil 3.188: GüneĢlenme-dinlenme ve spor aktiviteleri, Saint Nicholas-Lürssen, http://www.lurssen.com/frame.html...170
ġekil 3.189: GüneĢlenme güvertesi ve jakuzi, Oasis-Lürssen, http://www.lurssen.com/frame.html...171
ġekil 3.190: Yatlarda dıĢ mekan sosyal aktivite diyagramı………...…..171
ġekil 5.1: Sunkiss, TSMM ArĢiv………..181
ġekil 5.2: Sunkiss genel yerleĢim planı, TSMM ArĢiv………..…..182
ġekil 5.3: Sunkiss profil ve üst güverte yerleĢimi, TSMM ArĢiv………...….183
ġekil 5.4: Sunkiss güverte yerleĢimleri ve kaptan köĢkü, TSMM ArĢiv……….….184
ġekil 5.5 Sunkiss 22. ve 24. postadan geçen personel kabin kesitleri, TSMM ArĢiv...185
ġekil 5.6 Sunkiss flybridge, TSMM ArĢiv...186
ġekil 5.7: Flybridge, TSMM ArĢiv...187
ġekil 5.8: Flybridge, TSMM ArĢiv...187
ġekil 5.9: Kaptan köĢkü, TSMM ArĢiv...187
ġekil 5.10: Master kamara, TSMM ArĢiv...188
ġekil 5.11: VIP kamara, TSMM ArĢiv...188
ġekil 5.12: Misafir kamarası, TSMM ArĢiv...188
ġekil 5.13: Salon, TSMM ArĢiv...189
ġekil 5.14: Salon, TSMM ArĢiv...189
ġekil 5.15: Ana güverte kıç havuzluk...189
ġekil 5.16: Mutfak, TSMM ArĢiv...190
ġekil 5.17: Tekneye giriĢ kapısı, KiĢisel ArĢiv...190
ġekil 5.18: Garaj, KiĢisel ArĢiv...190
Sayfa
ġekil 5.21: Bordada korkuluklar, KiĢisel ArĢiv...191
ġekil 5.22: Vardevela puntel birleĢimi, KiĢisel ArĢiv...191
ġekil 5.23: Hardtop söküp takılabilir tavan, KiĢisel ArĢiv...191
ġekil 5.24: Sundeck oturma alanı ve depolama, KiĢisel ArĢiv...191
ġekil 5.25: Sundeck güneĢlenme ve depolama, KiĢisel ArĢiv...191
ġekil 5.26: Makina dairesi, KiĢisel ArĢiv...191
ġekil 5.27: Master kamara banyo, KiĢisel ArĢiv...192
ġekil 5.28: Salon aydınlatmaları, KiĢisel ArĢiv...192
ġekil 5.29 Mobilyaya gizlenmiĢ elektrik panosu, KiĢisel ArĢiv...192
ġekil 5.30: Kokpitte cihazlar, KiĢisel ArĢiv...192
ġekil 5.31: Vip kamara makyaj masası, KiĢisel ArĢiv...192
ġekil 5.32: Mobilya arkası tesisat boruları, KiĢisel ArĢiv...192
ġekil 5.33: YumuĢak kaplama malzemesi, KiĢisel ArĢiv...193
ġekil 5.34: DıĢ mekan bar lavabosu, KiĢisel ArĢiv...193
ġekil 5.35 Azimut 55‟, http://www.azimutyachts.com/resources/catalog...194
ġekil 5.36: Genel yerleĢim, Azimut 55‟ www.azimutyachts.com/com/en/#/models/flybridgerange/55e...196
ġekil 5.37: Sundeck, http://www.boattest.com/images-gallery/photos/azimut- 55E-fly.jpg……….….197
ġekil 5.38: Kıç havuzluk, http://www.boattest.com/images-gallery/photos/ azimut-55E-deck.jpg...197
ġekil 5.39: Kıç havuzluk, http://img.nauticexpo.com/images_ne/annonces-g/ azimut-55-evolution-11019_1.jpg……….197
ġekil 5.40: Kıçtan giriĢ, KiĢisel ArĢiv………..197
ġekil 5.41: Salon , http://www.azimutyachts.com/resources/catalog/models/ interior- gallery/1_55E_salon.jpg………..……….197
ġekil 5.42: Kokpit, www.azimutyachts.com/com/en/#/models/flybridgerange/55e/...197
ġekil 5.43: Açık mutfak, www.azimutyachts.com/com/en/#/models/flybridgerange/55e/...198
ġekil 5.44: Oturma- yemek bölümü, http://www.azimutyachts.com/resources/catalog/models/interior- gallery/2_55E_dining-area.jpg………...……198
ġekil 5.45: Master kamara, http://www.boatsandyachtsales.com/images/new- boats/azimut-flybridge-55e-04.jpg...198
Sayfa ġekil 5.46: Misafir kamara, http://www.clippermarine.co.uk/wp-
content/uploads/azimut-55E-10.jpg...198 ġekil 5.47: VIP kamara, http://www.azimutyachts.com/resources/
catalog/models/interior-gallery/7_55E_VIP- cabin.jpg……….198 ġekil 5.48: VIP kamara banyo………..………198 ġekil 5.49: Kıç havuzluktan personel kabinine iniĢ, KiĢisel ArĢiv………..…198 ġekil 5.50: Servis masası, KiĢisel ArĢiv...……198 ġekil 5.51: Mutfak depolama, KiĢisel ArĢiv...199 ġekil 5.52: Gardrop, KiĢisel ArĢiv……...….199 ġekil 5.53: Depolama, KiĢisel ArĢiv…...….199 ġekil 5.54: Alabandada çekmece, KiĢisel ArĢiv………...……….199 ġekil 5.55: Yatak baĢı raf, KiĢisel ArĢiv……...199
ġekil 5.56: Merdiven, KiĢisel ArĢiv……...199 ġekil 5.57: Numarine 78‟Fly,
www.numarine.com/Photo/galery/exterior/78fly_IMG_8.jpg...200 ġekil 5.58: Genel yerleĢim, Numarine 78‟Fly,
http://www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...202 ġekil 5.59: DıĢ görünüĢ, www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...203 ġekil 5.60: DıĢ görünüĢ, KiĢisel ArĢiv...203 ġekil 5.61: Salon, http://www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...203 ġekil 5.62: Salon, http://www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...203
ġekil 5.63: TV ünitesi, KiĢisel ArĢiv………....203 ġekil 5.64: Depolama, KiĢisel ArĢiv………..…..203 ġekil 5.65: Depolama, KiĢisel ArĢiv………204 ġekil 5.66: Depolama, KiĢisel ArĢiv………....204 ġekil 5.67: Mutfak pencereleri, KiĢisel ArĢiv……….….204
ġekil 5.68: Mutfak, http://www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...204 ġekil 5.69: Kokpit, KiĢisel ArĢiv………...….204 ġekil 5.70: Misafir kamarası, www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...204 ġekil 5.71: Merdiven, KiĢisel ArĢiv...205 ġekil 5.72: Lumbozlar, KiĢisel ArĢiv...205 ġekil 5.73: VIP kamara, www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...205 ġekil 5.74: Master kamara, www.numarine.com/yachts.asp?pgid=12&rmn=2...205
Sayfa
ġekil 5.76: Master banyo, KiĢisel ArĢiv………...205 ġekil 5.77: Tavan TV ünitesi, KiĢisel ArĢiv……….206 ġekil 5.78: Misafir kamara yatak, KiĢisel ArĢiv……….…..206 ġekil 5.79: GüneĢlenme güvertesi, KiĢisel ArĢiv………...…..206 ġekil 5.80: Açık kokpit, KiĢisel ArĢiv………..206 ġekil 5.81: Sundeck lavabo ve ocak ünitesi, KiĢisel ArĢiv………..206 ġekil 5.82: Üst güverte-ana güverte bağlantı merdiveni, KiĢisel ArĢiv……….…..206 ġekil 5.83: Tatii, http://www.tamsen.com/main.html...207
ġekil 5.84: Genel yerleĢim, http://www.tamsen.com/main.html...209 ġekil 5.85: GüneĢlenme güvertesi, http://www.tamsen.com/main.htm...210
ġekil 5.86: BaĢ güvertede sosyal aktivite alanı, www.tamsen.com/main.html...210
ġekil 5.87: Ana güverte kıç havuzluk, http://www.tamsen.com/main.html...210 ġekil 5.88: Ana güverte kıç havuzluk, http://www.tamsen.com/main.html...210
ġekil 5.89: Salon, http://www.tamsen.com/main.html...211 ġekil 5.90: Salon, http://www.tamsen.com/main.html...211 ġekil 5.91: Mutfak, http://www.tamsen.com/main.html...211 ġekil 5.92: Holden misafir kamara görünüĢü, www.tamsen.com/main.html...211 ġekil 5.93: Master kamara, http://www.tamsen.com/main.html...212 ġekil 5.94: Master kamara banyosu, http://www.tamsen.com/main.html...212 ġekil 5.95: ÇalıĢma odası, http://www.tamsen.com/main.html...212 ġekil 5.96: ÇalıĢma odası, http://www.tamsen.com/main.html...212 ġekil 5.97: Misafir kamara, http://www.tamsen.com/main.html...213 ġekil 5.98: Misafir kamara, http://www.tamsen.com/main.html...213 ġekil 5.99: Misafir kamara banyosu, http://www.tamsen.com/main.html...213 ġekil 5.100: Misafir kamara banyosu, http://www.tamsen.com/main.html...213 ġekil 5.101: The Wish, Mengi-Yay ArĢiv………...….214 ġekil 5.102: Genel yerleĢim, The Wish, Mengi-Yay ArĢiv……….……215 ġekil 5.103: Endaze çizimi, Çizgi Mühendislik...215
ġekil 5.104: Salon, KiĢisel ArĢiv…...218
ġekil 5.105: Ana master, KiĢisel ArĢiv.…...218 ġekil 5.106: VIP kamara, KiĢisel ArĢiv.…...218 ġekil 5.107: BaĢ master kamara, KiĢisel ArĢiv...219
Sayfa
ġekil 5.109: Sancak personel kamarası, KiĢisel ArĢiv...219 ġekil 5.110: Ana güverte holü, KiĢisel ArĢiv...219 ġekil 5.111: Mutfak, KiĢisel ArĢiv...219 ġekil 5.112: Kaptan köĢkü, KiĢisel ArĢiv...219 ġekil 5.113: BaĢ master kamara planı ve görünüĢler, Mengi-Yay ArĢiv...222
ġekil 5.114: BaĢ master mobilya detayı, KiĢisel ArĢiv...223
ġekil 5.115: BaĢ master, KiĢisel ArĢiv...223 ġekil 5.116: BaĢ master giyinme odası, KiĢisel ArĢiv...223 ġekil 5.117: BaĢ master giyinme odası, KiĢisel ArĢiv...223 ġekil 5.118: BaĢ master banyo, KiĢisel ArĢiv...223 ġekil 5.119: BaĢ master banyo, KiĢisel ArĢiv...223 ġekil 5.120: Ana master, KiĢisel ArĢiv...224
ġekil 5.121: Ana master, KiĢisel ArĢiv...224 ġekil 5.122: Ana master, KiĢisel ArĢiv...224 ġekil 5.123: Ana master banyo, KiĢisel ArĢiv...224 ġekil 5.124: Ana master, KiĢisel ArĢiv...225
ġekil 5.125: Mobilya yüzeyleri arasında geçiĢler, KiĢisel ArĢiv...225 ġekil 5.126: Ana master planı ve görünüĢler, Mengi-Yay ArĢiv...225
ġekil 5.127: Ana master tavan planı ve banyo çizimleri, Mengi-Yay ArĢiv...225 ġekil 5.128: Ana master görünüĢler, Mengi-Yay ArĢiv...226
ġekil 5.129: Sancak personel kamarası, KiĢisel ArĢiv...227 ġekil 5.130: Ġskele misafir kamara, KiĢisel ArĢiv...228
ġekil 5.131: Ġskele misafir duvar apliği, KiĢisel ArĢiv...228 ġekil 5.132: Ġskele misafir banyo, KiĢisel ArĢiv...228 ġekil 5.133: VIP kamara, KiĢisel ArĢiv...228 ġekil 5.134: VIP kamara, KiĢisel ArĢiv...229
ġekil 5.135: VIP kamara banyo, KiĢisel ArĢiv...229
ġekil 5.136: Salon yerleĢim planı, KiĢisel ArĢiv...231 ġekil 5.137: Salon tavan planı, KiĢisel ArĢiv………..……….232
ġekil 5.138: Salon en kesitleri, KiĢisel ArĢiv...233 ġekil 5.139: Salon, KiĢisel ArĢiv...234
Sayfa
ġekil 5.142: Salon, KiĢisel ArĢiv...234 ġekil 5.143: Salondan yemek bölümüne bakıĢ, KiĢisel ArĢiv...234 ġekil 5.144: Yemek masası, KiĢisel ArĢiv...235
ġekil 5.145: Yemek bölümü, KiĢisel ArĢiv...235 ġekil 5.146: Raf detayı, KiĢisel ArĢiv...235 ġekil 5.147: Mutfak iskele görünüĢ, KiĢisel ArĢiv...236
ġekil 5.148: Mutfak sancak görünüĢ, KiĢisel ArĢiv...236 ġekil 5.149: Mutfak tavan planı, Mengi-Yay ArĢiv……….…237
ġekil 5.150: Mutfak planı, Mengi-Yay ArĢiv………...………237 ġekil 5.151: Mutfak ekipmanları yerleĢimi, Mengi-Yay ArĢiv………238 ġekil 5.152: Mutfak, KiĢisel ArĢiv………...…238 ġekil 5.153: Eviye, KiĢisel ArĢiv……….…239 ġekil 5.154: Mutfak, KiĢisel ArĢiv………...………239 ġekil 5.155: Kokpit, KiĢisel ArĢiv………240 ġekil 5.156: Kokpit, KiĢisel ArĢiv………240 ġekil 5.157: Ana güverte merdiven, KiĢisel ArĢiv………...…241 ġekil 5.158: Ana güverte hol, KiĢisel ArĢiv………...……241 ġekil 5.159: Ana güverteden kokpite çıkan merdiven, KiĢisel ArĢiv………...……242 ġekil 5.160: Alt güverte koridor, KiĢisel ArĢiv……....……...…242 ġekil D.1: “The Wish“ Yatı mevcut profili……….……….277 ġekil D.2: “The Wish“ Yatı mevcut güneĢlenme güvertesi yerleĢimi……….278 ġekil D.3: “The Wish“ Yatı mevcut ana güverte yerleĢimi……….279 ġekil D.4: “The Wish“ Yatı mevcut alt güverte yerleĢimi………...280 ġekil D.5: “The Wish“ Yatı önerilen güneĢlenme güvertesi yerleĢimi………281 ġekil D.6: “The Wish“ Yatı önerilen ana güverte yerleĢimi………282 ġekil D.7: “The Wish“ Yatı önerilen alt güverte yerleĢimi……….……....283 ġekil D.8: “The Wish“ Yatı önerilen A-A boy kesiti………..….284 ġekil D.9: “The Wish“ Yatı önerilen O-O boy kesiti……….….285 ġekil D.10: “The Wish“ Yatı önerilen B-B boy kesiti………....286 ġekil D.11: “The Wish“ Yatı önerilen 1. posta en kesiti………..287 ġekil D.12: “The Wish“ Yatı önerilen 8. posta en kesiti……….288 ġekil D.13: “The Wish“ Yatı önerilen 18. posta en kesiti………...289 ġekil D.14: “The Wish“ Yatı önerilen 19. posta en kesiti………....290
Sayfa ġekil D.15: “The Wish“ Yatı önerilen 21. posta en kesiti………...…291 ġekil D.16: “The Wish“ Yatı önerilen 25.posta en kesiti………....…292 ġekil D.17: “The Wish“ Yatı önerilen 28. posta en kesiti………...…293
MOTORYATLARDA ĠÇ MEKAN TASARIM SÜREÇ VE KRĠTERLERĠ ÖZET
Son yıllarda Türkiye yat üretim sektöründe dünya sıralamasında en üst seviyelere gelmiĢtir. Birçok yerli ve yabancı müĢteri yat sipariĢi vermek için yerli üreticileri tercih etmektedir. Bunun en önemli nedeni ülkemizde sunulan kaliteli ve ucuz iĢçiliktir. Ancak üretilen bu yatların bir kısmı tasarım eğitimi almamıĢ kiĢiler tarafından yapılmaya devam etmektedir. Yaygın olan bir diğer uygulama da yerli firmaların tasarım projelerini ya hazır olarak ya da talep üzerine yurt dıĢındaki firmalardan satın almasıdır. Ülkemizde eğitim almıĢ birçok tasarımcı da satın alınan bu projelerin orjinaline sadık kalıp ancak ihtiyaç görülen noktalarda kendilerinden bir Ģey katabilmekte veya üretim yapılırken sadece kontrol etmek durumunda kalmaktadırlar. Özetle kendi özgün yat tasarım projelerini hazırlayan firma sayısı oldukça azdır.
Motoryatlar genel olarak eğlence, dinlenme, gezinti, spor ve barınma gibi sosyal amaçlarla kullanılır. Bu yatlarda kullanıcısının istekleri doğrultusunda konforlu ve fonksiyonel mekanlar yaratmak iç mekan tasarımcısının görevidir. Ancak bu tasarım sürecinin sağlıklı bir Ģekilde ilerleyip sonlandırılabilmesi için tasarımcı fiziksel Ģartları, teknede yer alan tüm sistemlerin çalıĢma prensiplerini, ilgili denetim kuruluĢlarının koyduğu kuralları kavramıĢ olmalıdır.
Bu tezin amacı: ülkemizde yeni yeni geliĢmeye baĢlayan yatçılık sektörünün ve yat tasarımının bireysel ve ulusal önemini vurgulamak; suda ilerleyen ve suda bir yaĢam vaad eden yatların, tasarım aĢamasında ne tür süreçlerden geçtiğini analiz etmek, süreci etkileyen sistem ve kriterleri tanımlayarak iç mimarın süreçteki rolünü ve diğer disiplinlerle olan iliĢkisini ortaya koymaktır.
Tezin birinci bölümünde; çalıĢma konusu tanıtılarak, çalıĢmanın amacı, kapsamı ve araĢtırmada kullanılan yöntemlerden bahsedilmektedir.
Ġkinci bölümde; yat ve yatçılık tarihinden, sektörün bugünkü durumundan bahsedilmekte, yatlara iliĢkin genel bir tanımlama yapılmakta ve gövde yapılarının ne gibi kriterlere göre Ģekillendiği açıklanmaktadır.
Üçüncü bölümde; yat tasarımında konsept tasarımdan final tasarım aĢamasına kadar ne tür süreçlerden geçildiği, iç-dıĢ mekan tasarımları yapılırken hangi sistemlerin tasarıma yön verdiği ve hangi kriterlerin göz önünde bulundurulması gerektiği üzerinde durulmaktadır. Ayrıca; yüzer mekan olan yatlar ile binalar arasındaki farklar üzerinde durularak, söz konusu farkların tasarıma nasıl girdi oluĢturduğu üzerinde tartıĢılmaktadır.
Dördüncü bölümde; tasarımcı ve mühendislerin yat tasarım sürecindeki rolü irdelenmektedir.
BeĢinci bölümde tezin amacını destekler nitelikte, iç mimarların yat tasarım sürecindeki rolünün tespitine yönelik bir alan çalıĢması yapılmıĢtır. Türkiye‟de üretilmiĢ farklı boylardaki beĢ motoryat künye ve görselleriyle birlikte verilmiĢ, bu yatlar gezilerek mühendis ve tasarımcılarıyla kiĢisel görüĢmeler yapılmıĢtır. Alan çalıĢması yapılan bu motoryatların içinde tezde ortaya konan iç mimari tasarım kriterleri açısından olumsuz nitelikleri fazla olan tekne analiz edilerek yeni bir mekan tasarımı önerisinde bulunulmuĢtur. Bunun yanısıra yat tasarım ve üretim firmalarında çalıĢan tasarımcı ve mühendisler üzerinde uygulanan anket verilerine dayanarak tasarım sürecinde yer alan farklı meslek gruplarının rolü incelenmiĢtir.
Altıncı ve son bölümde ise tezde belirlenen iç mekan tasarım kriterleri ve yapılan alan çalıĢması ıĢığında, iç mimarların yat tasarım sürecindeki rolüne ve önerilen revizyon çalıĢmasına iliĢkin sonuçlar yer almaktadır.
INTERIOR DESIGN PROCESS AND CRITERIAS OF MOTORYACHTS
SUMMARY
Recent years in Turkey, has come to the highest level at the world‟s range of yacht industry. Many domestic and foreign customers prefer to order their yachts to domestic manufacturers. The most important point of that is the good quality and low price option of our country. However many yachts are being kept producing by people who don‟t have design education. Another common practice for domestic companies is to purchase the design projects at hand or as custom from foreign ones. Many educated designers have to keep these projects original by adding something form themselves merely when it is needed or only control the construction. To sum it up, the number of firms, create their original yacht design projects are almost negligible.
Motoryachts are generally used for special purposes like entertaintment, excursion, recreation, sport and accommodation. In these yachts, creating comfortable and functional spaces according to its user demands, is the mission of interior architect. However to progress the design process and terminate it instrumentally, the designer needs to comprehend the physical conditions, principles of all the systems in the boat and the regulations set up by inspection foundations.
The purpose of this thesis is to emphasize the individual and national significance of yachting industry and yacht design, begins to develop recently. Additionally, it aims to analyse – the yachts move on water and offer a life afloat- what kind of processes have been applied at the design stage and to propound the role of interior architect and its relations with other disciplines by defining about the systems and criterias which affect the process.
In the first chapter, the subject of the study has been presented and study purpose, scope and research methods have been discussed.
In the second chapter, yacht and yachting history and the current state of the industry has been mentioned, after a general description of yachts was done, it has been explained according to what kind of criterias their hull forms take shape.
In the third chapter,it has been emphasized from concept design to final design stage what kind of processes were gone through in yacht design, while making interior- exterior design, which systems conduct the design and which criterias should be taken into consideration. Furthermore; It has been discussed how question differences form input, with an emphasis on differences yachts -as an aquatic space- between buildings
In the fourth chapter, it has been analysed the role of designers and engineers in the yacht design process.
In the fifth chapter, supporting the purpose of the thesis, it has been done an area work intended for determining the role of interior architects in yacht design process. Five motoryachts which were produced in Turkey in different lenghts, have been introduced with their specification and visual images, these were visited and personal interviews were made with their engineers and designers. In the motoryachts which were made area work on, in the point of interior design criterias have been propounded in the thesis, it was suggested a new space arrangement by analysing the yacht had unfavorable qualities. Besides, it was examined the role of the different tribes in design process based on a survey data which applied on designers and engineers, work in yacht design and yacht building companies.
In the sixth and last chapter, it has been included the results about the role of interior architects in yacht design process and proposed revision study, in the light of interior design criterias were defined in the thesis and area work.
1. GĠRĠġ 1.1 Tez Konusu
Tekneler su üzerinde kalmak ve hareket etmek amacıyla inĢa edilen araçlardır. Ġnsan ve yük transferi için kullanılan büyük tekneler gemi olarak adlandırılır. Yatlar ise gezinti amaçlı tasarlanmıĢ gemi ve teknelerdir (Dedeal, 2008).
Gövdeleri seyir Ģartlarına bağlı olarak Ģekillenen bu mekânlarda insan-mekân iliĢkisinin en uygun Ģekilde değerlendirilmesi, tasarlanması mimarlığın sınırları içine girmektedir. Buna rağmen ülkemizde yat tasarımı ve imalatına, mimarlık disiplininin katılımı Ģimdiye kadar çok sınırlı olmuĢtur. Bunun öncelikli sebeplerinden biri; iĢlevsel olarak iyi çözümlenmiĢ, konforlu ve estetik mekânlara tüm tekne türlerinde ihtiyaç duyulmamasıdır. Örneğin; yük taĢımada kullanılan gemiler, balıkçı gemileri, savaĢ gemileri, romörkör gibi görev gemileri sınırlı sayıda insan barındırmakta ve daha çok bir iĢ makinesi gibi çalıĢmaktadırlar. TasarlanmıĢ mekânlara ise ağırlıklı olarak, insan - eĢya – mekân iliĢkisinin çok daha fazla olduğu, yolcu gemilerinde ve gezinti gemilerinde yani yatlarda ihtiyaç duyulmuĢtur (Dedeal, 2008). Zaman içerisinde yatlara gösterilen ilgi ve talep doğrultusunda, insan–mekan iliĢkisinin söz konusu olmaya baĢladığı akuatik1
mekanlarda mimarlık mesleğinin vazgeçilmez prensipleri olan estetik, konfor, fonksiyonellik ve sağlamlık kavramları ön plana çıkmıĢ, 15 metrelik motorlu balıkçı teknesinden 160 metrelik devasa yüzer otellere ve görkemli megayatların üretimine kadar geniĢ bir yelpazede mimarlık, iç mimarlık ve endüstriyel tasarım eğitimi alan vasıflı eleman ihtiyacı doğmuĢtur.
Yat tasarımı, küreselleĢmenin de etkisiyle yurtdıĢında üretilen modern yatlardan ve bunların iç mekanlarında kullanılan her türlü teknolojik yenilikten haberdar olan ve ne istediğini bilen alıcıların istekleri doğrultusunda daha bilinçli bir Ģekilde gerçekleĢtirilmeye baĢlanmıĢtır. Artık yat tasarımı bilhassa büyük yat üreticisi firmalarda, tasarım konusunda eğitim almıĢ profesyoneller tarafından yapılmaya baĢlanmıĢtır. Bu çalıĢma; her geçen gün önem kazanmakta olan yat tasarım sektöründe, iç mimarların konsept tasarımdan final tasarıma kadar tasarım
sürecindeki rolünü ve yatlarda iç mekan tasarımının kullanıcı üzerindeki sosyal, fiziksel ve psikolojik etkisini gözler önüne sermektedir.
1.2 Tezin Amacı
Yatlar ihtiĢamlı iç-dıĢ mekanları, kullanılan malzemelerin kalitesi ve yüksek maliyetli yapım teknolojileriyle adeta lüks bir oyuncak olarak görülürler. Ancak günümüzde denizi bir yaĢam biçimi haline getirmiĢ, denizi seven orta gelir seviyesindeki kiĢiler de ufak çapta da olsa tekne sahibi olabilmektedir. Yeni üretim teknikleri sayesinde seri üretim olanaklarından faydalanıp daha uygun fiyatlara tekneler yapılabilmekte, bu durum da tekne piyasasında arz-talep döngüsünün hareketlenmesini sağlamaktadır. Böylelikle yatçılık sektöründe ülkemiz birçok Avrupa ülkesiyle yarıĢacak deneyim ve tecrübeye sahip olduktan sonra oluĢan iç rekabetle kalite her geçen gün artacaktır. Bu durum yurtdıĢına verilen yat sipariĢlerini azaltacak ve yurtdıĢına akan dövizin ülke içinde kalmasını sağlayacaktır. Bilinçli ve sistemli bir Ģekilde yapılan üretimler, sektörde yan sanayiler de dahil olmak üzere birçok insana istihdam sağlayacak ve ülke ekonomisine büyük katkıda bulunacaktır.
Bugün Türkiye, geleneksel ahĢap yat üretiminde dünyanın üst sıralarında yer almaktadır. Bunun yanında geliĢmiĢ yeni tekniklerle büyük miktarda yat ve mega yat üretimi yapılmakta, dünyanın ünlü birçok markası üretim alanını Türkiye‟ye kaydırmaktadır. Hızla geliĢen ve önü çok açık olan bu sektörde Türkiye artık, Avrupa‟da yat sektörünün geleceği olarak görülen ülkelerin baĢında gelmektedir. Fakat Ģu anda ülkemiz dünya yat imalatı sektöründe daha çok bir taĢeron firma olarak yer almaktadır. Projelerin büyük bir kısmı yurtdıĢından gelmekte veya popüler modeller taklit edilmektedir. Üretim kontrolü ve teftiĢ aĢamalarında pek çok yabancı uyruklu teknik eleman çalıĢmaktadır. Ülkemizde hızla geliĢen bu sektörü tasarım, projelendirme, teknik hizmet ve kontrol alanlarında besleyecek geniĢ bir kadroya ihtiyaç vardır. Bu alanların büyük kısmı mimarlık, iç mimarlık, endüstri ürünleri tasarımı alanları ile örtüĢmektedir (Dedeal, 2008).
Her Ģeyden önce “su üzerinde hareket eden bir sevk aracı” olarak tanımlayabileceğimiz gemiyi, öncelikle suyla temas eden tekne kısmı ve bu tekne üzerinde ve içinde tasarlanan dıĢ ve iç mekânlar olarak ayırmak mümkündür.
Yat tasarımı terminolojisinde bu ayrım;
1- Hull design –Styling ( gövde-kabuk tasarımı),
2- Exterior design ( teknenin su üstünde kalan dıĢ kısmının tasarımı) 3- Interior design ( iç mekan tasarımı) olarak yapılır.
Bunların her biri ayrı kiĢilerce tasarlanabileceği gibi hepsi bir tasarımcının elinden de çıkabilir. Fakat yat boyutları büyüdükçe ve mekanlar geniĢledikçe tasarımın tümünün tek bir elden çıkması zorlaĢacak, tasarımdaki detaylar yetersiz kalacaktır. (Dedeal, 2008) Bir yat tasarım aĢamasındayken gemi inĢa mühendisinin kabuk yapısıyla ilgilenmesi ve sistemin iĢleyiĢinden haberdar olan makine ve elektrik mühendisinin bu yapıya göre kendi projelerini çizmesi, daha sonrasında iç-dıĢ mekanlar oluĢturulurken iç mimar, mimar ya da endüstriyel tasarımcının devreye girmesi, tasarımın uygulama aĢamasında ise bütün bu meslek gruplarının koordine olarak beraberce projeyi tamamlaması daha sağlıklı olacaktır.
Yat tasarım disiplinini, iç mimarlık disiplini içerisinde irdeleyerek, iç mimarların süreçteki rolünü tespit etmek, iç mekan tasarım kriterlerini ortaya koymak ve bu alana gösterilen ilginin artmasını sağlamak, bu tezin asıl amacıdır.
1.3 Tezin Kapsamı ve AraĢtırmada Kullanılacak Yöntemler
Tez kapsamında; dünyada yelkenli yatlara göre çok daha fazla talep gören ve ortalama standartlarda bir iç mekan yerleĢiminden bahsedilebilen 15-40 metre arası motoryatların iç mekan düzenlemeleri, mobilya tasarımları, kullanılan özel malzemeler (suya, yangına dayanımlı vb.), tasarım süreci ve adımları, yat tasarım sürecinde yer alan meslek grupları ve iç mimarların süreçteki rolü yer almaktadır. Bilimsel veriler, kiĢisel gözlemler ve farklı teknelere ait görseller yardımıyla yat tasarım sürecine yön veren iç mekan tasarım kriterleri tespit edimiĢtir.
Mevcut bilimsel bilgiler, yat tasarım ve üretim sektörüne dair yapılmıĢ kiĢisel ve örgütsel çalıĢmalar incelenerek bilgi toplanmıĢtır. En güvenilir ve sağlam sonuçlara ulaĢılabilmek adına, Türkiye‟nin belli yerlerindeki tersaneler, bunların iĢleyiĢleri, sektörün sıkıntıları ve ülkemize katkıları gözlemlenmiĢ, sektör çalıĢanları (tasarımcı ve mühendisler) ile kiĢisel görüĢmeler yapılmıĢtır. Türkiye‟nin farklı bölgelerinde üretilen yatlar üzerinde bir alan çalıĢması yapılmıĢ, tez içinde verilen bilgiler ve
olumsuz nitelikleri fazla olan bir tekne seçilerek yeni bir iç mekan revizyon tasarım önerisi getirilmiĢtir. Revizyon tasarım çalıĢması, tasarım kriterleri doğrultusunda kullanıcı istekleri de göz önüne alınarak, söz konusu teknenin iç mekan örgütlenmesinin iyileĢtirilmesini amaçlamaktadır. Yapılan bu çalıĢmalar sayesinde iç mimarların yat tasarım sürecindeki rolü ve önemi daha iyi anlaĢılacaktır.
2. YAT ÜRETĠM SEKTÖRÜ VE YATLARIN SINIFLANDIRILMASI
2.1 Yat ve Yatçılık Tarihi
Yatlar kiĢisel amaçlı kullanılan “pleasure”(zevk) tekneleridir. Yat ve yatçılık terimleri Felemenk dilinden gelen ve izlemek, kovalamak anlamında jaghen kelimesinden gelmektedir. (Hoad, 1993) 16.yy‟ın sonundan itibaren jaght kelimesi ticaret, gezi veya askeri amaçlı hafif hızlı tekne anlamında kullanılmıĢtır. Gezi teknesi kavramı 17.yy‟da dünyanın lider denizci ülkesi olan ve filosu Avrupa‟nın en zengin ekonomisini destekleyen Hollanda‟da doğmuĢtur (Aslında “Pleasure-Boating” yani keyif ve eğlence için tekne kullanımının baĢlangıcı tarih öncesi devirlere kadar uzanır. Tarihte birçok hükümdarın dönemine göre olağan üstü boyut ve özelliklerde gezi teknelerinin olduğu bilinmektedir.). Hollandalılar tarafından tasarımı yapılan ve II. Charles tarafından Ġngiltere'ye getirilen gezi amaçlı yatlar da, bu dönemde ortaya çıkmıĢtır (Dedeal, 2008).
Gemi, yük taĢımacılığı yapan tekneye göre daha geniĢ bir yelpazeyi kapsayan bir terimdir. Geminin oluĢum hikayesini tam olarak tespit etmek mümkün değildir. Ancak insanoğlunun taĢımacılık ve ulaĢım amacına yönelik olarak basit bir yontmayla ağaçtan sal yapımıyla ortaya çıkmıĢtır. Zamanla bu tekneler bir omurgaya bağlanan, pruva, kıç, bodoslama ve yan kısımları tutan kaburgaların oluĢturduğu iskelet mantığıyla daha bilinçli bir Ģekilde tasarlanmaya baĢlamıĢtır. Bu metod günümüzde gemi inĢa metodunun temelini oluĢturur (Dear ve Kemp, 2005).
Önceleri insan gücü olan kürekle tahriklenen sistem yelkenin kullanılmaya baĢlamasıyla ilerlemiĢtir. Hız ve itiĢini yelkenden alan gemilerle daha uzun yollar katedilmiĢ, rüzgarlı havada yelkenler çalıĢırken gemiyi kullanan insanlar dinlenebilmiĢtir.
12.yy‟da dümenin keĢfiyle teknenin manevra kabiliyeti artarken daha büyük bir en-boy özelliği kazanan gemiler daha iĢlevsel hale getirilmiĢtir. Gemiler barutun icadıyla askeri savaĢ amacıyla kullanılmıĢtır. Askeriyeye girince teknoloji
ve değiĢik gövde tasarımları yapılmaya baĢlanmıĢtır. Birçok savaĢ gemisinin baĢ ve kıç kısmına koruma-barikat amaçlı yüksek yapılar inĢaa edilmiĢtir. Fakat bu gemiler yüksek tonajlıydılar ve düĢük performans sağlayabiliyorlardı. Zaman içinde ticaretin de geliĢmesiyle daha düĢük tonajlı gemiler kullanıldığı için bu tür gemiler savaĢ gemilerine göre daha hızlı bir Ģekilde geliĢme olanağı buldu. Yelkenle tahriklenen bu gemiler 19.yy‟daki sanayi devrimi ve bunu takip eden buharlı motorun icadıyla daha yüksek hızlara ulaĢabildi. Buharlı motor kullanımı o zamanlar yüksek sosyal statü göstergesiydi. Bu bakımdan bu gemilerin içi de teknik donanımları kadar önemliydi. Yüksek statü sahibi zengin insanlar gemilerinin içi tasarlanırken üst düzeyde konfor ve lüks talep etmeye baĢladılar. Artık gemiler sadece bir ulaĢım ve taĢıma aracı olmaktan çıkıp iyi, kaliteli bir sosyal yaĢamın sembolü haline geldi ve zamanla yatçılık kavramından bahsedilir oldu (Dear ve Kemp, 2005).
Yatçılık kısa süre öncesine kadar dünyada varlıklı kesimin ilgi alanıydı. Dünyanın %70‟inden fazlasını kaplayan okyanus ile denizler ve bu sulara egemen olma düĢüncesiyle dünyanın en zengin insanları, kraliyet aileleri bu deniz araçlarını hep bir güç göstergesi olarak kullandı. Bugün hala kitlelerin ilgisini çeken ve müze olarak kullanılan Ġngiliz Kraliyet Yatı Britannica, Suudi Arabistan Kraliyet Yatı Al Salamah ve 1938 yılında Atatürk‟e tahsis edilen Savarona Yatı bunun bir kanıtı olsa gerektir (Bkz. ġekil 2.1, ġekil 2.2, ġekil 2.3).
ġekil 2.3 Al Salamah 2.2 Yat Üretim Sektörü
Yatlar en basit tanımlamayla gezi, spor ve eğlence amaçlı kullanılan teknelerdir. Yaygın olan sınıflandırmayı göz önüne alırsak, tahrik sistemlerine göre motorla çalıĢanlara motoryat, rüzgar gücüyle çalıĢanlara ise yelkenli yatlar denilmektedir (Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yat Ġstatistikleri, 2006). Günümüzde hemen her yelkenli tekne aynı zamanda motorla çalıĢabilecek özellikte üretilir. Bu tür teknelere motorlu yelken adı verilir (motor sailor). Bunun sebebi bir doğa olayı olan rüzgarın davranıĢının değiĢken olmasıdır.
Bugün dünyada yelkenli yat sayısının çok üstünde motorlu yat tasarımı ve üretimi yapılmaktadır. Bunun baĢlıca sebebi yelkenli bir yatın bakımının ve sorumluluklarının (direklerin bakımı ve kontrolü) daha zor olmasıdır. Buna karĢın yelkenli yat sahiplerinin doğaya karĢı çıkmayı seven, yarıĢçı, sporcu ve çoğunlukla denizi yaĢam biçimi haline getirmiĢ insanlar oldukları kabul edilen bir gerçektir. Bir diğer sınıflandırma ise yatların boylarıyla ilgili olarak yapılır. Türk Loydu (TL) tarafından hazırlanan Türkiye Tersaneler Master Planı‟na (TÜRKTERMAP) göre; a) 2,5m ile 24 m arasındaki kompozit, ahĢap, alüminyum veya çelik malzemeden yapılan kiĢisel kullanım amaçlı teknelere gezinti tekneleri denir.
b) 24 m ile 42 m arasındaki tekneler süper yat olarak adlandırılır. c) 42 m ve üzeri yatlar ise mega yat olarak adlandırılır.
Uluslar arası yat ve gezinti tekneleri federasyonlar birliği ICOMIA‟nın 2005 yılı istatistiklerine göre ABD‟ yi saymazsak dünyada en çok tekne üreten ülke
