ENDODONTİK-PERİODONTAL KOMBİNE KEMİK İÇİ DEFEKTLERİN TEDAVİSİNDE TROMBOSİTTEN ZENGİN FİBRİN MEMBRAN İLE OTOJEN KEMİK GREFTİNİN KOMBİNE KULLANIMI: OLGU SUNUMU

(1)

Cumhuriyet Üniversitesi Di Hekimli i Fakültesi Dergisi

Cilt: 12 Say : 1 2009

* GATA Haydarpa a E itim Hastanesi Di Hekimli i Bilimleri Merkezi Periodontoloji Bölümü, /stanbul ** Cumhuriyet Üniversitesi Di hekimli i Fakültesi Periodontoloji AD., Sivas

Avrupa Periodontoloji derne inin düzenledi i “Euro Perio 6” kongresinde poster olarak sunulmu tur. (4-6 Haziran 2009, Stockholm, /SVEÇ) 43

ENDODONT K-PER ODONTAL KOMB NE KEM K Ç DEFEKTLER N TEDAV S NDE

TROMBOS TTEN ZENG N F BR N MEMBRAN LE OTOJEN KEM K GREFT N N

KOMB NE KULLANIMI: OLGU SUNUMU

PLATELET-RICH FIBRIN MEMBRANE COMBINED WITH AUTOGENOUS BONE GRAFT

IN THE TREATMENT OF INTRABONY DEFECT COMBINED WITH

ENDODONTIC-PERIODONTAL: A CASE REPORT

Yrd.Doç.Dr.Mustafa TUNALI* Dr.Dt.Hakan ÖZDEM/R ** Dr.Dt.Levent P/KDÖKEN * Doç.Dr.Bahad r GÜRBÜZER*

Prof.Dr.Selçuk ORUÇ *

ÖZET

Trombositten zengin fibrin (TZF), kan kaynakl maddelerin yeni jenerasyon ürünüdür. Yönteminin kolayl ve elde edilirken içeri inin herhangi bir biyokimyasal i#lemle de i#tirilmemi# olmas TZF’nin önemli bir art s olup bu avantajlar ürünün otojen özelli ini peki#tirirler. Çal #mam zda, klini imize ba#vuran 51 ya# ndaki erkek hastan n endodontik-periodontal kemik içi defektinde endodontik tedavinin yan s ra TZF membran ile otojen kemik greftin kombine olarak kullan lmas sert ve yumu#ak doku iyile#melerinde ba#ar l sonuçlar sergilemi#tir.

Anahtar Kelimeler: Trombositten zengin fibrin (TZF), Otojen kemik grefti

SUMMARY

Platelet-rich fibrin (PRF) is a new generation product of blood sourced material. Its major advantages are ease of preparation, and that blood contents are not changed by biochemical processing which reinforce the product’s autogenous nature.

In our study, a 51 years-old male patient attending to our clinic with endodontic- periodontal intraosseous defect was treated with PRF membrane combined with autogenous bone graft in addition to endodontic treatment demonstrated successful results in hard and soft tissue healing.

Key words: Platelet-rich fibrin (PRF), autogenous bone graft

G R

Yara iyile mesini güçlendirmek ve h zland rmak amac ile kan kaynakl ürünlerin kullan m 40 y l öncesine, yo un halde bulunan fibrinojen içeren fibrin yap t r c lar n kullan m na dayan r1_{. Choukroun’in}

trombositten zengin fibrini (TZF) ise kan kaynakl ürünlerin son geli tirilen tipidir. Bu yöntemle kan herhangi bir antikuagülana ihtiyaç duyulmadan al n r ve hemen sonras nda santrifüj edilir. Choukroun’in TZF’sinde do al p ht la ma süreci olu ur ve kan n herhangi bir biyokimyasal modifikasyonuna ihtiyaç duyulmadan lökositten ve trombositten zengin fibrin p ht n n kolay bir ekilde elde edilmesine izin verilir. Bu eri imi aç k teknik günümüze kadar geli tirilen en kolay ve ucuz kan kaynakl ürün elde etme yöntemi olarak dikkati çekmektedir.2

Choukroun’in geli tirdi i TZF yönteminde venöz kan kuru cam tüpün içine biriktirildikten sonra dü ük h zda santrifüj edilir3_{(Porcess protocol, Nice, France).}

Antikuagülan kullan lmayan yöntemde trombosit aktivasyonu ve fibrin polimerizasyonu hemen tetiklenir. Satrifüj tamamland ktan sonra tüpte 3 tabaka olu ur: K rm z kan hücre taban tabakas , en üst hücresiz plazma tabakas ve ortada bulunan TZF p ht tabakas (Resim 1).

(2)

Cilt: 12 Say : 1 2009

44

Resim 1. Platelet-rich fibrin (PRF) görünümü

TZF p ht tabakas kompleks bir üç boyutlu yap ya sahiptir ve kuvvetli bir fibrin matriksten olu ur. Bu yap al nan kan içinde bulunan trombositlerin ve lökositlerin ço unlu unu yo unla t r lm halde içinde bar nd r r4,5_{. Olu an TZF}

p ht s iki gazl bez aras nda s k t r ld ktan sonra bir membran haline getirilebilir (Resim 2). Günümüzde bu otojen biyomateriyal, Oral ve Maxillofasiyal Cerrahi6,7

Kulak Burun Bo az8_{ve Plastik Cerrahi}9_{bilim dallar ndaki}

uygulamalarda kullan lmaktad r.

Resim 2: Platelet-rich fibrin (TZF) membran n görünümü OLGU SUNUMU

51 ya ndaki erkek hasta, klini imize sol mandibular anterior bölgede, ikinci keser ve kanin di ler aras nda ilerlemi lokalize bir periodontal y k m

ile ba vurdu. Hastan n o bölgede kanama ikayeti mevcuttu ve herhangi bir sistemik hastal yoktu (Resim 3,5).

Resim 3. Hastan n tedavi öncesi görünümü

Resim 4. Hastan n tedavi sonras görünümü

Resim 5. Tedavi öncesi radyografik görünüm

Kanin di indeki pulpa vitalitesinin negatif olarak belirlenmesi sonucunda di te primer periodontal, kombine periodontal-endodontik lezyon oldu una karar verildi. Tedavi protokolünü kanin di in endodontik

(3)

Cilt: 12 Say : 1 2009

45 tedavisi ve yönlendirilmi doku rejenerasyonu (

platelet-rich fibrin (TZF) membran ile otojen kemik greftinin birlikte kullan m ) uygulamalar olarak belirlendi. /lgili di in kanal tedavisinin tamamlanmas n takiben lokal anestezi alt nda, cerrahi alana kom u çene ucu bölgesinden 4mm çap nda trephine frez yard m ile otojen greft al narak ve ayn zamanda Choukroun’in TZF yöntemine uygun olarak TZF membran haz rlan p uygulanmas suretiyle gerçekle tirildi. Operasyon bölgesine greft ve membran uyguland ktan sonra 4.0 ipek sütur kullanarak süture edildi. Hastaya postoperatif antibiyotik profilaksisi (amoksisilin), analjezik, antienflamatuar (diklofenak potasyum) ve cerrahiden 24 saat sonra ba lamak üzere klorhexidin içeren gargara reçete edildi. Tedavi ba lang c ve ameliyattan 3 ay sonras nda, gingival indeks (G/), plak indeksi (P/), sondalamada kanama (SK), mobilite (M), sondalama cep derinli i (SCD) ve klinik ataçman düzeyini (KAD) içeren klinik ölçümler kaydedildi. Yine bölgenin tedavi öncesi ile tedavi sonras 3. aya ili kin periapikal radyografileri al nd .

Sonuçta; tedavinin tamamlanmas ndan 3 ay sonra ikinci keser di in distal bölgesinde ve kanin di in mezial bölgesinde 6mm klinik ataçman kazanc tespit edildi. Cep derinli inin ikinci keser di in distal bölgesinde 8 mm, kanin di in mezial bölgesinde ise 9 mm azald saptand (Resim 4,6).

Resim 6. Tedavi sonras radyografik görünüm TARTI MA

Kan p ht s her yumu ak doku iyile mesi ve kemik rejenerasyonunun ba lang ç faz nda çok önemli bir rol üstlenir. Bütün do al yaralarda, kan p ht s iyile me sürecini ba lat r ve düzenler. TZF, trombositleri konsantre

ederek do al kan p ht s n zenginle tirmeye çal an yöntemlerin güncel olan d r. Kandan izole edilen trombositler growth faktörlerin otojen kayna olarak bilinir. Konsantre haldeki trombositlerin greft materyallerine uygulanarak daha tatmin edilebilir sonuçlar elde edilmeye çal lmaktad r. TZF kullan m nda da as l amaç iyile me sürecini h zland rmak ve güçlendirmektir.4-7

Kombine kemik defektlerinin konvansiyonel tedavilerinin yan s ra Platelet-rich fibrin (PRF) membran ile otojen kemik greftinin birlikte kullan m n n bu tür defekt tedavilerinde ba ar l oldu unu ortaya koymu tur.

SONUÇ VE ÖNER LER

Choukroeun’nin TZF’si gibi uygulamas kolay ve serbest olan yöntemlerin klinisyenlere büyük faydalar sa layabilece i dü ünülmektedir. Bu amaçlarla kullan lan de i ik men eili maddelerin ço unlukla da pahal olu lar göz önünde tutuldu unda TZF ile ilgili çal malar n önümüzdeki günlerde büyük yo unluk kazanaca n dü ünmekteyiz.

KAYNAKLAR

1. Gibble JW, Ness PM. Fibrin fibrin (TZF): a second- generation platelet concentrate. Part I : technological concepts and evolution. Transfusion 1990; 30: 741-747.

2. Dohan DM et al. Platelet-Rich Fibrin (TZF): second generation platelet concentrate. Part I: technological concepts and evolution. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2006; 1: e37-44. 3. Dohan DM et al. Cytotoxicity analyses of Choukroun’s TZF (Platelet-Rich Fibrin) on a wide range of human cells: the answer to a commercial controversy. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2007; 103: 587-593

4. Dohan DM et al. Platelet-Rich Fibrin (TZF): a second generation platelet concentrate. Part II: platelet- related biologic features. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2006; 101: e45-50 5. Dohan DM et al. Platelet-rich fibrin (TZF): a second- generation platelet concentrate. Part III: leucocyte activation: a new feature for platelet concentrates?. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2006; 101: e51-55

6. Choukroun J et al. Platelet-rich fibrin (TZF): a second- generation platelet concentrate. Part IV: clinical effects on tissue healing. Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2006; 101: e56-60 7. Choukroun J et al. Platelet-rich fibrin (TZF): a second- generation platelet concentrate. Part V: histologic evaluations of TZF effects on bone allograft maturation in sinüs lift.Oral Surg. Oral Med. Oral Pathol. Oral Radiol. Endod. 2006; 101: 299-303.

(4)

Cilt: 12 Say : 1 2009

46

8. preadipocytes and tympanic keratinocytes: a new opportunity in facial lipostructure (Coleman’s technique) and tympanoplasty?. Rew Laryngol. Otol. Rhinol.(Bord.) 2007; 128: 27-32.

9. Braccini F, Dohan DM. The relevance of Choukroun’s platelet rich fibrin (TZF) during facial aesthetic lipostructure (Coleman’s technique): preliminary results. Rev. Laryngol. Otol. Rhinol (Bord) 2007; 128: 255-60

Yaz01ma Adresi:

Yrd.Doç.Dr.Mustafa TUNALI Haydarpa a GATA

E itim ve Ara t rma Hastanesi Di hekimli i Bölümü

Üsküdar//stanbul

Tel : 0 532 777 25 70