ınoo YA Z TATİLİNDE 1982 ÜSS 1. A şamaya Hazırlık Kursları
Dil Yeteneği - Sayısal Uıaysal Yetenek • FEN B İLİM LER İ (F K B )
100 SAAT 6000 TL GÖLETLER AYLIK ALINACAKTIR.
, YENİ REKORLARA
ANKARA
*IERKE2.Kaianfıl S. 4 5 inkılap S 28feL253184 Telefon 183 346189467 K aranfil S 23 Tel 255891
JEMMUZ/
-Fransa’nın, Türkiye’de devlet kurmak İsteyen Ermeni örgüt lerini desteklemekle hataya düştüğünü yazan Fransız ge nerali Hamelln.
Çukurova’yı Ermenllere vaa- dettlğl iddia olunan Fransız siyasi komiseri Georges Pl-
cot.
ÖMER SAMI
COŞARIN
BELGESEL DİZİSİ
Fransız Dışişleri Bakanlığından Jean
Gout’ıın 16 kasım 1919’da Beyrut’ta
siyasî komiser Picot’a gönderdiği telgraf:
Ermeni lejyon askerlerinin Ayıntap ve
Maraş’a bu şehirleri işgal etmek üzere
gönderildikleri doğru mudur? Acele
cevap veriniz...
Ertesi gün siyasî komiser Picot’un
cevabı şöyledir:
Fransız kuvveti bulunmadığı için
Ermeni lejyonu gönderilmiştir. Esas
Fransız askeri gelince değiştirilecektir.”
Ve Doğu Fransız Kuvvetleri Komutanı
General Hamelln’in Fransız Dışişleri
Bakanlığı’nda bulunan ve geleceği amatan
telgrafı:
Ermeni askeri yalnız intikamı
düşünüyor. Soygun, ırza geçme, katil
yayılıyor. Yayıldıkça da Kemalistlere
katılmalar çoğalıyor...”
yarın M illiy e tte
mmmatmam
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
«USTASI
Lloyd George, planını
ustaca hazırlamıştı
® Fransa ve Ermeniler, İngiliz
TEŞEKKÜR
Bu yazı dizisinde kaynak olarak gösterilen belge
ler Paris'te Fransa
Dışişleri Bakanlığı’nın
arşivlerinde ciltler halin de muhafaza edilmekte dir. Bu yazılarımızda or taya atacağımız her ve sikanın bu arşivin hangi bölümünde, hangi c il dinde, hangi sayfasında
bulunduğunu özellikle
belirteceğiz. Bize bu
kıymetli arşivi tetkik et
mek imkânını veren
Fransa Dışişleri Bakan
lığı yetkililerine te- j
şekkûrü borç biliriz.
Y
I L 1920... Şubatın son günleri...I n g i l i z g a z e t e le r in d e Avam Kamarası’nda ve Lordla- nn ağzında tek bir konu vardı:
“ Kemalist çeteler Maraş'ta 16.000 Ermeni'yi katlettiler!..” Britanya imparatorluğu 'nun Başbakanı Lloyd George Türkle- rin bu “ vahşeti"ni tüm dünyaya duyurabilmek için her çareye başvuruyordu. 9 martta Avam Kam araaı’ nda konuşurken Türklerin Maraş’ta ihtiyarlan, kadınlan ve çocukları “ Ermeni- dir” diyerek, “ yalvarışlarına ku lak tıkayarak,” soğukkanlılıkla öldürdüklerini anlatmıştı.
“ Ermenilerin Koruyucusu” diye tanıtılan Lord Robert Cedi isyan ederek şöyle bağırmıştı: Bu Türk vah şetin i durdurmak için ne gibi tedbirler alıyor sunuz?”
Tarihçi ve eski büyükelçi Vikont Bryce de şöyle haykırır: Bunlan (Türkleri) A vru pa’dan Asya’ya doğru sürmeli, İstanbul’da katiyen bırakmama lı.”
A ğ ı r s u ç la m a la r
Bu ağır suçlamalar Mustafa Kemal ile ona bağlı Milliyetçilere yapılır! Bu suçlamalan yalanla yan, Maraş’ta Ermeni katliamı diye bir şey yoktur diyen Musta fa K em a l’ in açıklam alarıda, Anadolu gazetelerinin yazılanna İngiltere'nin, Avrupa’nın cevabı şu olur:
Türkler yalan söylüyor!” Yalnız, sömürgeci ülkelerden birinde tedirginlik vardır! Fran sız gazetelerinden bazdannda, M araş katliamı etrafında İngiliz basınında başlayan kampanya şüpheler ya ratm ıştır. Bu kampanyanın Tiirklerden çok Fransız hükümetini ve Fran sa'nın O rta D o ğu ’ daki menfaatlerini hedef aldığı sezi lir.
Lloyd George bir oyun sergile miş ve bu oyunu da Ermenilerin sırtında oynamayı planlamıştır. Ermeniler ölecek, bu kavganın içinde perişan olacak, evlerinden çıkıp göç yollarına dökülmek zo runda kalacaklardır. Büyük Bri tanya'nın menfaatleri yanında Lloyd George için bunun ne de ğeri olabilir ki...
★ ★ +
28 şubatta Fransa Başbakanı Millerand’ın İstanbul'da "Fran sız Donanması Kumandanı Visamiral” e yolladığı bir telgraf var: (1).
Londra’da toplanan Yük sek K onsey, K em alistlerin Kilikya'da Eımenileri hedef alan katliam karşısında büyük teessür duyarak, Kilikya ile İstanbul'da Türklere karşı müş terek hareketlere girişilmesine karar vermiştir. İstanbul şehri nin birtakım noktalan işgal
edi-kapanına kolaylıkla düştü
Çukurova'ya nice
vaadi eri e 1919’da
getirtilen Ermeni
muhacirler
1921'de Adana’da
trenlere
bindiriliyor:
"Türkler geliyor
sizi öldürürler"
gerekçesi ile...
lecek, suçlular tevkif olunacak tır.”
L lo y d G e o r g e 'u n
m a k s a d ı
M a ra ş’ ta 16.000 E rm eniyi katlettikleri gerekçesi ile Türk lere ceza verilecek, başkentleri işgal edilecek.
Lloyd George’un asıl maksadı bu mu?
★ ★ ★
O sırada Fransa, İstanbul’un işgaline taraftar değildir. Ana dolu'da, sömürgeci devletler ara sında, en çok kendisinin menfaatleri bulunduğu görüşü ile Türklerle arasım fazlaca aç mamaya dikkat etm iştir. İzmir’in işgali üe ortaya çıkan şiddetli “ İn g iliz düşmanlı- ğı” ndan ziyadesiyle de faydalan mak istemektedir.
Lloyd George, Musul ile petrolüne göz koymuştu.
Bunun için Fransızları Suriye’den uzaklaştırmanın
yollarını arıyordu... Plana göre Güney Anadolu’da
büyük bir Ermenistan devleti kurulacak ve bunun
“manda idaresi” de Fransa’ya verilecekti
Yalnız Lloyd George vardır km .(ısında...
İsta n b u l’ un işgaline ka tılmazsa İngiltere tek başına böyle bir şehre ve Boğazlar’ a yerieşmiş olacaktır, istemeye is temeye bu işgale katılacaktı Fransa...
F akat “ K ilik y a ’ da tn g iliz- Fransız müşterek hareketi” ko nusunda alınan karar, Fransız Dışişleri Bakanlığı uzmanlarım ve işgal bölgesindeki kumandan ları bu plana karşı koymaya sevkeder. Bu “ Fransa K i likya’da duruma hâkim olamadı,
Ermenileri koruyamadı, Kema list çetelere karşı koyamadı da Ingiliz askeri gücünün yardımı na ihtiyaç duydu!" demektir. Fransız “ Doğu Ordusu” ku mandanlığından Savunma Ba kanlığı’na yollanan raporda bu girişimlerle müttefikleri Ingilte re’nin “ Fransız itibarım Orta Doğu’da ve Anadolu’da çö kertmeyi hedef tuttuğu ” özellik le belirtilir. Raporda Fransız ge nerali “ müttefik” kelimesinin al tım çizer...
Y aln ız Fransa, L lo y d George’un kendileri için
hazırla-m
Paralı Ermeni lejyoner askerleri tarafından mütarekeden sonra altı-üstüne getirilen İsken
derun’un o güne ait fotoğrafı...
dığı tuzağın biraz geç farkına varmıştır.
Savaş öncesi Osmanlı impara torluğunun enkazı üzerinde pa zarlıklar yapılırken İngiltere, Fransa’ya, Musul’u, Suriye’yi, Lübnan’ ı vaadetm işti. Savaş sonrasında ise Lloyd George, Musul ile petrolüne göz koymuş tu ... H a tta , Ira k ’ ta tahta oturttuğu Kral Faysal’ ı maşa olarak kullanarak Fransızları Suriye’den de uzaklaştırmanın yollarını arıyordu. Hatta Anado lu’yu da Ingiliz manda rejimine bağlam ak niyetin deydi. Bu emellerinin karşısında Fransa vardı.
Kurnaz bir politikacıydı Lloyd George...
Mütarekeden hemen sonra Musul sebebiyle gücenen Fran sa'ya lûtuflarda bulundu. Ayın- tap, Maraş, Kilikya, Adana, M ersin, İskenderun... Tüm buralardan Ingiliz kuvvetlerini çekiyorum Fransa gelsin, dedi... Güney Anadolu’da büyük bir Ermenistan devleti kurulacak ve bunun “ manda iradesi” de Fransa’ya verilecekti. Ingiltere, Fransa’ya Filistin sınırlarından Toroslara, oradan da neredeyse Diyarbakır’a kadar uzanan koca bir sömürge bırakıyordu. Kaf- kaslara kadar büyük Ermenistan da kurulunca, kim bilir, belki bu da Fransa mandası altına gire cekti.
İn g iliz k a p a n ı
Kolaylıkla düşmüştü Fransa bu kapana ve onunla birlikte Ermeniler de...
★ ★ ★
Lloyd George planını ustaca hazırlamıştı. Savaşın en ağır yükünü Fransa ve ordusu çek mişti. En ağır kaybı Fransa ver mişti. Ama cephelerde silahlar susunca Fransız askerinin üni formayı çıkarıp köyüne, yuvası na dönmesine kimse mani ola mamıştı. Geniş ölçüde terhise gidilmişti. Silah altında kalanlar General Franchet d’Esperey ku mandasındaki “ Doğu FransE Ordusu” ile Suriye’deki kuvvet lerdi. Bu kuvvet, esasen yeter sîzdi. Kilikya, Aymtab, Mara gibi geniş bir bölgenin kontrc lünü üzerine alamazdı. Oralar hangi k u vvet gönderilecekt Fransa, Cihan Savaşı'mn i günlerinde “ Yalnızca Türkle karşı savaşta kullanılmak” kay üe bir Ermeni Lejyonu kurmı tu. Madem ki Kilikya'da Ermı devletinin temelleri atılıyor bu lejyonun “ paralı askerli jandarma görevini üstlenn idiler. Böylece Ermeni tabur’ M ersin'e çık arıld ı... Llc George'un istediği de buydu, jandarma kuvveti Fransız i forması giymişti. Kafalarız “ Seni yurdundan eden, milv larca Ermeniyi katleden Tür! şimdi intikam ını alabilirs propagandası da iyice yer eti ti.
Karşılarında da silâhsız hatta çoğu erkeksiz köyler vı
(9 — Sérié; Levant 1919 ■ TURQUIE . cilt. 142.
