Hekzan Zehirlenmesine Bagh
Polinoropati:
6 Olgu Sunumu
Akta§ E 0*, Erttirk S*, Hanel
i
H*, Akta§ S***Ege Universitesi TIp Fakiiltesi Adli TIp Anabilim Dab
Bomova-jZMjR **hmir Dr. Behfet Uz (:ocuk Hastanesi Patoloji Boliimu.
Alsancak-jzMjR
Ozet
Sanayide organik ~oziicii olarak kullamlan hekzan ve toluen gibi maddeJerin inhalasyon yolu ile aiImmlannda zehirlenme tablosu olu§turabildikleri bilinmektedir. Yapl§tmcllann i~inde ~oziicii olarak kullamlan bir hidrokarbon olan hekzan inhalasyon yolu ile aiImmmda polinoropati tablosu olu§turmaktadlr. Kula'da deri mont atOlyesinde deri yapl§tlrma i§inde ~aII§an ya§larl 13 ile 17 arasmda degi§en 6 i§~i ~ocukta, kullamlan yapl§tmCJDm i~erdigi hekzamn solunmasma bagiI olarak ortaya pkan aglr polinoropati tablosu sunularak ortaya pkan tablo adli tlbbi a~ldan tartl§llml§tlr.
Anabtar Kelimeler: Hekzan, zehirlenme, polinoropati
Summary
Hexsane Induced Severe Polyneuropaty: Report of 6 Cases
It is known that the industrial organic solvents such as hexane and toluene might cause intoxication when inhalated. Hexane which is a hydrocarbon is used in glues. Six children working in leather factory had gained polyneuropaty by inhalation of the glues in the facto -ry. Their ages are between 13 and 17 years. In this study these cases were discussed in view
of Forensic Medicine.
Key Words: Hexane, intoxication, polyneuropaty
Giri§
Tanm ve endiistri kesimi ~ah§anlannda akut veya kronik zehirlenmelere slk rastlan -maktadlr. Koruyueu elbiseler ve maskeler kullamlmadan yapIlan tanmsal ila~lamalarda
veya toksik maddeler ile ~ah§Ilan endiistri kurulu§lannda ~ah§an i§~iler toksik maddeleri inhalasyon, temas ya da yiyeeekleri ile organizmalanna alabilmektedirler (1). Giiniimiizde tanm ve endiistride kullamlan toksik maddeler sinir sisteminin ~e§itli bOliimlerinde rol oynayan enzimleri etkileyerek veya periferik sinirleri besleyen damarlan zedeleyerek ve immun bozukluk yoluyla periferik noropatilere neden olmaktadlr (2). Ksilen, toluen ve n -hekzan gibi hidrokarbonlar boya, plastik, vernik ve tutkal endiistrilerinde slkhkla kullamhrlar (3,4). U~ueu olan bu maddelerden n-hekzanm norotoksik oldugu ve inhal as-yonu ile periferik noropati olu§abildigi belirtilmektedir (4-8). Yapllan deneyse1 ~ah§malar da da n-hekzan inhale ettirilen sl~anlarda motor noropati geli§tigi saptanml§tlr (9). Ulkem-izde de ozellikle tutkal i~inde ~oziicii olarak kullamlan bu madde bunu kullanan yerlerdeki
i§~ilerde yeterli koruyucu onlemlerin almmamasl nedeni ile eiddi bir tehlike olu§tunnak -tadlr. Gah§mamlzda 1996 yllmda Kula'da ~ah§makta olduklan deri atOlyesinde deri yapl§tlnnakta kullamlan yapl§tmcl soliisyonunu inhale etmeleri sebebi ile zehirlenerek EUTF Noroloji AD'na sevkedilen ve burada n-hexana bagh noropati tam~l konan, ya§lan
ADLİ TIP DERGİSİ
Journal of Forensic Medicine
Adli Tıp Dergisi 2001; 15(2): 53-5813-17 arasmda degi§en, haklannda Anabilim Dahmlzdan da rapor dtizenlenmesi istenen 6 olgu sunulmu§tur. Olgular Cinsiyet, Ya§ i§i <;:ah§ma siiresi ~ikayetleri Fizik Muayene Bulgulan EMG Kontrol EMG Norosensoriel Bak,
Sural Sinir Biopsisi Klinik Sonuc;:
Adli Rapor Ozeti
Cinsiyet, Ya§ i§i <;:ah§ma siiresi ~ikayetleri Fizik Muayene Bulgulan EMG Kontrol EMG Olgu 1 (M.E.) Erkek, 14 Deri yapl§ttrma 1,5 Yll -EI ve ayaklarda uyu§ma - Giderek yiiriiyemez hale gelme - Bilinc;: aC;:lk, koopere
- Alt ve distallerde daha belirgin olmak iizere Quadroparezi -Alt ve iist ekstremitelerde
DTRkaybl
- Eldiven c;:orap tam duyu kusuru - Altta belirgin vibrasyon
duyusu azalmasl
-Derin pozisyon duyusu normal
-Segmental demyelinizasyon ile giden sensorimotor polinoropati
-Yaygmaksonal dejenerasyonla giden !TIikst tip polinoropati
YEP: On gorsel yoUarda ileti yava§lamasl
AEP: Beyin sapI i§itsel yollarda
normal ileti SEP: Lemniskal sistemde
normal ileti
Olgu 2 (A. T.) Erkek,14 Deri Yapl§ttrma 1 yJ!
- El ve ayaklarda aglrhk hissi, uyu§ma - EI ve ayaklarda giic;: kaybl, yiiriime zorlugu - EI slkmada :ninimal zaytfl1k
- Alt ekstremitede ayak dorsifleksiyonu, kalc;:a ve diz fleksiyon ve
ekstansiyonunda giic;:siizliik -Hipotoni, yudlmla yiiriiyii§ -Eldiven c;:orap tam duyu kusuru
- 4 yanh vibrasyon duyusu azalmasl - Dc;: bakl§larda nistagmus - Segmental demyelinizasyon ile
giden sensorimotor polinoropati - Ust ekstrerr:itede segmental
demyeliniza3yon
-Alt ekstremitede aksonal dejenerasyon
YEP: On gor~el yollarda normal ileti
AEP: Beyin sapi i§itsel yollarda normal ileti
SEP: Lemniskal sistemde ileti yava§lamasl Minimal myelin dejenerasyonu, Teknik nedenlerle saghkh deger1endirilemedi
HE kesitlerde bir kac;: aksonda §i§me
-izlemde tabla stabil seyretmi§, - izlemde minimal diizelme
- FTR porgramma ahnarak taburcu - Kontrole c;:agmlarak taburcu
-Hayati tehlike yok -Hayati tehlike yok
- 25 giin mutad i§tigale engel olur - 25 giin mutad i§tigale engel olur -Fonksiyonlann iyi1e§tikten - Fonksiyonlann iyi1e§tikten sorrra kontrolii
sorrra kontrolii Olgu 3 (U.D.) Erkek,13 Deri Yapl§ttrma 7-8 ay - Ayaklarda giic;:siizliik yiiriimede zorlanma - Kollarda giic;:siizliik - Bilinc;: aC;:lk, koopere
- Ust ve alt ekstremitelerde kas giiciinde hafif azalma -Alita DTR kaybl
- Vibrasyon duyusunda azalma
-Derin pozisyon duyusu normal -Sensorimotor noropati ile
uyumlu elektrofizyolojik bulgular
- Ust ekstremilerde segmental demyelinizasyon -Alt ekstremitelerde 54 Olgu4 (iG.) Erkek,17 Deri yapl§ttrma 1,5 Yll
- Halsizlik, yiiriime giic;:liigu, stk dii§me
- Ellerde karmcala§ma
- Altta ve distallerde belirgin kas giic;:siizliigii
- Demydinizasyon patemi ile seyreden sensorimotor polinoropati
Ust ekstremitede segmental demyelinizasyon
I .-/
Hekzan Zehirlenmesine Bagh . Polinoropati: 6 Olgu Sunumu
Aksonal dejenerasyon Norosensoriel Bakl YEP: On gorsel yollarda
normal ileti AEP: Beyin sapl i§itsel yollarda
normal ileti
SEP: Lemniskal sistemde normal ileti Sural Sinir Biopsisi -Degerlendirilemedi
Klinik Sonu~ Adli Rapor Ozeti
Cinsiyet, Ya§ i§i
«;alt§ma siiresi ~ikayetleri Fizik Muayene Bulgulan EMG Kcntrol EMG Norosensoriel Bakl
- izlemde tablo stabil seyretmi§ - Kontrole ~agmlarak taburcu - Hayati tehlike yok
- 25 giin mutad i§tigale engel olur - Fonksiyonlann iyile§tikten
sonra kontrolii
Olgu 5 (Y 2.) Erkek,16 Deri Yapl§tlrma 5 Yll
- Kol ve bacaklarda uyu§ma - Yiiriimede zorluk -Bilin~ a~lk, koopere
- Alt ekstremitelerde distalde belirgin kas giicii kaybl
-Stepaj yiiriiyii§ii
-Altta DTR kaybl, iistte DTR azalmasl - Altta vibrasyon duyu azalmasl - Segmental demyelinizasyon ile giden
sensorimotor polinoropati - Yaygm segmental demyelinizasyon
ve aksonal dejenerasyon
YEP: On gorsel yollarda normal ileti AEP: Beyin sapl i§itsel yollarda normal ileti
SEP: Fascikulus kuneatusta ileti yava§lamasl
Sural Sinir Biopsisi -Biopsi omegi ~ok kii~iik oldugundan degerlendirilemedi
Klinik Sonuc,: - izlemde Tablo stabil seyretmi§ - Kontrole c,:agmlarak taburcu Adli Rapor Ozeti - Hayati tehlike yok
- 25 giin mutad i§tigale engel olur -Fonksiyonlann iyi!e§tikten
sonra kontrolii Tat1:l§ma
YEP: On gorsel yollarda normal ileti AEP: Beyin sapl i~itsel yollarda
normal ileti
SEP: Lemniskal sistemde normal ileti - Fokal myelin kaybl, bir ka~ aksonda §i§me
-izlemde tablo stabil seyretmi§ - Kontrole ~agmlarak taburcu - Hayati tehlike yok
- 25 giin mutad i§tigale engel olur - Fonksiyonlann iyile§tikten sonra kontrolii Olgu 6 (0.«;.) Erkek,16 Deri yapl§tlrma 1,5 ytl
-AyakJarda giie,:siizliik, yiiriiyememe - Kollarda giie,:siizliik
-Alt ve iist ekstremitelerde kas giicii kaybl - Ust sagda belirgin bilateral el
slkmada zaYlfltk
- Kas toniisiinde azalma, Kas atrofileri - Eldiven e,:orap tam duyu kusuru - 4 yanlt vibrasyon duyu azalmasl -Saga ue,: bakl§ta nistagmus -Sensoriel fazl belirgin sensorimotor
polinoropati
-Yaygm e,:ok ileri aksonal dejenerasyon YEP: On gorsel yollarda lhmh ileti
yava§lamasl
AEP: Beyin sapl i§itsel yollarda ileti yava§lamasl
SEP: Lemniskal sistemde ileti yava§lamasl -Belirgin myelin dejenerasyonu
-izlemde minimal diizelme - kontrole ~agmlarak taburcu -Hayati tehlike yok
- 25 giin mutad i§tigale engel olur -Fonksiyonlann iyile§tikten sonra kontrolii
N-hekzamn en yaygm kullamldlgl alan 90ziicii olarak endiistridir. N-hekzana bagh ilk
a-glr polinoropati olgusu 1963'te yaymlanml§ttr. Bunu olgu sunumlan, hayvan deneyleri ve
saha 9ah§malan izlemi§tir (10).
Tiner; yapl§tlnctlar, vernikler, plastikler, endtistriel boyalarda yaygm olarak kullamlan
bir maddedir. Ksilen, toluen, n-hekzan gibi hidrokarbonlar igennektedir. i§9ilerde kronik intoksikasyon goriilebilmektedir ancak akut intoksikasyon nadirdir. Oral 45-50 ml ahml
akut intoksikasyon i9in yeterli olarak bildirilmektedir (3).
U9uCU maddelerin madde kottiye kullammma bagh akut zehirlenmeleri
goriilebilmek-tedir. Bu ama9la yapl§hnctlar, kuru temizleme slvllan, 9akmak gazlan ve aerosol pro-Adli Tıp Dergisi 2001; 15(2): 53-58
pelantlar en slk kullamhr. Akut zehirlenmede kardiak arreste neden olan aritmiler en slk oliim nedenidir. Kullamlan iiriinler ucuz ve kolay ula§llabilir, yasak degildir (4). HIZh intok-sikasyon ve hlZh iyile§me bu maddelerle zehirlenmenirl klinik ozelligidir. Ofori ve disin-hibisyon, haliisinasyon, tinnitus, ataksi, konfiizyon, bulantl kusma izlenir (4).
Uzun siireli n-hekzana r;ok daha dii§iik dozda maruz kalma ba§ta polinoropati olmak
iizere klinik bulgular olu§turabilmektedir. Bu durum, aktif 8 saat maruz kalan i§r;ilerde daha
r;abuk olmakta, ancak 30 yil boyunca bir dagda yakIt istasyonunda n-hekzana maruz kalan bir olguda da (10-100mg/m3) polirloropati saptanml§tIr (11).
N-hekzana maruz kalan hastalarda sensorimotor noropati, yalmzca motor noropati
geli§ebilmekte; tetrapleji, kas atrofisi, SSS hasanna bagh artml§ tendon refleksi, ayak giir;siizliigii, spastisite, diskromotosi gibi klinik bulgular saptmabilmektedir (12). Norolojik olarak elektronorografi (ENG) ve evoked potansiyel (EP:, incelemeleri yapIlmaktadlr. Tayvandaki 11 olguluk seride ileri diizeyde sinir ileti akIml azalmasl ve potansiyei amplitiidde azalan aktivite gibi bulgular gozlenmi§tir (l3). EP, SSS ileti anomaiisini ara§tmr. Gorsel EP'lerin amplitiidiinde gecikrne bazl hastalarda izlenmekte ancak klsmen gerilemektedir. Ancak i§itsel EP'lerde rezidiiel bozukluklar kalabilmektedir (13). Klinik belirgin noropatisi olmayan n-hekzana maruz kalan i§r;ilerce esteriometrik incelemelerde anlamh olarak parmak ur;lannda 2 nokta diskriminasyonu ve derin duyu algllama
bozuk-luklan goriilmii§tiir (6). Polinoropatide periferik sinir biyopsisinde myelinli sinir liflerinde
dejenerasyon ve paranodal §i§me, lif r;ap daglhmmda farkhhklar §eklindedir (7).
Polinoropatilerin goriildiigii i§yerlerinde 109 ppm, 86 ppm/ 8saat gibi olr;iimler vardlr (14), Amerika'da Occupational Safety and Health Administration (OSHA) n- hexan'm kabul
edilebilir maruz kalma diizeyini 8 saat aglrhkh r;ah§ma ir;in 500 ppm kabul etmektedir. Ancak n-hexan'm klinik ve subklinik norotoksisiteye yol ar;rr.a e§ik degerinin 50 ppm ol du-gun a dair yaymlar artmaktadlr (15).
N-hekzanm metabolitleriyle ilgili yeterli r;ah§ma yoktur. 2-5 hexanadion n-hexamn ana metabolitidir ve n-hekzan polinoropatisinin nedeni olarak bilinir. idrarla alliIr. Gaz
kro-matografi ile idrardaki konsantrasyon olr;iilmekte, bu miktarda n-hekzana maruz kalma
indeksini gostermede etkin bir analiz yontemi olarak bildirilmektedir (16). Birr;ok ur;ucu madde klsmen metabolize edilir. Metabolitler solunum ya da idrarla atIlmaktadlr. Metabolizma detoksifikasyona yol ar;sa da karbon tetrakloriir, kloroform, diklorometan, trikloretilen ve n-hekzanda metabolit iiriinle toksisiteyi arttIrmaktadlr (4). Omegin metil
biitil keton zehirlenmesinde 2-5 hexanodion metaboliti periferal noropati ve ciddi SSS
hasan yapabilir (17). Ur;ucu maddelerin emilim dagtllm ve aLhm yollanm, metabolizmaslm
bilmek gerekmektedir. Maruz kalan ki§inin maruz kalma sii::e ve yogunlugunu da mutlak
ogrenmek yararhdlr (4). Hekzakarbonlara bagh polinoropatilerin prognozu genelde iyidir. Ancak klinik seyir tam detaylan ile aydmlalllml§ degildir (12). Aym ortamda benzer doz ve siire toksik maddeye maruz kalan ki§ilerde farkh klinik gidi§ler gozlenebilmektedir (5,6,12,l3). Ancak Tayvandaki 7 olguluk bir seride polinoropatinin aglrhgmm n-hekzana
maruz kalma indeksiyle direkt ili§kili oldugu saptanml§tlf (14). 20 ylldan fazla siireyle n-hexan dahil birden fazla r;oziiciiye maruz kalan hastalarda r;ab§maYl blraksalar da progres-sif ilerleyen Levodopa'ya yamt vermeyen Parkinsonizm ve piramidal bulgular gozlenmi§tir (18). Sural sinir biyopsilerinde gozlenebilen temel bulgular akson kaybl, aksonal §i§me ve myelinde incelmedir (19).
Norolojik izlemlerde, sinir iletisi sensoriel sinirlerde motor sinirlere gore daha erken
normale donmektedir (13). Ancak Valentino 90 olguluk bir izlem yah§masmda n-hexan
polinoropatisinde motor sinir komponentlerinde geli§me gozlendigini, bunun yamnda
sen-56
Hekzan Zehirlenmesine Bagh Polintiropati: 6 Olgu Sunumu
soriel sinirlerin daha ciddi etkilendigini ve 10 yrlhk toksik ajandan uzakla§ma siirelerine
kar§m tamamen iyile§emedigini bildirmektedir (20). Tetrapleji ortalama 1-4 ydda
gerile-mekte, tam iyile§me goriilgerile-mekte, diskromazi, kas kramplan uzun siirmekte ve kahcl
ola-bilmektedir (12).
Hastalarda saptanan ENG ozellikleri deneysel hekzakarbon noropati1erindeki bulgular
ile uyumludur. (13).
Fareler iizerinde toluen, n-hekzan, metil etil keton'un tekli veya kombine 11 hafta
kul-lamldlgl ve subkronik etki1erinin ara§hnldlgl bir e;:ah§mada toluenin periferal noropatik
et-kisi goriilmezken, persistan motor sendroma yol ae;:ml§tlr. Aynca kilo ahml ve iskelet
geli§imini engellemi§tir. N- hekzamn etkisinin periferal polinoropati oldugu saptanml§hr
(8). Lipoik asidin hexakarbon ili§kili noropatide etkisi fareler iizerinde ara§hnlml§ ve 700
ppm n-hexan solutulan 2 gruptan birine oral 100mumol/kg lipoik asit verilmi§, lipoik asit
alan grupta daha gee;: motor polinoropati geJi§tigi saptanml§tlr (9).
<;ah§mamlzda deri mont aWlyesinde deri yapl§hrma i§inde e;:ah§an, ya§lan 13-17
arasmda degi§en yapl§tlrcmm ie;:inde bulunan hekzanm solunmasl ile ortaya e;:Ikan 6 toksik
polinoropati olgusu sunulmu§tur. Olgular 7 ay ile 5 yll araSI siirelerle bu i§te e;:ah§maktadlrlar. Olgulann ortak klinik bulgulan, yiiriime giie;:liigii, giie;:siizliik, halsizlik, el
ve ayaklarda uyu§ma §ikayetleridir. Yeterli biopsi yapIlabilen 3 olguda degi§ik diizey1erde
myelin dejenerasyonu, aksonal §i§me gibi bulgular iz1enmi§tir.
Ulkemizde yeterli koruma onlemlerinin ahnmadigi i§yerlerinde ozellikle ucuz i§giicii
olu§turmalan nedeni ile e;:ocuk i§e;:ilerin e;:ah§tInldlgi bir gere;:ektir. Olgulanmlz da olduke;:a
erken bir ya§ta herhangi bir korunma onlemi ahnmakslZm e;:ah§tlklan i§yerinde kullandIklan
yapI§tlnci madde ie;:inde bulunan hekzam solumalan nedeni ile etkilenmi§ ve degi§ik aglrhk
dereceli polinoropati tablosu gostermi§lerdir. Olgular i§yerinde rahatsIzlandIklan ie;:in olay
adliyeye intikal etmi§ ve haklannda adli rapor diizenlenmesi istenmi§tir. Tedbirsizlik di
kkat-sizlik sonucu yaralanmamn olu§tugu bu tilr olgularda aynca yapIlacak bilirki§i ince1emesi
i1e kusur oranlannm tesbiti gereklidir.
Japonya'da giivenli kabul edilen zaman agIrhkh averaj dozu 40ppm'dir. Aynca iiriner
2-5 hexadionun 2.2mg/lt'den az olmaSl iyi bir belirleyicidir (10). Tayvan'da bildirilen
olgu-lann e;:ah§hklan ortamda iyi bir ventilasyon sistemi geli§tirildiginde yeni olguya
rastlan-maml§tu (14).
Hekzan gibi, ue;:ucu solunmasl ile zehirlenme bulgulan olu§turan i§yerlerinde
e;:ah§anlann saghklanmn korunmasl ie;:in §u onlemlerin ahnmasl uygun oiacaktir (21):
1-i§e;:iler tehlikeleri anlayacak ve emniyet arae;:lanm kullanacak §ekilde egitilmelidir.
2- Gerektiginde eldiven, gozliik gibi koruyucu elbiseler kullamlmahdlf.
3- Koruyucu elbiseler her giin yIkanmahdir.
4- <;ah§Ilan mekanda iyi bir havaiandirma sagianmahdir. Normal oda havalanmasl
hie;:bir zaman hava kontaminasyonunu kontrol etmeye yeterli degildir.
5- Lokal kontaminasyon kontrol edilemiyorsa hava maskeleri, gaz maske1eri vb ku
l-lamimahdir.
6- i§e;:ilerden ilk hastahk belirtileri ortaya e;:Iktlgmda muayeneye gelmeleri istenmelidir.
Gnlem ahnmasl gereken diger bir konuda ue;:ucu madde kotiiye kullammidir. Bu
prob-lemi on1emede anne-baba, okul, sosyal hizmetleri birlikte ie;:eren egitim e;:ah§malan e;:ok onemlidir.
57
Kaynaklar
1. Dokmeci i. Meslek Zehirlenmeleri: Toh:~{)loji, Nobel Kitabevi, istanbul, 1988.
2. ZenbiJci N. Toksik ve iatrojenik Noropatiler: Sinir Sistemi Hastahklan. istanbul Cerrahpa§a TIp Faktiltesi Yaymlan, 1979.
3. Akisu M, Mir S, Gen~ B, Cura A. A severe acute tinner intoxication. Turk J Pediatr, 1993; 38(2): 223-225. 4. Flanagan JR, Ruprah M, Meredith TJ, Ramsey JD. An introduction to the cinical toxicology of volatile sub
stances. Drug-Saf, 1990; 5(5): 359-383.
5. Malbergier A. Peripheral neuropathy by chronic delibrate inhalation of benzine (n-hexane): A case report
and review of the literature. Rev Paul Med, 1990; 108(3): 142-144.
6. Bovenzi M, FIorito A, Patussi V. Esthesiometric thresholds in workers exposed to neuropathogenic chern
ical and physical agents. Med Lav, 1990; 81 (1): 22-31.
7. Yokoyama K, Feldman RG, Sax DS, Salzsider BT, Kucera J. Relation of distrubution of conduction veloc ities to nerve biopsy findings in n-hexane poisoning. Muscle Nerve, 1990; 13(4): 314-320.
8. Pryyor GT. A toluene induced motor syndrome in rats resembling that seen in some human solvent abusers. Neurotoxicol Teratol, 1991; 13(4): 387-400.
9. Altenkirch H, Stoltenburg DG, Wagner HM, Herrmann J, Walter G. Effects of lipoic acid in hexacarbon
induced neuropathy. Neurotoxicol Teratol, 1990; 12(6): 619-622.
10. Takeuchi Y. N-hexane polyneuropathy in Japan: A review of n-hexane ;loisoning and itis preventive mea sures. Environ Res, 1993; 62(1): 76-80.
11. Barregard L, Sallsten G, Nordborg C, Gieth W. Polyneuropathy possibly caused by 30 years low exposure
§to n-hexane. Scand J Work Environ Health. 1991; \7(3): 205-207.
12. Chang yc. Patients with n-hexane induced polyneuropathy. Br J Ind Med, 1990; 47(7): 485-489. 13. Chang YC. An electrophysical follow up of patients with n-hexane polyneuropathy. Br J Ind Med, 1991;
48(1): 12-\7.
14. Huang CC, Shih TS, Cheng SY, Chen SS, Tchen PH. N-hexane polyneuropathy in a ball-manufactoring factory. J Occup Med., 1991; 33(2): 139-42.
15. Lanska DJ. Limitations of occupational air contaminant standarts, as exe;plified by the neurotoxin
n-hexa-ne. J Public Health Policy, 1999; 20(4): 441-458.
16. Saito I, ShIbata E, Huang J, Hisanaga N, Ono Y, Takeuchi Y. Detennination of urinary 2,5 hexanadione
concentration by an improved analytical method as an index of exposure to n-hexane. Br J Ind Med, 1991;
48(8): 568-574.
17. Bos PM, De-Mik G, Bragt Pc. Critical review of the toxicity of methyl n-buthyl ketone: Risk from occu
pational exposure. Am J Ind Med, 1991; 20(2): \75-94.
18. Hageman G, Hoek J, van der Haut M, van Hout M, van der Laan G, Steur EJ, de Bruin W, Herholz K.
Parkinsonism, pyramidal signs, polyneuropathy and cognitive decline after long-tenn occupational solvent exposure. J Neurology, 1999; 246(3): 198-206.
19. Kuwabara S, Kai MR, Nagase H, Hattori T. n-Hexane neuropathy caused by addictive inhalation: clinical
and electrophysiological features. Eur Neurol., 1999; 41(3): 163-167.
20. Valentino M. Residual electroneurographic modifications in subjects with n-hexane induced polyneuro-pathy: a follow-up study. Med. Lav. 1996; 87(4): 289-296.
21. Dreisbach RH. Handbook of poisoning: Diagnosis Treatment. (Zehirlenme EI Kitabl, <;:eviren K. Benli),
Gtiven Kitabevi, Ankara, 1976.
58
tIeti§im Adresi : Ekin Ozgtir AKT A.$ Ege Universitesi TIp Faktiltesi Adli TIp AD. 35100 Bomova-iZMiR.
Telefon: 0232 343 43 43-3257
Fax: 023238821 57
E-mail: eoaktas@yahoo.com Adli Tıp Dergisi 2001; 15(2): 53-58
