Türk Mikrobiyol Cem Derg (2003) 33:64-65
64
Monilia Cinsi Küf Tipi Bir Mantar›n Etken Oldu¤u
Bir Endoftalmi Olgusu(*)
Ömer KÜÇÜKBASMACI (**), Nevriye GÖNÜLLÜ (**), Nur KIR (***), Muammer Kiraz (****), Özdem AN⁄ (****)
(*) Bu çal›flma ‹stanbul Üniversitesi Araflt›rma Fonu (Proje No: B-1328/15112001) taraf›ndan desteklenmifltir ve Türk Mikrobiyoloji Ce-miyeti 70. Y›l Bilimsel Toplant›s›nda poster olarak sunulmufltur(24-27 Aral›k 2001, Bursa).
(**)‹stanbul Üniversitesi, Deneysel T›p Araflt›rma Enstitüsü, Çapa-‹stanbul (***) ‹stanbul Üniversitesi, ‹stanbul T›p Fakültesi, Göz Hastal›klar› Anabilim Dal›
(****)‹stanbul Üniversitesi, ‹stanbul T›p Fakültesi, Mikrobiyoloji ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal›, Çapa-‹stanbul
G‹R‹fi
Endoftalmi, göz küresinin ve onu çevreleyen tüm katmanlar›n infeksiyonudur. Etkenler aras›nda bak-teriler, mantarlar, virüslar ve parazitler bulunmakta-d›r. ‹nfeksiyon göz cerrahisi veya travma sonras›nda oluflursa eksojen, baflka bir infeksiyon oda¤›ndan he-matojen yol ile yay›l›rsa endojen endoftalmi olarak de¤erlendirilir (1,2).
Bu yaz›da saprofit olarak bilinen fakat baz› özel ko-flullarda hastal›k etkeni olabilen Monilia cinsi küf ti-pi bir mantar›n etken oldu¤u bir endoftalmi vakas› sunulmufltur.
OLGU
M.T. 6 yafl›nda erkek çocuk hasta d›flarda oyun oy-narken düflüp, gözüne tel batt›¤›n› ifade etmifltir. Düflmeden yaklafl›k 48 saat sonra gözünde a¤r›, k›za-r›kl›k, göz yaflarmas› flikayetleriyle göz hastal›klar› poliklini¤ine baflvurmufltur. Sol gözün muayenesin-de: kornea’n›n üst temporal bölgesinde 3 mm’lik bir kesi görülmüfltür. Ön kamarada yo¤un reaksiyon ve 1 mm’lik hipopiyon tespit edilmifltir. Ayn› gün kor-nea kesisinin primer reparasyonundan sonra intravit-real 0.1 cc vankomisin ve 0.1 cc seftazidim
verilmifl-ÖZET
Postravmatik endoftalmi tan›s›yla gelen 6 yafl›nda bir çocuk hastan›n vitröz s›v›s›ndan Monilia cinsi küf tipi bir mantar izole edildi.
Anahtar kelimeler: Monilia cinsi, endoftalmi SUMMARY
An Endophthalmitis Case Due to Monilia spp.
A Monilia spp. strain is isolated from vitreous fluid of a 6-year-old child patient with posttraumatic endophthalmitis. Key words:Monilia spp.endophtelmitis
tir. Endoftalmi tedavisi için tobramisin ve sefazolin ile haz›rlanan güçlendirilmifl antibiyotikli damlalar uygulanm›fl, parenteral ise sefazolin, klindamisin ve gentamisin verilmifltir. Sistemik ve lokal tedaviyle hi-popiyon gerilemifl, ancak ultrasonografide vitre opa-siteleri devam etti¤inden üçüncü gün intravitreal an-tibiyotikler tekrarlanm›flt›r. Tedaviye yan›t al›nama-y›nca pars plana vitrektomi ameliyat› uygulanm›fl ve ameliyat bafllang›c›nda vitreden kültür örne¤i al›n-m›flt›r. S›v› örne¤i hasta bafl›nda koyun kanl› agara, çukulata agara, Sabouraud besiyerine ve Schaedler buyyonuna ekilmifltir. Gram boyas›nda polimorf nü-veli lökositler görülmüfl, mikroorganizma görülme-mifltir. “Calcofluor white” ile haz›rlanan lam lamel aras› preparasyonda mantar eleman› görülmemifltir. Ekilen besiyerlerinin hepsinde 48 saat sonra bafllayan baflta beyaz›ms› ve daha sonra somon renginde bir küf mantar› üremesi gözlenmifltir. Laktofenol pamuk mavisi boyas›nda yap›lan direkt mikroskopide küfün Monilia cinsi bir mantar oldu¤u gözlenmifltir. Bu bul-gu üzerine, hastan›n tedavisi de¤ifltirilmifltir; sistemik (flukonazol) ve topikal (amfoterisin B) antimikotik ajanlar eklenmifltir. Bu tedavinin ard›ndan, endoftal-miden kaynaklanan ön ve arka segmentlerdeki infla-matuar bulgular› gerilemesine ra¤men, hastada
pos-Ö. Küçükbasmac› ve ark., Monilia Cinsi Küf Tipi Bir Mantar›n Etken Oldu¤u Bir Endoftalmi Olgusu
65 top üç ay sonra primer travmaya ba¤l› sekonder
de-kolman geliflmifl ve ikinci kez opere edilmifltir. Ancak tüm bunlara karfl›n faydal› görme sa¤lanamam›flt›r. TARTIfiMA
Endoftalmi görme kayb›na neden oldu¤u için göz küresinin en a¤›r infeksiyonudur. Son y›llarda antibi-yotik, kortikosteroid ve immünsüpresif tedavinin yayg›n olarak kullan›lmas› ile birlikte sistemik fun-gal infeksiyonlarda bir art›fl saptanm›flt›r. 20’den faz-la mantar türü endoftalmi etkeni ofaz-larak bildirilmifltir; bu etkenler eksojen veya endojen yoldan yay›lmak-tad›r. Eksojen endoftalmiler fungal keratit, cerrahi veya travmalar sonras›nda oluflur. Katarakt ameliyat-lar› sonras›nda oluflan fungal endoftalmilerin insi-dans› genelde düflüktür. Bakterilerin neden oldu¤u endoftalmilerin semptomlar› ile k›yaslan›ld›¤›nda, mantarlar›n etken oldu¤u endoftalmi belirtilerinin daha geç ortaya ç›kt›¤› saptanm›flt›r; belirtiler, genel-likle a¤r› veya nonspesifik üveit bulgular› ile travma-dan veya cerrahi giriflimden birkaç hafta sonra bafllar (2,3).
Candida albicans endojen endoftalminin en s›k rast-lanan etkenidir. ‹lk bulgular anterior nongranuloma-töz üveiti taklit eder fakat daha sonra semptomlar›n h›zla ilerlemesi klinisyeni endojen endoftalmi tan›s›-na yönlendirir. Tedaviye h›zla bafllatan›s›-nan vakalarda görme fonksiyonu düzelebilir fakat a¤›r endoftalmi-lerde görme kayb› buna ra¤men oluflabilmektedir (1,2,4,5).
Eksojen endoftalmiler göz cerrahisi veya penetran göz travmalar› sonras›nda oluflur. Cerrahi sonras› oluflan endoftalmilerde etkenler floradan, cerrahide kullan›lan aletler veya s›v›lardan bulafl›r. Tedavinin baflar›s› erken tan› ve uygun tedaviye bafllanmas›na ba¤l›d›r. Kornean›n opaklaflt›¤›, silier cisim veya op-tik sinirde fonksiyon kayb› bulunan durumlarda gör-me kayb› oluflmaktad›r (1,6).
Tüm mantarlar›n patojen veya saprofit olarak s›n›f-land›r›ld›¤› günler geçmiflte kalm›flt›r. Günümüzde herhangi bir klinik örnekten izole edilen bir manta-r›n, infeksiyonun etiyolojik ajan› olabilece¤i art›k bi-linen bir gerçektir. Daha önceden saprofit küf oldu¤u bilinen Monilia cinsinin de baz› durumlarda hastal›k etkeni oldu¤u art›k kabul edilmektedir. Çok ender de olsa kornea infeksiyonlar›ndan izole edilmifl, perito-nit etkeni olarak da bildirilmifltir. Üremesi h›zl› olup maturasyonu 3 günde gerçekleflmektedir. Koloniler baflta beyaz sonradan somon rengine dönüflmektedir. Besiyerinin yüzeyinde çok ince bir üreme ile
yay›l-maktad›r. Hifler septal›d›r ve konidioforlardan olu-flan dallanm›fl zincirler karakteristiktir; kopan hifler-de kal›n duyarl› artrokonidialar oluflmaktad›r (7). Endoftalmi vakas›nda muayene maddesi oftalmolog taraf›ndan al›n›r. Anterior kamaradan aköz s›v›, pos-terior kamaradan vitröz s›v› örne¤i al›n›r. Örnekler hasta bafl›nda ve çok k›sa bir sürede ekilmelidir (8). Theodore ve ark (9) 1962 y›l›nda katarakt ameliyat› sonras›nda Monilia sitophila’ya ba¤l› bir endoftalmi vakas› bildirmifllerdir. Hasta intravitreal ve intrave-nöz verilen amfoterisin B tedavisine iyi cevap ver-mifltir.
Hastada antifungal tedavi sonras› inflamatuar bulgu-lar gerilemesine ra¤men görme kayb›n›n geliflmesi-nin nedenlerigeliflmesi-nin travma ve endoftalmiye neden olan mikroorganizmalardan kaynaklanan retinal toksisite oldu¤u düflünülmektedir. Bu nedenle erken tan› ve tedavi gerekli bir yaklafl›md›r. Bu çal›flmada toprak-ta ve havada kontoprak-taminan küf olarak bulunan bu etke-nin baz› durumlarda hastal›k etkeni olabilece¤ini vurgulamak istedik. Eksojen fungal endoftalmiler özellikle katarakt ameliyatlar› veya göz travmalar› sonras›nda göz önüne al›nmal›d›r.
KAYNAKLAR
1.Fisher DH: Endophthalmitis. “W Tasman, E Jaeger (eds): Atlas of Clinical Opthalmology”, p.84, Lippincott-Raven, Phi-ladelphia (1996).
2.O’Brien TP,Green WR: Endophthalmitis. “GL Mandell, JE Benett, R Dolin (eds): Principles and Practice of Infectious Di-seases”, p.1120, 4th Ed, Churchill Livingstone, New York (1995).
3.George MB:Endophthalmitis. “T Krupin, AE Kolker, LF Rosenberg (eds): Complications in Ophthalmic Surgery”, p.19, 2nd Ed, Mosby Inc, St. Louis (1999).
4.Gross M, Winkler H, Pitlik S, Weinberger M: Unexpected candidemia complicating ureteroscopy and urinary stenting, Eur J Clin Microbiol Infect Dis 17: 583 (1998).
5.Gönüllü N, Küçükbasmac› Ö, K›r N, An¤ Ö:Candida al-bicans endoftalmisi olgusu, Türk Mikrobiyol Cem Derg (Bas-k›da).
6.Jeffrey LM:Endophthalmitis. “M Yanoff, JS Duker (eds): Ophthalmology” p.10211, Mosby International Ltd, London (1999).
7.Larone DH:Hyaline hyphomycetes. “Medically Important Fungi” p.185, 3rd Ed, ASM Press, Washington (1995). 8.Baron JE, Peterson LR, Finegold SM:Bailey and Scott’s Diagnostic Microbiology, p.296, 9th Ed.Mosby-Year Book, St. Louis (1994).
9.Theodore FH, Littman ML, Almeda E:Endophthalmitis following cataract extraction, Am J Ophthal mol 53:35 (1962)
