ANKARA GEVHER NESİBE SAĞLIK EĞİTİM
ENSTİTÜSÜNDE ÖĞRENCİLERİN AD ALMALARI
ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Ad v erm e gelen eği içinde, aile büyüklerinin sevilen kişilerin, d in î- nıillî varlık ve unsurların yerini ve önem ini korum akta olduğu gerçeği de h er şey e rağm en yaşayışını sürdürm ektedir.
Ali YAKICI
Türk gelenek ve görenekleri içe risinde «ad alma»nın önemli bir yeri vardır. Kültürel değerlere ye içinde bulunulan ortama göre, önceleri daha çok kahramanlık ölçüsüne bağlı ola rak verilen adlar, sonradan toplum için gösterilen yararlılıklar, iş ve be cerilere göre ağırlık kazanmış, günü müzde ise farklı bir görünüm almış tır. Bu farklılaşmada coğrafî değişme ler gibi bazı faktörlerin yanı sıra kül tür değişmeleri önemli rol oynamıştır. Bu sınırlı çalışmamızda, ad ver me geleneğinin geneli hakkında bir yargıya varmak elbette mümkün de ğildir. Böyle bir hükme varmak an cak toplumun çeşitli kesimlerinden toplanan geniş çaplı malzemenin ~ de ğerlendirilmesiyle olur. Halbuki biz bu rada, inütevazi bir okulun, Ankara Gevher Nesibe Sağlık Eğitim Enstitü- sü’nün 1988 -1990 dönemi öğrencileri nin ad alışlarının genel bir tasnif için de dökümünü vermeye çalıştık.
A) AİLE BÜYÜĞÜ VE SEVİLEN KİŞİLERLE İLGİLİ OLARAK ALINAN ADLAR
l — Aile Büyükleri ve Aileden Ölen Kişilerin Adları.
a) Dede A d ı: Veli Öter (Antalya- Serik), Mehmet Şentürk (Burdur-Göl- hisar), Abdurrahman Akçomak (Deniz. li-Çal-Ortaköy), Ahmet Ercan CSiirt- Ş ım ak), Musa Dinç (Diyarbakır-Çı- nar-Aşağıkonak), İbrahim Koç (Sam- sun-Terme-Akçagün), Veli Doğrul fKonya-Hadim-Balcılar), Ali Türkmen
(Ordu), Ahmet Buyruk Mehmet Dün ya, Yusuf Ali Hızlı (Isparta-Yalvaç). b) Dedenin Annesinin A d ı: Hay riye Canbolat (Edirne-Keşan).
c) Babaanne A d ı: tfaımügülsüm Erden (Konya-Ereğli), Gülsüm Alıcı (Konya-Başkuyu), Fatma Şahin (Adı yaman), Şerife Bağcı (Antalya-Kor- kuteli), Fatma Baltuk (Kars-Susuz), Kadriye Şekerler (Denizli), Sıdıka Çul- cuoğlu (Şanlıurfa-Birecik), Fatma Kır- lak (Zonguldak-Ereğli), Hatice Balcı (Ankara), Fatma Çam (Gaziantep), Gülizar Hancı (Trabzon), Emine Dur- muşoğlu (Ordu-Perşembe-Boğazcık).
d) Banaannenin Annesinin A d ı: Ayşe Özdemir (Niğde-Altmlıisar), A y şe Uz (Eskişehir-Sivrihisar-Zey), Ha mide Ertan (Zönguldak-Safranbolu), Ayşe Altunbilek (Artvin-Yusufeli), Fatma Özbent (Muğla-Yatağan).
e) Anneanne A d ı: Pembe Dere (Muğla-Milas), Mesude Uluşen (An kara) ,
f) Babanın Anneannesinin A d ı: Emine Kılıç (Samsun-Lâdik).
g) Babanın Amcasının A d ı: Hü seyin Kartal (Denizli-Acıpayam-Serin- hisar), Ömer Gürsoy (Ordu).
h) Babanın Halasının A d ı: Fatma Eker (Muğla-Fethiye).
ı) Babanın Teyzesinin A d ı: Ayşe Karaca.
i) Annenin Anneannesinin A d ı: Ayşegül Canbaz (Çankırı-Orta).
j) Annenin Halasının A di: Saliha Yön (Samsun-Çarşamba).
k) AnneninTeyzesinin A d ı: Şev- kiye Kaya (Burdur-Kemer).
1) Ölen Ağabeyin A d ı: Erdoğan Korkmaz (Kırşehir-Kaman-Karakaya). m) Ölen Ablanın A d ı: Nuray Şimşek (tçel-Tarsus).
n) Amcanın Kızının A d ı: Saba- hat Ekinci (Ankara-Şereflikoçhisar- Pâlazobası).
o) Hala A d ı: Hüsne Kabalcı (Kah- ramanmaraş-Andırın-Dırdıbıtlı), Nai- me Kartal (Denizli-Serinhisar), Şemsi A vcı (Nevşehir-Hacıbektaş-Köşektaş), Sadife Yurttaş (Konya-Akşehir-Ala- yurt).
ö) Halanın Ölen Kızının A d ı: Ha miyet Balgıç (Bolu-Kıbrısçık-Yazıca).
p) Halanın G örüm cesi: Cavide Ço ban CAnkara-Polatlı-Girmeç).
r) Dayı A d ı : A rif Doğan (Kah ramanmaraş).
s) Dayının Kızının Göbek A d ı: Emine Türkoğlu (Samsun).
ş) Teyzenin A d ı: Taliye Gültekin (Ordu-Fatsa-Yalıköy).
2 — Ailece Sevilen Kişilerin Adları: a) Dedenin Çok Sevdiği Arkada şının A di: Hakkı Alptekin (Rize).
b) Babanın Komutanının A d ı: Ni hat Kılıç (Kayseri-Pmarbaşı).
c) Babanın Albayının Hanımının A d ı: Azize Koksal (Artvin-Ardanuç- Ekşinar).
d) Babanın Asker Arkadaşının A d ı: Haşan îlyas Taşpmar (Konya- Ermenek), Ali Dede (Kırşehir-Akpınar).
e) Babanın Arkadaşının Oğlunun A d ı; Sedat Dursun (Bingöl-Servi- Genç).
f) Babanın Arkadaşının Kızının A d ı: Sibel Küçer (Bursa), Serpil Ba har (Niğde-Bor-Kemerhisar), Leyla Ot latmaz (Çorum-Mecitözü).
g) Babanın Arkadaşının Nişanlı sının A d ı; Fatma Birsen Ispir (Kahra- manmaraş-Andırm-Çiçekli).
h) Babanın Sevdiği Öğrencinin A d ı: Semra Taş (Erzurum-Aşkals-To- palçavuş).
ı) Annenin Öğrencisinin A d ı: Ay- sun Ön (Trabzon-Vakfıkebir-Çarşı- başı).
i) Ağabeyin Sevdiği Kızın A d ı: Gülbeyaz Kırbaş (Kahramanmaraş- Andırm-Çokak).
j) Ablanın Arkadaşının A di: Şa- hinaz Ulutürk (Yozgat-Boğazlıyan-Ye- nifakılı).
k) Amcanın Asker Arkadaşının A d ı: Necati Elmacı (Amasya-Göynü- cek ).
1) Bir Akrabanın Babasının A d ı: Osman Karahan (Kayseri-Tomarza- Kapukaya).
m) Sevilen Bir Aile .Dostunun Adi: Seyfettin Demir (Kırşehir), Aysel Öz- arslan (Kahramanmaraş).
n) Komşunun Paşasının A d ı: Ön der Kahveci (Amasya).
o) Komşu Kadının A d ı: Naciye Çevik (Burdur-Yeşilova).
ö) Komşunun Kızının A d ı: Ce mile Dalgıç (Ordu).
p) Sevilen Bir Doktorun A d ı: Bir sen Durusoy (Yozgat-Çekerek-Kadışeh. ri), Nezahat Öztürk (İzmir-Kiraz), Ah met Ersan Karaman (Konya-Ilgm-Bul. cuk).
r) Ebe Hanımın Annesinin A d ı: Hatice Tunç (Amasya-Taşova).
3 -J- Aile Büyükleri ve Sevilen Ki şilerin İstekleri Üzerine Verilen Adlar:
a) Ailenin İsteği: Murat Yılmaz (Kars-Hanak-Koyunpınarı), Muammer Özvural (Manisa-Sarıgöl-Ahmetağa), Hakime Sesigür (Amasya) > Aysel Yıl maz (Kahramanmaraş-Elbistan-Çiçek), İhsan Şeker (Sivas-Bedirli), Handan Bulut (Adana-Kozan-Çukurören).
b) Dedenin İsteği: Zümrüt Bil gin (Manisa-Demirci-Saraycık-Kofur- lu ), Emine Birsen Yıldız (Uşak), Sü- heyla Surmutu (Amasya-Gümüşhacı- köy-Gümüş), Mesut Diler (Adana-Os- maniye), Yıldız Akpil (Ankara-Polatlı), Zafer Yanık (Aydm-Kuyucak), Sezai Gürdal (Tokat-Erbaa-Çatılı), Fahriye Demir (Muğla-Fethiye).
c) Babaannenin İsteği: Serap Bay ram (Çankırı-Ilgaz-Belören).
d) Babaannenin Annesinin İsteği: Birsen Baysal (Adana-Kozan).
e) Babanın İsteği: Tulis Kahra man (İzmir), Melahat Alagöz Demir baş (Artvin-Şavşat), A. Serdar Kara- köyunlu (Şanlıurfa).
f) Babanın Amcasının İsteği: Nu- fer Elmalı (Yozgat).
g) Annenin İsteği: Hatice Özde- mir (Çankırı), Asiye Ayar (Sinop), Ayşe Kıran (Zonguldak-Karabük), Nu ray Tuzak (Balıkesir-Balya-Değirmen- derel, Mülkinaz Koşan (Edime-Uzun- köprü), Hülya Yener (Aydın-Nazilli), Filiz Can (Eskişehir-Çifteler).
h) Amcanın İsteği: Bedri Tuğa (Bingöl-Solhan), Gülser Koparan (Bur- dur-Gölhisar).
ı) Halanın Kızının İsteği: Gülşen Yeşilyurt (Amasya-Gümüşhacıköy);
i) Dayının İsteği: Ülkü İyilikse ver (Amasya-Taşova-Ballıca).
j) Yengenin İsteği: Leyla Yılmaz (Kars-Selim).
k) Komşunun İsteği: Asuman Uya- rer (Kars), Özcan Ertek (Erzurum).
m) Komşunun Oğlunun İsteği: Ay han Makal (Burdur-Yeşilova).
n) Ev Sahibinin Kızının İsteği: Ahmet Karaerkek (Tokat-Tekneli).
o) Köyden Bir Büyüğün İsteği; Çevriye Şahin (Ankara-Polatlı).
ö) Hocanın İsteği: Meryem Saban, p) Hemşirenin İsteği: Dürdane Yıldırım (Sivas-Kangal-Sarıpmar).
4 — Toplumda İz Bırakan Kişile rin a d la n :
a) Kadı Bürhaneddin’in Adi : Bur- haneddin Aydın (Diyarbakır-Bismil- Sarıköy).
b Sanatçı Belgin Doruk’un A d ı: Belgin Bilen (Kırklareli-Pmarhisar). .
c) Sanatçı Devlet Devrim’in A d ı: Devlet Çıtırıkkaya (Sivas-Şarkışla).
d) Dönemin Ünlü Bir Sanatçısı nın A d ı: Handan Katı (Elazığ).
e) Dönemin Cumhurbaşkanının S oya d ı: Sunay Tarakçı (Kahramanma- raş-Göksun-Karaahmet).
f) Siyasetçi Bülent Eçevit’in Adı . Bülent Ulutaş (Sivas-Gemerek-Yeniçu- buk).
g) Dönemin Tokat Valisinin A d ı: Recai Yaşar (Tokat-Pazar-Tatar).
h) Dönemin İlçe Kaymakamının A d ı: Vural Alkan (Kahramanınaraş- A fşin).
ı) Dönemin Belediye Başkanınm A di: Süha Oktay (Manisa).
i) Dönemin Ünlü Bir Futbolcusu nun A d ı: Mesut Kalayoğlu (Çorum- İskilip).
B) DİNÎ - MİLLÎ - TARİHÎ AD VE UNSURLARDAN ALINAN ADLAR
1 — Dini Adlar
a) Allah’ın Lutf u İhsanından Do layı : Lütfi İhsan Koç (Sivas-Eskiköy). b) Kur’an’dan Alınan A dlar: Şa- kir Bircan (İçel-Gülnar), Hikmet De mir (Kars-Arpaçay-Duraklı), Belkıs Ergörerj (Gaziantep).
c) Peygamber Adı Olduğu İçin : Ahmet Yelliler (Diyarbakır), Mehmet Kaya (Kahramanmaraş-Afşin), Davut Köşger (Kahramanmaraş-Andırın-Ka- zık), İsmail Kaya (Malatya-Hekimhan).
d) Peygamberin Sıfatlarından Ol duğu İçin: Emin Koçak (Sivas-Hanh). e) Hz. Muhammed’in Kızının A d ı: Fatma Ersol (Ankara-Nallıhan), Fadi me Büyüktekin (Karaman).
f) Hz. Muhammed’in Amcasının A d ı: Talip Erden (Artvin-Yusufeli-Yağcılar).
g) Hz. Muhammed'in Torununun A d ı: Hüseyin Yılmaz
h) Hz. Osman’ın A d ı: Osman Oğ- daş (Samsun-Kavak-Çalbaşı)
ı) Hz. Ali’nin A d ı: Ali Yıldırım (Kırşehir-Mucur-Budakköy).
i) Hutbe Duasından : Muhsin Bal (Tokat).
j) Cennetle İlgili Unsurlardan Alı nan Adlar: Huri Bekaroğlu (Ankara- Beypazarı).
2 — M illî-Tarihî Adlar
a) Hakan A di: Orhan Altunel (Sinop).
