Ankara Univ. Vet. Fak. Derg. 30 (2) : 337-347, ı983
KÖPEK'fE A.THYROIDEA CRANIALIS VE GLA:"iDULA THYROIDEA'NIN
ARTERİEL VASKULARIZASYON'U ÜZERINDE ANATOMiK ÇALIŞMALAR
Necdet Dursun*
Etudes anatoIDiques sur l'artere thyroidienne eriniale et sa vaseularisation arterielle de la glande thyroide ehez le ehien.
Reswne: Dans ce travail on a itudii {'artere thyroidienne er{miale et sa vaseularisation artirielle de la glande thyroide du chien. Pour ce travail on a utilisi 8 chiens d'age et de sexe diffirents.
Chez le ehien la source lrincipale de sang qui vascularise la glande thyroide est I' artere tlryroidienne craniale prenant son origine de I' artere carotide commu-ne, au niveau du muscle cricothyroidien. Cependant I' artere thyroidienne caudale que nous avons rencontr ie dans deux cas seulement, a aussi contribu i tl cette vascularisation.
Chez le chien, on a constati que le rameau pharyngeus, branche de {'artere thyroidienne craniale, s' anastomosait avec {'artere laryngienne craniale, sa branche nomm e rameau laryngeus caudalis et qui accompagne au nerf laryng e caudal (n.laryngeus caudalis) s'unissait tl {'artere thyroidienne caudale, de meme, le rameau crico-thyroidien prenant naissance de la meme artere s' anasto-mosait avec son homologue du côti oppose, au dessus du muscle stemohyoidien.
A la suite de cette communication, on a constati que {'artere thyroidienne craniale itait renforcie par le sang venant des vaisseaux mentionnes ci-dessus, par consequence, les memes vaisseaux, quoique indirectement, prenaient part tl la
vascularisation de la glande thyroide.
Özet: Bu çalışmada köpeklerin a.thyroidea cranialis'i ile glandula tlı..v-roidea' sının arteriel vaskularizasyonu incelendi. Bu çalışma için değişik yaş ve cinsiyette sekiz adet köpek kullanıldı.
Köpekte glandula tfı..yroidea'nın vaskularizasyonunu sağlayan ana kan kaynağı, m.cricothyroideus düzeyinde a.carotis communis'ten başlangıç alan a.thyroidea cranialis'tir. Bununla beraber bu vaskularizasyona sadece iki vak'-ada ve sol tarafta rastladığımız a.thyroidea caudalis de katılmaktadır .
Köpekte a.thyroidea cranialis'in ramus pharyngeus adındaki kolunun a.la~yngea cranialis ile, n.laryngeus caudalis' e eşlik eden ramus laryngeus caudalis adındaki kolunun a.thyroidea caudalis ile, yine aynı damardan orij"in alan ramus cricothyroideus'un m.sternohyoideus üzerinde, karşı tarafın benzer koluyla anastomose olduğu saptanmıştır.
Bu birleşmeler sonucu a.thyroidea cranialis'in yukarıda zikredilen da-marlardan gelen kanla desteklendi.~i, dolqyısiyle aynı damarların dolaylı da olsa glandula thyroidea'nın vaskularizasyonuna katıldıkları saptanmıştır.
Giriş
Endokrin bir bez olan glandula thyroidea köpekte, ilk trachea
halkalarına dorso-lateral, bazan da sağ tarafta cartilago cricoidea'nın caudal kenarına yapı~mı~ lobus dexter ve lobus sinister diye iki lop
ilc, büyük çoğunlukla bulunmayan ancak varlığı halinde bu iki lobu
caudal kutuplarından birbirine bağlayan 'isthmus'tan olu~muş bir
organdır. Özellikle hipertrofik durumlarında trachea üzerine basınç
yapmakta, dolayısiyle solunumu fonksiyonelolarak sıklaştırmasına
neden olmaktadır.
Hacim itibariyle hayvanlara göre büyük farklılık gösteren
glan-dula thyroidea'nın herbir lobu lateralde m.sternocephalicus
tarafın-dan örtüımü~ ve ventralden de m.sternothyroideus'a temas etmesine
kar~ın palpasyonla kolayca farkedilebilmektedir( ll).
Köpekte glandula thyroidea zengin bir arteriel vaskularizasyona
sahiptir (ll). A.thyroidea cranialis glandula thyroidea'nın cranial
kutbu düzeyinde a.carotis communis'ten orijin almaktadır (2,5,7,8,9).
Orijininden hemen sonra, aynı düzeyde konara ayrılmakta, ancak
n.Iaryngeus recurrens'e eşlik eden hacimli bir kolla devam etmek~
tedir (ll). Caudal laryngeal damarın lateral yüzü üzerinde bir ke.•
ıner olu~turduktan sonra, dorsal (yahut medial) ve ventral (yahut
lateral) iki kola ayrılmaktadır (5,7).
A.thyroidea cranialis'in dorsal kolu dört olayda a.thyroidea'
caudalis ile anastomose olduğu gibi, aynı zamanda ramus pharyri':
geus'a da orijin te~kiı etmektedir.
A.thyroidea cranialis'in ventral kolu ise glandula thyroidea'ya
3-4 küçük rami glandulares vermektedir (7).
A.thyroidea cranialis'in kolu olan ve n.laryngeus recurrens'e (8)
ra-KÖPEKTE A. THYDROİDEA CRANİALİs ... 339
mus laryngeus caudalis, a. thyroidea caudalis ilc anastomose
olmak-tadır(8,9). Ramus laryngeus caudalis çok gelişmiş olduğu takdirde
a. thyraidea caudalis'tcn de orijin almaktadır (5). A.thyroidea
cra-nialis'in son kolları a. thyroidea caudalis ile anastomose olmaktadır (2). A.thyroidea caudalis çoğu kez tek yahut iki taraflı
bulunmamak-ta (9,i i), bulunduğu zaman da a.carotis communis'lerin orijinleri
bölgesinde, ortak bir köklc truncus brachiocephalicus'tan (5,8,9, ll),
a.anonyma'dan (7) ya da a.subelavia sinistra, truncus costocervicalis
veya a.cervicalis superfieialis'ten (5) başlangıç almaktadır.
A.thyroidea caudalis a. thyroidea cranialis'in kolları ile (5) veya
glandula thyroidea yakınında a.thyroidea cranialis ile (8), a.thyroidea
cranialis'in ramus dorsalis'i ile (7) ya da boynun ortası düzeyinde
a. thyroidea cranialis'in geri dönen bir kolu ile anastomose
olmak-tadır( iI).
Bazı klasik yapıtlarda konuyla ilgili verilen bilgiler dışında, özel
nitcliktc~i çalışmaların sınırlı oluşu bu konu da bir çalışma yapılma-sına neden olmuştur.
Bu çalışmada amaç a.thyroidea cranialis'in köpekteki seyrini ve
dallanma durumunu incelemek, aynı zamanda glandula
thyroidea'-nın vaskularizasyonuna doğrudan ya da dolaylı olarak katılan
da-marları ve bu damarlar arasındaki anastomosis'leri saptamaktır.
Materyal ve Metot
Bu çalışmada ikisi dişi altısı erkek olmak üzere değişik yaşta tcıp-lam sekiz adet erişkin köpek kullanıldı. Bunun yanında öğrenci
uygu-lamalarında kullanılan ancak tarafımızdan diseke edilen piyeslerden
de yararlanıldı.
Metot hem pratik oluşu ve hem de günümüzde en son olarak ge-liştirilmiş ve son derece başar'ılı sonuçlar vermiş olan kaucuğun
amon-yaklı solusyonu ya da latex denilen plastik maddenin damar içine
enjeksiyonuna dayanmaktadır. Kongo kırmızı sı ilc renklendirilen
plastik maddenin enjeksiyonu a.subclavia sinistra ve a.carotis com~
munis'ler yoluyla gerçekleştirildi. Enjeksiyoniçin adı geçen
damar-ların çapdamar-larına uygun plastik borular yerleştirildi ve bu borudamar-ların
yer-lerinde tesbitleri sağlandı. Enjeksiyonun gerçekleştirilmesinden hemen
sonra a.carotis communis'ler, başlangıçları ve trifurkasyônları
düze-yinde ligatüre edildi. Enjeksiyonamdiyesinin sona ermesinden sonra
plastik maddenin tesbiti amacıyla piyeslcr 1/4 oranında
Piyeslerin diseksiyonu bilinen makrodiseksiyon malzeme ve
alet-lerden yararlanılarak yapıldı.
Damarların ince diseksiyonu stereomikroskop (Veb Carl Zeiss,
SM,XX) altında gerçekleştirildi. Aydınlatıcı olarak da soğuk ışık
ve-ren Vamada Shadowlas Lamp Co., LTD.'nin Skylus Pallas markalı
dört reflektörlü lambalarından yararlanıldı.
Bulgular
Köpekte glandula thyroidea'nın arteriel vaskularizasyonunu
sağ-layan ana damar a.carotis communis'ten orijin alan a.thyroidea
cra-nialis'tir. Bununla beraber aynı endokrin bezin beslenmesine, sadece
iki piyeste rastladığımız ve a. carotis communis sinistra'dan orijin
alan a.thyroidea caudalis de dolaylı olarak katılmaktadır.
A.thyroidea cranialis (Şekil: 1/2): Bu damar birinci trachea halkası
ya da cartilago cricoidea düzeyinde a.carotis communİs'in
ventro-lateral duvarından dik bir açıyla çıkar. Başlangıcından yaklaşık 1-1,5
sm sonra biri caudo-ventral diğeri cranio-ventral seyreden iki esas
kola ayrılır.
A.thyroidea cranialis'ten caudoventrale doğru ayrılan kol,
cra-nioventrale doğru ayrılan koldan biraz daha kalın olup, ramus
laryn-geus cauda1İs ile ramus pharynlaryn-geus'un ortak köküne, ramus
thyroid-eus'a ve ramus cricothyroidthyroid-eus'a orijin teşkil eder.
A.thyroidea cranialis'ten cranioventrale doğru ayrılan kol, bölge
lenf yumruları ile glandula mandibularis' e giden rami glandulares ile,
ventral boyun kaslarında dağılan ramus sternoc1eidomastoideus'un
ortak köküne başlangıç verir.
Ramus laryngeus caudalis (Şekil: 1/6): Genellikle ramus
pharyn-geus ile ortak bir kök halinde a.thyroidea crania1İs'in caudoventral
kolundan çıkar. Bununla beraber bir piyeste ramus thyroideus ile
birlikte yine söz konusu koldan orijin aldığı, seyrinde ve vaskularizas-yon bölgesinde ise herhangi bir değişiklik göstermedİği saptanmıştır.
Ramus laryngeus caudalis ortak bir kökle başlangıç aldığı ramus
pharyngeus'tan ayrıldıktan sonra, trachea'nın lateral yüzü boyunca
eaudale yönelir ve nJaryngeus caudalis'e eşlik eder. Orijininden yak-laşık 3 sm sonra dorsale yönelen bir kol verir, ki bu koldan trachea
için bir kol ayrılır, devamı espohagus'ta dağılır. Ramus laryngeus
KÔPEKTE A. THYOROİDEA CRANİALİs ... 3.ıı
kenarına iki kol daha verir. Bu kollardan sonra yine aynı sinirin
e~li-ğinde traehea ve esophagus arasında caudalc seyreden damar,
boy-nun ortası düzeyinde anastomotik bir kol aracılığıyla, sadece iki
pi-yeste saptayabildiğimiz ve a.carotis communis sinistra'nın başlangıcı
yakınından çıkan a.thyroidea caudalis'le anastomose olarak sona erer.
Bu anastomosis aracılığıyla a. thyroidea caudalis a. thyroidea
crania-lis'e kan sağlamakta, dolayısiyle glandula thyroidea'nın
vaskularizas-yonuna katılmaktadır.
Ramus pharyngeus (Şekil i/5): Genellikle ram us laryngeus
cau-dalis ile birlikte a.thyroidea cranialis'in caudoventral kolunun mcdial
duvarından orijin alır. Bir piyeste ise tek ba~ına a. thyroidea
cranialis'-in ba~langıcı yakınından çıktığı, seyrinde vc 'vaskularizasyon
alanın-da deği~iklik göstermediği saptanml~tlr.
Ramus pharyngcus ba~langıcından itibaren craniodorsal bir
seyir takip ederek vaskularizasyon bölgesi olan pharynx kaslarına
(mm.constrictores pharyngis caudales) gider. Larynx düzeyindeki
seyrinde, a.carotis communis'ten orijin alan a.laryngea cranialis'in
caudale yönelik bir kolu ilc anastomose olur. Bu anastomosis
sayesin-de a.thyroisayesin-dea cranialis a.Iaryngea cranialis'ten gelen kanla
destek-lenir.
Ramus cricotfryroideus (Şekil i /
ıo):
A. thyroidea cranialis'incaudo-ventral kolundan ayrılan ikinci koldur. Ba~langıcından itibaren m.
cricothyroideus üzerinde cranioventral yönde seyreder. Seyri sırasında
biri ilk trachea halkası ile m.cricothyroideus arasından giren, diğeri
m.cricothyroideus da dağılan iki küçük kol verir. Damarın devamı
m.sternothyroideus ve m.sternohyoideus'a giden iki kola ayrılır.
M.sternohyoideus'a giden kol, bu kasa da kol verdikten sonra kar~ı
tarafın m.sternohyoideus'u üzerine geçer, burada kaqı tarafın benzer
koluyla anastomose olur.
Ramus tfryroideus (Şekil 1/8): A.thyroidea cranialis'in
caudovent-ral kolundan ayrılan son kololup, seyir ve kalınlığı itibariyle onun
devamı durumundadır. Önce ilk trachea halkaları için ince bir kol,
daha sonra m.sternothyroideus için bir kol verdikten sonra iki kola
ayrılır. Birinci kolu glandula thyroidea'nın ön kutbundan beze giren
iki kola ayrılır. İkinci kol ise bezin ventral kenan boyunca ilerler ve
3-4 kola ayrılarak gI.thyroidea'ya girer.
A.thyroidea cranialis'in ikinci esas kolu, bu damardan
ra-mus sternocleidomastoideus'a orijin teşkil eden koldur. Bu kol
baş-langıcından yaklaşık 2-3 cm sonra iki kalın kol verir. Craniodorsal
seyirli olan bu kollar, lymphonodi retropharyngei mediales,
lympho-nodi retropharyngei laterales ve lymphonodi mandibularis'e gider.
Bu kolları verdikten sonra esas kolun devamı glandula mandibularis
için bir kol verir, sonra ramus sternocleidomastoideus olarak
m.ele-idornastoideus, m.st(~rnomastoideus ve m.sternooccipitalis de dağılır.
11.thyroidea caudalis: Bu damar çoğu kez bulunmamaktadır. Sa-dece iki piyeste ve yalnız sol tarafta rastladığımı7. bu damar, a.carotis
communis sinistra'nın başlangıcından orijin almaktadır.
Esophagus'-un hemen ventralinde cranialc doğru seyreden bu damar, esophagus
ilc trachea için rami esophagi ve rami trachea!es'i verir, boynun ortası
yakınında esophagus'da dağılır, ancak bu düzeyde bir kol verir. N.
laryngeus caudalis qliğinde craniale doğru seyreden bu anastomotik
kol aracılığıyla a.thyroidea caudalis, a.thyroidea cranialis'in
caudo-ventral kolundan ayrılan ramus laryngeus caudalis'in bir kolu ile
anastomose olur.
Tartışma ve Sonuç
Köpektc glandula thyroidea'nın cranial kutbu düzeyinde, a.
carotis communis'ten orijin aldığı belirtilen (2,5,7,9,11) a.thyroidea
cranialis'in, Gctty(5) ve Loeffler(7) e göre dorsal ve ventral olmak
üzere iki kola ayrıldığı, Miller ve ark. (8) göre ise damardan çıkan
kolların dağılımının çok değişken olduğu, bununla beraber thyroidal,
pharyngeal ve cricothyroidal kolların iki ayrı kök halinde a.carotis
communis'ten geldiği bildirilmektedir.
Bu çalışmada a.thyroidea cranialis'in Miller ve
arkadaşları(8)'-nın belirttikleri gibi, a.earotis communis'ten çıkan tek ve konstant bir
damar olduğu, ilk trachea halkası ya da m.ericothyroideus düzeyinde,
literatür' (5,7,9,1 i) verilerine uygun olarak a.carotis communis'ten
başlangıç aldığı, ancak biri ramus pharyngeus ile ramus laryngeus
caudalis'in ortak kökü, ramus thyroideus ve 'ramus cricothyroideus'a
orijin teşkil eden caudoventral, diğeri rarni glandulares ve ramus ster.
noeleidomastoideus'a başlangıç veren cranioventral iki esas kola
ayrıl-dığı saptanmıştır.
Getty (5) ramus plıaryngeus'un a.thyroidea cranialis'in cranial
yüzünden tck olarak çıktığını, Miller ve arkadaşları (8) bu damarın
KÖPEKTE A. THYDROİDEA CRANİALİS ...
aldığını bildirmektedir. Lodrıcr(7) ise, Brückner (3) in ramus
pharyn-ge us olarak adlandırdığı damarın çoğu kez ramus dorsalis'ten orijin
aldığına, ancak bir defa sol bir defa da iki taraflı olmak üzere
bulun-madığına işaret etmektedir. Getty(5) ramus pharyngeus'un küçük bir
kolunun n.laryngeus recurrens'e qlik ettiğini, ram us cricothyroideus
ve a.laryngica cranialis'in kolları iLC anastomose olduğunu, l'vfillcr
ve arkadaşları (8) ise n.recurrens eşliğinde larynx'e gittiğini
bildir-mektedirler.
Bu çalışmada ram us pharyngeus'un genellikle ramus laryngeus
caudalis ile birlikte a.thyroidea cranialis'in caudoventral kolunun
medial duvarından orijin aldığı, sadece bir piycste ve sol tarafta Gctty
(5) nin verilerine uygun olarak a.thyroidea cranialis'in
başlangıcın-dan tek başına çıktığı, seyrinde ve vaskularizasyon bölgesinde
değişik-lik göstermediği, damarın devamının ise larynx düzeyinde a.carotis
communis'ten orijin alan a.laryngca cranialis'in bir kolu ile
anasto-mose olduğu saptanmıştır.
Miller ve arkadaşları (8) a.thyroidea cranialis'tcn orıJlll alan
thyroidal kollardan birinin, Getty (5) ise ramus laryngeus caudalis'in,
gl.thyroidea'nın dorsal kenarı boyunca caudale yönelerek a.thyroidea
caudalis ile anastomose olduğunu, Miller ve arkadaşları (8)
a.thyroi-dea caudalis'in gelişmiş olduğu oranda bu damarın red uksiyona
u,ğ-radığını, hatta bu durumda trac!ıea ve esophagus'un cervical
kesimi-nin a.thyroidea caudalis tarafından beslendiğini, Getty (5) ise
a.thy-roidea caudalis'in gelişmiş olduğu durumlarda ramus laryngeus
cau-dalis'in budamardan orijin aldığını, öte yandan Loefflcr (7) ramus
dorsalis'in dört olayda ve sol tarafta a.thyroidea caudalis ilc
anasto-mose olduğunu bildirmektedir.
Bu çalışmada ramus laryngcus caudalis'in ramus pharyngeus ilc
ortak bir kök halinde a.thyroidea cranialis'in caudoventral kolundan
orijin aldığı, bir piyeste ise fark göstererek ramus t!ıyroideus ile birlikte
başlangıç aldığı saptanmıştır. Başlangıcından itibaren n.laryngcus
caudalis'e eşlik ederek caudale yöneldiği, seyrinde trachea, csophagus
ve gl. thyroidea'nın dorsal kenarı için kol verdiği, boynun ortası
dü-zeyinde de, sadece iki piycste bulabildiğimiz anastomotik bir kol
ara-cılığıyla, a.thyroidea caudalis ilc anastomose olduğu saptanmıştır.
Millcr ve arkadaşları (8) a. thyroidea cranialis'ten çıkan serbest
kollardan biri olarak tanımladığı ramus cricothyroideus'un son
(I ,8), yahut m.sternohyoideus içinde (5), karşı tarafın benzer koluyla
(1,5,8), Ellenberger ve Baum (4) ise buna ilaveten a.lingualis'in
perihy-oidal kolları ile anastomose olduğunu bildirmektedirler. Loeffler (7)
tarafından a.laryngica caudalis olarak adlandırılan ramus
cricothy-roideus'un iki piyeste diğer tarafın aynı adlı damar koluyla birleştiği,
bir piyestc ise sağ taraftaki kolun, sol tarafın m.sternohyoideus'u
üze-rine geçtiği ifade edilmektedir.
Bu çalışmada ramus cricothyroideus'un a.thyroidea cranialis'in
caudoventral kolundan orijin aldığı ve biri ilk trachea halkası ilc m.
cricothyroideus arasından giren, diğeri m.cricothyroidcus da dağılan
iki küçük kol verdiği gözlenmiş, damarın devamının ise
m.sternothy-roidellS ve m.sternohyoideııs'a giden iki kola ayrıldığı,
m.sternohyoi-deus'a giden kolun Loefflcr(7) in bir piyesteki bulgularına uygun
ola-rak, karşı tarafın m.sternohyoideus'u üzerine geçtiği ve burada karşı
tarafın benzer kolu ile anastomose olduğu saptanmıştır.
Miller ve arkadaşları (8) tarafından çok değişik sayıda ve değişik
yerlerden orijin aldığı vurgulanan thyroidal kolların, dorsal ve
vent-ral damar grubuna ayrıldıkları, dorsal gruptan ayrılan ve nisbeten
daha kalın kolun caudale seyrederek a.thyroidea caudalis'le
anasto-mose olduğu bildirilmektedir. Loeffler(7) ise gL.thyroidea'ya giden
kolların a.thyroidea cranialis'in dorsal ve ventral kollarından
ayrıl-dığına işaret etmektedir.
Bu çalışmada a. thyroidea cranialis'in caudoventral kolundan
ayrılan hatta gerek seyri gerekse kalınlığı itibariyle caudoventral
ko-lun. devamı durumunda olan ve glandula thyroidea'nın doğrudan
vaskularizasyonunu sağlayan bu kolu ramus thyroideus olarak
adlan-dırmayı uygun gördük. Ramus thyroideus'un trachea ve
m.sternothy-roideus için birer ince kol verdikten sonra iki kola ayrıldığı, birinci
kolun tekrar ikiye ayrılarak bezin ön kutbundan girdiği, ikinci kolun
ise glandula thyroidea'nın ventral kenarı boyunca ilerleyerek dört kol
halinde beze girdiği saptanmıştır. Bunun yanında ram us laryngeus
caudalis'ten çıkan ve sayıları 2-3 arasında değişen rami thyroidei'nin
de varlığı saptanmıştır.
Loeffler (7), Giese (6) tarafından da ramus muscularis olarak
adlandırılan kolun a.thyroidea cranialis'ten iki kololarak orijin
al-dığını, dört vak'ada tek taraflı olarak bulunamadığına, bulunduğu
zaman vaskularizasyon bölgesinin a.glandulae mandibularis
tarafın-dan beslendiğini, bir başka olayda da ramus muscularis'in a.laryngica
caudalis'ten orijin aldığını bildirmektedir.
---KÖPEKTE A. THYDROIDEA CRANİALis ... :H5
Bu çalışmada Getty (5), Loeffler (7) ve l'vfiller ve arkadaşları (8)
tarafından rami musculares veya ramus muscularıs olarak tarif edilen,
ancak N .A. V. (10) ya uygunluğu nedeniyle ramus
sternocleidoma~-toideus olarak tanımladığımız damarın, tüm piyeslerdc a. thyroidea
cranialis'ten cranioventral olarak ayrılan ikinci esas kolun devamı
olduğu, aynı araştırıcıların (5,7,8) verilerine uygun olarak
m.cleido-mastoideus, m.sternomastoideus ve m.sternooccipitalis'leri
vaskula-rize eden kollara ayrıldığı saptanmıştır. Yine \~alışmamızda, Getty
(5) ve Loeffler (7) tarafından da glandular kollar olara!< nitelendirilen
kolların a.thyroidea eranialis'in cranioventral seyirli kolundan orijin'
aldığı, sayılarının genellikle iki olduğu ve Inn.retropharyngei
media-les, lnn.retropharyngei laterales ile lnn.mandibularis'e gittiği
sap-tanmıştır.
Miller ve arkadaşları (8) ve Getty (5) a.thyroidca caudalis'in
orijininin çok değişik olduğunu, ~endlikle a.earotis communis'lerin
arasında tr.brachiocephalicus'tan, a.subclavia sinistra'dan bazan
tr.omocervicalis'in kolu olan a.cervicalis ascendens'ten, sağ tarafta
tr.costocervicalis'ten ve a.cervicalis superficialis'in ascendens
kolun-dan çıkabildiğini, bazan da sağ ve sol a. thyroidea caudalis'in ortak
bir kök le a.brachiocephaliclIs'tan orijin aldığını, gl.thyroidea
yakı-nında a.thyroidea cranialis ilc anastomose olduğunu bildirmekteelirler.
Bourdelle ve Bressou (2) a.thyroielea eaudalis'in a.thyroiclea
crania-lis'in son kollarıyla birleştiğini, Ellenberger ve Baum (4) a. thyroidea
caudalis'in seyri sırasında verdiği yanal kolların kaqı tarafın benzer
kollarıyla anastomose olduğuna işaret etmektedir. Loeffler (7) ise
a.thy-roidea caudalis'i sadece dört piyeste bulabileliğini, lıer defasında sol
tarafta a.anonyma'elan orijin aldığını, eranialde a.thyroidea
crania-lis'in ramus dorsalis'i ile birlcştiğini belirtmektedir.
Bu çalışmada a. thyroidea eauelalis'in sadece iki piycste ve yalnız
sol tarafta a.carotis communis sinistra'nın başlangıcından orijin aldığı
saptanmıştır. N.laryngeus caudalis qliğinde craniale doğru seyrinde,
esophagus ve trachea için rami esopha~ci ve rami trachealcs'j verdiği,
boynun ortası düzeyinde verdiği anastomotik bir kol aracılığıyla da,
a.thyroidea cranialis'in ramus laryngcus caudalis'i ile anastomose
ol-duğu saptanmıştır.
Sonuç olarak köpektc gl.thyroidea'ııın ana besleyici damarının
a.thyroidea cranialis ve bu damardan ayrılan kollar olduğu, bununla
laryn-gellS caudalis'iı! a. thyroidea ca udalis ile, ramus cricothyroideus'u n kaqı tarafın benzer koluyla anastomosis'leri nedeniyle, ana kan kay-nağının civar damarlardan gelen kanla desteklendiği, dolayısiyle adı geçen damarların, dolaylı olarak gl. thyroidca'nın vaskularizasyonu-na katıldıkları saptanmıştır.
Şek! i. i Köpekt" a. th)TOidea <Tanialis ve glandula tlıyroidea 'nın artericl vaskularizas-yonıı (Ch"z le chien. rarıcre tlıyroidıcnne eniniale Clsa vascularisation art(~rieııe de la glan-de tlıyrnicle). 1- A.caroıis cornnıuııis. 2 A.thyroidea craniali.s, :~- A.thyroidea eranialis'in eaııdo-venıral kolu. 4 - A.thyroidea cranialis'in cranioventral kolu, 5- Ramus pharyngeus. 6- Raıııus larvngeııs cauclalis, j- Rami thyroidci, j'-Rami tracheales, 8-Ramus thyroideus, g-- Ramus ıiıyroideus'un m.sıernotlıyroideus'a verdiği kol, 10. Ramus cricotlıyroideııs,
i1-Ramus cricotlıyroideııs'uıı kar~ı tararın Iıomoloğıı ilc anastomose olan kolu, 12-Ram; glandıılarcs. i:1- Ramus s!ernoc!eidomaSloideus. iq A. laryngca cranialis, 15 Glanclııla
KÖPEKTE A. THYOROiOEA CRANiALis ...
Literatür
317
i ..Barone, R. (197°): Ana/oıııi" CIIIIIIHlrit' des }\faııııııi/eres lJIIIIICS/iqlıfS. S/,iaııc!mviogic. Ln.
hora/oire d'Analomic Ecoic .Vaıionaic Ve/nil/aiıe. i,yon.
~. Bourdelle, E., Bressou, C. ('95:ı): Ana/omie IUgiol/aie dcs Aııiıııaııx DomfJ/iqııes. Car-niıore,. Clıicıı ct Clıal.Librairic, j.-B.Baillicre et Fils.
:]- Brückner, C. ([90fj): ;ci/: Lo(!.(ia, K. (IUIı/gerasse da Schiiddnise d"s Hıındes).
4-- Ellenberger, W., Baum, H. ([974): HG/ıdbııch der ;;ergieichmden ,11111111111itder Hıııısıiere.
Reprint. iH.Aııf. Springcr, Bcrlin-Hciddberg-Ncw York.
5- Getty, R. (1975): Sissoıı nnd Grossmmı's: The Aııa/omy o/Iht Doınesıic Animııis. Volum ~ riftlı cdiıion. \V.B.Saundcrs Company. Philadclplıia-I.ondon-Toronto.
6- Giese, G. (I 94.1): ;cil:Lo,,{jia, K.
7- LoeffIer, K. (1'155): Riııgırjime dn Schi/driise des /I/md"J. İnauguraI-Di5>crration. Han-novcl'.
8- Miller, M., Christensen, G., Evans, H. (19()S): .-Innlomy of Ihc dlıg.\V.B.Saımders ComllG/I)'. Philadclphia-London.
9- Nickel, R., Schummer, A., Seiferle, Z. (I (75): I.clnbııclı dcr Annlıııııir der Hausıiere.
Baml II 1. Verlag Paul Parcy. Bcrlin ıınd Hamburg.
10.- Nomina Anatomica Veterinaria ([96H): lıılmıaıiıına/ Comiı/ae Vd~li'/fi1J' Anatomical Nomenk/nlure ıı/lhe ı.Vor/d A.Hocinıiolı qr J1f/erinfllY Aıııılomisls. Vienna.
i 1- Pierard, J. ([~n~): Anıılıııııif .ıpl,liqııee des Cıımiliolfs DIIlIlcsliques. Chicn ct Chat. Ma.
loinc, 5.1\. Editcıır. 27. Rıı~ dc I'ccole dc iVfedccinc, Paris.
