Büyük Adamlar S e ris i:
TT-££
ü
90
l
— JNarnık Kemal —
1840 da Tekir dağında doğdu. Babası Padişahın müneccimi idi. Ailesi asildi. Lalası üçüncü Selimin sarayında “ Ser karini şehriyari „ idi. Onun babası Kaptan Derya Ratıp Paşa idi ki Nadir şahı iki defa bozmuş ordusunu dağıtmıştı. Bu eski alienin ferdleri ötedenberi şiir ve edebiyatla meşgul idiler.
Namık Kemal edebi kudretini bu kökden gelen fıtri istidattan aldı. Küçüklüğünü vezir konaklarında çalışan babasının yanında geçirdi. Nihayet Istanbula geldiler. Valde Rüşdiyesine devam etti. Ve bu tahsil sekiz ayı geçmedi. Babasının Karsa tayini onu da sürükledi. Hususi tahsille malumatını ikmale çalışırken genç Kemal avcılığa, atıcılığa ve biniciliğe lıevesetti.
Babasının memuriyeti icabı diyar diyar dolaşırken memleketin yaralarını görüyor, milletin çektiği iztırabı duyuyor ve ruhunun bütün gayretile haykırmak istiyordu. Bu isyanlı ruhun ilk sayhası şu oldu :
Ne mümkün zulm ile imhayı hürriyet Çalış idraki kaldır muktedirsen ademiyetten
Oıı altı yaşında Sofyada mutantan bir düğün yaparak evlendi. İstanbula avdetinde tahrir hayatına atıldı. Şinasi ile Ziya Paşa ile tanıştı. O zaman Tasviri Efkâr çıkıyordu. Ona iştirak etti. Bilhassa “Yangın,, makalesi onu zamanın sadrazamı ve tanzimatın ölme yen siması büyük Reşit paşanın takdirine mazhar kıldı. Şinasi öldükten sonra da gazeteyi çıkarmakta devam etti. Fransızcayı kendi kendine öğrendi.
O zaman hükümdar Abdiil Aziz gibi gayet miisriîdi. Avrupa seyahati memlekete milyonlarca liraya oturmuştu. Dolma bahçe sarayını yaptırmıştı. Onbeş seneye varan saltanatı memleket için facialar ve masraflarla dolu bir miras bırakmıştı. Onu hal’ için gizli bir cemiyet teşekkül etti. Namık Kemal “ Genç OsmanlIlar „ adlı bu cemivete se ve seve koştu. Beşinci Muradın oğluna hocalık ediyordu. Cemiyetin hedefi Muradı tahta getirmekti. Mes’ele duyuldu. Tevkif edilmeden Ziya paşa ile Londuraya kaçtılar . Ve oradan “ Hürriyet „ gazetesini çıkardılar. Avrpada dört sene kaldı. Affı umumi olunca tekrar İstanbula geldi. “ Gayret,, gazetesini çıkararak o zamanki hükümete şiddetle hücum etti. Ve bir gün “ Vatan ve yahut Silistire„ iinvanlı temsili gedik paşa tiyatro sunda oynanınca kıyametler koptu. Tiyatro binası alkışlarla sarsıldı. İlk defa olarak millet milli bir piyes karşısında, milli bir kahraman timsalinde Namık Kemali alkışlıyor, vatan perverlik lıeycanlı halkı bir kitle halinde “ Yaşasın Kemal,, diye haykırıyordu. Bu vak’a sarayda heyecanı mucip oldu. Kıpriste Magosa zindanlarına gönderildi. Dört sene kiif kokulu, rutubetli, güneşten mahrum zindanlada ömrü çiirüdti. Fakat o Magosa zindanlarından zalimlere karşı aynı heyecanla haykırıyordu:
Siperin bahtını ikbalini payimâl ettim .
Hamiyet mesleğinde terki evladı ayal ayal ettim . Hayatımdan muazzez vatandan infisal ettim , Sebat azme hail bir deni dünyamı kalmıştır .
Beşinci murat hal’ edilmiş ikinci lıamit saltanata geçmişti. Affedildi. İzzeti ikram ile İstanbula girildi. Mitat paşa ile kanun esasiyi kaleme aldı. Şûrayı Devlete aza oldu. Fakat hayatın bu güzel günleri artik nihayet ermişti. Meclis fesli edildi . Mitat Paşa T a ife; Namık Kemal Midilliye sürüldü. Sekiz sene orada mutasarrıf kaldı Oradan Iladosa oradan da Sakıza atıldi. Bunarağmen o bir an sarsılmamıştı.
Felek her dürlü isbabı cefasını toplasın gelsin Dönersem kahbeyim millet yolunda bir azimetten Anılsın mesleğimde çektiğim meşakkatler
Ki ona zevki aladır viizerattan sadarattan
Diyordu. Adadan adaya; zindandan zindana uzayup ginden bu hayat nihayet; bu kabına sığmayan, bir avuç kıvılcım, büyük şairi, koca vatan severi harap etti. Maddi yorgunluk enun nihayet Sakızda 18<S8 de henüz 40 yaşında mezara gönderildi. Ölürken hürriyete aşık gitti,
Nefiisünker imişsin alı ey didarı hürriyet Esiri aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
Diyen büyük kemal Gülnihal, Vatan veyahut Silistim temsillerde, Evrakı Perişan, Kanije, Tahribi harabet eserlerini edebiyatımıza hediye etmiş ve coşkun bi vatan severliğı bize miras bırakmıştı, ölürken bile
Görmeden ölürsem vatandan ümit ettiğim feyzi yazılsın sanki kabrimde vatan mahzun ben mahzun Diyen Namık Kemal hiç şüphe yok ki
milli şairidir.
idrak edilen Türk tarlıinin en büyük
Şamili Nafiz
Kişisel Arşivlerde İstanbul Belleği Taha Toros Arşivi
