ii
Abstract of the Thesis of Daniel Ohanian submitted to the Graduate School of Social Sciences
in September 2016
for the Degree of Master of Arts in History
Title: The c. 1907 Ottoman Census and the Demography of Armenians in Southern Istanbul
This interdisciplinary thesis draws from a variety of fields to introduce a new source and new methods to Ottoman, Armenian, and Middle Eastern studies. It has at its core a copy of a population register developed by the Armenian Apostolic (i.e., Gregorian) Patriarchate of Constantinople and stored at the Krikor and Clara Zohrab Information Center in New York City, USA. The thesis uses that register to investigate the c. 1907 census conducted by the Ottoman General Directorate of Statistics (Nüfus-u Umumi İdaresi), upon which it was based. It uses cross-tabulation analysis, digital cartography, and research in English, French, Turkish, and Armenian to answer three guiding questions: How was this census conducted in the imperial capital, and what are its strengths and weaknesses? How can it be used to interrogate the relationship between an Armenian religious institution and the Ottoman state? And what does it reveal about Armenians living in southern Istanbul (i.e., the districts of Gedikpaşa and Kumkapı)? Its research outcomes include criticism concerning the use of districts and sub-districts as units of scholarly analysis and a detailed comparison of household formation and structure between Istanbul’s Armenian and Muslim populations.
iii
Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde Tarih Yüksek Lisans derecesi için
Daniel Ohanian tarafından Eylül 2016’de teslim edilen Tezin Özeti
Başlık: 1907 Dolaylarında Yapılmış Osmanlı Nüfus Sayımı ve Güney İstanbul’daki Ermenilerin Demografisi
Çeşitli alanlardan yararlanan bu disiplinlerarası tez Osmanlı, Ermeni, ve Orta Doğu araştırmalarına yeni bir kaynak ve yeni yöntemler sağlar. Merkezinde Ermeni Resuli (i.e., Gregoryan) Kilisesi’nin İstanbul Patrikhanesi’nin tarafından yapılmış ve New York’daki (ABD) Krikor ve Clara Zohrab Bilgi Merkezi’nde bulunan bir nüfus defterinin kopyası vardır. O nüfus defterini kullanarak, bu tez Osmanlı Nüfus-u Umumi İdaresi’nin tarafından idare edilmiş ve defterin esası olan 1907 dolaylarında yapılmış nüfus sayımını inceler. Çapraz tablo analizi (cross-tabulation analysis), sayısal haritacılık, ve İngilizce, Fransızca, Ermenice, ve Türkçe araştırmalardan faydalanarak, üç esas soru sorar; Bu nüfus sayımı nasıl idare edilmiştir, ve güçlü ve zayıf noktaları nelerdir? Bir Ermeni dini kurumun ve Osmanlı devletinin ilişkisini incelemek için nasıl kullanılabilir? Ve güney İstanbul’daki (i.e., Gedikpaşa ve Kumkapı bölgelerindeki) Ermenilere dair ne gösterir? Bu araştırmanın sonuçları bölge ve altbölgelerin bilimsel analiz için kullanılmasının eleştirisini ve İstanbul’daki Ermeni ve Müslüman nüfusların hane duşumu ve hane yapısının detaylı karşılaştırmasını içerir.
